Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Alicja Przybylska
Protokolant:	sekretarz sądowy Katarzyna Zielińska

po rozpoznaniu w dniu 18 grudnia 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialności z siedzibą w W.

przeciwko D. R.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt III C 365/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 stycznia 2021 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego D. R. kwot:

- 383,86 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 października 2019 r. do dnia zapłaty;

- 197,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 18 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty;

- 1,43 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty;

- 190,58 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 lutego 2020 roku do dnia zapłaty,

a także o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedaje energię elektryczną i paliwo gazowe. Przedmiotowe roszczenie wynika z umowy sprzedaży nr (...) z dnia 31 października 2018 roku. Pozwany nie wywiązał się z umowy i nie spłacił należności w ustalonym terminie.

Na dochodzoną pozwem kwotę składają się następujące sumy:

- 383,86 zł, tytułem należności głównej z faktury nr (...), której termin zapłaty minął w dniu 21 października 2019 r.;

- 197,53 zł, tytułem należności głównej z faktury nr (...), której termin zapłaty minął w dniu 17 grudnia 2019 r.;

- 1,43 zł, tytułem należność głównej noty odsetkowej nr (...), której termin zapłaty minął w dniu 21 października 2019 r.;

- 190,58 zł, tytułem należności głównej z faktury nr (...), której termin zapłaty minął w dniu 24 lutego 2020 r.

Pozew obejmujący w/w żądanie został złożony w dniu 23 kwietnia 2020 roku do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie i zarejestrowany pod sygn. akt Nc-e 600497/20. Postanowieniem z dni 13 października 2020 roku Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny na podstawie przepisu art. 505 ³³ k.p.c. umorzył postępowanie.

W dniu 28 stycznia 2021 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygnatura I Nc 187/21).

Zarządzeniem z dnia 10 marca 2023 r. ustanowiono dla pozwanego D. R. kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu, celem zastępowania nieobecnego w niniejszym postępowaniu.

Kurator pozwanego wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, którym zaskarżył go w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu sprzeciwu kurator pozwanego zakwestionował faktury VAT stanowiące żądanie pozwu co do wysokości, z uwagi na brak podstaw do ustalenia, że wskazane w nich odczyty gazomierzy są prawidłowe. Strona powodowa nie przedłożyła protokołów z odczytów, które pozwoliłyby przyjąć prawidłowość wskazanych w fakturach odczytów. Jak wynika z faktur, były to faktury typu rozliczenie, w których ujmowano uprzednio dokonane wpłaty na podstawie faktury proforma, czyli faktur prognozowanych. Nie zostały złożone faktury prognozowane, więc nie można przyjąć, że podlegające odliczeniu kwoty były większe niż wskazała to powódka. Ponadto odczyty miały charakter szacunkowy, a nie rzeczywisty, zatem powódka ma pełną dowolność w ustalaniu wysokości zużycia gazu, a w konsekwencji odpowiedzialności pozwanego. Jest to o tyle istotne, że relacja powódki do pozwanego to relacja przedsiębiorcy wobec konsumenta, co wskazuje na zastosowanie niedozwolonej klauzuli umownej. Zaznaczyć przy tym należy, że powódka nie wykazała, że pozwany uniemożliwił jej dokonanie odczytów rzeczywistych. Przedłożona faktura (o numerze końcowy 066) jest dokumentem typu pro forma, który nie może być podstawą do żądania zapłaty, a stanowi przede wszystkim instrument przedstawienia oferty, o charakterze informacyjnym. Brak też dowodu, aby ceny ujęte w fakturach były prawidłowe i zgodne z zatwierdzonym cennikiem lub taryfą. Strona powodowa nie wykazała także, aby doszło do zainstalowania układu pomiarowego, co umożliwiłoby powódce faktyczną realizację umowy. Nie wykazała także, że licznik gazu posiadał legalizację, co jest konieczne dla potwierdzenia miarodajności pomiarów.

Zarządzeniem z dnia 23 maja 2023 roku podjęto próbę doręczenia pozwanemu dokumentów z akta sprawy i zobowiązano go do ustosunkowania się do treści pozwu, poprzez złożenie odpowiedzi na pozew, w której strona pozwana zgłosi zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich potwierdzenie – w dwóch egzemplarzach, w terminie 2 tygodni od doręczenia zobowiązania, pod rygorem przyjęcia, że strona pozwana podtrzymuje i podziela stanowisko kuratora; ale nie zgłasza dalszych zarzutów przeciwko żądaniu pozwu oraz okoliczności faktycznych i dowodów na ich potwierdzenie oraz pod rygorem zwrotu spóźnionej odpowiedzi na pozew.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2023 roku Sąd zwolnił kuratora pozwanego oraz przyznał mu wynagrodzenie za sprawowanie w/w funkcji w sprawie.

Zarządzeniem z dnia 23 maja 2023 roku zobowiązano pełnomocnika powódki do złożenia pisma przygotowawczego, w treści którego ustosunkuje się do sprzeciwu od nakazu zapłaty oraz poda wszelkie twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w terminie dwutygodniowym od doręczenia zobowiązania, pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania oraz zwrotu pisma złożonego po terminie.

Zarządzeniem z dnia 28 czerwca 2023 roku na podstawie art. 130 ^1a k.p.c. zwrócono pismo pełnomocnika powódki z dnia 20 czerwca 2023 roku, albowiem nie złożono odpisu pisma dla doręczenia drugiej stronie. Strona powodowa nie złożyła kolejnego pisma w sprawie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

D. R. (jako odbiorcę) łączyła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (jako sprzedawcą) umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego nr RW- (...), zawarta w dniu 31 sierpnia 2018 r. Na tej podstawie sprzedawca zobowiązał się dostarczać paliwo gazowe na adres ul. (...), (...)-(...) S.. Umowa została zawarta na czas nieoznaczony.

Odbiorca zobowiązał się, że będzie nabywał i odbierał paliwo gazowe w ilości do 110 kWh/h ² wyłącznie w celach opałowych na potrzeby gospodarstwa domowego, niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej ani zawodowej (§ 3 pkt 2).

W § 4 pkt 1 wskazano, że własność paliwa gazowego przechodzi na odbiorcę po dokonaniu pomiaru na wyjściu z układu pomiarowego.

Niesporne, a nadto dowód:

- umowa kompleksowa dostarczania paliwa gazowego z załącznikami k. 7-9.

D. R. jest właścicielem lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...). W lokalu tym wystąpiła awaria pieca gazowego. D. R. nie był w stanie ponieść kosztów remontu pieca, w związku z czym zrezygnował z jego używania. Latem 2019 r. całkowicie zaprzestał korzystania z gazu w swoim mieszkaniu.

Dowód:

- oświadczenie dotyczące tytułu prawnego do lokalu k. 9,

- przesłuchanie pozwanego w charakterze strony k. 147.

W dnia 7 października 2019 r. (...) sp. z o.o. wystawiła fakturę VAT o numerze (...) (typ faktury: rozliczenie), za okres od 6 listopada 2018 r. do 3 października 2019 r., gdzie wskazano rzeczywisty odczyt na dzień 6 listopada 2018 r. – 0 m ³ oraz rzeczywisty odczyt na dzień 3 października 2019 r. – 491 m ³. Kwota do zapłaty 385,29 zł. Termin płatności 21 października 2019 r. Tego samego dnia została również wystawiona faktura VAT o numerze (...) (typ dokumentu: prognoza proforma), za okres od 3 października 2019 roku do 3 grudnia 2019 roku, opiewająca na kwotę 197,53 zł i z terminem płatności do dnia 17 grudnia 2019 r.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 12v,

- faktura VAT nr (...) k. 13v.

Dnia 10 lutego 2020 r. (...) sp. z o.o. wystawiła fakturę VAT o numerze (...) za okres od 3 października 2019 r. do 31 stycznia 2020 r., w której wskazano poprzedni odczyt rzeczywisty gazomierza: 491 m ³ na dzień 3 października 2019 r. i odczyt bieżący szacunkowy gazomierza: 623 m ³ na dzień 31 grudnia 2019 r. i 669 m ³ na dzień 31 stycznia 2020 roku. Kwota do zapłaty 190,58 zł. Termin płatności 24 lutego 2020 r.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 6.

W styczniu 2020 r. D. R. rozwiązał umowę z (...) sp. z o.o. w W.. Poinformowano go, że po ściągnięciu licznika dostanie końcowe rozliczenie. Pracownik (...) dokonał demontażu licznika dopiero w dniu 25 maja 2021 r. Na protokole demontażu wskazano odczyt gazomierza: 491 m ³.

Dowód:

- przesłuchanie pozwanego w charakterze strony k. 147,

- karta demontażu gazomierza k. 134.

Pismem z dnia 2 marca 2020 r. wezwano D. R. do zapłaty kwoty 773,40 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania. Pismo został doręczone D. R. w dniu 5 marca 2020 r. na adres ul. (...) w S..

Dowód:

- przedsądowe wezwanie do zapłaty k. 10,

- wydruk śledzenia przesyłek k. 11-12.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów złożonych do akt sprawy, co do prawdziwości i wiarygodności których nie powziął zastrzeżeń oraz na podstawie zeznań pozwanego D. R. w charakterze strony, które ocenił jako w pełni zasługujące na wiarę. Zaznaczenia wymaga, że brak było dowodów przeciwnych, które negowałyby prawdziwość relacji pozwanego. Ponadto fakty przytoczone przez pozwanego co do zasady korespondowały z dokumentami znajdującymi się w aktach sprawy.

Powód dochodził zapłaty z tytułu łączącej strony umowy kompleksowej dostarczania paliwa gazowego z dnia 31 października 2018 r. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, o którym mowa w art. 7, na podstawie umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji albo umowy sprzedaży, umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji i umowy o świadczenie usług magazynowania paliw gazowych lub umowy o świadczenie usług skraplania gazu. Dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji tych paliw lub energii; umowa kompleksowa dotycząca dostarczania paliw gazowych może zawierać także postanowienia umowy o świadczenie usług magazynowania tych paliw, a w przypadku ciepła, jeżeli jest ono kupowane od innych przedsiębiorstw energetycznych, powinna także określać warunki stosowania cen i stawek opłat obowiązujących w tych przedsiębiorstwach.

Przepis art. 555 k.c. stanowi, że przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody. Przez energię należy rozumieć wszelkiego rodzaju postacie energii, które mogą być przedmiotem obrotu tj. energia elektryczna, niezależne źródła jej wytworzenia, energia cieplna, gaz, itp. ( por. Z. Banaszczyk (w:) K. Pietrzykowski, Kodeks cywilny. Komentarz do art. 450-1088, Warszawa 2005, Tom II, s. 242). W związku z tym odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie znajdzie art. 535 k.c., zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Fakt, iż strony łączyła umowa tego rodzaju pozostawał poza sporem. Umowy zawierane na gruncie prawa energetycznego należą do kategorii umów dwustronnie zobowiązujących i wzajemnych. Przedsiębiorstwo energetyczne jest bowiem zobowiązane do sprzedaży lub dystrybucji paliw gazowych, natomiast odbiorca ma obowiązek uiszczać opłatę za dostarczone paliwa.

Kwestią podlegającą rozstrzygnięciu pozostawało, czy przedstawione przez stronę powodową faktury stanowiły odzwierciedlenie faktycznego zużycia gazu i zawierały prawidłowe naliczenie należności obciążających pozwanego. W sprzeciwie od nakazu zapłaty podniesiono bowiem zarzut nieudowodnienia żądania pozwu tak co do zasady jak i co do wysokości. Pozwany w toku przesłuchania przed Sądem także zakwestionował żądanie powódki.

Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności gromadzenie materiału procesowego należy do stron. W myśl art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Na podstawie art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. To do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona określone skutki prawne. Spoczywający na stronie powodowej obowiązek dowodowy obejmuje zarówno wykazanie zasady odpowiedzialności strony pozwanej jak i wysokości roszczenia. Z kolei strona pozwana, przecząc żądaniu pozwu, winna naprowadzić dowody na okoliczności niweczące zgłoszone żądanie lub podważające jego istnienie co do zasady lub w określonej wysokości. W niniejszej sprawie ciężar dowodu aktualizował się w pierwszej kolejności po stronie powodowej, która zobowiązana była wykazać fakt zawarcia umowy, jej dokładną treść oraz istnienie podstaw do obciążenia pozwanego kwotami, które wskazane zostały w wystawionych fakturach.

W ocenie Sądu materiał dowodowy naprowadzony przez stronę powodową nie dał podstaw do poczynienia ustaleń, iż pozwany jest zobowiązany do zapłaty kwot dochodzonych pozwem. W tym zakresie podzielić należało stanowisko wyrażone w sprzeciwie od nakazu zapłaty, w którym wskazano na dokument w postaci faktury pro forma (bo tak należy przyporządkować fakturę nr (...)), a który nie jest dokumentem księgowym, nie stanowi podstawy do uiszczenia opłaty i nie stanowi na gruncie niniejszej sprawy wystarczającego dowodu dla wykazania zasadności żądania pozwu w zakresie obejmującym stwierdzoną w dokumencie tym należność. Faktura numer (...) stanowi natomiast rozliczenie, uwzględniające poprzednio wystawione faktury prognozowane o numerach od 061 do 064, które nie zostały załączone w poczet materiału dowodowego sprawy i w związku z tym nie sposób uznać prawidłowości dokonanego rozliczenia. Faktury obejmowały zatem uprzednio dokonywane wpłaty, których fakt uiszczenia i wysokość nie zostały wykazane przez powódkę, co pozwoliłoby na weryfikację prawidłowości wyliczenia. Jednocześnie brak jest dowodu, aby ceny ujęte w fakturach były prawidłowe i zgodne z zatwierdzonym cennikiem lub taryfą. Ponadto powódka nie przedłożyła protokołów z odczytów, które pozwoliłyby przyjąć prawidłowość tych, które zostały wskazane w fakturach. Podkreślenia wymaga, że zarządzeniem z dnia 23 maja 2023 roku zobowiązano pełnomocnika powódki do złożenia pisma przygotowawczego, w treści którego ustosunkuje się do sprzeciwu od nakazu zapłaty oraz poda wszelkie twierdzenia i dowody istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, w terminie dwutygodniowym od doręczenia zobowiązania, pod rygorem utraty prawa do ich powoływania w toku dalszego postępowania oraz zwrotu pisma złożonego po terminie. W dniu 28 czerwca 2023 roku, na podstawie art. 130 ^1a k.p.c. zwrócono pismo pełnomocnika powódki, albowiem nie złożono odpisu pisma dla doręczenia drugiej stronie. Strona powodowa nie złożyła kolejnego pisma w sprawie. Powódka nie odniosła się zatem w sposób skuteczny do zarzutów i twierdzeń wskazanych w sprzeciwie od nakazu zapłaty i nie sprostała obciążającemu ją ciężarowi dowodowemu w zakresie konieczności wykazania dochodzonego pozwem roszczenia co do wysokości. Nie przedłożono dokumentów (taryf, cenników), które wykazywałyby zasadność przyjętych do wyliczeń wysokości opłat.

Podkreślić także należy, że ostatni ze wskazanych w fakturach rzeczywistych odczytów miał miejsce w dniu 3 października 2019 roku i wynosił 491 m ³. Następne odczyty miały charakter szacunkowy, tj. w dniu 31 grudnia 2019 roku – 623 m ³ i w dniu 31 stycznia 2020 roku – 669 m ³. Jak natomiast wynika z treści protokołu demontażu gazomierza z dnia 25 maja 2021 roku liczydło gazomierza wskazywało zużycie 491 m ³. Jak wynika z zeznań pozwanego, latem 2019 r. nastąpiła w jego mieszkaniu awaria pieca gazowego, a on sam nie miał możliwości pokrycia kosztów jego naprawy. Dlatego też podjął decyzję o całkowitym przejściu na energię elektryczną w swoim gospodarstwie domowym. Awaria pieca gazowego doprowadziła do zaprzestania jakiegokolwiek poboru gazu w mieszkaniu pozwanego. Fakt braku zużycia gazu potwierdza odnotowany na protokole demontażu stan gazomierza w dniu 25 maja 2021 r. w porównaniu z rzeczywistym odczytem gazomierza wziętym za podstawę obliczeń na fakturze nr (...) z dnia 3 października 2019 r. Na obu tych dokumentach wskazano tożsamy stan licznika: 491 m ³, więc stwierdzić należało, iż pozwany D. R. w okresie od 3 października 2019 r. do momentu demontażu licznika w ogóle nie używał paliwa gazowego w lokalu przy ul. (...) w S..

Mając powyższe na uwadze uznać należało, że roszczenie objęte pozwem nie zostało wykazane co do wysokości, a ponadto zostało wyliczone częściowo na podstawie szacunkowych odczytów licznika w sytuacji, gdy do odbiorcy w części spornego okresu w ogóle nie było dostarczane paliwo gazowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo.