Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: sekretarz sądowy Wioleta Fortuna-Krzyżyk

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. S. - Zarządu (...) w S.

przeciwko T. P.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sędzia Małgorzata Janik- Białek

UZASADNIENIE

w postępowaniu zwykłym

Pozwem złożonym dnia 2 listopada 2020 roku powód - Gmina M. S. – Zarząd (...) w S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od J. I., M. P., R. P. oraz T. P. kwoty 23.795,13 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 21.439,00 zł od dnia 15 października 2020 r. do dnia zapłaty i od kwoty 2.356,13 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód wskazał, że jest właścicielem lokalu mieszkalnego położnego przy ul. (...) w S.. Powód zawarł umowę najmu tego lokalu z matką pozwanych. Umowa ta została wypowiedziana. Brak tytułu prawnego pozwanych do spornego lokalu potwierdza wyrok Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie. Strona pozwana zajmowała sporny lokal bez tytułu prawnego w całym okresie objętym niniejszym powództwem, tj. od dnia 1 września 2017 r. do 14 października 2020 r., a co za tym idzie, zobowiązana jest do uiszczania na rzecz powoda odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu. Na dochodzoną pozwem należność składają się opłaty i odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokal stanowiące płatne z dołu świadczenia okresowe w wysokości 21.439 zł za okres od 1 września 2017 r. do 14 października 2020 r. oraz skapitalizowane na dzień 14 października 2002 r. odsetki stawowe za opóźnienie w wysokości 2.356,13 zł.

W dniu 10 listopada 2020 roku referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt I Nc 1964/20).

Pozwany T. P. zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu stanowiska pozwany wskazał, że w lokalu przy ul. (...) nie zamieszkuje, ani na stałe, ani czasowo, od 1 marca 2008 r. i w lokalu tym był zameldowany jedynie do 31 maja 2010 r. W okresie objętym żądaniem pozwu zamieszkiwał przy ul. (...) w S.. Ponadto pozwany podniósł zarzut niewykazania żądania pozwu co do wysokości.

W replice na sprzeciw strona powodowa podniosła, że pozwany nie wykazał faktu niezajmowania lokalu przy ul. (...) w spornym okresie. Powód przedstawił również szczegółowy sposób wyliczenia należności objętej żądaniem pozwu.

W dalszym toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie. Po uzupełnieniu dokumentacji księgowej dla nieruchomości i lokalu pozwany nie kwestionował dalej żądania pozwu co do wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Lokal położny w S. przy ul. (...) stanowi własność Gminy M. S..

Bezsporne.

Na podstawie umowy najmu z 17 listopada 1987 r. lokal ten został wynajęty B. Z..

Pismem z dnia 19 września 2006 r. Gmina M. S., po uprzednim wezwaniu do zapłaty zaległego czynszu, wypowiedziała B. Z. umowę najmu lokalu przy ul. (...) w S. – z powodu zwłoki z zapłatą czynszu lub innych należności za używanie lokalu, co najmniej za trzy pełne okresy płatności.

Wyrokiem z dnia 12 września 2007 r. Sąd Rejonowy w Szczecinie nakazał B. Z., I. Z., T. P., K. B., J. P., M. P., R. P. i D. K., aby opróżnili i wydali powódce Gminie M. S. lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy. Wobec T. P. Sąd orzekł o braku uprawnienia do lokalu socjalnego. Wyrok uprawomocnił się i w dniu 27 listopada 2007 r. Sąd nadał mu klauzulę wykonalności co do T. P. i K. B..

Dowód:

- umowa najmu z 17 listopada 1987 r. – k. 13-13v,

- wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem odbioru – k. 12-12v,

- oświadczenie o wypowiedzeniu umowy najmu z potwierdzeniem odbioru – k. 11-11v,

- wyrok z 12 września 2007 r. – k. 10-10v.

W lokalu przy ul. (...) w S. od 18 maja 1990 r. zameldowana jest J. P., od 3 lipca 1991 r. M. P., a od 2 czerwca 1997 r. R. P..

T. P. od 28 marca 2011 r. zameldowany jest w lokalu przy ul. (...) w S.. W lokalu przy ul. (...) w S. zameldowany był od 20 czerwca 1988 r. do 31 maja 2010 r.

Dowód:

- karty meldunkowe – k. 14-15v i 35-36.

W dniu 12 stycznia 2011 r. Gmina M. S. zawarła z I. S. umowę najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...). Uprawnionymi do zamieszkiwania w najemcą są również T. P., A. P. i Nicola P.. Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

T. P. pracuje zawodowo. W deklaracjach podatkowych PIT-11 składanych za lata 2017-2019 jako adres zamieszkania wskazywał ul. (...) w S..

T. P. od co najmniej lutego 2008 r. nie zamieszkuje w lokalu przy ul. (...) w S., nie ma kluczy do tego lokalu ani nie przechowuje z nim swoich rzeczy. Po urodzeniu się pierwszej córki w lutym 2008 r. T. P. wraz z dzieckiem i jego matką zajmował kolejno wynajmowane lokale przy ul. (...), a ostatecznie od stycznia 2011 r. zamieszkał wraz z partnerką, a obecnie żoną, przy ul. (...) w S.. Zamieszkiwanie w lokalu przy ul. (...) wraz z jego rodzeństwem było niemożliwe z powodu ich problemów z alkoholem oraz nieporozumień i lekceważącego podejścia rodzeństwa do pracy oraz do konieczności uiszczania opłat za mieszkanie. T. P. ugodowo spłacił część zadłużenia w płatnościach za lokal przy ul. (...) za okres sprzed 1 września 2017 r.

Dowód:

- umowa najmu lokalu mieszkalnego – k. 30-34,

- deklaracje podatkowe – k. 37-45,

- zeznania K. M. – k. 216-220,

- zeznania T. P. – k. 306v-307.

Odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu przy ul. (...) w S. w okresie od 1 września 2017 r. do 14 października 2020 r. wyniosło 21.439,00 zł, zaś skapitalizowane na dzień 14 października 2020 r. odsetki 2.356,13 zł. Opłaty te naliczone zostały prawidłowo, zgodnie z punktacją lokalu i aktami prawa miejscowego oraz rozliczeniem mediów.

Dowód:

- kartoteka konta – k. 5-7v,

- kartoteka odsetek – k. 8-9,

- zawiadomienia o wysokości opłat – 9v, 60-69, 80-81,

- naliczenia czynszu – k. 70-79,

- zawiadomienie o rozliczeniu czynszu – k. 81-84,

- deklaracje i zawiadomienia o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zabudowie wielorodzinnej dot. budynku przy ul. (...) – k. 117-125, 169-177,

- umowa o dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków – k. 126-131, 162-168,

- regulamin rozliczania wody i kanalizacji – k. 132-137, 178-180,

- uchwała WM przy ul. (...) – k. 181,

- Uchwała nr XXII/502/16 Rady Miasta S. z 6 września 2016 r. – k.85-92,

- Uchwała nr XVIII/509/12 Rady Miasta S. z 23 kwietnia 2012 r. – k. 93-95,

- Uchwała nr XXIII/663/12 Rady Miasta S. z 22 października 2012 r. – k.96-96v,

Uchwała nr XVI/507/12 Rady Miasta S. z 23 kwietnia 2012 r. – k. 97-100v,

- Uchwała nr XLVII/1187/10 Rady Miasta S. z 24 maja 2010 r. – k. 101-104v,

- Uchwała nr LX/1123/06 Rady Miasta S. z 25 lipca 2006 r. – k. 105-108,

- Zarządzenie nr (...) Prezydenta Miasta S. z 30 marca 2010 r. – k. 109,

- Zarządzenie nr 247/07 Prezydenta Miasta S. z 14 maja 2007 r. – k. 110-111,

- Zarządzenie nr 538/12 Prezydenta Miasta S. z 3 grudnia 2012 r. – k. 112,

- zeznania E. R. – k. 225-231.

Pismami z 20 października 2020 r. Gmina M. S. wezwała J. I., M. P., R. P. i T. P. do zapłaty kwoty 23.795, 13 zł, tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu położonego w S. przy ul. (...) w S. oraz odsetek liczonych na dzień 14 października 2020 r. Wezwanie do zapłaty dla T. P. skierowane zostało także na adres przy ul. (...) w S..

Dowód:

- wezwania do zapłaty z dowodem nadania - k. 16-18v.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione i uległo oddaleniu w całości.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowił art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym:

Art. 18. 1. Osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

2. Z zastrzeżeniem ust. 3, odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Podstawną prawną żądania odsetek za opóźnienie był natomiast przepis art. 481 §1 i §2 k.c., zgodnie z którymi:

§ 1. Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

§ 2. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy.

Sąd ustalił, że powoda i pozwanego nie łączyła umowa najmu lokalu położonego w S. przy ul. (...). Pozwany zamieszkiwał w tym lokalu jako dziecko, a następnie przez pewien czas po uzyskaniu pełnoletności. Wyrokiem z 12 września 2007 r. został wobec niego orzeczony obowiązek opróżnienia i wydania tego lokalu, bez uprawnienia do lokalu socjalnego.

Niewątpliwie zatem pozwany nie posiadał tytułu prawnego do zajmowania tego lokalu, co w świetle treści przepisu art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) zasadniczo obligowałoby go do comiesięcznego uiszczania odszkodowania. Obowiązek ten spoczywał jednak na pozwanym do dnia opróżnienia lokalu, a zatem jedynie w tym okresie czasu, w którym faktycznie lokal ten bez tytułu prawnego zajmował.

Powód domagał się zapłaty odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu przy ulicy (...) w S. za okres od 1 września 2017 r. do 14 października 2020 r. Obowiązek uiszczania odszkodowania za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego dotyczy osób, które utraciły tytuł prawny do zajmowanego lokalu. W ustawie nie wskazuje się, o jaki tytuł prawny chodzi. Wobec tego art. 18 ust. 1 ustawy ma także zastosowanie do tych osób zajmujących lokal, które wcześniej legitymowały się prawnorodzinnym lub obligacyjnym tytułem do zajmowania lokalu, innym niż najem (por. wyrok Sądu najwyższego z 25 kwietnia 2018 r., sygn. akt III CA 1/18, Legalis 1799138). Warunkiem tej odpowiedzialności jest faktyczne zajmowanie lokalu. W świetle treści przepisu art. 18 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów (…) przesłanką żądania odszkodowania za bezumowne korzystanie z lokalu jest fakt zajmowania lokalu. Owo „zajmowanie” lokalu przejawia się w zamieszkiwaniu w lokalu albo we władaniu nim w inny sposób, który faktycznie uniemożliwia właścicielowi wykonywanie prawa własności, np. poprzez dysponowanie kluczami do lokalu czy przechowywanie w nim swoich rzeczy.

Na powodzie, jako stronie żądającej zapłaty, spoczywał ciężar wykazania na podstawie art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. w zw. z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, że w okresie objętym żądaniem pozwu pozwany zajmował sporny lokal.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy potwierdza zarzuty strony pozwanej, że w okresie objętym żądaniem pozwu pozwany nie mieszkał w przedmiotowym lokalu ani w jakikolwiek inny sposób z niego nie korzystał.

Jak bowiem wynika z kart meldunkowych pozwanego T. P. od 28 marca 2011 r. zameldowany jest w lokalu przy ul. (...) w S.. W lokalu przy ul. (...) w S. zameldowany był od 20 czerwca 1988 r. do 31 maja 2010 r. Oczywiście sam fakt zameldowania nie jest wystarczający do ustalenia miejsca zamieszkania, niemniej jest to okoliczność potwierdzająca stanowisko pozwanego. Adres przy ul. (...) w S. pozwany wskazywał również w składanych deklaracjach podatkowych za lata objęte żądaniem pozwu. Nielogiczne byłoby przyjęcie, że pozwany podaje ten adres, pomimo, że pod nim nie mieszka, gdyż brak jest powodu, dla którego miałby to robić. Pozwany złożył również umowę najmu lokalu przy ul. (...) w S., zawartą z jego ówczesną partnerką życiową, a obecną żoną, I. S. w dniu 12 stycznia 2011 r., z której wynika, że jakkolwiek pozwany nie jest najemcą, to jest osobą uprawnioną do zamieszkiwania w tym lokalu. Powód zarzucił temu dowodowi, że umowa ta została zawarta w 2011 r. Jednakże nie wykazał w żaden sposób, by pozwany pod adresem tego lokalu nie zamieszkiwał i by w okresie objętym sporem powrócił do lokalu przy ul. (...) w S.. Podnoszenie zarzutów przeciwko dowodowi z umowy najmu z dnia 12 stycznia 2011 r. jest o tyle niezasadne, że dokument ten pochodzi od samej strony powodowej, a nadto powódka jest właścicielem lokalu, którego umowa najmu dotyczy i ma możliwości ustalenia, kto i w jakim okresie czasu w lokalu tym zamieszkiwał.

Pozwany w swoich zeznaniach w sposób logiczny, konsekwentny i korespondujący z faktami, wynikającymi ze złożonych dokumentów, a przez to w pełni dla sądu wiarygodnych, wyjaśnił przebieg zamieszkiwania w lokalu przy ul. (...) w S., okoliczności wyprowadzenia się z tego lokalu i dalszego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych w lokalach wynajętych, a ostatecznie, do chwili obecnej, w lokalu położnym w S. przy ul. (...). Powód nie przedstawił jakichkolwiek dowodów pozwalających poddać w wątpliwość zeznania pozwanego, tak dokumentowych, czy też osobowych. Spośród sześciu zawnioskowanych przez powoda świadków mających w jego ocenie potwierdzić zajmowanie przez pozwanego lokalu przy ul. (...) w S. w okresie objętym żądaniem pozwu wniosek co do czterech z nich został przez powoda cofnięty. Z zeznań świadka K. M. wynika, że zna ona pozwanego i „widywała go”. Pozwany wyjaśnił jednak powody swojej obecności w okolicach lokalu, gdzie odwiedzał swoją matkę rozmawiając z nią przez okno z podwórza, albowiem- jak zeznał- nie był wpuszczany do lokalu. Zapewne wówczas widywany był przez świadka. Świadek nie zeznała natomiast, aby pozwany zamieszkiwał lub zajmował sporny lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu. Zeznania tego świadka były dla Sądu wiarygodne, jednak nie sposób na podstawie zeznania o „widywaniu sąsiada” uznać, że zajmował on lokal i to w konkretnym okresie, którego dotyczy żądanie pozwu. Natomiast przesłuchanie świadka M. R. okazało się niemożliwe z powodu niestawiennictwa świadka a także niezłożenia zeznań na piśmie, co skutkowało pominięciem dowodu z jej zeznań. Sąd, mając na uwadze całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, uznał nadto, że stosowanie dalszych środków przymusu wobec świadka nie jest celowe, albowiem po przesłuchaniu pozwanego oczywistym było dla Sądu, ze postępowanie dowodowe wyjaśniło już okoliczności sporne w sposób umożlwiający wydanie rozstrzygnięcia w sprawie. Dodatkowo wspomnieć należy, że pozwany zeznał, iż świadek nie jest mu znana, tak pod obecnym, jak i poprzednim nazwiskiem. Z zaświadczenia systemu (...)-Sad wynika zaś, że świadek M. R. zamieszkiwała przy ul. (...) w S. w okresie od 2 maja 1983 r. do 2 czerwca 1986 r. a zatem jeszcze przed datą urodzenia pozwanego. Dlatego też, na podstawie art. 235 [2] par 1 pkt. 2 i 5 kpc Sąd pominął dowód z zeznań świadka M. R..

W ocenie Sądu nie ma zatem żadnych dowodów na zajmowanie lokalu przez pozwanego w okresie przynajmniej od 1 czerwca 2010 r. Obowiązek zaś udowodnienia faktu zajmowania lokalu przez pozwanego w całym okresie objętym żądaniem pozwu jest obowiązkiem strony powodowej, albowiem z faktu tego wywodzi ona swoje roszczenie wobec pozwanego o odszkodowanie za bezumowne zajmowanie lokalu. Skoro strona powodowa nie udowodniła faktu zajmowania lokalu przez pozwanego w tym okresie, zaś pozwany naprowadził szereg dowodów na wykazanie faktu opuszczenia lokalu w 2008 r., to roszczenie o zapłatę odszkodowania za bezumowne zajmowanie lokalu przez pozwanego za okres września 2017 r. do października 2020 r. jest niezasadne.

Ustalenia faktyczne w sprawie oparte zostały o przedłożone przez obydwie strony dokumenty, którym Sąd dał wiarę, jako niebudzącym wątpliwości co do swojej prawdziwości i niekwestowanym przez żadną ze stron. Strony jedynie odmiennie oceniały moc dowodową przedmiotowych dokumentów, co nie pozbawia ich waloru wiarygodności.

Pozwany początkowo zakwestionował żądanie powoda również co do wysokości. Po uzupełnieniu dokumentacji, stanowiącej podstawę wyliczenia dochodzonego roszczenia, pozwany żądania co do wysokości już nie kwestionował; nie wykazał również wadliwości wyliczeń powoda. Te zaś wyliczenia oparte są przede wszystkim na aktach prawa miejscowego, zaś znaczenie dokumentów księgowych powoda i sposobu wyliczenia żądanej należności zostały wyczerpująco wyjaśnione przez świadka E. R.. Również zeznania tego świadka były dla Sądu wiarygodne, albowiem w sposób jasny, czytelny i konsekwentny wyjaśniły sposób ukształtowania żądanego pozwem zadłużenia. Z uwagi na powyższe, a także z uwagi na uznanie powództwa za niewykazane co do zasady, na podstawie art. 235 [2] par 1 pkt. 2 i 5 kpc Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu księgowości i rachunkowości, zawnioskowany przez stronę powodową w piśmie przygotowawczym z dnia 10 kwietnia 2021 r. Przeprowadzenie tego dowodu byłoby bowiem niecelowe i generowałoby niepotrzebnie dodatkowe koszty procesu.

Opierając się zatem na całokształcie materiału dowodowego sprawy Sąd ustalił, że pozwany spornego lokalu w okresie objętym żądaniem pozwu nie zajmował, co skutkowało oddaleniem powództwa w całości, jako niewykazanego co do zasady.

Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Małgorzata Janik - Białek