Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III C 667/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2025-10-14

Sygn. akt III C 667/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: stażysta Aleksander Dembek

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2025 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa W..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko A. Z.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda W..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz pozwanego A. Z. kwotę 3.617 zł (trzech tysięcy sześciuset siedemnastu złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sędzia Małgorzata Janik- Białek

Sygn. akt III C 667/24

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 października 2025 roku

Przed upływem trzech miesięcy od umorzenia postępowania w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. pozwem z dnia 26 lutego 2024 roku, wniósł o zasądzenie od pozwanego A. Z. na rzecz strony powodowej kwoty 31 915,68 złotych wraz z dalszymi odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od dnia 4 stycznia 2024 roku do dnia zapłaty od:

kwoty kapitału tj. 11 985,38 złotych;

kwoty opłat i prowizji tj. 14 915,98 złotych;

oraz zwrotu kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, zwrotu kosztów procesu w postaci uiszczonej opłaty od pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz kosztów zastępstwa procesowego z tytułu postępowania zainicjowanego wniesieniem tego pozwu oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od zasądzonej kwoty tytułem zwrotu kosztów procesu zgodnie z art. 98 § 1 1 k.p.c.

W uzasadnieniu powód W..pl sp. z o.o. wskazał, że zawarł on z pozwanym A. Z. umowę ramową pożyczki numer (...). Umowa została zawarta w sposób elektroniczny, za pośrednictwem indywidualnego konta, które strona pozwana założyła na stronie internetowej www.wonga.pl. W umowie pożyczkodawca zobowiązał się do udzielenia pożyczkobiorcy A. Z. pożyczki na cele konsumpcyjne niezwiązane z działalnością gospodarczą, natomiast pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty pożyczki na warunkach określonych w treści umowy. Powód podniosł, że na mocy postanowień zawartej umowy ramowej oraz złożonego przez A. Z. wniosku o pożyczkę, pożyczkodawca udzielił pożyczkobiorcy pożyczki, której część w kwocie 10 150,94 złotych została zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania A. Z., a pozostała część w kwocie 4 840 złotych została w dniu 29 lipca 2022 roku wypłacona na wskazany rachunek bankowy strony pozwanej.

Strona powodowa w treści uzasadnienia pozwu wskazała również, że A. Z. nie wywiązał się w terminie ze zobowiązania umownego, pozostając w zwłoce przez okres, który zgodnie z umową uzasadniał naliczenie odsetek karnych wynoszących dwukrotność sumy aktualnej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych od kwoty kapitału i prowizji. W następstwie niewywiązania się przez A. Z. z dokonywania spłat we wskazanych w umowie terminach i warunkach, pożyczkodawca dokonał wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30 – dniowego terminu wypowiedzenia.

Postanowieniem z dnia 15 kwietnia 2024 roku Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku, XIV Wydział Cywilny przekazał niniejszą sprawę do dalszego prowadzenia i rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin – Centrum w Szczecinie zgodnie z właściwością miejscową.

W odpowiedzi na pozew z dnia 11 października 2024 roku A. Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego pozwany podniósł zarzut braku wykazania legitymacji procesowej czynnej oraz istnienia stosunku prawnego, z którego strona powodowa wywodzi swoje roszczenie, albowiem w ocenie pozwanego powód w ogóle nie udowodnił by A. Z. był stroną umowy pożyczki i że otrzymał na jej mocy określoną kwotę pieniężną, którą zobowiązał się zwrócić wraz z prowizją i odsetkami umownymi w oznaczonym terminie. W dalszej kolejności pozwany wskazał, że powód nie udowodnił również by skutecznie wypowiedział sporną umowę pożyczki, a w konsekwencji nie wykazał, iż może żądać jej całkowitej spłaty wraz z dodatkowymi kosztami.

Następnie pozwany podniósł zarzut nieważności umowy jako naruszającej zasady współżycia społecznego, w szczególności w zakresie kosztów pożyczki, albowiem koszt kredytu stanowił około 191,69% wypłaconego kapitału, w związku z czym zaistniała dysproporcja pomiędzy kwotą pożyczki w wysokości 14 990,94 zł, a kwotą do zapłaty tj. 43 727,86 zł (291,69% rocznie lub 92,76% rocznie przy 4 latach spłaty), która powinna skutkować uznaniem określonych w umowie kosztów za oczywiście sprzeczne z celem i naturą umowy pożyczki, a przede wszystkim z zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Zdaniem pozwanego, umowę, z której strona powodowa wywodzi roszczenie, uznać należy za nieważną jako niezgodną z przepisem art. 353 1 k.c. gdyż w istocie jej postanowienia rażąco naruszają zasady współżycia społecznego, w szczególności w zakresie kosztów pożyczki, co czyni nieważnymi te postanowienia, a w konsekwencji całą umowę, gdyż bez ich zastrzeżenia nie zostałaby ona zawarta.

Pismem z dnia 3 kwietnia 2025 roku strona powodowa podtrzymała w całości żądanie wskazane w petitum pozwu oraz wszelkie twierdzenia i dowody przedłożone dotychczas w niniejszej sprawie. Strona powodowa stanęła na stanowisku, że przedłożone do akt sprawy dowody bezsprzecznie potwierdzają istnienie roszczenia przysługującego W..pl sp. z o.o., przy czym wskazała, że w jej ocenie A. Z. będąc świadomym swojej sytuacji finansowej, warunków zawierania przedmiotowej umowy oraz konsekwencji towarzyszących niewywiązaniu się z ciążącego na nim zobowiązania, zdecydował się na zawarcie umowy. Powód podniósł również, że środki z pożyczki zostały udostępnione do dyspozycji klienta. W dalszej części pisma strona powodowa wskazała, że nie istnieją podstawy do przyjęcia, że umowa pożyczki przewidywała zawyżoną kwotę prowizji. Umowa, formularz informacyjny i potwierdzenie przelewu pożyczki jednoznacznie określały wysokość prowizji z tytułu wypłaty pożyczki na kwotę 14 990,94 zł, a także termin i wysokość spłat. Prowizja wynosiła 14 915,98 zł, co zdaniem powoda oznacza, że koszt ten nie przekraczał maksymalnej możliwej wysokości, przy czym strona powodowa podkreśliła, że pozwany zaakceptował warunki i zgodził się na zawarcie umowy, obejmującej pożyczkę w wysokości 14 990,94 zł oraz prowizję w wysokości 14 915,98 zł.

Zdaniem strony powodowej nie istnieją podstawy do uznania postanowień umownych regulujących kwestię prowizji za niedozwolone klauzule umowne. Prowizja stanowi normalną i standardową odpłatność za udzielenie pożyczki czy kredytu, a opłata ta w niniejszej sprawie nie przekroczyła maksymalnej wysokości określonej ustawą o kredycie konsumenckim. Powód wskazał również, że pożyczkodawca potrzebuje środków na pokrycie kosztów prowadzonej działalności, w tym związanych m.in. z utrzymaniem systemu teleinformatycznego, serwisów, pozyskiwania środków celem udzielania pożyczek, pokrycia kosztów związanych z zatrudnieniem pracowników, danin publiczno-prawnych, kosztów operacyjnych, kosztów obsługi klienta, kosztów pracy analityków, kosztów wynikających z ryzyka kredytowego, kosztów przechowywania dokumentacji czy chociażby zbadaniem zdolności kredytowej wnioskującego o pożyczkę.

Powód nie zgodził się także z zarzutami związanymi z rzekomym naruszeniem zasad współżycia społecznego, przy czym podkreślił, że wysokość pożyczki, prowizji i kosztów, a także zasady spłaty zaciągniętego zobowiązania zostały szczegółowo określone w umowie i regulaminie, z którymi strona pozwana powinna była się zaznajomić.

Ustalenia faktyczne:

Sporządzono wydruk ramowej umowy pożyczki numer (...). W treści wydruku wskazano, że W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. działający jako pożyczkodawca zobowiązuje się do udzielenia pożyczkobiorcy A. Z. odnawialnej linii pożyczki, w ramach której pożyczkobiorca może wnioskować o wypłatę spłacaną jednorazowo lub w ratach.

Zgodnie z zapisami zawartymi w wydruku ramowej umowy pożyczki akceptacja wniosków pożyczkobiorcy o wypłatę w ramach limitu pożyczki krótkoterminowej lub limitu pożyczki ratalnej miała być każdorazowo uzależniona od pozytywnego wyniku badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów z dokonywaniem wypłat lub spłat przez pożyczkobiorcę, pożyczkodawca zastrzegł sobie prawo do zmniejszenia limitu pożyczki krótkoterminowej, limitu pożyczki ratalnej lub dostępnego limitu albo utrzymania limitów na dotychczasowym poziomie.

W treści wydruku umowy pożyczkodawca wskazał, że będzie on dokonywał badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy przy każdym wniosku o dokonanie kolejnej wypłaty, a brak niezbędnych zgód na dokonanie weryfikacji zdolności kredytowej uniemożliwi złożenie wniosku o kolejną wypłatę.

W § 5 wydruku umowy wskazano, że z tytułu wypłaty pożyczkobiorca zobowiązany jest do zapłaty prowizji, naliczanej na zasadach określonych w tabeli kosztów obowiązującej odpowiednio na dzień wypłaty. Pożyczkobiorca ponosi koszty wyłącznie w odniesieniu do dokonywanych wypłat, a całkowity koszt danej wypłaty miał zostać każdorazowo przedstawiony pożyczkobiorcy przed złożeniem przez niego wniosku o daną wypłatę oraz w potwierdzeniu wypłaty. W dalszej części wskazano, że prowizja za wypłatę dla kolejnych wypłat jest zmienna i zależy od czynników określonych w tabeli kosztów odpowiednio na dzień wypłaty. Maksymalna prowizja nie mogła przekroczyć odpowiednio 40% kwoty pożyczki krótkoterminowej i 85% kwoty pożyczki ratalnej.

Zgodnie z § 7 wydruku umowy pożyczkodawca miał przekazać pożyczkobiorcy indywidualny numer rachunku rozliczeniowego w celu dokonywania spłat.

W § 12 wydruku ramowej umowy pożyczki wskazano, że niespłacenie kapitału pożyczki krótkoterminowej w ustalonym terminie spłaty lub spłacenie go w niepełnej wysokości, jak również niespłacenie kapitału pożyczki ratalnej zgodnie z harmonogramem rat, powoduje powstanie zadłużenia przeterminowanego, od którego pobierane są odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne), w wysokości równej dwukrotności sumy aktualnej stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5, punktów procesowych (w stosunku rocznym). Stopa odsetek karnych na dzień zawarcia umowy ramowej miała być podawana w potwierdzeniu wypłaty dla pierwszej wypłaty. Na dzień zawarcia umowy ramowej odsetki karne wynosił 14% w stosunku rocznym. W dalszej części wskazano, że w przypadku pożyczki ratalnej odsetki karne miały być naliczane od kwoty zaległego kapitału za każdy dzień opóźnienia począwszy od dnia powstania zaległości do 60 dnia po terminie spłaty. Ww. wydruk nie został opatrzony żadnymi podpisami.

Do wydruku ramowej umowy pożyczki numer (...) sporządzono wydruk tabeli określonej jako potwierdzenie wypłaty, w której wskazano następujące dane:

pożyczkodawca – W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W.;

pożyczkobiorca – A. Z.;

kwota wypłaty – 500,00 zł;

dzień wypłaty – 17/08/2016;

okres spłaty (w dniach) – 60;

termin spłaty – 16/10/2016;

stopa oprocentowania wypłaty 0%;

roczna stopa oprocentowania zadłużenia przeterminowanego (stopa odsetek karnych) – 14%;

prowizja z tytułu wypłaty – 10,00 zł;

rzeczywista roczna stopa oprocentowania ( (...)) – 12,8%;

całkowity koszt wypłaty – 10,00 zł;

całkowita kwota do zapłaty (suma całkowitego kosztu wypłaty i całkowitej kwoty wypłaty) – 510,00 zł;

nr rachunku bankowego pożyczkobiorcy, na który została zrealizowana wypłata – (...);

kwota odsetek w stosunku dziennym w razie odstąpienia – 0 zł.

Wydruk tabeli nie został opatrzony żadnymi podpisami.

Sporządzono również wzór oświadczenia o odstąpieniu od ramowej umowy pożyczki oraz wzór oświadczenia o odstąpieniu od kolejnej wypłaty.

Sporządzono wydruk opatrzony nazwą „pełnomocnictwo do podpisania ramowej umowy pożyczki”, w którym wskazano, że A. Z. działając we własnym imieniu w związku z zamiarem zawarcia umowy kredytu konsumenckiego z W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. („W..pl”) udziela pełnomocnictwa W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. do zawarcia w formie pisemnej lub formie równoważnej z formą pisemną umowy kredytu konsumenckiego z W..pl z Limitem Ogólnym w wysokości 2 500 złotych i pierwszym limitem w wysokości 1 500 złotych. W ramach zawarcia umowy ramowej pełnomocnik został upoważniony do wydrukowania i podpisania, lub, według własnego wyboru, do opatrzenia umowy ramowej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Pełnomocnik miał zostać umocowany do zawarcia w imieniu A. Z. umowy ramowej w brzmieniu, które zostało zatwierdzone przez niego w formie elektronicznej na stronie www.wonga.com, w trakcie procesu aplikowania o udzielenie kredytu konsumenckiego.

Pełnomocnictwo miało wygasnąć z chwilą zawarcia przez pełnomocnika w imieniu A. Z. umowy ramowej z W..pl lub z chwilą jego odwołania.

Ww. wydruk pełnomocnictwa nie został opatrzony przez A. Z. podpisem.

Dowód:

wydruk ramowej umowy pożyczki numer (...) z dnia 17 sierpnia 2016 roku – k. 15 – 20v;

wydruk regulaminu udzielania i obsługi wpłat oraz rozpatrywania reklamacji przez W..pl sp. z o.o. – k. 20v – 23;

wydruk tabeli kosztów – k. 23;

potwierdzenie wypłaty – k. 23v – 24;

wzór oświadczenia o odstąpieniu od ramowej umowy pożyczki – k. 24 – 24v;

wzór oświadczenia o odstąpieniu od kolejnej wypłaty – k. 24v – 25;

wydruk pełnomocnictwa do podpisania ramowej umowy pożyczki – k. 26;

W wydruku formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki konsumenckiej z dnia dnia 28 lipca 2022 roku w punkcie 2 wskazano następujące dane:

rodzaj pożyczki – pożyczka spłacana w miesięcznych ratach, udzielana na podstawie ramowej umowy pożyczki;

całkowita kwota pożyczki – 14 990,94 złotych;

całkowita kwota zapłaty przez konsumenta – 43 727,86 złotych;

Okres spłaty pożyczki wynosi 48 miesięcy w równych ratach miesięcznych a raty zostały określone w stałej wysokości płatne na rachunek bankowy wskazany w potwierdzeniu wypłaty, zgodnie z harmonogramem. Prowizja za udzielenie pożyczki wynosi 14 915,98 złotych, z kolei w dalszej części formularza zawarto informację, że termin ważności formularza informacyjnego wynosi 7 dni kalendarzowych od dnia 28 lipca 2022 roku.

Sporządzono wydruk, w którym zawarto informacje, iż na podstawie umowy numer (...) zawartej pomiędzy W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W., a A. Z., W. udziela klientowi pożyczki.

W dalszej części wydruku wskazano następujące dane dotyczące umowy pożyczki:

dzień wypłaty pożyczki: 28 lipca 2022 roku;

okres kredytowania (w miesiącach): 48;

liczba rat: 48;

rachunek do spłaty pożyczki: (...);

roczna stopa odsetek kapitałowych, według stanu na dzień wypłaty pożyczki: 20%;

roczna stopa odsetek karnych, według stanu na dzień wypłaty pożyczki: 24%;

prowizja z tytułu wypłaty pożyczki: 14 915,98 zł;

łączna kwota odsetek: 13 820,94 zł;

całkowita kwota pożyczki (bez kredytowanych kosztów): 14 990,94 zł;

całkowity koszt pożyczki: 28 736,92 zł;

całkowita kwota do zapłaty (suma całkowitego kosztu pożyczki i całkowitej kwoty pożyczki): 43 727,86 zł;

rzeczywista roczna stopa oprocentowania ( (...)): 92,76%;

numer rachunku bankowego klienta, na który została wypłacona pożyczka (...);

kwota odsetek za każdy dzień korzystania z pożyczki w razie odstąpienia (w ciągu 30 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu): 8,21 zł.

Dowód:

formularz informacyjny dotyczący pożyczki konsumenckiej – k. 27 – 30;

wydruk informacyjny z dnia 28 lipca 2022 roku – k. 32 – 34.

Dnia 29 lipca 2022 roku dokonano operacji bankowej – przelewu kwoty 4 840,00 złotych z rachunku bankowego należące go (...) Spółki Akcyjnej w P.. Przelew został zatytułowany w następujący sposób „ (...): Pożyczka z W.. To nie jest rachunek do spłaty. Nr konta do spłaty podany w mailu. Tel (...)”. W miejscu danych kontrahenta/zleceniodawcy wskazano: „A. Z. 36c Gospody, (...)-(...) G.”.

Dowód:

potwierdzenie przelewu z dnia 29 lipca 2022 roku – k. 31.

Pismem z dnia 12 lipca 2023 roku W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W. poinformował A. Z. o wypowiedzeniu ramowej umowy pożyczki zawartej dnia 17 sierpnia 2016 roku. W treści pisma wskazano, że wypowiedzenie dokonywane jest z powodu niedotrzymania przez pożyczkobiorcę warunków udzielenia wypłaty określonych w § 15 ust. 3 i 5 umowy ramowej. Ponadto W..pl sp. z o.o. wskazała, że na dzień 12 lipca 2023 roku zadłużenie A. Z. wynosiło 29 044,01 zł.

Dowód:

wypowiedzenie ramowej umowy pożyczki z dnia 12 lipca 2023 roku – k. 35;

wydruk z książki nadawczej – k. 36;

wydruk ze strony internetowej Poczty Polskiej dotyczący przesyłki numer (...) – k. 90 – 93.

19 października 2023 roku W..pl sp. z o.o. wystosowała wobec A. Z. przedsądowe wezwanie do zapłaty, w treści którego poinformowano adresata, że na dzień 19 października 2023 roku jego zadłużenie wynosi 30 638,78 złotych, z kolei termin zapłaty zadłużenia wyznaczono na dzień 2 listopada 2023 roku.

Wskazano dodatkowo, iż na kwotę zadłużenia składały się następujące wartości:

12 316,82 zł – kapitał;

3 405,98 zł – odsetki;

14 915,98 zł – koszty.

Dowód:

przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 19 października 2023 roku – k. 37.

Rozważania prawne:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Ustalając powyższy stan faktyczny sąd oparł się na przedłożonych przez stronę powodową dowodach. W ocenie sądu rzeczone dowody były miarodajne wyłącznie co do faktu ich wytworzenia (wydrukowania) oraz przedłożenia do niniejszej sprawy. Nie stanowiły one natomiast wiarygodnej podstawy do uwzględnienia żądania pozwu. Załączone umowa pożyczki wraz formularzem informacyjnym oraz pełnomocnictwem stanowiły wyłącznie niepodpisane wydruki. W takiej sytuacji nie można ich było zakwalifikować nawet jako dokumentu prywatnego, ten bowiem wymaga podpisu (art. 245 k.p.c.). Sąd do kwestii oceny dowodów odniesie się również w dalszej części uzasadnienia.

Powód wywodził roszczenie z wydruku umowy pożyczki o numerze (...) z dnia 17 sierpnia 2016 roku, która rzekomo miała zostać zawarta pomiędzy W..pl sp. z o.o. z siedzibą w W., a pozwanym A. Z. oraz wydruku formularza informacyjnego dotyczącego pożyczki konsumenckiej z dnia 28 lipca 2022 roku i potwierdzenia wypłaty. Podstawę prawną żądania pozwu stanowiły przepisy art. 3 ust. 1 oraz art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz art. 720 § 1 k.c. (umowa pożyczki). Zgodnie z art. 3 ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi (ust. 1). Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (ust. 2 pkt 1).

Natomiast art. 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy jest wydanie drugiej stronie przedmiotu pożyczki, natomiast obowiązkiem pożyczkobiorcy - zwrot przedmiotu pożyczki w umówionym terminie.

Przed przejściem do dalszej części rozważań, należy wskazać, że pozwany A. Z. posiada status konsumenta (art. 22 1 k.c.) i przysługuje mu ochrona przewidziana zarówno przepisami prawa krajowego, jak i wspólnotowego. W systemie prawnym Rzeczypospolitej Polskiej oraz Unii Europejskiej konsument traktowany jest jako podmiot wymagający szczególnej ochrony. Dzieje się tak między innymi dlatego, że podmiot ten uważany jest za stronę słabszą w relacjach z przedsiębiorcą. Silniejszą pozycję przedsiębiorcy motywować ma między innymi jego profesjonalny charakter oraz łatwiejszy dostęp do informacji.

W postępowaniu przed sądem mającym na celu rozpoznanie merytorycznej zasadności żądania pozwu przedmiotem oceny jest nie tylko kwestia legitymacji procesowej strony powodowej, ale również ocena zasadności żądania pozwu tak co do zasady jak i co do wysokości. Powód winien udowodnić za pomocą dowodów przewidzianych przez kodeks postępowania cywilnego, że dochodzona pozwem kwota mu przysługuje tak co zasady jak i wysokości.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Podkreślić jednakże należy, że art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06). Obowiązek przedstawienia dowodów, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c. spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać, iż należność ta – oznaczona co do wysokości, tytułu i daty płatności istnieje i jest wymagalna.

Z uwagi na fakt, że pozwany A. Z. zaprzeczył faktowi skutecznego zawarcia będącej przedmiotem sporu umowy pożyczki, to na stronie powodowej – zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. – spoczywał obowiązek wykazania, że pomiędzy stroną powodową a pozwanym doszło do skutecznego zawarcia umowy oraz że na jej podstawie na własność pozwanego została przeniesiona wskazana kwota pożyczki, a także, że pozwany nie wywiązał się z obowiązku zwrotu pożyczki i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie.

Mając na uwadze rodzaj i ciężar podniesionych przez stronę pozwaną zarzutów oraz dowody naprowadzone przez powoda Sąd uznał, iż strona powodowa nie wywiązała się ze spoczywającego na niej obowiązku wykazania faktów, z których wywodzi skutki prawne tj. związania stron postępowania umową pożyczki oraz jej wykonania – przeniesienia na pozwanego na własności pożyczonej kwoty.

Do skutecznego zawarcia umowy pożyczki konieczne jest ustalenie, że doszło do złożenia skutecznych oświadczeń woli dwóch stron: pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Zgodnie zaś z art. 61 § 1 i § 2 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej (§ 1). Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią (§ 2). Przepis ten wyraża zasadę swobody formy, wedle której wola osoby skierowana na wywołanie zamierzonego skutku prawnego związanego z dokonywaną czynnością prawną, może być uzewnętrzniona w każdy dowolny sposób, ujawniający ją tak, że staje się dostatecznie zrozumiała dla adresata. W konsekwencji ujawnienie woli osoby dokonującej czynności prawnej może nastąpić także w sposób dorozumiany, przez jakiekolwiek zachowanie się, uzewnętrzniające tę wolę w sposób obiektywnie zrozumiały, które wyraża wolę wywołania skutków prawnych, objętych treścią czynności prawnej. Złożenie oświadczenia może być zarówno jednostkową czynnością, jak i całym procesem zachowań podmiotu składającego to oświadczenie, o ile w oparciu o całokształt okoliczności można podmiotowi składającemu oświadczenie przypisać zamiar wywołania określonych skutków prawnych, czyli gdy zachowanie to niesie za sobą określony komunikat mający wywołać skutki prawne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2017r., sygn. akt IV CSK 179/16, Legalis 1587604). Przepis ten umożliwia zatem składanie oświadczeń woli skutkujących np. zawarciem umowy w formie elektronicznej. Aby jednak mówić, że doszło do czynności prawnej polegającej na zawarciu umowy konieczne jest w pierwszej kolejności ustalenie, że doszło do złożenia dwóch zgodnych oświadczeń woli, a następnie, że oświadczenia te były skuteczne. Czym innym jest bowiem ustalenie, że doszło do faktu złożenia oświadczenia woli, a czym innym ustalenie, że oświadczenie to było skuteczne. O fakcie złożenia oświadczenia woli decydują w szczególności okoliczności, czy składający oświadczenie w ogóle wyraził swoją wolę – w zasadzie w dowolnej formie, o ile forma ta w wystarczający sposób wolę tę ujawniła oraz czy oświadczenie to doszło do adresata w rozumieniu art. 61 § 2 k.c. Natomiast o skuteczności złożonego oświadczenia decydują w szczególności takie okoliczności, jak zdolność do czynności prawnych, forma czy należyte umocowanie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że zaoferowany przez stronę powodową materiał dowodowy nie dał podstaw do przyjęcia, że strony złożyły skuteczne oświadczenia woli w formie elektronicznej, skutkujące zawarciem umowy pożyczki, z której powód wywodził swoje roszczenie oraz że na własność strony pozwanej została przeniesiona wskazana w umowie kwota.

Zarówno w wydruku ramowej umowy pożyczki numer (...) jak i formularzu informacyjnym dotyczącym pożyczki konsumenckiej oraz Regulaminie znajdują się postanowienia regulujące warunki udzielania pożyczki, rejestrację i zawarcie umowy pożyczki.

Po pierwsze w § 2 Regulaminu wskazano, że umowa ramowa zostaje zawarta na podstawie złożonego wniosku o zawarcie umowy ramowej. Wraz z wnioskiem o zawarcie umowy ramowej pożyczkobiorca miał wnioskować o pierwszą wypłatę. Pożyczkodawca składał wniosek o zawarcie umowy ramowej oraz pierwszą wypłatę za pośrednictwem portalu internetowego www.wonga.com na interaktywnym formularzu.

Zgodnie z dalszymi informacjami w celu zawarcia i wykonania umowy ramowej niezbędne było posiadanie aktywnego konta, a zawarcie umowy ramowej zostało wprost uzależnione od łącznego spełnienia przez pożyczkobiorcę następujących warunków:

1)  posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,

2)  miejsce zamieszkania znajdujące się w Polsce,

3)  posiadanie konta na portalu www.wonga.com,

4)  złożenie prawidłowo wypełnionego wniosku o zawarcie umowy ramowej,

5)  zaakceptowanie warunków umowy ramowej oraz regulaminu,

6)  uzyskanie pozytywnej decyzji o udzieleniu pierwszej wypłaty.

Odnośnie powyższego zapisu wskazać należy, że strona powodowa nie naprowadziła żadnych dowodów na okoliczność wykazania, że pozwany A. Z. utworzył konto na stronie internetowej pożyczkodawcy, że zrealizował cały proces rejestracji, zaakceptował warunki umowy ramowej oraz regulamin i że złożył prawidłowo wypełniony wniosek o zawarcie umowy ramowej wraz z wnioskiem o pierwszą wypłatę. Strona powodowa nie przedłożyła żadnej korespondencji elektronicznej, która świadczyłaby o założeniu konta i pozytywnej weryfikacji tożsamości pozwanego; tymczasem pożyczkodawca zastrzegł w postanowieniach Regulaminu, iż założenie konta na portalu www.wonga.com i złożenie prawidłowo wypełnionego wniosku oraz spełnienie ww. warunków jest niezbędnym warunkiem zawarcia z pożyczkodawcą umowy ramowej.

Po drugie § 3 wydruku ramowej umowy pożyczki numer (...) stanowi, że akceptacja wniosków pożyczkobiorcy o wypłatę w ramach limitu pożyczki krótkoterminowej lub limitu pożyczki ratalnej będzie każdorazowo uzależniona od pozytywnego wyniku badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy. Zgodnie z dalszymi zapisami pożyczkodawca miał dokonywać badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy przy każdym wniosku o dokonanie kolejnej wypłaty. Brak niezbędnych zgód pożyczkobiorcy na dokonanie weryfikacji zdolności kredytowej przez pożyczkodawcę miał uniemożliwić złożenie wniosku o kolejną wypłatę przez pożyczkobiorcę. Jednocześnie pożyczkodawca zastrzegł sobie prawo do odmowy dokonania wypłaty w następujących przypadkach:

negatywnego wyniku badania zdolności kredytowej pożyczkobiorcy,

niespłacenia przez pożyczkobiorcę należnej kwoty z tytułu wypłaty w ustalonym terminie spłaty lub naruszenia harmonogramu rat,

utraty przez pożyczkobiorcę zdolności kredytowej, rozumianej jako zdolność do terminowej spłaty zadłużenia wynikającego z umowy ramowej,

stwierdzenia przez pożyczkodawcę, że złożone przez pożyczkobiorcę oświadczenie lub dokumenty są niepełne albo niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym,

urządzenia bezpieczeństwa stosowane przez pożyczkodawcę wykryły niewłaściwy sposób logowania i używania konta pożyczkobiorcy,

niedotrzymanie przez pożyczkobiorcę warunków określonych w umowie ramowej lub regulaminie,

istnienia podstaw podejrzenia oszustwa.

W tym miejscu wskazać należy, że strona powodowa nie przedłożyła żadnych dokumentów stanowiących potwierdzenie przeprowadzenia procesu weryfikacyjnego mającego na celu zbadanie zdolności kredytowej A. Z. zgodnie z powyższymi zapisami.

Po trzecie § 3 Regulaminu stanowi, że pożyczkodawca dokonuje wypłaty na warunkach określonych w umowie ramowej oraz Regulaminie. Kwota wypłaty wypłacana jest w sposób wskazany przez pożyczkobiorcę we wniosku o zawarcie umowy ramowej lub we wniosku o dokonanie danej wpłaty.

Odnośnie tych zapisów umownych wskazać należy, że pozwany zaprzeczył, aby otrzymał kwotę pożyczki. Należy również zauważyć, iż strona powodowa przedłożyła do akt sprawy jedynie dokument potwierdzający wykonanie transakcji wypłaty środków dotyczących kwoty 4 840 złotych, przy czym zdaniem powódki pozostała kwota pożyczki tj. 10 150,94 zł została zaliczona na spłatę dotychczasowego zobowiązania w W., na co jednak nie przedłożono żadnego dokumentu. Ponadto analiza przedmiotowego potwierdzenia przelewu prowadzi do wniosku, że nie może on dokumentować faktu udostępnienia pozwanemu przez powoda kwoty wskazanej w jego treści, albowiem dokument ten dotyczy operacji bankowej – przelewu kwoty 4 840,00 złotych z rachunku bankowego należące go (...) Spółki Akcyjnej w P., a nie do powodowej spółki. W miejscu danych kontrahenta/zleceniodawcy wskazano: „A. Z. 36c Gospody, (...)-(...) G.”. Zatem dokument ten nie zawiera nawet oznaczenia odbiorcy przelewu. Nie można bowiem oznaczenia „kontrahent/ zleceniodawca” utożsamiać z odbiorcą przelewu. Wręcz przeciwnie, zleceniodawca to osoba zlecająca przelew, a nie odbiorca przelewu.

Po czwarte § 16 wydruku ramowej umowy pożyczki numer (...) stanowi, że pożyczkobiorca oświadcza, że otrzymał i zapoznał się z treścią Regulaminu i Tabeli Kosztów.

W niniejszej sprawie strona powodowa nie przedłożyła żadnego dowodu potwierdzającego złożenie przez A. Z. oświadczenia o otrzymaniu i zapoznaniu się z treścią Regulaminu i Tabeli Kosztów.

Po piąte § 7 wydruku ramowej umowy pożyczki numer (...) stanowi, że pożyczkobiorca otrzymuje od pożyczkodawcy indywidualny numer rachunku rozliczeniowego w celu dokonania spłat.

Strona powodowa nie przedłożyła do niniejszej sprawy dowodu potwierdzającego, że pozwany A. Z. faktycznie otrzymał informację ze wskazanym numerem rachunku bankowego zgodnie z powyższym zapisem. Na załączonym do akt potwierdzeniu wykonania operacji bankowej z dnia 29 lipca 2022 roku w tytule przelewu wskazano, że numer konta do spłaty został podany w wiadomości e-mail, jednakże W..pl sp. z o. o. w toku postępowania nie przedłożyła ww. wiadomości e-mail umożliwiającej przy tym stwierdzenie, do kogo została ona nadana i w jakiej dacie.

Należy również wskazać, że W..pl sp. z o.o. nie przedstawiła również potwierdzenia dokonania pierwszej wypłaty o której mowa w § 19 ust. 1 umowy ramowej, od której uzależniono wejście w życie umowy. Poza tym strona powodowa nie udowodniła faktu udzielenia przez pozwanego pełnomocnictwa do zawarcia umowy ramowej jak też jakiejkolwiek innej, dalszej umowy pożyczki. Pełnomocnictwo załączone do pozwu to jedynie wydruk tekstu, nie zawierający żadnego podpisu mocodawcy ani nawet daty udzielenia pełnomocnictwa. Ponadto pełnomocnictwo to umocowuje jedynie do zawarcia umowy z limitem ogólnym w wysokości 2. 500 zł i pierwszym limitem 1. 500 zł – tymczasem wg. twierdzeń strony powodowej umowa pożyczki zwarta z pozwanym opiewała na kwotę 14.990,94 zł, a zatem znacznie przeważającą ww. limity.

Dodatkowo podkreślić należy, że wydruk umowy ramowej pożyczki nie jest opatrzony żadnymi podpisami- ani pożyczkodawcy ani pożyczkobiorcy. Tymczasem z treści wydruku pełnomocnictwa wynika, że w ramach zawarcia umowy ramowej pełnomocnik został upoważniony do wydrukowania i podpisania, lub, według własnego wyboru, do opatrzenia umowy ramowej bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu. Strona powodowa nie przełożyła jednak umowy ramowej z podpisem pełnomocnika jak też nie wykazała w żaden sposób, by złożony został podpis elektroniczny weryfikowany przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu.

Jak już wspominano na wstępie, spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06).

Reasumując, strona powodowa nie wykazała, by doszło do zawarcia między W..pl sp. z o.o. a pozwanym ramowej umowy pożyczki z dnia 17 sierpnia 2016 roku ani też, by kwota pożyczki została przekazana do dyspozycji pozwanego. Strona powodowa nie wykazała, by pozwany założył konto na stronie internetowej pożyczkodawcy, by przeszedł pozytywnie weryfikację zdolności kredytowej, by złożył wniosek o zawarcie umowy pożyczki, by zapoznał się z treścią regulaminu lub tabelą kosztów, czy też by otrzymał od pożyczkodawcy numer rachunku rozliczeniowego do dokonywania spłat. Strona powodowa nie wykazała również, by pożyczkodawca dokonał na rzecz pozwanego A. Z. pierwszej wypłaty, od której uzależniono wejście w życie umowy ramowej. Nie wykazano również faktu udzielenia przez pozwanego pełnomocnictwa do zawarcia umowy ramowej. Nie udowodniono przekazania na rzecz pozwanego przez powoda W..pl. sp. z o.o. w W. kwoty pożyczki.

Mając powyższe na uwadze powództwo, jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c., składa się: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku sprawie opłat za czynności adwokackie na kwotę 3 600 złotych oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 złotych. Nadto stronie pozwanej należą się od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 1 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono jak w sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioletta Rucińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: