Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	Justyna Zarzecka

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2024 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko K. G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanego K. G. kwotę 2.417 zł (dwa tysiące czterysta siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 393 zł (trzysta dziewięćdziesiąt trzy złote) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 187/24

UZASADNIENIE

(...) Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.) 18 grudnia 2014 r. wniósł przeciwko pozwanemu K. G. pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zapłatę kwoty 10.496,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że pozwany nie wywiązał się z dwóch umów bankowych o numerach (...) i (...) zawartych z poprzednikiem prawnym (...) Bankiem (...) Spółka Akcyjną w W. i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie. W piśmie z dnia 29 czerwca 2022 r. powód oświadczył, że dochodzone pozwem roszczenie wynika z umowy o Kredyt na Miarę z dnia 11 czerwca 2008 r. ( k. 298). Zadłużenie wynikające z tej umowy obejmuje należności z następujących tytułów: kapitał w kwocie 8 033,18 zł, koszty w kwocie 234 zł i skapitalizowane odsetki karne za opóźnienie w spełnieniu świadczenia w kwocie 2 023,03 zł. Roszczenie stało się wymagalne na skutek rozwiązania umowy z dniem 25 lutego 2013 r. Wierzytelność z tego tytułu powód nabył na podstawie umowy o świadczenie w miejsce wykonania ( dacio in solutum) zawartej w dniu 24 października 2014 r.

29 grudnia 2014 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin- Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając w całości żądanie pozwu (ówczesna sygn. akt VI Nc – e (...)).

Odpis nakazu zapłaty z pouczeniem o sposobie i terminie jego zaskarżenia został uznany za prawidłowo doręczony pozwanemu w trybie art. 139 § 1 k.p.c. w dniu 20 stycznia 2015 r., a następnie postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie z dnia 18 lutego 2015 r. nadano temu orzeczeniu klauzulę wykonalności.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2021 r. pozwany K. G. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że odpis wydanego w sprawie nakazu zapłaty nie został jemu skutecznie doręczony, ponieważ w dacie dokonywania awizacji przesyłki, nie zamieszkiwał pod adresem wskazanym w pozwie.

Odnosząc się do żądania pozwu pozwany podniósł zarzut nieistnienia dochodzonej pozwem wierzytelności. W dalszym toku procesu pozwany podniósł, że żądanie pozwu nie zostało wykazane ani co do zasady ani co do wysokości. Nie zostało wykazane skuteczne nabycie przez powoda wierzytelności w stosunku do pozwanego objętej żądaniem pozwu. Strona powodowa nie wyjaśniła również w jaki sposób została wyliczona dochodzona pozwem kwota, nie złożyła bowiem żadnych dokumentów źródłowych obrazujących operacje bankowe związane z wykonaniem przedmiotowej umowy. Nie zostało również udowodnione, że przedmiotowa umowa została wypowiedziana, skutkiem czego roszczenie stało się wymagalne ( pismo z dnia 6 czerwca 2022 r. k. 287 – 292, pismo z dnia 6 czerwca 2022 r. k. 342 - 345).

Postanowieniem z dnia 11 maja 2021 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, z uwagi na skuteczne wniesienie sprzeciwu od nakazu zapłaty, przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi jako sądowi właściwości ogólnej dłużnika.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

11 czerwca 2008 r. pozwany K. G. zawarł z (...) Spółką Akcyjną Oddziałem w Polsce z siedzibą w W. umowę o Kredyt na Miarę, na podstawie której Bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 14.700 zł na okres od dnia zawarcia umowy do dnia 6 czerwca 2014 r.

Pozwany K. G. zobowiązany był do spłaty kredytu wraz z odsetkami w 72 ratach miesięcznych, począwszy od 6 lipca 2008 r.

Odsetki naliczane były wg zmiennej stopy procentowe, a ich wysokość określała Tabela oprocentowania kredytu na miarę, powiększona o liczbę punktów procesowych wskazanych w umowie. W dniu zawarcia umowy oprocentowanie wynosiło 19,90% w stosunku rocznym.

W tym samym dniu pozwany zawarł z bankiem umowę karty kredytowej.

Dowód:

-umowa o Kredyt na Miarę k. 126 – 127,

-umowa karty kredytowej k. 128 – 130.

14 lutego 2014 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. złożył oświadczenie, że rozwiązanie umowy o Kredyt na Miarę nastąpiło w dniu 25 lutego 2013 r.

14 lutego 2014 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny, w którym upoważnieni pracownicy – na podstawie ksiąg prowadzonych przez bank – stwierdzili, że K. G. na zapłacić na rzecz banku z tytułu umowy o Kredyt na Miarę z dnia 11 czerwca 2008 r., kwotę 7 366,72 zł, w tym:

-kwotę 6.466,15 zł z tytułu niespłaconego kapitału kredytu wraz z odsetkami ustawowymi, liczony od tej kwoty od dnia 26 lutego 2013 r. do dnia zapłaty,

-kwotę 666,57 zł z tytułu odsetek umownych, naliczonych zgodnie z Regulaminem kredytu na miarę od dnia 12 czerwca 2008 r. do dnia 25 lutego 2013 r. ,

-kwotę 234 zł z tytułu naliczonych opłat, zgodnie z Regulaminem kredytu na miarę.

Roszczenia objęte niniejszym bankowym tytułem egzekucyjnym są wymagalne.

Postanowieniem z dnia 5 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Gorzowie W.. nadał ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności (sygn. akt XI Co 189/14).

Dowód:

-zaświadczenie k. 310,

-bankowy tytuł egzekucyjny k. 311,

-postanowienie Sądu Rejonowego w Gorzowie W.. z dnia 05.03.2014 r. w sprawie XI Co 189/14 k. 312.

8 października 2014 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. – następca prawny (...) Spółki Akcyjne Oddział w Polsce z siedzibą w W. – zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę spółki (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Spółki Komandytowej z siedzibą w W., na podstawie której Bank wniósł tytułem wkładu wymagalne wierzytelności pieniężne wynikające z umów kredytowych, których stroną jest bank i niespłacone do dnia 6 października 2014 r. Wykaz wierzytelności wnoszonych tytułem wkładu stanowi załącznik do zmiany umowy spółki komandytowej zawartej w dniu 8 października 2014 r.

Na podstawie umowy uzupełniającej z dnia 8 października 2014 r. oraz umowy o świadczenie w miejsce wykonania z dnia 24 października 2014 r., powód nabył wierzytelność w stosunku do pozwanego wynikającą z umów zawartych w dniu 1 czerwca 2008 r. oznaczonych numerami: (...) i (...). Wysokość zadłużenia wynosiła:

1.  z umowy numer (...): kapitał – 6 466,15 zł, odsetki - 2 023 zł,

2.  z umowy numer (...): kapitał – 1 563,03 zł.

Dowód:

-komunikat Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 29.08.2011 r. k. 203,

-wyciąg z (...) k. 206,

-wyciąg z (...) k. 205,

-wyciąg z (...) k. 204,

-odpisy z KRS k. 207 – 264,

-umowa k. 131 – 140,

-umowa uzupełniająca wraz z załącznikami k. 141 – 173,

-umowa świadczenia w miejsce wykonania z załącznikami k. 174 – 187,

-porozumienie potwierdzające z załącznikami k. 188 – 202,

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione w całości i jako takie podlegało oddaleniu.

W przedmiotowej sprawie powód (...) Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w W. (poprzednio: (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.) domagał się zapłaty od pozwanego K. G. kwoty 10.496,32 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Powód, po ostatecznym sprecyzowaniu podstawy faktycznej żądania pozwu w piśmie z dnia 29 czerwca 2022 r., wskazał, że dochodzone pozwem roszczenie wynika z umowy o Kredyt na Miarę z dnia 11 czerwca 2008 r. ( k. 298). Roszczenie wynikające z tej umowy miał nabyć na podstawie umowy o świadczenie w miejsce wykonania ( dacio in solutum) zawartej w dniu 24 października 2014 r.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku, poz. 2488), który stanowi, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zaoferowanych przez stronę powodową, co do których prawdziwości i wiarygodności nie powziął zastrzeżeń. Dokumenty te – w świetle zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną - okazały się jednakże niewystarczające do uwzględnienia powództwa. W piśmie z dnia 8 lutego 2023 r. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. oświadczył, że nie dysponuje dokumentacją związaną z wykonywaniem zawartej przez pozwanego umowy o Kredyt na miarę. Dokumentacja ta, obejmująca potwierdzenie wypłaty kredytu, historię spłaty zobowiązania oraz ewentualne porozumienia i ugody zawarte z pozwanym, przechowywana była zgodnie z obowiązującymi przepisami przez okres nie dłuższy niż 5 lat.

W pierwszej kolejności rozważenia wymagał zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powodowej.

Legitymacja procesowa to uprawnienie określonego podmiotu do występowania z roszczeniem przeciwko innemu podmiotowi, które znajduje oparcie bądź w określonym stosunku materialnoprawnym łączącym owe strony, bądź w ustawie. Tylko przepis prawa materialnego, stanowiącego podstawę interesu prawnego, stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony. Strona jest zatem pojęciem materialnoprawnym, a nie procesowym, a przeto o tym czy dany podmiot jest stroną postępowania cywilnego, tj., czy ma uprawnienie do wystąpienia z roszczeniem, przesądzają przepisy prawa materialnego, mające zastosowanie w konkretnym stanie faktycznym, nie zaś przepisy procesowe ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010 r., II CSK 323/09). W procesie w charakterze stron mogą zatem występować tylko te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem tego procesu. W każdym procesie sąd powinien przede wszystkim rozstrzygnąć, czy strony procesowe są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego. Ustalenie braku tej zgodności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, prowadzącym do oddalenia powództwa. Udzielenie kredytu na cele konsumpcyjne następuje na podstawie umowy banku z kredytobiorcą i tylko te osoby będące stronami stosunku umownego albo ich następcy prawni, mają wobec siebie wynikające z tego stosunku uprawnienia i obowiązki, a co za tym idzie tylko one posiadają interes prawny do dochodzenia przed sądem określonych w umowie kredytu praw.

Powód wywodzi uprawnienie do dochodzenia od pozwanego zapłaty należności wynikających z umowy o Kredyt na Miarę z dnia 11 czerwca 2014 r., wskazując, że wierzytelność tą nabył od kredytodawcy na podstawie umowy o świadczenie w miejsce wykonania ( dacio in solutum) zawartej w dniu 24 października 2014 r. Treść załączonych do pozwu dokumentów, a w szczególności wyciągów z wykazów wierzytelności, pozwala na ustalenie w sposób nie budzący wątpliwości, że na podstawie tej umowy nastąpiło przejście na powoda wierzytelności wobec pozwanego wynikającej z zawartej przez niego z poprzednikiem prawnym (...) Bank (...) Spółką Akcyjną w W. w dniu 11 czerwca 2014 r. umowy o Kredyt na Miarę. W wykazach przenoszonych wierzytelności wskazano imię i nazwisko dłużnika oraz numer umowy i datę jej zawarcia oraz wskazano wysokość, na jaką wierzytelność opiewa.

Zgodnie z przepisem art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Treścią umowy przelewu wierzytelności jest przeniesienie przez wierzyciela swojej wierzytelności na osobę trzecią, a skutkiem tej umowy jest wyłączenie dotychczasowego wierzyciela ze stosunku zobowiązaniowego i zajęcie jego miejsca przez nabywcę wierzytelności. Sam stosunek zobowiązaniowy zmianie nie ulega, a w szczególności nie tworzy w jej miejsce odrębnej, nowej wierzytelności w stosunku do dłużnika. Przelew wywołuje bezpośrednie skutki wobec dłużnika, po stronie którego powstaje obowiązek świadczenia w stosunku do nabywcy wierzytelności. W judykaturze akceptowany jest pogląd, że wykazanie określonego faktu istotnego dla roztrzygnięcia sprawy może nastąpić nie tylko na podstawie treści całego dokumentu ale również i na podstawie wyciągu z niego, zwłaszcza w sytuacji, gdy dokument obejmuje znaczną ilość pozycji ( por. uzasadnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24 czerwca 2014 roku, V ACz 577/14). Wskazanie danych osobowych dłużnika oraz rodzaju czynności prawnej (umowa kredytu) i daty jej dokonania, która była źródłem powstania wierzytelności oraz kwoty, na jaką opiewa, jest wystarczające do identyfikacji zbywanej wierzytelności i tym samym skuteczności przelewu wierzytelności.

Na uwzględnienie zasługiwał natomiast zarzut niewykazania istnienia dochodzonej pozwem wierzytelności.

Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może jednakże wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Dopiero jeżeli strona powodowa udowodni fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasadniających jej zdaniem oddalenie powództwa ( wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 16 listopada 2017 roku, I ACa 579/17). Przepis art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06). Obowiązek przedstawienia dowodów natomiast, zgodnie z przepisem art. 3 k.p.c., spoczywa na stronach, zaś ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne ( art. 6 k.c.). Nie wymagają jednak dowodu – stosownie do przepisu art. 229 k.p.c. – fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy. Nadto zgodnie z zasadą kontradyktoryjności, rządzącą procesem cywilnym, rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). To strona powodowa, która domaga się zapłaty pewnej należności na drodze sądowej, winna co do zasady wykazać, iż należność ta – oznaczona co do wysokości, tytułu i daty płatności – nie została przez jej przeciwnika procesowego uiszczona.

Z uwagi na podniesione przez pozwanego zarzuty, na powodzie – zgodnie z ogólną zasadą rozkładu ciężaru dowodu wyrażoną w art. 6 k.c. – spoczywał zatem obowiązek wykazania, że na skutek niewywiązania się przez pozwanego z terminowego regulowania należności wynikających z umowy o Kredyt na Miarę z dnia 11 czerwca 2014 r. powstała zaległość w żądanej pozwem kwocie, jak również w jakiej dacie roszczenie wynikłe z przedmiotowej umowy stało się wymagalne.

Powód nie wywiązał się z obowiązku wykazania zasadności żądania pozwu w powyższym zakresie.

W celu wykazania zasadności żądania pozwu powód przedłożył umowę kredytu na miarę z dnia 11 czerwca 2014 r. oświadczenie następcy prawnego kredytodawcy z dnia 14 lutego 2014 r. o wymagalności wierzytelności wynikającej z tej umowy, bankowy tytuł egzekucyjny oraz postanowienie Sądu Rejonowego w Gorzowie W.. o nadaniu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Dokumenty te – z uwagi na podniesione przez pozwanego zarzuty - nie są wystarczające do uwzględnienia żądania.

Na wstępie wskazać należy, że powyższe dokumenty są dokumentami prywatnymi, a zatem stanowią jedynie dowód tego, że osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie w nich zawarte. Dokumenty prywatne korzystają z domniemania autentyczności oraz domniemania, że osoba, która podpisała dokument, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Nie korzystają natomiast z domniemania prawdziwości zawartych w nich oświadczeń, a więc każda osoba mająca w tym interes prawny może stwierdzić i dowodzić, że treść złożonych oświadczeń nie odpowiada stanowi rzeczywistemu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2007 roku, V CSK 441/06 oraz postanowienie tego Sądu z dnia 15 kwietnia 1982 r., III CRN 65/82). Nie oznacza to oczywiście, że dokumenty takie nie mogą stanowić dowodu w sprawie. Dowód z dokumentu prywatnego jest dopuszczalny w postępowaniu cywilnym i podlega ocenie sądu jak każdy inny dowód, według własnego przekonania sądu, na podstawie wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego (art. 233 § 1 k.p.c.). Dokument prywatny stanowi zatem pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania ( por. wyrok NSA w W. z dnia 25 sierpnia 2017 roku, I OSK (...)). Nie ma zatem przeszkód prawnych, aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów uznał treść dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy, o ile twierdzenia w nich zawarte mogą być zweryfikowane i potwierdzone za pomocą innych dowodów.

Umowa kredytu określa wzajemne prawa i obowiązki stron tej umowy, a sam fakt zawarcia umowy o określonej treści nie przesądza o tym, że kredytobiorca nie wywiązał się z jej postanowień, co skutkowało powstaniem zadłużenia w dochodzonej pozwem kwocie.

Wystawiony na podstawie ksiąg banku bankowy tytuł egzekucyjny wskazuje natomiast, że w księgach kredytodawcy figuruje wymagalne zadłużenie K. G. wynikające z umowy kredytu z dnia 11 czerwca 2014 r. we wskazanej w tym dokumencie kwocie.

Zgodnie z przepisem art. 96 ust. 1 i 2 Prawa bankowego w brzmieniu obowiązującym w dacie wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego na podstawie ksiąg banków lub innych dokumentów związanych z dokonywaniem czynności bankowych banki mogą wystawiać bankowe tytuły egzekucyjne (ust. 1) W bankowym tytule egzekucyjnym należy oznaczyć bank, który go wystawił i na rzecz którego egzekucja ma być prowadzona, dłużnika zobowiązanego do zapłaty, wysokość zobowiązań dłużnika wraz z odsetkami i terminami ich płatności, datę wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, jak również oznaczenie czynności bankowej, z której wynikają dochodzone roszczenia, oraz wzmiankę o wymagalności dochodzonego roszczenia. Bankowy tytuł egzekucyjny należy opatrzyć pieczęcią banku wystawiającego tytuł oraz podpisami osób uprawnionych do działania w imieniu banku.

Zgodnie natomiast z przepisem art. 95 ust. 1a ustawy Prawo bankowe moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym. Wprowadzenie tego przepisu wynika z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego wskazujących na bezpodstawne uprzywilejowanie banków i funduszy inwestycyjnych w obrocie cywilnoprawnym, w tym konsumenckim. I tak wyrokiem z dnia 15 marca 2011 r., ( sygn. P 7/09, opubl. OTK-A 2011/2/12) stwierdzono niezgodność art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075), w związku z art. 244 § 1 i art. 252 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.), w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta - z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wyrokiem z dnia 11 lipca 2011 r., ( sygn. P 1/10, opubl. TK-A (...) ) stwierdzono niezgodność art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta - z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz brak niezgodności z art. 20 Konstytucji. Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2015 r., ( syn. P 45/12, opubl. OTK-A 2015/4/46) stwierdzono niezgodność art. 96 ust. 1 i art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jakkolwiek wyciąg z ksiąg bankowych przestał korzystać z domniemania autentyczności i prawdziwości dokumentu urzędowego na podstawie 244 § 1 k.p.c., to podobnie jak inne dokumenty bankowe pozostał dokumentem prywatnym, stanowiącym środek dowodowy w postępowaniu cywilnym ( postanowienie SN z dnia 30 czerwca 2022 r., II CZ 11/22).

Bankowy tytuł egzekucyjny został wystawiony w dniu 14 lutego 2014 r. – postanowieniem z dnia 5 marca 2014 r. Sądu Rejonowego w Gorzowie W.. w sprawie XI Co 189/14 został zaopatrzony w klauzulę wykonalności, zgodnie z przepisem art. 786 ² k.p.c.

Przepis art. 786 ² § 1 i 2 k.p.c. stanowił, że w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, sąd bada, czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności (par. 1). Jeżeli wykonanie tytułu egzekucyjnego jest uzależnione od zdarzenia, które udowodnić powinien wierzyciel, sąd nada klauzulę wykonalności, po dostarczeniu dowodu tego zdarzenia w formie dokumentu (par. 2).

W sprawach o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu zakres kognicji sądu był ograniczony do zbadania następujących kwestii: czy dłużnik poddał się egzekucji oraz czy roszczenie objęte tytułem wynika z czynności bankowej dokonanej bezpośrednio z bankiem lub z zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z tej czynności, a także czy dokument przedłożony przez bank spełnia wynikające z przepisów prawa bankowego przesłanki ważności i skuteczności bankowego tytułu egzekucyjnego, a nadto inne wymogi, które dotyczą każdego tytułu egzekucyjnego.

Sam zatem fakt wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego nie wywołuje skutku prawnego, jakim jest powstanie zobowiązania, ani też nie powoduje wymagalności zadłużenia. Tytuł taki, po uzyskaniu przez wierzyciela sądowej klauzuli wykonalności uprawnia jedynie wierzyciela do prowadzenia egzekucji względem osób, wobec których został wystawiony. Również sam fakt nadania bankowemu tytułowi egzekucyjnemu sądowej klauzuli wykonalności nie zwalnia sądu od ustalenia zasadności roszczenia, jego wymagalności i wysokości, gdyż postępowanie o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności ma charakter uproszczony i formalny, w którym sąd nie bada zarzutów merytorycznych, ograniczając się ewentualnie do zarzutów dotyczących zakresu kognicji sądu ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 marca 2018 r., I ACa 937/17).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że w realiach niniejszej sprawy ciężar wykazania wymagalności roszczenia i jego wysokości spoczywał na powodzie, stosownie do treści art. 6 k.c.

Bankowy tytuł egzekucyjny zawiera złożone w szczególnej formie oświadczenie wiedzy uprawnionych osób dotyczące danych zaksięgowanych w księgach rachunkowych i w powiązaniu z umową kredytu - której autentyczność w niniejszej sprawie nie została skutecznie zakwestionowana - może stanowić wystarczający dowód dla potwierdzenia dokonania czynności prawnej i jej treści. Wskazać jednakże należy, że nie stanowi on dowodu faktu w nim opisanego, a jedynie dowód, że osoba upoważniona przez bank złożyła oświadczenie, że fakt taki miał miejsce. Dlatego też – z uwagi na stanowisko strony pozwanej – która zaprzeczyła prawdziwości tego dokumentu podnosząc, że zapisy zawarte w bankowym tytule egzekucyjnym nie pozwalają na weryfikację zasadności żądania pozwu co do wysokości, nie może stanowić wystarczającej podstawy do uwzględnienia powództwa.

Bankowy tytuł egzekucyjny nie pochodzi od pozwanego, a zatem w sytuacji kiedy przeczy on prawdziwości tego dokumentu, powód, jako strona która chce z niego skorzystać w celu uzasadnienia żądania pozwu, winien stosownie do treści przepisu art. 253 k.p.c., udowodnić prawdziwość zawartych w ww. dokumencie co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności. W tym celu powód winien załączyć przede wszystkim dowód wskazują na fakt wypłaty udzielonego pozwanemu kredytu (a więc wykonania umowy przez kredytodawcę), wyciąg z rachunku bankowego lub innego dokumentu wskazującego na sposób księgowania dokonywanych przez pozwanego wpłat (wpłaty takie m usiały mieć miejsce zważywszy na wysokość wskazywanego do spłaty kapitału) oraz sposób naliczania żądanych odsetek, co umożliwiłoby zarówno stronie pozwanej jak i Sądowi na weryfikację naliczenie żądanej pozwem kwoty w świetle treści łączącej strony umowy. Dokumenty te – do dnia zamknięcia rozprawy - nie zostały przez stronę powodową złożone. Sąd orzekający w sprawie nie ma obowiązku zbierania dalszych dowodów z urzędu, skoro zebrany w sprawie materiał okazuje się dostateczny do jej rozstrzygnięcia. W procesie cywilnym to strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia tych wszystkich okoliczności (faktów), które stosownie do art. 227 k.p.c. mogą być przedmiotem dowodu. (…) Obowiązkiem sądu jest ustalenie, czy strona inicjująca proces wykazała okoliczności faktyczne, których zaistnienie determinuje możliwość jego skutecznego wpisania (subsumcji) w odpowiednią podstawę prawną. Jeśli ustalenia takiego dokonać nie można, to fakt ten samoistnie niweczy zasadność powództwa i to niezależnie od tego, czy pozwany z kolei udowodnił podstawy faktyczne przyjętej linii obrony ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 19.09.2012r., ACa 568/12).

Nadto wskazać należy, że powódka nie wykazała aby dochodzone pozwem roszczenie stało się wymagalne. Zgodnie z art. 75 ust. 1 i 2 ustawy Prawo bankowe w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy kredytu, w razie stwierdzenia przez bank kredytujący, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane, lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, bank może:

1) wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części,

2) zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu bądź przedstawienia w określonym terminie programu naprawczego i jego realizacji po zatwierdzeniu przez bank. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu okres wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni, o ile umowa kredytu nie przewiduje okresu dłuższego.

Strona powodowa złożyła wprawdzie oświadczenie banku, że wierzytelność jest wymagalna, nie wykazała jednakże, aby umowa uległa rozwiązaniu z tym dniem. Powód nie wykazał w szczególności aby przed tym dniem złożył pozwanej oświadczenie o wypowiedzeniu umowy i aby okres wypowiedzenia upłynął 25 lutego 2013 r.

Reasumując powyższe rozważania wskazać należy, że powód, na którym stosownie do treści przepisu art. 6 k.c. spoczywa ciężar dowodu co do okoliczności uzasadniających żądanie pozwu, z obowiązku tego się nie wywiązał. Tym samym fakt, że pozwany nie wykazał faktu spłaty kredytu, nie czyni żądania pozwu uzasadnionym. Obowiązek wykazania przez stronę pozwaną faktów niweczących powództwo powstaje bowiem dopiero wtedy, kiedy powód wykaże w sposób nie budzący wątpliwości istnienie roszczenia tak co do zasady jak i co do wysokości.

Z powyższych względów, Sąd w punkcie 1 wyroku oddalił powództwo.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. składa się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego, którego wysokość ustalono na podstawie § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490) na kwotę 2.400 zł oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł.

W związku z powyższym, Sąd w pkt 2 wyroku zasądził od przegrywającego proces w całości powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanego K. G. kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Przepis art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych stanowi, iż kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Sąd wskazuje, że od 7 lipca 2013 r. ustawodawca wyraźnie ograniczył zakres elementów formalnych pozwu, które podlegają uzupełnieniu pod rygorem umorzenia postępowania. Są to jedynie: wykazanie umocowania i złożenie pełnomocnictwa zgodnie z regułami wskazanymi w art. 68 zdanie pierwsze k.p.c. i art. 89 § 1 zdanie pierwsze i drugie k.p.c. Powód nie jest zobowiązany ani do podpisania pozwu własnoręcznie, ani do dołączenia jego odpisów. Uzupełnienie opłaty sądowej pod rygorem umorzenia postępowania konieczne jest tylko wówczas, gdy przekazanie sprawy następuje wobec braku przesłanek wydania elektronicznego nakazu zapłaty bądź też po uchyleniu tego nakazu z urzędu na podstawie art. 502 (1) § 1 i 2. Powód nie jest natomiast zobligowany do uzupełnienia opłaty od pozwu, gdy były podstawy do wydania elektronicznego nakazu zapłaty, a przekazanie sprawy następuje z powodu wniesienia wobec niego sprzeciwu ( por. uchwała SN z dnia 10 października 2013 r., III CZP 56/13, OSNC 2014, nr 6, poz. 57), czyli tak jak to było w realiach niniejszej sprawy. Zachodzi natomiast istotna wątpliwość, czy brakująca opłata sądowa od pozwu podlega pobraniu w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Brak jest bowiem wyraźnej podstawy prawnej ku temu, a art. 113 u.k.s.c. nie przewiduje pobrania kosztów sądowych od powoda, który w całości przegrał proces. Z jednej strony obowiązki fiskalne powinny być nakładane na strony za pomocą wyraźnych przepisów. Z drugiej jednak strony pozew przekazany do sądu na skutek wniesienia sprzeciwu nie jest już pozwem, o jakim mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2 u.k.s.c., i Skarbowi Państwa należy się pełna opłata, stosownie do art. 18 ust. 1. Z tego względu wydaje się, że odpowiednie zastosowanie powinien tutaj znaleźć art. 130(3) § 2 k.p.c. gdyż obowiązek uzupełnienia opłaty powstał z przyczyn innych niż określone w § 1 tego przepisu ( tak. Manowska, Komentarz do art. 507 (37) Kodeksu postępowania cywilnego, Lex).

Należna opłata sądowa od pozwu w niniejszej sprawie, zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynosiła 5% wartości przedmiotu sporu, tj. 525 zł, z czego powódka przy wniesieniu pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym uiściła 132 zł. Zważywszy, że powódka przegrała proces, obowiązana jest nadto uiścić tytułem opłaty od pozwu kwotę 393 zł (525 zł – 132 zł), o czym Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku, nakazując pobrać od powoda (...) Wierzytelności Detalicznych Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 393 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.