III C 300/25 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2025-10-07
Sygn. akt III C 300/25
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 października 2025 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
Sędzia Justyna Pikulik |
|
Protokolant: |
Anna Andrejczyk |
po rozpoznaniu w dniu 16 września 2025 r. w Szczecinie na rozprawie
sprawy z powództwa B. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio B. (...) Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G.)
przeciwko A. G.
o zapłatę
1. oddala powództwo;
2. zasądza od powoda B. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio: B. (...) Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G.) na rzecz pozwanego A. G. kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.
Sygn. akt III C 300/25
UZASADNIENIE
Powód B. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio: B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.) pozwem z dnia 19 listopada 2024 r. wniósł przeciwko pozwanemu A. G. pozew o zapłatę kwoty 16.524 zł, na którą składa się kwota 12.033,37 zł wraz z odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym, tj. 13 sierpnia do dnia zapłaty oraz kwota 4 489,94 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia następującego po dniu wniesienia pozwu w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym, tj. 13 sierpnia 2024 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że pozwany zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę kredytu gotówkowego o numerze (...)_ (...) w dniu 17 lipca 2019 r. na kwotę 24.722,42 zł. Jednakże na skutek nie wywiązywania się z warunków umowy oraz pozostawania w opóźnieniu co do obowiązku spłaty zadłużenia wierzyciel pierwotny dokonał wypowiedzenia umowy ze skutkiem na dzień 27 grudnia 2022 r. Wobec powyższego przedmiotowa wierzytelność została nabyta na rzecz powoda na mocy umowy sprzedaży wierzytelności zawartej z (...) Bank (...) S.A. w dniu 17 listopada 2023 r.
W dniu 6 września 2024 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając w całości żądanie pozwu (ówczesna sygn. akt VI Nc – e (...)).
Pozwany A. G. pismem z dnia 13 września 2024 r. wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, wobec czego nakaz zapłaty utracił moc. Sprawę przekazano do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin – Centrum w Szczecinie.
W odpowiedzi na pozew pozwany A. G. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów postępowania. Pozwany zaprzeczył roszczeniu co do zasady jak i wysokości wskazując, że powód nie wykazał faktu zawarcia pomiędzy stronami umowy kredytu gotówkowego o numerze (...)_ (...) oraz swojej legitymacji do wytoczenia powództwa. Pozwany wskazał, że załączona przez powoda umowa cesji w żaden sposób nie wskazuje na fakt, że w skład tzw. pakietów wierzytelności, wchodziła umowa zawarta przez pozwanego z wierzycielem pierwotnym. Pozwany zaznaczył również, że powód nie wykazał wysokości roszczenia ze względu na fakt, iż kwota dochodzona pozwem powoda różni się od kwoty zobowiązania rzekomo zaciągniętego przez pozwanego. Wskazał, że powód w pozwie stwierdził, że zobowiązanie zostało częściowo spłacone, nie dysponując zestawieniem dokonanych wpłat.
Powód B. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio: B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.) w odpowiedzi na zarzuty pozwanego zaprzeczył braku legitymacji procesowej czynnej oraz nieudowodnieniu istnienia roszczenia co do zasady jak i co do wysokości wskazując, że jako dowód posiadania wierzytelności wobec pozwanego powołał w pozwie wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego, który zawiera wszystkie istotne elementy wykazujące przejście praw do wierzytelności.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
17 lipca 2019 r. A. G. zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę kredytu gotówkowego o numerze (...)_ (...), na podstawie której Bank udzielił A. G. kredytu w kwocie 24.722,42 zł.
Z potwierdzenia zawarcia umowy wynika, że kwota udzielonej pożyczki wynosiła 20.000,00 zł. Kredyt został udzielony na 60 rat. Natomiast całkowita kwota do zapłaty(suma całkowitej kwoty kredytu oraz całkowitego koszty kredytu) wynosiła 30.899,83 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 20.39%.
Dowód:
- potwierdzenie zawarcia umowy pożyczki – k. 22 -24.
(...) Bank (...) S.A. pismem z dnia 27 grudnia 2022 r. ze względu na zadłużenie wypowiedział umowę kredytu pozwanemu A. G., wskazując, że zadłużenie na 27 grudnia 2022 r. wynosi 12.176,32 zł.
Dowód:
- oświadczenie o wypowiedzeniu umowy wraz z zpo – k. 25 – 26.
B. (...) Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w G. zawarł umowę sprzedaży wierzytelności z (...) Bank (...) S.A. w dniu 17 listopada 2023 r. Umowa ta wskazuje, że wykaz zbywanych wierzytelności zostanie określony w załączniku 2a, który został złożony, ale nie wiadomo czy dotyczy zawartej umowy przelewu wierzytelności.
Dowód:
- umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikiem 2a – k. 9 – 16,
- zawiadomienie o przelewie wierzytelności – k. 29,
- wyciąg z ksiąg rachunkowych na dzień 13 sierpnia 2024 r. – k. 33,
- wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych – k. 76.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo okazało się nieuzasadnione i jako takie podlegało oddaleniu.
Powód B. Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio: B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.) wywodził swoje roszczenie z umowy kredytu gotówkowego o numerze (...)_ (...) z dnia 17 lipca 2019 r. na podstawie której (...) Bank (...) S.A. udzielił A. G. kredytu w kwocie 24.722,42 zł. Powód twierdził, że wierzytelność z tego tytułu nabył skutecznie na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 17 listopada 2023 roku.
Podstawę prawną żądania powoda oprócz wyżej wymienionych umów stanowiły: przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe oraz przepis art. 509 § 1 i § 2 Kodeks cywilnego.
Zgodnie z treścią przepisu art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Zgodnie natomiast z treścią przepisu art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2).
Pozwany A. G. zaprzeczył roszczeniu powoda co do zasady jak i wysokości. Zaprzeczył także temu, aby zawierał z (...) Bank SA w dniu 17 lipca 2019 r. umowę kredytu gotówkowego o numerze (...)_ (...)
W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Podkreślić jednakże należy, że art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06). Obowiązek przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać, iż należność ta – oznaczona co do wysokości, tytułu i daty płatności – nie została przez jej przeciwnika procesowego uiszczona.
Z uwagi na podniesione przez pozwanego zarzuty, na powodzie – zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. – spoczywał zatem obowiązek wykazania, że na skutek niewywiązania się przez pozwanego z terminowego regulowania należności wynikających z umowy kredytu gotówkowego z dnia 17 lipca 2019 r. powstała zaległość w żądanej pozwem kwocie, jak również wykazanie, w jakiej dacie roszczenie wynikłe z przedmiotowej umowy stało się wymagalne.
W przedmiotowej sprawie przedłożone przez stronę powodową dokumenty w ocenie Sądu nie okazały się wystarczające do uwzględnienia żądania pozwu. Z przedstawionych dokumentów nie można niewątpliwie ustalić, w jaki sposób została wyliczona dochodzona pozwem kwota. Nie ma także potwierdzenia, czy załączone dokumenty są ściśle powiązane z umową przelewu wierzytelności z dnia 17 listopada 2023 r.
Zgodnie z linią orzeczniczą Sądu Najwyższego powołane przez stronę dowody z określonych dokumentów załączonych do pozwu lub innego pisma procesowego w formie niepoświadczonych kserokopii wprawdzie nie stanowią dowodów z dokumentów, nie są jednak pozbawione mocy dowodowej. Dopóki sąd ani strona przeciwna nie zakwestionuje ich i nie zażąda złożenia oryginałów dokumentów, stanowią one jeden ze środków dowodowych, przy pomocy których strona może udowodnić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek złożenia oryginałów dokumentów powstaje, gdy zażąda tego sąd albo strona przeciwna (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2025 r., I CSK 1453/24). Dowody z określonych dokumentów w formie niepoświadczonych kserokopii nie stanowią dowodów w rozumieniu art. 244 i 245 k.p.c., nie są jednak pozbawione mocy dowodowej na podstawie art. 232 k.p.c. w związku z art. 308 k.p.c. Kserokopia niepotwierdzona za zgodność z oryginałem co do zasady nie jest dokumentem, jednak stanowi część materiału dowodowego i może stanowić środek przydatny do ustalenia treści pisemnego dokumentu, w sytuacji, gdy z przyczyn faktycznych uzyskanie dostępu do oryginału, odpisu lub wypisu, zrównanego w skutkach z oryginałem, nie jest możliwe dla strony, a także dla sądu. W sytuacji braku możliwości przedstawienia oryginałów dokumentów posłużenie się niepotwierdzoną kopią nie stanowi obejścia przepisów regulujących przeprowadzenie dowodu z dokumentów, pozwoli bowiem na ustalenie, czy taki dokument istniał, od kogo pochodził i jaką miał treść (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2021 r., (...) 25/21).
W przedmiotowej sprawie należy uznać, że strona powodowa była zobowiązana do przedłożenia dokumentów potwierdzających żądaną kwotę zapłaty, zobowiązania jednak nie można uznać za wykonane, ponieważ z przedstawionych dowodów nie sposób ustalić zasadności dochodzonej pozwem kwoty.
Odnosząc się do wartości dowodowej złożonych dokumentów: umowy przelewu wierzytelności oraz wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu należy uznać, że dowód z dokumentu prywatnego potwierdza jedynie to, że osoba podpisująca go, złożyła oświadczenie o treści zawartej w tym dokumencie. Wiążącym Sąd domniemaniem jest jedynie pochodzenie treści zawartej w takim dokumencie od podpisującej go osoby, a nie, że oświadczenie było zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy. Z art. 245 k.p.c. wynika, że dokument prywatny stanowi jedynie dowód tego, że osoba podpisująca ten dokument złożyła oświadczenie w nim zawarte, a nie tego, że miały miejsce podane w nim fakty. Dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy, nie przysługuje mu walor prawdziwości. Z dokumentem prywatnym nie łączy się domniemanie zgodności z prawdą oświadczenia w nim zawartego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2022 r., II PSK 38/22). Wobec powyższego należy zaznaczyć, że powołane przez stronę powodową dowody w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie dowodzą, że pozwany zalegał z zapłatą wskazanych w załączniku kwot. Wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nigdy nie był i nie jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c., tylko dokumentem prywatnym, któremu w oznaczonym zakresie w oznaczonych postępowaniach ustawa nadaje moc dokumentu urzędowego, ale także, że na skutek wyłączenia tej mocy w postępowaniu wieczysto-księgowym wyciąg ma jedynie charakter dokumentu prywatnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2021 r., I (...) 60/21). Zakwalifikowanie wyciągu z ksiąg funduszu sekurytyzacyjnego jako dokumentu prywatnego, a nie urzędowego, oznacza, że stanowi on wyłącznie dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła stosowne oświadczenie. Dokument taki nie stanowi dowodu na skuteczność dokonanej czynności prawnej oraz nie dowodzi istnienia, ani wysokości wierzytelności będącej jej przedmiotem. Kwestie te podlegają ocenie na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału (art. 233 § 1 k.p.c.) (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 lipca 2018 r., III CZP 9/18). W świetle art. 194 ust. 2 u.f.i. należy przyjąć, że wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego nie korzystają w postępowaniu cywilnym ze szczególnej mocy dowodowej, jaka przysługuje dokumentom urzędowym. Dotyczy to zwłaszcza domniemań prawnych, o których mowa w art. 252 k.p.c., modyfikujących ogólną regułę ciężaru dowodu (art. 6 k.c.). W sytuacji, w której fundusz sekurytyzacyjny, jako powód, twierdzi, że nabył objętą powództwem wierzytelność w drodze umowy sprzedaży, ciężar dowodu w zakresie istnienia wierzytelności i jej przejścia na nabywcę spoczywa na funduszu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2017 r., I CNP 7/17). Dane w księgach rachunkowych oraz wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić jedynie dowód tego, że określona wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem konkretnego dłużnika na podstawie zdarzenia opisanego w tych księgach, np. cesji wierzytelności. Nie stanowią jednak dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności oraz istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. Okoliczności te, w razie ich kwestionowania przez stronę przeciwną, powinien wykazać fundusz odpowiednimi dowodami, zgodnie z ciężarem wynikającym z art. 6 k.c. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2017 r., V CSK 492/16).
W związku z powyższym należy zaznaczyć że, Sąd orzekający w sprawie nie ma obowiązku zbierania dalszych dowodów z urzędu, skoro zebrany w sprawie materiał okazuje się dostateczny do jej rozstrzygnięcia. W procesie cywilnym to strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. (…) Obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19.09.2012r., ACa 568/12).
Reasumując powyższe rozważania wskazać należy, że powód, na którym stosownie do treści przepisu art. 6 k.c. spoczywa ciężar dowodu co do okoliczności uzasadniających żądanie pozwu, z obowiązku tego się nie wywiązał, a z zawartych danych w wyciągach z ksiąg rachunkowych funduszu nie wynika w jaki sposób została wyliczona pozwem kwota w wysokości 16.524, zł co pozwala przyjąć, że dowody te nie są wystarczające do uwzględnienia powództwa.
Kolejnym z kluczowych zarzutów pozwanego był brak legitymacji czynnej powoda.
Odnosząc się do kwestii legitymacji procesowej, jest to uprawnienie określonego podmiotu do występowania z roszczeniem przeciwko innemu podmiotowi, które znajduje oparcie bądź w określonym stosunku materialnoprawnym łączącym owe strony, bądź w ustawie. Tylko przepis prawa materialnego, stanowiącego podstawę interesu prawnego, stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony. Strona jest zatem pojęciem materialnoprawnym, a nie procesowym, a przeto o tym czy dany podmiot jest stroną postępowania cywilnego, tj., czy ma uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem, przesądzają przepisy prawa materialnego, mające zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym, nie zaś przepisy procesowe ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 323/09). W procesie w charakterze stron mogą zatem występować tylko te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem tego procesu. W każdym procesie sąd powinien przede wszystkim rozstrzygnąć, czy strony procesowe są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego. Ustalenie braku tej zgodności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, prowadzącym do oddalenia powództwa. Udzielenie kredytu na cele konsumpcyjne następuje na podstawie umowy banku z kredytobiorcą i tylko te osoby będące stronami stosunku umownego albo ich następcy prawni, mają wobec siebie wynikające z tego stosunku uprawnienia i obowiązki, a co za tym idzie tylko one posiadają interes prawny do dochodzenia przed sądem określonych w umowie kredytu praw.
Powód wywodził swoje uprawnienie do dochodzenia od pozwanego zapłaty należności wynikających z umowy kredytu gotówkowego o nr (...)_ (...), wskazując, że wierzytelność tą nabył od kredytodawcy na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 17 listopada 2023 r.
Zgodnie z przepisem art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.
Z treści tej umowy cesji (k. 9 – 16) wynika, iż (...) Bank (...) S.A. sprzedaje na rzecz powoda przedmiotową wierzytelność, a wykaz zbywanych wierzytelności zostanie określony w załączniku 2a, z którego nie sposób domniemywać, że dotyczy on złożonej umowy wierzytelności, tym samym nie sposób stwierdzić, co było przedmiotem cesji. Na potwierdzenie przejścia wierzytelności z wierzyciela pierwotnego na powoda wskazuje jedynie zawiadomienie dłużnika o przelewie wierzytelności (k. 29). Zawiadomienie takie może stanowić dowód na przejście wierzytelności. Powinno jednak być sygnowane przez podmiot uprawniony do reprezentacji wierzyciela pierwotnego, ponieważ tylko wtedy można potraktować je jako oświadczenie o przelewie wierzytelności. Zawiadomienie zostało podpisane przez osobę, wobec której nie wynika, ażeby była uprawniona do składania oświadczeń woli w imieniu wierzyciela pierwotnego, co jednocześnie sprawia, iż nie można potraktować podpisanego przez nią zawiadomienia jako oświadczenia wierzyciela pierwotnego o przelewie wierzytelności na rzecz powoda.
Zaznaczenia wymaga, że przedłożony przez stronę powodową „wyciąg z ksiąg rachunkowych” nie pozwala na jednoznaczne stwierdzenie, czy wierzytelność dochodzona pozwem była przedmiotem umowy cesji, na której powód opiera swoją legitymację czynną. Dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym muszą być wykazane wszystkie te elementy, od których w świetle okoliczności wynikających z treści wniosku prawo materialne uzależnia dojście następstwa prawnego do skutku. Rzeczone dokumenty to jedyne dopuszczalne dowody, za pomocą których można wykazać następstwo prawne w postępowaniu. Zatem przejście prawa lub obowiązku w świetle przedstawionego przez powoda dokumentu nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości.
Skoro nie przedstawiono jakichkolwiek innych dowodów na poparcie twierdzeń powoda o nabyciu wierzytelności wobec pozwanego, to Sąd nie może bezkrytycznie przyjąć twierdzeń powoda, w szczególności, że to na stronie powodowej zgodnie z art. 6 k.c. spoczywa ciężar udowodnienia faktów, z których wywodzi skutki prawne.
Mając na względzie treść art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może jednakże wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Dopiero jeżeli strona powodowa udowodni fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 listopada 2017 roku, I ACa 579/17). Przepis art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06). Obowiązek przedstawienia dowodów natomiast, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy . Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać, iż należność ta – oznaczona co do wysokości, tytułu i daty płatności – nie została przez jej przeciwnika procesowego uiszczona.
Powód nie wywiązał się z obowiązku wykazania swojej legitymacji czynnej w powyższym zakresie, co już samo w sobie powodowało oddalenie powództwa. Niemniej jednak Sąd zwrócił uwagę również na fakt, że roszczenie dochodzone przez powoda nie zostało wykazane co do wysokości.
Z przedstawionych dokumentów nie sposób ustalić, jak została wyliczona kwota dochodzona pozwem. Wynika z nich bowiem jedynie, że pozwany zawarł z (...) Bank (...) S.A. umowę kredytu gotówkowego na kwotę 24.722,42 zł. Strona powodowa natomiast dochodzi kwoty 16. 524,00 zł, uzasadniając to częściową spłatą zobowiązania przez pozwanego, nie przedstawiając na to żadnych dowodów dokonanych wpłat. Sąd nie miał zatem możliwości ustalenia, w jaki sposób powód wyliczył dochodzoną pozwem kwotę.
Ponadto przedstawione przez stronę powodową dokumenty są dokumentami prywatnymi, a zatem stanowią jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie w nich zawarte. Dokumenty prywatne korzystają z domniemania autentyczności oraz domniemania, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nie korzystają natomiast z domniemania prawdziwości zawartych w nich oświadczeń, a więc każda osoba mająca w tym interes prawny może stwierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, V CSK 441/06 oraz postanowienie tego Sądu z dnia 15 kwietnia 1982 r., III CRN 65/82). Nie oznacza to oczywiście, że dokumenty takie nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Dowód z dokumentu prywatnego jest dopuszczalny w postępowaniu cywilnym i podlega ocenie sądu jak każdy inny dowód, według własnego przekonania sądu, na podstawie wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.). Dokument prywatny stanowi zatem pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania (por. wyrok NSA w W. z dnia 25 sierpnia 2017 roku, I OSK (...)). Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy, o ile twierdzenia w nich zawarte mogą być zweryfikowane i potwierdzone za pomocą innych dowodów.
W tym celu powód winien załączyć przede wszystkim plan spłaty kredytu oraz wyciąg z rachunku bankowego lub innego dokumentu wskazującego na sposób księgowania dokonywanych przez pozwanego wpłat oraz sposób naliczania żądanych odsetek. Dokumenty te – do dnia zamknięcia rozprawy – nie zostały przez stronę powodową złożone. Sąd orzekający w sprawie nie ma obowiązku zbierania dalszych dowodów z urzędu, skoro zebrany w sprawie materiał okazuje się dostateczny do jej rozstrzygnięcia. W procesie cywilnym to strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. (…) Obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19.09.2012r., ACa 568/12).
Podsumowując powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że powód w niniejszym procesie nie wykazał swojego roszczenia co do zasady jak i wysokości. Stosownie do art. 232 k.p.c. to stronę powodową obciążał ciężar przedstawienia dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzi skutki prawne. Powód, reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, decydując się na wytoczenie powództwa winien zadbać o zebranie kompletu dokumentów, które umożliwiłby uznanie jego roszczenia za wykazane. Tymczasem powód tej inicjatywy zaniechał i pomimo precyzyjnych zarzutów pozwanego nie przedstawił skutecznych dowodów, umożlwiających obalenie zarzutów pozwanego. Dane wynikające z ksiąg rachunkowych powoda lub wyciągów z załączników mogą stanowić dowód jedynie tego, że powód zaksięgował określoną wierzytelność, nie zaś, że wierzytelność ta mu faktycznie przysługuje, tj. nie dowodzą skuteczności umowy cesji ani istnienia i wysokości nabytej wierzytelności.
Z powyższych względów Sąd oddalił powództwo, jako niewykazane co do zasady i co do wysokości.
Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd poczynił na podstawie dowodów z dokumentów, których moc dowodowa została ocenia powyżej.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.
Powód, jako przegrywający proces w całości, zobowiązany jest zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c., składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych na kwotę 3.600 złotych oraz opłata skarbowa od udzielonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 złotych.
Wobec tego, Sąd w punkcie II wyroku zasądził od powoda B. Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w G. (poprzednio: B. (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w G.) na rzecz pozwanego A. G. kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Ww. kwota została zasądzona wraz z wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1 1 k.p.c.).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Justyna Pikulik
Data wytworzenia informacji: