Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	Justyna Zarzecka

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2024 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. kwotę 3.677,70 zł (trzy tysiące sześćset siedemdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt groszy ) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części oddala powództwo;

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. kwotę 1.511,86 zł (tysiąc pięćset jedenaście złotych osiemdziesiąt sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

4.  nakazuje pobrać od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 1.131,10 zł (tysiąc sto trzydzieści jeden złotych dziesięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 3.108,42 zł (trzy tysiące sto osiem złotych czterdzieści dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 489/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 lipca 2022 roku powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 4.797 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, kwoty 218,94 złotych tytułem zwrotu kosztów usługi parkingowej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 r. do dnia zapłaty, a także kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

Powód w uzasadnieniu żądania pozwu wskazał, że jest wierzycielem pozwanego na podstawie umów cesji zawartych pomiędzy nim, a poszkodowanymi – M. i J. S.. Podniósł, że w dniu 6 kwietnia 2021 roku doszło do uszkodzenia pojazdu marki S. o nr. rej. (...), którego właścicielem byli poszkodowani. Szkoda miała charakter całkowity. W wyniku powyższego zdarzenia strona poszkodowana była zmuszona wynająć samochód zastępczy na okres 49 dni. Koszt najmu wyniósł 7.835,10 zł brutto. Poszkodowana skorzystała także z usługi parkingowej przez okres 44 dni, a koszt z tego tytułu wyniósł 748 złotych brutto. Pozwany przyjął zgłoszenie szkody, przeprowadził postępowanie likwidacyjne, przyznał i wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie za szkodę całkowitą oraz częściowo zrekompensował koszty najmu pojazdu zastępczego oraz koszty z tytułu usługi parkingowej. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w toku postępowania likwidacyjnego przyznał powodowi kwotę 3.038,10 zł brutto tytułem refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kwotę 701,10 zł brutto tytułem refundacji kosztów parkowania pojazdu na parkingu strzeżonym. W zakresie żądania odsetkowego powód wskazał, że wnosi o ich zasądzenie od 3 lipca 2021 r., czyli po upływie 30 dni od zgłoszenia szkody.

W odpowiedzi na pozew z 6 września 2022 roku pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Pozwany wskazał, że nie kwestionuje swojej odpowiedzialności jako ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku, jednak zakwestionował okres i dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego oraz okres i dobową stawkę parkowania uszkodzonego pojazdu. Pozwany wskazał, że niezwłocznie po uzyskaniu informacji o wystąpieniu szkody skierował do pełnomocnika poszkodowanego pismo zawierające informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego w ramach oferty podmiotów współpracujących, a także informował o akceptowalnej dobowej stawce pojazdu zastępczego. Pozwany podniósł, że powód nie odpowiedział na propozycję najmu przedstawioną przez pozwanego, stąd motywy zachowania powoda nie są mu znane. Pozwany zaprzeczył również, aby pojazd przechowywany był na parkingu strzeżonym. Zarzucił również, że mając na uwadze przebieg pojazdu był on wykorzystywany jedynie symbolicznie, co nie uzasadniało konieczności najmu pojazdu zastępczego. W ocenie pozwanego, wypłacona kwota 3.038,10 zł z tytułu najmu pojazdu zastępczego oraz kwota 701,10 zł z tytułu postoju uszkodzonego pojazdu na parkingu strzeżonym rekompensuje w całości szkodę poniesioną przez powoda.

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianom.

Strony odnosiły się jedynie do opinii biegłych sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 kwietnia 2021 r. na ul. (...) w S. doszło do kolizji drogowej, w której uszkodzeniu uległ samochód marki S. o nr. rej. (...) którego użytkownikiem była M. S..

Sprawcą kolizji był posiadacz pojazdu mechanicznego, który w dacie szkody legitymował się umową obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwanym (...) spółką akcyjną z siedzibą w W..

Przebieg pojazdu wynosił w maja 2020 r. 135.573 km, a w maju 2021 r. 139.091 km.

Dowód:

- fotografie – k. 53-60;

- wydruk historii pojazdu – k. 61;

- zeznania M. S., e-protokół (...):07:16 – 00:14:59, płyta CD na k. 80;

- zeznania J. S., e-protokół (...):15:13 – 00:22:12, płyta CD na k. 80.

Szkoda została zgłoszona przez pełnomocnika poszkodowanych (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. 9 kwietnia 2021 roku drogą elektroniczną i została zarejestrowana pod numerem (...). 12 kwietnia 2021 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przedstawił powodowi informację o możliwości najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela.

Wiadomością z 19 kwietnia 2021 r. pełnomocnik poszkodowanych zwrócił się o przesłanie szczegółów oferty najmu pojazdu zastępczego organizowanego za pośrednictwem ubezpieczyciela, a wiadomością z 23 kwietnia 2021 r. zwrócił się o kontakt ze strony wypożyczalni.

W odpowiedzi na te wiadomości e-mailami z 23 kwietnia 2021 r. ubezpieczyciel poinformował, że nie prowadzi najmu pojazdu w szkodzie, a także, że warunki te uzgadniane są indywidualnie i zależą od okoliczności sprawy.

Kolejny wiadomościami pełnomocnik poszkodowanych zwrócił się o przesłanie kosztorysu po oględzinach pojazdu, a także dokonania kolejnych oględzin w związku z ujawnieniem dalszych uszkodzeń.

Dowód:

- zgłoszenie szkody w pojeździe z 9 kwietnia 2021 r., k. 10-10v, 49;

- potwierdzenie przyjęcia szkody – k. 11v-12;

- wiadomość elektroniczna z 12 kwietnia 2021 r., k. 50-52;

- e-mail z 19 kwietnia 2021 r., k. 11;

- e-maile z 23 kwietnia 2021 r., k. 13-15;

- e-maile z 29 i 30 kwietnia 2021 r., k. 16-17.

W związku z brakiem możliwości korzystania z uszkodzonego pojazdu, w dniu 8 kwietnia 2021 roku poszkodowana zawarła z powodem (...) spółką z o ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w S. umowę najmu samochodu zastępczego na czas nieokreślony. Przedmiotem najmu był samochód osobowy marki S. o nr. rej. (...), bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, bez udziału własnego w szkodach, z możliwością wyjazdu za granicę bez uzyskania uprzedniej zgody. Wysokość czynszu najmu została określona na kwotę 130 złotych netto za dobę. Rozliczenie miało nastąpić bezgotówkowo w drodze cesji.

Pojazd był niezbędny poszkodowanej do załatwiania codziennych spraw, do celów prywatnych. Poszkodowana nie dysponowała innym pojazdem, którym mogłaby zastąpić pojazd uszkodzony.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie przedstawił poszkodowanej szczegółowej oferty najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa najmu samochodu z 8 kwietnia 2021 r., k. 24-24v;

- ogólne warunki umowy, k. 30-30v,

- oświadczenie M. S., k. 27;

- zeznania M. S., e-protokół (...):07:16 – 00:14:59, płyta CD na k. 80;

- przesłuchanie P. H. za stronę powodową, e-protokół (...):06:09-00:11:42 - płyta CD na k. 204.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. współpracuje z wypożyczalniami samochodów zastępczych, które oferują stawki najmu niższe niż okołorynkowe.

Nie ustalono szczegółowych warunków tego najmu zaproponowanych poszkodowanej.

Dowód:

- oświadczenia – k. 54-54v;

- umowy i cenniki – akta szkody, płyta CD na k. 62.

Poszkodowana korzystała z wynajętego samochodu zastępczego przez 49 dni, od 8 kwietnia 2021 roku do 26 maja 2021 roku. Koszt usługi wynajmu wyniósł łącznie 7.835,10 zł brutto.

W okresie od 8 kwietnia 2021 roku przez 44 dni uszkodzony pojazd stał na strzeżonym parkingu. Koszt usługi parkingowej wyniósł łącznie 920,04 złotych brutto.

Dowód:

- faktura VAT numer (...), k. 25;

- faktura VAT numer (...), k. 26.

Decyzją z 19 maja 2021 roku (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. poinformował J. S., że szkoda zostanie rozliczona jako całkowita, a odszkodowanie wyniesie kwotę 5.200 złotych. Odszkodowanie zostało wypłacone w dwóch transzach, to jest 17 maja 2021 r. i 19 maja 2021 r.

Poszkodowana przed otrzymaniem odszkodowania nie dysponowała środkami finansowymi pozwalającymi na zakup nowego pojazdu. Pojazd ten naprawiła po otrzymaniu odszkodowania. Dnia 29 maja 2021 roku w pojeździe wykonano okresowe badanie techniczne.

Dowód:

-decyzja z 19 maja 2021 roku, k. 18;

-potwierdzenia przelewu, k. 28-29;

-zeznania M. S., e-protokół (...):07:16 – 00:14:59, płyta CD na k. 80;

-opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. Ż. z 25 sierpnia 2023 roku, k. 141-154;

-wydruk historii pojazdu – k. 61;

-opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. Ż. z 8 listopada 2023 roku, k. 176-177.

Umową cesji wierzytelności z 26 maja 2021 roku M. S. przelała na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. swoją wierzytelność przysługującą jej wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Spółki Akcyjnej z (...) w W. w związku ze szkodą w pojeździe.

Umową cesji wierzytelności z 26 maja 2021 roku M. S. przelała na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. swoją wierzytelność przysługującą jej wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Spółki Akcyjnej z (...) w W. w związku z wynajmem pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z 26 maja 2021 roku, k. 22;

- umowa cesji wierzytelności z 26 maja 2021 roku, k. 23.

Pismem z 2 czerwca 2021 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S. wezwał (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 7.835,10 złotych tytułem refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kwoty 920,04 złotych tytułem refundacji kosztów usługi parkingowej.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na mocy decyzji z 10 czerwca 2021 roku przyznał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w S. z tytułu wynajmu pojazdu zastępczego kwotę 3.038,10 złotych. Pozwany zakład ubezpieczeń uznał za zasadny 38-dniowy okres najmu pojazdu zastępczego (od dnia informacji o szkodzie – 8 kwietnia 2021 r. do dnia wypłaty odszkodowania – 20 maja 2021 r.). Ubezpieczyciel uznał stawkę 65 złotych netto za dzień najmu.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na mocy decyzji z 21 czerwca 2021 roku przyznał (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością spółce komandytowej z siedzibą w S. z tytułu usługi parkowania na parkingu strzeżonym kwotę 701,10 złotych. Z tytułu kosztów parkingu pozwany uznał za uzasadnione 38 dni postoju na parkingu strzeżonym w stawce po 15 złotych netto za dzień.

Dowód:

-wezwanie do zapłaty z 2 czerwca 2021 r., k. 19-19v;

-decyzja (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. z 10 czerwca 2021 roku, k. 20;

-decyzja (...) spółki akcyjnej z siedzibą w W. z 21 czerwca 2021 roku, k. 21.

Uszkodzony pojazd należał do segmentu „B/C”. Pojazd zastępczy najęty przez poszkodowaną odpowiadał klasą klasie pojazdu uszkodzonego.

Średnia dobowa stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego w dacie szkody, uwzględniając ceny na lokalnym rynku S., po odrzuceniu wartości skrajnych wyniosła dla warunków wynajmu, jak w umowie powoda z poszkodowaną, opiewała na kwotę 142,76 złotych netto (175,59 zł brutto). Uzasadniony czas najmu obejmował dni od szkody tj. 6 kwietnia 2021 r. do dnia wypłaty odszkodowania tj. 19 maja 2021 r., tj. 44 dni. Kwota uznana przez pozwanego w wysokości 65 złotych netto jest stawką znacznie odbiegającą in minus od średniej stawki rynkowej w roku 2021.

Wartość średnia, po odrzuceniu wartości skrajnych, dobowej stawki usługi parkingowej na terenie S. w roku 2021, dla przypadku przechowania samochodu osobowego stanowiła kwotę 17,28 złotych netto (21,25 złotych brutto). Uzasadniony czas trwania usługi parkingowej wynosił 20 dni.

Uszkodzony pojazd nie wymagał przechowywania na parkingu strzeżonym

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. Ż. z 25 sierpnia 2023 roku, k. 141-154;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. Ż. z 8 listopada 2023 roku, k. 176-177.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

W przedmiotowej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S. dochodził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 4.797 złotych tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 r. do dnia zapłaty oraz kwoty 218,94 złotych tytułem zwrotu kosztów usługi parkingowej wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 r. do dnia zapłaty.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów: dokumentów przedłożonych do akt przez strony oraz zeznań M. S., J. S. i P. H.. Sąd uznał za wiarygodne dokumenty, z których dowód przeprowadzono w toku postępowania. Ich autentyczność oraz prawdziwość stwierdzonych w nich faktów nie budziła wątpliwości, nie zostały one również zakwestionowane przez strony procesu. Za wiarygodne Sąd uznał również osobowe źródła dowodowe, jako spójne, konsekwentne i zgodne z dowodami z dokumentów. W zakresie wymagającym wiadomości specjalnym Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłych sądowych, których wartość dowodowa zostanie omówiona w dalszej części uzasadnienia.

Na wstępnie należy podkreślić, że na żadnym etapie postępowania nie była kwestionowana zasada odpowiedzialności pozwanego, która opiera się o treść art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Spór sprowadzał się do zasadności wydatków związanym z najmem pojazdu zastępczego, to jest uzasadnionego okresu najmu oraz wartości dobowej stawki najmu pojazdu, a także zasadności wydatków związanych z usługą parkingową uszkodzonego pojazdu.

Zgodnie z treścią przepisu art. 509 k.c. w wyniku przelewu wierzytelności cesjonariusz nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim istniała w chwili zawarcia umowy o jej przeniesienie. Zgodnie z orzecznictwem w wyniku przelewu wierzytelności na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Zatem stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 2001 r., sygn. I CKN 379/00). Legitymacja procesowa po stronie powodowej została wykazana umowami cesji z dnia 19 lipca 2018 roku. Również pozwany nie kwestionował legitymacji czynnej powoda.

Zgodnie z dyspozycją art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpiecza. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Nie budzi wątpliwości, że aktualnie w orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowane już jest stanowisko, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy OC obejmuje również wydatki poniesione na najem pojazdu zastępczego. Pozostają one w normalnym związku przyczynowym ze zdarzeniem i stanowią stratę określoną w art. 361 § 2 k.c. Co więcej, refundacja tych kosztów jest uzasadniona nie tylko wówczas, gdy uszkodzony pojazd służył do prowadzenia działalności gospodarczej, ale również, gdy był przeznaczony jedynie do codziennego użytku i odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń nie jest uzależniona od niemożności skorzystania z komunikacji alternatywnej. W uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. III CZP 5/11) wprost stwierdzono, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Korzystanie z samochody stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać.

W cytowanej uchwale podkreślono, że na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu jedynie wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych. Za wydatek niezbędny należy uznać wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w takich zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka lokomocji, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Wydatki ekonomicznie uzasadnione natomiast to wydatki na najem pojazdu zastępczego o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym (ceny rynkowe za tego typu usługi) oraz w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego.

Sąd Najwyższy w wyroku z 5 listopada 2004 r. (sygn. akt II CK 494/03, Legalis 67722) wskazał, że jeżeli uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy w postaci wmontowania do niego nowej części zamiennej, to koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (art. 361 §1 k.c.). Stanowisko to dotyczy zatem szkody częściowej. Sąd Najwyższy w wyroku z 8 września 2004 r. (sygn. akt IV CK 672/03, Legalis 277761) w odniesieniu do szkody całkowitej wskazał natomiast, że czas koniecznego najmu obejmuje okres od dnia zniszczenia pojazdu do dnia, w którym poszkodowany może nabyć podobny pojazd, nie dłuższy niż do dnia zapłaty odszkodowania.

Ustalenie czasu niezbędnego do nabycia innego pojazdu w przypadku wystąpienia szkody całkowitej jest sytuacją nieporównywalną do wystąpienia szkody częściowej i nie jest możliwe wyłącznie na podstawie kryteriów obiektywnych. Należy każdy przypadek badać oddzielnie i czynić ustalenia odnośnie do czasu najmu pojazdu pozostającego w adekwatnym związku przyczynowy ze zderzeniem pojazdów, w tym poprzez badanie możności nabycia nowego pojazdu w miejsce uszkodzonego przez konkretnego poszkodowanego z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy (dysponowanie odpowiednimi środkami finansowymi, możliwością zagospodarowania wraku, wiedzą o rynku motoryzacyjnym, dostępnością na rynku pojazdów odpowiadających stanem pojazdowi uszkodzonemu, etc.). Przyjęcie poglądu przeciwnego wiązałoby się zatem z przerzuceniem ciężaru naprawienia szkody na poszkodowanego. Zauważyć bowiem należy, że powszechnie przyjęte jest nauce i praktyce prawa cywilnego, ustalanie wysokości szkody metodą deferencyjną, tj. poprzez porównanie majątku poszkodowanego sprzed i po zdarzeniu wywołującym szkodę. Oznacza to, że abstrahowanie od zdolności finansowych poszkodowanego i oczekiwanie na substytuowanie uszkodzonej rzeczy bez wypłaty odszkodowania przez sprawcę szkody lub ubezpieczyciela, wiązałoby się z wymaganiem, by poszkodowany nakładem własnych sił i środków powiększał swój majątek, wyrównując jego stan do daty sprzed szkody (Michał P. Ziemiak, Glosa do uchwały SN z dnia 22 listopada 2013 r., III CZP 76/13, PiP z 2015 r. Nr 8, s. 123-128).

W niniejszej sprawie jakkolwiek ubezpieczyciel uznał szkodę w pojeździe za całkowitą, o tyle poszkodowana zeznała, że po otrzymaniu odszkodowania nie zakupiła nowego pojazdu, a mimo wszystko zdecydowała się na jego naprawę. Ekonomiczność takiej decyzji leży poza sporem, choć okoliczności te mają istotne znaczenia dla zasadnego czasu najmu.

Rozstrzygniecie kwestii spornych w zakresie ustalenia okresu oraz dobowej stawki najmu wymagało wiadomości specjalnych, wobec tego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej M. C.. Opinia tego biegłego okazała się jednak nieprzydatna dla rozstrzygnięcia, albowiem nie opierała się na pełnym materiale dowodowym, jak wskazał sam biegły, jak i była niekompletna, gdyż biegły nie udzielił odpowiedzi na wszystkie pytania, mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd podzielił również zarzuty do tej opinii sformułowane przez powoda w piśmie z datą 7 marca 2023 r. Dlatego też ta opinia została przez Sąd pominięta i przeprowadzono dowodów z opinii innego biegłego - M. Ż.. W ocenie Sądu, opinia pisemna drugiego z biegłych sądowych po jej uzupełnieniu jest w pełni wiarygodna, choć Sąd uznał nieco odmienny punkt widzenia co do zasadnego czasu najmu. Została ona opracowana zgodnie z treścią postanowienia Sądu i w sposób rzetelny, przekonujący i wyczerpujący. Rozumowanie biegłego oraz sposób wyciągnięcia wniosków końcowych zostały prawidłowo uzasadnione. Biegły przedstawił i uargumentował dokonane przez siebie wyliczenia oraz przyjęty tok wnioskowania w sposób zrozumiały, co czyniło dowód ten w całości za przydatny do wydania rozstrzygnięcia.

Poszkodowana M. S. przed otrzymaniem odszkodowania nie dysponowała środkami finansowymi pozwalającymi na zakup nowego pojazdu lub naprawę uszkodzonego. Jak już wskazano, w przypadku zaistnienia szkody całkowitej przyjmuje się, że od daty wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela zasadnym jest doliczenie dodatkowych siedmiu dni na zbycie wraku samochodu. Czas ten stanowi zazwyczaj uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego. W niniejszej sprawie co do zasady jednak uzasadniony czas najmu pojazdu zastępczego stanowi okres od powstania szkody do wypłaty odszkodowania, to jest do 19 maja 2021, co stanowi 44 dni, bez doliczania dodatkowych siedmiu dni na zbycie wraku. Samochód został bowiem skutecznie naprawiony, o czym świadczy fakt, że 29 maja 2021 roku wykonano okresowe badanie techniczne, które zostało zaliczone z wynikiem pozytywnym. O naprawie tej zeznała poszkodowana M. S.. Z tego powodu przyjęcie zwyczajowych siedmiu dni na zbycie samochodu w stanie uszkodzonym stało się bezzasadne. Co więcej niezasadnym byłoby doliczanie dodatkowych dni na naprawę pojazdu po wypłacie odszkodowania, co wynika z kolei z okoliczności, że materiał dowodowy sprawy nie pozwala ustalić, ile ta naprawa trwała. Jest ona zależna od wielu czynników, chociażby dostępności części, zatem kalkulowanie przez biegłego prawdopodobnego czasu naprawy miałoby znaczenie czysto hipotetyczne, oderwane od realiów sprawy i konkretnej szkody. Ponadto jakkolwiek biegły sądowy wskazał na uzasadniony czas najmu co do zasady, to nie można pominięć faktu, że pojazd został zastępczy został najęty 2 dni po szkodzie. Zatem o ile do szkody w pojeździe doszło 6 kwietnia, o tyle do szkody w zakresie najmu pojazdu zastępczego doszło dopiero w dniu zawarcia umowy najmu, czyli 8 kwietnia. Dlatego też Sąd uznał, że zasadny czas najmu wynosił 42 dni i podzielił w tym zakresie zarzut pozwanego co do opinii biegłego. Na podstawie art. 235[ ^2] § 1 pkt 5 k.p.c. Sąd pominął dowód z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, albowiem zmierzałby jedynie do przedłużenia postępowania i jako nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy. Zarzuty z pisma powoda z datą 27 listopada 2023 r. w zakresie uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego dotyczą hipotetycznych rozważań, które nie mają podstaw w materiale dowodowym sprawy. Ponownie bowiem wskazać należy, że materiał dowodowy sprawy nie pozwala ustalić, ile ta naprawa trwała. Jest ona zależna od wielu czynników, chociażby dostępności części, zatem kalkulowanie przez biegłego prawdopodobnego czasu naprawy miałoby znaczenie czysto hipotetyczne, oderwane od realiów sprawy i konkretnej szkody. W niniejszej sprawie pojazd uszkodzony został naprawiony, nie zaś zbyty. Z uwagi na to, że sprzedaż wraku w praktyce nigdy nie następuje w dniu wypłaty odszkodowania, okres najmu, który powinien być refundowany z OC sprawcy szkody, obejmuje także czas niezbędny na zagospodarowanie i zbycie warku. Z tego powodu w niniejszej sprawie nie jest zasadnym doliczanie kolejnych siedmiu dni, które w warunkach szkody całkowitej i planowanego zbycia wraku służyłyby czynnościom zmierzającym do faktycznej sprzedaży. Nie jest również zasadne doliczanie czasu naprawy pojazdu, gdyż ten został niewykazany.

Biegły ustalił, że średnia dobowa stawka czynszu najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego w dacie szkody, uwzględniając ceny na lokalnym rynku S., po odrzuceniu wartości skrajnych, wyniosła dla warunków wynajmu, jak w umowie powoda z poszkodowaną, kwotę 142,76 złotych netto, 175,59 zł brutto. Kwota uznana przez pozwanego w wysokości 65 złotych netto jest stawką znacznie odbiegającą in minus od średniej stawki rynkowej w roku 2021. Z uwagi na powyższe Sąd uznał stawkę w kwocie 130 złotych netto, 159,90 zł brutto zastosowaną przez powoda w niniejszej sprawie, za uzasadnioną w realiach rynkowych.

Jeśli chodzi o koszt parkingu strzeżonego, to należy zauważyć, że parkowanie uszkodzonego pojazdu na parkingu strzeżonym ma sens ekonomiczny, jeżeli jego stan i pozostawienie go bez nadzoru może zwiększać szkodę. W tym zakresie wbrew zarzutom powoda, konieczność przechowywania pojazdu na parkingu strzeżonym nie powstała już w momencie szkody, a dopiero po drugich oględzinach, podczas których zdemontowano osłony pojazdu, zatem takie pozostawienie pojazdu narażałoby poszkodowanego na jego rozkradzenie. Powód jedynie ogólnikowo powoływał się na ustaloną przez ubezpieczyciela „szkodę całkowitą”, w oderwaniu od realiów konkretnej sprawy, które szczegółowo przeanalizował i wyjaśnił biegły sądowy. Dlatego tez uzasadniony czas parkingu obejmował okres 20 dni. Z tego powodu również zarzuty i wnioski z pisma powoda z datą 27 listopada 2023 r. w zakresie uzasadnionego czasu trwania usługi parkingu podlegały pominięciu na podstawie art. 235[ ^2] § 1 pkt 5 k.p.c., albowiem zmierzałby jedynie do przedłużenia postępowania. Pozwany nie kwestionował tego ustalenia biegłego, choć zarzucał, że pojazd nie był przechowywany na parkingu, a na ulicy. Na poparcie tego zarzutu powołał dokumentację z oględzin. Zarzut ten okazał się jednak już bez znaczenia, albowiem wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowania z tytułu usługi parkingu przekroczyło ustaloną w sprawie wysokość szkody. Pozwany wypłacił bowiem w postępowaniu likwidacyjnym 701,10 zł, zaś szkoda z tego tytułu wyniosła 418,20 zł (20 x 20,91 zł brutto za dobę parkowania). Na marginesie wskazać należy, że pozwany przeczy sam sobie, gdyż z jednej strony uznał szkodę z tytułu kosztów parkingu na etapie postępowania likwidacyjnego, o tyle w postępowaniu sądowym zaczął ją kwestionować.

Sąd przyjął dobową stawkę w wysokości 17 złotych netto (20,91 zł brutto) zgodnie bowiem z opinią biegłego wartość średnia, po odrzuceniu wartości skrajnych, dobowej stawki usługi parkingowej na terenie S. w roku 2021, dla przypadku przechowania samochodu osobowego stanowiła kwotę 17,28 złotych netto (21,25 złotych brutto). Te ustalenia biegłego nie były przez strony kwestionowane. Stawka przyjęta przez powoda mieściła się w granicach stawek rynkowych.

Pozostałe zarzuty pozwanego do opinii biegłego sądowego dotyczyły w zasadzie rozstrzygnięcia, czy poszkodowany świadomie nie skorzystał z oferty najmu pojazdu zastępczego u ubezpieczyciela, czym przyczynił się do zwiększenia szkody. Sąd doszedł do przekonania, że poszkodowany korzystając z oferty powoda nie przyczynił się do zwiększenia szkody, zatem uwagi pozwanego do biegłego co do realnej możliwości najmu pojazdów zastępczych za stawkę 65 zł netto nie miały już znaczenia.

Nadto analiza zgromadzonego materiału dowodowego nie daje podstaw do stwierdzenia, iż poszkodowana po wystąpieniu szkody działała rażąco niedbale, bądź w sposób umyślny naruszyła obowiązek minimalizowania szkody w zakresie najmu pojazdu zastępczego, co prowadziło by do uwolnienia się od odpowiedzialności strony pozwanej (art. 826 § 3 k.c.). W ocenie Sądu pozwany ubezpieczyciel nie przedstawił poszkodowanej realnej i szczegółowej oferty najmu pojazdu zastępczego, a jedynie ogólne warunki najmu i taką możliwość. Nawet jednak jeżeli, by taką ofertę przedstawił, to nieskorzystanie przez poszkodowaną z oferty najmu pojazdu u podmiotów preferowanych przez ubezpieczyciela nie może stanowić podstawy do obniżenia należnego powodowi z tego tytułu świadczenia do stawek, które oferują współpracujące z ubezpieczycielem podmioty, zwłaszcza w sytuacji, gdy stawki te znacząco odbiegają od średnich stawek za tego typu usługi. Obowiązek minimalizowania szkody nie może być równoznaczny z ograniczeniem możliwości wyboru podmiotu, z którym poszkodowany zawrze umowę najmu, do podmiotów wskazanych przez ubezpieczyciela. Wystarczające do uznania, że poszkodowany z obowiązku tego się wywiązał i ma prawo do zwrotu poniesionych na poczet najmu pojazdu zastępczego wydatków, jest ustalenie, że poniesione przez niego wydatki nie przekraczają średnich stawek dobowych najmu pojazdów zastępczych tej samej klasy co pojazd uszkodzony i są ekonomicznie uzasadnione. Na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do wzrostu składek ubezpieczeniowych. Z obowiązku tego należy wywieść wniosek, że ekonomicznie uzasadnione koszty najmu pojazdu zastępczego zamykają się w dolnej granicy średniej dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego w wersji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia oraz z wykupionym udziałem własnym w szkodach obowiązującej w dacie powstania szkody i na terenie, na którym zamieszkuje poszkodowany. Kwota ta pozwoliłaby bowiem poszkodowanemu na wynajęcie pojazdu zastępczego tej samej klasy, co pojazd uszkodzony.

Podsumowując, Sąd uznał, że zasadny okres najmu wynosił łącznie 42 dni przy dobowej stawce w wysokości 159,90 złotych brutto, co daje łącznie 6.715,80 zł brutto. Natomiast jeśli chodzi o usługę parkingową, to ze wskazanych uprzednio rozważań szkoda w tym zakresie została naprawiona.

Łącznie zatem wartość szkody zamyka się kwotą 6.715,80 złotych brutto.

Uwzględniając dotychczas wypłacone odszkodowanie z tego tytułu w wysokości 3.038,10 zł, zasądzeniu podlegała kwota 3.677,70 złotych o czym Sąd orzekł w punkcie 1. sentencji wyroku, zasądzając od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. kwotę 3.677,70 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od 3 lipca 2021 roku do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało oddaleniu, o czym

Sąd orzekł w punkcie 2. sentencji wyroku.

Rozstrzygniecie w zakresie odsetek Sąd oparł na treści przepisu art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym wierzyciel ma prawo żądać odsetek w przypadku, gdy dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. Należało również uwzględnić dyspozycję art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2021.t.j. z dnia 2021.05.06) zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego i usługi parkingowej zostało przez powoda zgłoszone pozwanemu 2 czerwca 2021 r., zatem powód może domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie od 3 lipca 2021 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3. wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 73,32 %, a pozwany – w 26,68 %.

Koszty poniesione przez powoda stanowiły: opłata sądowa od pozwu (400 zł), opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika powoda - adwokata (1.800 zł - § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 500 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Łącznie dało to kwotę 2.717 zł.

Koszty poniesione przez pozwanego stanowiły: opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa (17 zł) i wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego- radcy prawnego (1.800zł - § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych). Łącznie dało to kwotę 1817 zł.

Należne powodowi 73,32% z kwoty 2.717 zł to 1.992,10 zł, zaś należne pozwanemu 26,68 % z kwoty 1.817 zł to 480,24 zł. Zatem, po wzajemnej kompensacji ww. kwot, pozwany winien więc zwrócić powodowi kwotę 1.511,86 zł. Powyższa kwota w pkt 3 wyroku została zasądzona wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty (art. 98 § 1 ¹ k.p.c.).

W związku z powyższym, Sąd w pkt 3 wyroku zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. kwotę 1.511,86 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Na koszty sądowe w niniejszej sprawie złożyły się koszty sporządzenia opinii przez biegłego w łącznej kwocie 4.739,52 zł. Koszty te częściowo zostały pokryte z zaliczki uiszczonej przez powoda w kwocie 500 zł.

Skarb Państwa – Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie pokrył tymczasowo brakującą część kosztów sądowych (wynagrodzenie biegłego) w wysokości 4.239,52 zł. Na podstawie art. 113 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. w punktach 4. i 5. sentencji wyroku Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie, zgodnie z odpowiedzialnością za wynik sprawy, od powoda kwotę 1.131,10 zł (4.239,52 zł x 26,68%), a od pozwanego kwotę 3.108,42 zł (4.239,52 zł x 73,23%), tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.