III C 251/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2022-10-20
Sygn. akt III C 251/22
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 października 2022 roku
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
|
Przewodniczący: |
Sędzia Justyna Pikulik |
|
Protokolant: |
stażysta Krzysztof Kłak |
po rozpoznaniu w dniu 29 września 2022 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W.
przeciwko W. P.
o uznanie czynności za bezskuteczną
1. uznaje za bezskuteczną w stosunku do powoda (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. umowę darowizny lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ś. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy w Białogardzie VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) wraz z udziałem wynoszącym ½ części we wspólnej części budynku i w gruncie, zawartą w dniu 2 lutego 2018 roku w formie aktu notarialnego przed notariuszem E. U. w Kancelarii Notarialnej w S., Rep. A numer (...) pomiędzy S. P. jako darczyńcą i W. P. jako obdarowanym – w celu ochrony wierzytelności przysługującej wierzycielowi (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. wobec S. P. i obejmującej obowiązek zapłaty kwot w wysokości:
-16.260,39 zł ( szesnaście tysięcy dwieście sześćdziesiąt złotych trzydzieści dziewięć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie liczonymi od dnia 22 kwietnia 2017 roku do 2 lutego 2022 roku oraz kwoty 405,67 zł (czterysta pięć złotych sześćdziesiąt siedem groszy), zasądzonych prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze VI Nc-e 741614/17,
-209 zł (dwieście dziewięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wywołanych postępowaniem upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin- Zachód VI Wydział Cywilny w L. w sprawie o sygnaturze VI Nc-e 741614/17,
-900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. w sprawie o sygnaturze akt Km 936/19.
2. zasądza od pozwanego W. P. na rzecz powoda I. D. 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. kwotę 4.774 zł (cztery tysiące siedemset siedemdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.
Sygn. akt: III C 251/22
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 3 lutego 2022 roku powód (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o uznanie za bezskuteczną wobec powoda dokonanej przez stronę pozwaną W. P. czynności prawnej, tj. umowy darowizny z dnia 2 lutego 2018 roku zawartej przed Notariuszem E. U. (rep. A nr 481/2018) pomiędzy S. P. a W. P., dotyczącej własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o nr (...), stanowiącej obecnie własność strony pozwanej. Ponadto powód wniósł o nakazanie stronie pozwanej znoszenia egzekucji ze wskazanej powyżej nieruchomości w celu zaspokojenia wierzytelności przysługujących powodowi względem S. P., tj. wierzytelności zasądzonej prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze Nc-e 741614/17 w kwocie 16.666,06 zł, kwoty 5.691,14 zł tytułem odsetek umownych obliczonych zgodnie z treścią nakazu zapłaty z dnia 22 kwietnia 2017 roku do dnia 2 lutego 2022 roku, kwoty 209 zł tytułem kosztów procesu zasądzonych ww. nakazem zapłaty, kwoty 900 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. pod sygnaturą Km 936/19 przy przyjęciu, że strona pozwana może zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę powyższych należności. Powód wniósł także o zasądzenie od strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz o zabezpieczenie powództwa poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o nr (...) oraz ujawnienie tego zakazu w treści księgi wieczystej.
W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że na podstawie tytułu wykonawczego zostało wobec dłużnika S. P. wszczęte postępowanie egzekucyjne, które postanowieniem z dnia 12 października 2020 roku zostało umorzone wobec stwierdzonej bezskuteczności egzekucji. Na podstawie umowy darowizny zawartej w dniu 2 lutego 2018 roku dłużnik powoda S. P. przeniósł własność nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...) na rzecz pozwanego W. P.. W ten sposób darczyńca wyzbył się składnika swojego majątku, z którego mogłoby nastąpić zaspokojenie wierzytelności powoda. Powód wskazał, że w jego ocenie w sprawie zaistniały wszystkie przesłanki uzasadniające uwzględnienie skargi pauliańskiej. Powód dalej podniósł, że poprzez wyzbycie się składnika swojego majątku, dłużnik S. P. stał się niewypłacalny i nie posiada on majątku, z którego możliwe byłoby pełne zaspokojenie wierzytelności powoda.
Postanowieniem z dnia 16 lutego 2022 roku Sąd Rejonowy w Białogardzie zabezpieczył powództwo powoda poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...) położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o nr (...).
W odpowiedzi na pozew z dnia 23 marca 2022 roku pozwany W. P. wniósł o oddalenie powództwa w całości, a nadto o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania.
Pozwany zaprzeczył w szczególności by umowa, na mocy której S. P. przeniósł na pozwanego lokal mieszkalny nr (...) przy ul. (...) w Ś. była umową darowizny oraz, by S. P. wskutek tej czynności stał się nie wypłacalny czy też niewypłacalny w większym stopniu niż przed zawarciem przedmiotowej umowy.
W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwany podał, że darowizna z dnia 2 lutego 2018 roku stanowiła w istocie zwrot lokalu będącego przedmiotem wcześniejszej darowizny ze strony K. i R. P. na rzecz ich syna S. P. dokonanej w dniu 13 września 2010 roku w związku z odwołaniem tej darowizny. Podniósł dodatkowo, że w dniu 15 grudnia 2017 roku R. i K. P. (1) odwołali tę darowiznę z powodu rażącej niewdzięczności ich syna S. P., który mimo zobowiązania ani nie uiszczał opłaty za lokal mieszkalny ani też nie pomagał rodzicom, którzy mieli problemy zdrowotne i finansowe, a dodatkowo przysparzał im dodatkowych kłopotów, w szczególności polegających na tym, ze Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w S. wzywała K. P. (2) do zapłaty a następnie pozwała K. P. (2), w konsekwencji czego musiała spłacać należności, które miał opłacać S. P., wraz z kosztami postępowania sądowego i egzekucyjnego.
W podsumowaniu pozwany podkreślił, że nie sposób uznać, że czynność z dnia 2 lutego 2018 roku była czynnością, której uznania za bezskuteczną może żądać wierzyciel. Była to bowiem czynność wymuszona związana z odwołaniem darowizny, a zatem czynność, dla której S. P. nie można przypisać złej woli (działania ze świadomością pokrzywdzenia innego wierzyciela).
Postanowieniem z dnia 24 marca 2022 roku Sąd Rejonowy w Białogardzie stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Szczecin-Centrum w Szczecinie.
W piśmie procesowym z dnia 19 września 2022 roku powód powód (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, a w treści pisma przywołał liczne poglądy doktryny i judykatury w zakresie niewypłacalności wynikającej z dokonania czynności prawnej związanej z instytucją skargi pauliańskiej. Wskazał, że w sprawie powód wywiązał się z obowiązku przedłożenia orzeczenia sądowego wskazującego na istnienie wierzytelności wobec dłużnika oraz powołał się przy tym na akta dokumentacji komorniczej, które wskazują na podjęte wobec dłużnika działania w ramach postępowania egzekucyjnego.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny w sprawie:
Pozwany W. P. jest synem K. i R. P. i bratem S. P..
W dniu 13 września 2010 roku K. i M. P. w drodze umowy darowizny zawartą w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) darowali swojemu synowi S. P. nieruchomość- lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), dla którego Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o nr (...) .
Niesporne, a nadto:
- -
-
umowa darowizny z 13.09.2010 r. – k. 72 – 73,
- -
-
zeznania świadka K. P. (2) – k. 137,
- -
-
zeznania świadka R. P. – k. 137 – 138,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
- -
-
przesłuchanie pozwanego W. P. – k. 158,
W dniu 23 listopada 2015 roku dłużnik S. P. zawarł z poprzednikiem prawnym powoda - (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej o numerze (...).
W związku z zaprzestaniem spłaty pożyczki, poprzednik prawny powoda skierował sprawę na drogę postępowania sądowego.
Nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie ( sygn. akt VI Nc-e 741614/17) została zasądzona na rzecz wierzyciela pierwotnego - (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. kwota 16.666,06 zł w tym kwota 16.260,39 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 22 kwietnia 2017 r., kwota 405,67 zł oraz kwota 209 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Postanowieniem z dnia 9 października 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie nadał powyższemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności.
Niesporne, a nadto
- -
-
nakaz zapłaty z 22.06.2017 r. – k. 10 – 12,
- -
-
postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności – k. 6 – 9,
- -
-
zeznania świadka K. P. (2) – k. 137,
- -
-
zeznania świadka R. P. – k. 137 – 138,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
- -
-
przesłuchanie pozwanego W. P. – k. 158,
Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 12 grudnia 2018 roku powód - (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. nabył od wierzyciela pierwotnego- (...) Banku (...) S.A. wierzytelność wynikającą z nakazu zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie ( sygn. akt VI Nc-e 741614/17)
Postanowieniem z dnia 2 czerwca 2019 roku ( sygn. akt VI Co 1786/19) Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie nadał klauzulę wykonalności na rzecz nowego wierzyciela (następcy prawnego), tj. powoda (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W..
Niesporne, a nadto:
- -
-
umowa sprzedaży wierzytelności z 12.12.2018 r. – k. 13 – 17, 23 – 26,
- -
-
postanowienie z 12.06.2019 r. – k. 6,
- -
-
zeznania świadka K. P. (2) – k. 137,
- -
-
zeznania świadka R. P. – k. 137 – 138,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
- -
-
przesłuchanie pozwanego W. P. – k. 158,
S. P. w przeszłości prowadził działalność gospodarczą w branży budowlanej. Miał liczne zobowiązania finansowe. Nie płacił rachunków za mieszkanie zajmowane w S., a należące do K. P. (2). Miał problemy rodzinne i finansowe. Rodzice obawiali się, że również nieruchomość darowana S. P., tj. lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), zostanie przez niego zadłużony.
Na podstawie tytułu wykonawczego, tj. nakazu zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie ( sygn. akt VI Nc-e 741614/17), zaopatrzonego następnie w klauzulę wykonalności zostało wszczęte przeciwko dłużnikowi S. P. postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. pod sygnaturą Km 936/19.
W dniu 15 grudnia 2017 roku K. i R. P. złożyli oświadczenie S. P. w przedmiocie odwołania darowizny z dnia 13 września 2010 roku, której przedmiotem było prawo własności lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w Ś.. W uzasadnieniu oświadczenia powołali się na rażącą niewdzięczność obdarowanego względem darczyńców. Podali, że pomimo świadomości S. P. o stanie zdrowia i finansowym darczyńców, ten nie interesował się nimi i nie wykazał chęci pomocy. Wskazali, że obdarowany nie opłaca mieszkania w S. przy ul. (...), przez co muszą oni spłacać jego długi i narażać się na kolejne postępowania sądowe i egzekucyjne. Podnieśli, że obdarowany nie chce im oddać pieniędzy, które wyłożyli na pokrycie jego długów. W świetle tych okoliczności, darczyńcy oświadczyli, że odwołują darowiznę ww. mieszkania i chcą, by mieszkanie przypadło pozwanemu W. P..
Darczyńcy jednocześnie wezwali S. P. do powrotnego przeniesienia na ich rzecz prawa własności do lokalu w terminie 14 dni od otrzymania tegoż pisma.
S. P. otrzymał oświadczenie o odwołaniu darowizny w dniu 15 grudnia 2017 roku.
Małżonkowie K. i R. P. uważali, że aby nie dublować czynności notarialnych, zasadnym będzie, aby S. P., wobec odwołania dokonanej na jego rzecz darowizny, przeniósł własność mieszkania nie bezpośredni na nich, lecz na rzecz ich drugiego syna- pozwanego W. P..
W dniu 2 lutego 2018 roku, umową darowizny zawartą w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) S. P. darował swojemu bratu W. P. własność lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w Ś.. Pozwany W. P. darowiznę przyjął, a jednocześnie ustanowił nieodpłatnie na rzecz K. i R. P. dożywotną służebność osobistą mieszkania, polegającą na prawie swobodnego dostępu i korzystania ze wszystkich pomieszczeń znajdujących się w wyżej wskazanym lokalu mieszkalnym.
Dowód:
- -
-
oświadczenie o odwołaniu darowizny z 15.12.2017 r. – k. 127,
- -
-
umowa darowizny z 02.02.2018 r. – k. 128 – 131,
- -
-
zeznania świadka K. P. (2) – k. 137,
- -
-
zeznania świadka R. P. – k. 137 – 138,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
- -
-
przesłuchanie pozwanego W. P. – k. 158,
Wobec ustalenia bezskuteczności egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. pod sygnaturą Km 936/19 na podstawie tytułu wykonawczego- nakazu zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie (sygn. akt VI Nc-e 741614/17) przeciwko dłużnikowi S. P., postępowanie egzekucyjne postanowieniem z dnia 12 października 2020 roku zostało umorzone.
Dowód:
- -
-
wniosek z 13.08.2019 r. w przedmiocie wszczęcia egzekucji – akta postępowania egzekucyjnego,
- -
-
postanowienie komornika z 12.10.2020 r. – k. 27,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
S. P. obecnie pracuje za granicą. Nie ma wartościowych składników majątku. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą miał liczne wierzytelności wobec kontrahentów, których dochodził w drodze postępowanie sądowego. Nie udało jednak mu się odzyskać zasądzonych wyrokami sądowymi.
Dowód:
- zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158
W dniu 20 kwietnia 2021 roku powód I. D. Funt 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. wezwał pozwanego W. P. do dobrowolnego spełnienia świadczenia, wynikającego z nakazu zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie ( sygn. akt VI Nc-e 741614/17).
W odpowiedzi na powyższe pismo W. P. wskazał, że nie uznaje długu i nie ma informacji o długach S. P..
Dowód:
- -
-
pismo z 20.04.2021 r. – k. 48 – 55,
- -
-
pismo z 04.05.2021 r. – k. 134,
- -
-
zeznania świadka S. P. – k. 157 – 158,
- -
-
przesłuchanie pozwanego W. P. – k. 158,
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.
W niniejszym procesie powód (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. domagał się uznania za bezskuteczną wobec niego dokonanej przez dłużnika S. P. z pozwanym W. P. czynności prawnej, tj. umowy darowizny z dnia 2 lutego 2018 roku, zawartej przed Notariuszem E. U. (rep. A nr 481/2018), dotyczącej przeniesienia własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Białogardzie, VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o nr (...), stanowiącej obecnie własność pozwanego W. P.. Jednocześnie powód wniósł o nakazanie pozwanemu znoszenia egzekucji ze wskazanej powyżej nieruchomości w celu zaspokojenia przysługujących powodowi względem dłużnika S. P. wierzytelności zasądzonej prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze Nc-e 741614/17 w kwocie 16.666,06 zł, kwoty 5.691,14 zł tytułem odsetek umownych obliczonych zgodnie z treścią nakazu zapłaty z dnia 22 kwietnia 2017 roku do dnia 2 lutego 2022 roku, kwoty 209 zł tytułem kosztów procesu zasądzonych ww. nakazem zapłaty, kwoty 900 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. pod sygnaturą Km 936/19 przy przyjęciu, że pozwany może zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę powyższych należności.
Powyższe roszczenie powód wywodził z przepisu art. 527 k.c. i art. 528 k.c., zgodnie z którym gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć (§ 1). Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności (§ 2).
W myśl przepisu art. 528 k.c., jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
W sprawie co do zasady niesporne między stronami było to, że S. P. jest dłużnikiem powoda (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. z uwagi na wydany względem niego przez Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie nakaz zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku. Niesporne było również to, że S. P. w 2010 roku drodze darowizny otrzymał od swoich rodziców – K. i R. P. prawo własności lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w Ś., które to prawo następnie, z uwagi na wcześniejsze odwołanie darowizny z powodu rażącej niewdzięczności przeniósł skarżoną akcją pauliańską umową darowizny z dnia 2 lutego 2018 r. na rzecz swojego brata W. P..
Między stronami sporny jednak pozostawał fakt, czy owe zwrotne przeniesienie przez dłużnika na rzecz pozwanego przedmiotu darowizny w istocie stanowiło konsekwencję odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności dłużnika, czy też czynność ta stanowiła czynność pozorną, przesłaniającą niejako chęć wyzbycia się wartościowego składnika majątkowego dłużnika S. P. celem udaremnienia prowadzonej wobec niego egzekucji, a tym samym niejako „ochrona” domu rodzinnego przed egzekucją. W tym też zakresie prowadzone było postępowanie dowodowe.
Powszechnie przyjmuje się, że możliwość skorzystania przez uprawnionego z ochrony paulińskiej (art. 527 k.c.) uzależniona jest od wykazania przez wierzyciela zgodnie z regułą dowodowa wyrażoną w art. 6 k.c. zaistnienia następujących przesłanek:
1) istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności;
2) dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią;
3) pokrzywdzenie wierzyciela wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika;
4) dokonanie przez dłużnika czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela;
5) uzyskanie wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią;
6) działanie osoby trzeciej w złej wierze.
Skorzystanie ze skargi pauliańskiej wymaga więc wykazania istnienia wierzytelności podlegającej ochronie. Wskazane wyżej przesłanki muszą być spełnione łącznie, aby wierzyciel mógł skorzystać z żądania uznania czynności prawnej za bezskuteczną.
W odniesieniu do powyższego wskazać należy, iż z jednej strony, zgodnie z regułą określoną w art. 6 k.c., to na powodzie spoczywał ciężar wykazania, że działanie S. P. zrealizowało ustawowe przesłanki warunkujące możliwość skorzystania ze skargi pauliańskiej uregulowanej w przepisie art. 527 k.c., z drugiej strony natomiast, to pozwany, kwestionując zasadność roszczenia winien był wykazać, że zawierając umową zwrotnego przeniesienia własności w postaci darowizny w dniu 2 lutego 2018 r. w istocie realizował wyłącznie wolę swoich rodziców co do zwrotnego przeniesienia na rzecz brata- pozwanego W. P. własności nieruchomości w wyniku odwołania względem S. P. przez rodziców darowizny z powodu rażącej niewdzięczności.
Korzystanie ze skargi pauliańskiej wymaga zasadniczo istnienia wierzytelności podlegającej ochronie. Wierzytelność, której ochrony powód domaga się w swoim pozwie, tj. wierzytelność wynikająca z prawomocnego nakazu zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 roku wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze Nc-e 741614/17 w kwocie 16.666,06 zł, wierzytelność w kwocie 5.691,14 zł tytułem odsetek umownych obliczonych zgodnie z treścią nakazu zapłaty z dnia 22 kwietnia 2017 roku do dnia 2 lutego 2022 roku, wierzytelność w kwocie 209 zł tytułem kosztów procesu zasądzonych ww. nakazem zapłaty oraz wierzytelność w kwocie 900 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Komornika S. przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. pod sygnaturą Km 936/19 istniały zarówno w chwili wytoczenia niniejszego powództwa, jak i w chwili dokonania powrotnego przeniesienia własności nieruchomości przez dłużnika S. P., tj. brata pozwanego, co potwierdzają załączone odpisy orzeczeń sądowych oraz aktów notarialnych. Wierzytelności powoda wbrew zarzutom pozwanego, są więc realne, skonkretyzowane i wymagalne.
Ustalenia faktyczne poczynione w sprawie wskazują, że poza przedmiotową nieruchomością brak jest innych wartościowych składników majątkowych należących do S. P., pozwalających na zaspokojenie się powoda. Wskazywanie podczas zeznań przez świadka S. P., że w czasie trwania postępowania egzekucyjnego był również właścicielem innej nieruchomości Sąd uznał za nieudowodnione, albowiem do akt sprawy nie zostały przedłożone żadne dokumenty, które by ten fakt chociażby uprawdopodobniały. Tym samym należy uznać, że wykazane zostało, że wobec stanu majątku dłużnika niemożliwe jest zaspokojenie wierzytelności powoda I. D. Funt 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. (por wyrok SN z 24 stycznia 2000 r., III CKN 554/98, LEX nr 52736).
Natomiast ustalenia faktyczne poczynione w sprawie wskazują, że sytuacja materialna dłużnika S. P. była trudna. S. P. w przeszłości prowadził działalność gospodarczą w branży budowlanej. Miał liczne zobowiązania finansowe. Nie płacił rachunków za mieszkanie zajmowane w S., a należące do K. P. (2). Miał problemy rodzinne i finansowe. Rodzice obawiali się, że również nieruchomość darowana S. P., tj. lokal mieszkalny położony w miejscowości Ś. przy ul. (...), zostanie przez niego zadłużony.
W tej sytuacji K. P. (2) i R. P. zdecydowali o odwołaniu darowizny dokonanej na rzecz S. P., w treści oświadczenia o odwołaniu wskazując, że „obdarowany nie opłaca mieszkania w S. przy ul. (...), przez co muszą oni spłacać jego długi i narażać się na kolejne postępowania sądowe i egzekucyjne. (..) nie chce im oddać pieniędzy, które wyłożyli na pokrycie jego długów”.
W takim przypadku powód trafnie wskazywał, że było to działanie dłużnika ze świadomością lub zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli, skoro bez dokonania ww. czynności powód mógłby choćby w części zaspokoić swoje roszczenie, np. poprzez zaspokojenie przez dłużnika powoda z uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości kwoty odpowiadającej jej rynkowej wartości. Nie ulega wątpliwości, że przyczyną odwołania darowizny dokonanej na rzecz S. P. legły przede wszystkim względy finansowe, a w szczególności wskazana konieczność regulowania długów S. P. i toczące się postępowanie egzekucyjne. Nie bez powodu zatem K. P. (2) i R. P. nagle „zmienili” zdanie i postanowili nieruchomość w Ś. „odzyskać” od S. P. i obdarować nią pozwanego W. P.. Bezzasadne pozostają twierdzenia pozwanego, że S. P. w czasie zwrotnego przeniesienia prawa własności do nieruchomości prowadził działalność zarobkową i uzyskiwał dochody. Powyższe twierdzenie pozostaje w sprzeczności ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zwłaszcza z dokumentami zebranymi w toku postępowania egzekucyjnego, a nadto z samym złożonym S. P. w dniu 15 grudnia 2017 r. oświadczeniem o odwołaniu darowizny, w którym odwołujący darowiznę małżonkowie K. i S. P. wprost wskazują, że odwołują darowiznę z powodu finansowych problemów S. P., którego długi pokryli, który nie chce im oddać pieniędzy i naraża na kolejne postępowania sądowe i egzekucyjne.
Podkreślenia wymaga, że pokrzywdzenie wierzyciela należy oceniać nie według chwili dokonania czynności prawnej dłużnika z osobą trzecią, lecz według chwili wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności prawnej (tak SN w wyroku z dnia 6 października 2011 r., V CSK 493/10, LEX nr 1102271). Dlatego w ocenie Sądu należy uznać za zdziałaną z pokrzywdzeniem wierzycieli w rozumieniu art. 527 § 2 k.c. czynność S. P. polegającą na przeniesieniu własności nieruchomości na pozwanego W. P., co uzasadnia uznanie czynności tej w całości za bezskuteczną w stosunku do wierzytelności skarżącego wierzyciela - powoda.
W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że pokrzywdzenie wierzyciela występowało w momencie wystąpienia z żądaniem uznania bezskuteczności czynności prawnej. S. P. nie spłacił ani w całości, ani w części wierzytelności zasądzonych nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 r. Należności tej nie spłacił także pozwany W. P., również przez powoda wezwany do zapłaty wezwaniem z dnia 20 kwietnia 2021 r. S. P., jak wskazał w swoich zeznaniach, obecnie pracuje za granicą. Nie ma wartościowych składników majątku. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą miał liczne wierzytelności wobec kontrahentów, których dochodził w drodze postępowanie sądowego. Nie udało jednak mu się odzyskać zasądzonych wyrokami sądowymi. Powyższe wskazuje, że powód w dacie występowania z powództwem opartym o skargę pauliańską, nie mógł w żaden inny sposób uzyskać zaspokojenia swojej wierzytelności, a zatem trwał stan pokrzywdzenia powoda.
Konieczną przesłanką ochrony paulińskiej jest to, by osoba trzecia, która odniosła korzyść majątkową z dokonania zaskarżonej czynności prawnej, miała wiedzę, że dłużnik dokonał tej czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli lub aby przy zachowaniu należytej staranności mogła się o tym dowiedzieć. W ocenie Sądu pozwany W. P. uzyskał korzyść majątkową, jako osoba będąca w rozumieniu art. 527 § 3 k.c., w bliskim stosunku z dłużnikiem (swoim bratem). Tak, więc istnieje ustawowe domniemanie wynikające z powołanego przepisu, że pozwany wiedział, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Nawet gdyby czysto hipotetycznie przyjąć, że takiej świadomości pozwany nie miał ( pozwany wskazywał na brak kontaktu z bratem S. i brak wiedzy i jego sytuacji majątkowej i kłopotach finansowych), to podkreślić należy, że przepisu art. 528 k.c. wynika, że jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Nie ulega wątpliwości, że pozwany W. P. otrzymał prawo własności do przedmiotowego lokalu w drodze nieodpłatnej czynności prawnej (darowizna), wobec czego uznać można, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela nawet chociażby osoba ta (pozwany W. P.) nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. W tym miejscu warto wskazać za Sądem Apelacyjnym w Szczecinie (wyrok z dnia 3.03.2016 r., sygn. I ACa 965/15), że w sytuacji , gdy bezpłatne korzyści przypadają osobom bliskim, należy zastosować wyłącznie art. 528 k.c., jako przepis dalej idący, z pominięciem przepisu art. 527 § 3 k.c., a wnioski dowodowe zmierzające do obalenia domniemania z art. 527 § 3 k.c. winny ulec oddaleniu, jako dotyczące faktów niemających znaczenia dla sprawy.
Zdaniem Sądu, o czym była już mowa powyżej, pozwany W. P. miał jednak świadomość trudnej sytuacji ekonomicznej swojego brata, w tym miał wiedzę, że wobec niego prowadzone są postępowania egzekucyjne. Powyższe wynika przede wszystkim z zeznań S. P. czy też jego rodziców – R. i K. P. (1). Świadkowie wprost wskazali, że wiedzieli jaka jest sytuacja majątkowa S. P.. Tym samym, pozwany W. P. nie zdołałby nawet w wariancie hipotetycznym w niniejszym procesie skutecznie obalić domniemania wynikającego z art. 527 § 3 k.c.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 października 2002 r., II CK 396/02, wskazał, że nie można żądać uznania za bezskuteczną na postawie art. 527 § 1 k.c. umowy "powrotnego" przeniesienia własności nieruchomości na darczyńcę, zawartej w następstwie odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego, chyba, że została zawarta w wyniku wcześniejszej zmowy darczyńcy i obdarowanego w celu pokrzywdzenia wierzyciela (OSNC 2004/1/10, OSP 2003/11/141, Biul.SN 2003/3/15, M.Prawn. 2003/11/510).
W świetle poglądu dominującego w doktrynie i judykaturze (por. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1967 r., III CZP 32/66) odwołanie darowizny powoduje skutek wyłącznie obligacyjny. Zasadniczym argumentem przemawiającym za trafnością tego stanowiska jest - zawarte w art. 898 § 2 k.c.- odesłanie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, wskazujące na wyłączenie automatyzmu skutku rzeczowego z chwilą upadku causae darowizny. Skoro więc oświadczenie odwołujące darowiznę nieruchomości z powodu rażącej niewdzięczności nie powoduje przejścia własności nieruchomości z obdarowanego na darczyńcę, lecz stwarza jedynie obowiązek zwrotu przedmiotu odwołanej darowizny stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, to dla osiągnięcia skutku rzeczowego konieczne jest przeniesienie własności darowanej nieruchomości z powrotem na darczyńcę. Powinno to nastąpić w drodze umowy. Jeżeli jednak do umowy nie dojdzie, darczyńcy pozostaje droga powództwa o zobowiązanie obdarowanego do przeniesienia własności nieruchomości (art. 64 k.c. oraz art. 1047 k.p.c.).
Przy takim ujęciu skutków prawnych odwołania darowizny oświadczenie woli obdarowanego, zawarte w umowie przenoszącej "powrotnie" własność darowanej nieruchomości na darczyńcę, jest więc czynnością konieczną, nieuchronną (przy skutecznym odwołaniu darowizny). Skoro czynność ta nie wynika z wyboru, a jak wskazał pozwany, wręcz przeciwnie, jest czynnością wymuszoną, nie można obdarowanemu przypisać złej woli (działania ze świadomością pokrzywdzenia innego wierzyciela). Podobnie ocenić należy postępowanie darczyńcy, tj. osoby trzeciej w rozumieniu art. 527 § 1 k.c., nie można bowiem wymagać, aby osoba trzecia powstrzymała się od czynności zmierzających do zaspokojenia jej uprawnień tylko z tego powodu, że obdarowany ma innych wierzycieli.
Sąd Rejonowy podziela jednak w pełni stanowisko Sądu Najwyższego, że ocena omawianej sytuacji prawnej zmienia się w razie zmowy darczyńcy i obdarowanego. Przyjęta w tym zakresie ocena Sądu rozstrzygającego skargę pauliańską nie oznacza badania skuteczności odwołania darowizny. Wcześniejsza i wiążąca ocena, że nastąpiło skuteczne odwołanie darowizny, nie może jednak przesądzać o niedopuszczalności uznania, że darczyńca i obdarowany działali w zmowie w celu pokrzywdzenia wierzyciela, skoro okoliczności o tym świadczące ujawnione zostają dopiero w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi pauliańskiej. Rozważania te prowadzą do wniosku, że umowa "powrotnego" przeniesienia własności nieruchomości na darczyńcę, zawarta w wyniku odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności obdarowanego, nie podlega akcji pauliańskiej (art. 527 § 1 kc), chyba że zawarta została w następstwie wcześniejszej zmowy darczyńcy i obdarowanego w celu pokrzywdzenia wierzyciela (podobnie Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 stycznia 1937 r., I C 854/36, OSN 1938, Nr 3, poz. 103).
Z ustaleń faktycznych poczynionych w niniejszej sprawie wynika, że czynność "powrotnego" przeniesienia własności nieruchomości z S. P. na pozwanego W. P. podjęta została w celu pokrzywdzenia wierzyciela- powoda. Czynność ta została podjęta w efekcie trudnej sytuacji majątkowej S. P., o której odwołujący darowiznę wspominają w oświadczeniu o odwołaniu darowizny z dnia 15 grudnia 2017 r. ( „nie opłacasz mieszkania w S. (…) przez co musimy spłacać wasze długi i narażać się na kolejne postępowania sądowe i egzekucyjne”, (…) nie chcesz nam oddać pieniędzy, które wyłożyliście na pokrycie twoich długów”.
Nie umknęło uwadze Sądu również to, że czynność ta była skutkiem odwołania darowizny po okresie prawie siedmiu lat od zawarcia umowy darowizny. Wszystkie czynności związane z odwołaniem darowizny podjęte zostały w okresie, gdy istniała już wierzytelność przysługująca powodowi wobec S. P. ( nakaz zapłaty został wydany 22 czerwca 2017 r., klauzula wykonalności została mu nadana 9 października 2017 r). Nadto z ustaleń poczynionych w toku postępowania dowodowego wynika, że rodzice S. P. doskonale zdawali sobie sprawę z tego, że ich syn ma liczne zobowiązania finansowe, których nie realizuje. Skoro zatem we wspomnianym, stosunkowo długim okresie dłużnik S. P. nie podejmował czynności zmierzających do zwiększenia swojego majątku, stwarzając powodowi możliwość uzyskania zaspokojenia jego wierzytelności, a prowadzone w 2020 r. wobec dłużnika postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne ( vide: postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z 12 października 2022 r. – k. 27), to zasadne jest wnioskowanie, że umowa będąca przedmiotem skargi pauliańskiej, podjęta została wskutek wcześniejszej zmowy darczyńcy i obdarowanego w celu pokrzywdzenia powoda. Pozwany nie sprostał ciężarowi dowodowemu, w ramach którego winien był wykazać, że dokonane zwrotne przeniesienie własności prawa do lokalu mieszkalnego było w istocie wyłącznie realizacją woli K. i R. P., u której podstaw legły względy przede wszystkim finansowe. Przeczy temu wielokrotnie cytowana w niniejszych rozważaniach treść oświadczenia o odwołaniu darowizny dnia 15 grudnia 2017 r. Poważne wątpliwości Sądu budzi również fakt, że zwrotne przeniesienie własności prawa do lokalu nie nastąpiło na bezpośrednio rzecz rodziców S. P., a na rzecz jego brata – W. P.. Być może podłożem takiej decyzji był fakt, że również i rodzice dłużnika i pozwanego borykali się z problemami finansowymi, o czym wspominają w oświadczeniu o odwołaniu darowizny z dnia 15 grudnia 2017 r. i o czy wspominali także w swoich zeznaniach złożonych na rozprawie w dniu 8 lipca 2022 r.
Zgodzić należy się z twierdzeniem pozwanego, że w wyniku odwołania darowizny, obdarowany w zasadzie nie podejmuje działania, a jedynie zwraca własność rzeczy będąc do tego niejako przymuszonym w związku z odwołaniem darowizny. Niemniej, okoliczności sprawy w sposób oczywisty świadczą o tym, że przedmiotowa umowa darowizny ukierunkowana była przede wszystkim na szybką zmianę właściciela nieruchomości i udaremnienie egzekucji zobowiązania wobec S. P., a tym samym i na pokrzywdzenie wierzycieli- nie tylko powoda i w przeszłości jego poprzednika prawnego, lecz i innych wierzycieli. Uznać przy tym należy, że okoliczność, że w skutek darowizny dłużnik stał się niewypłacalny jest ewidentna, albowiem wyzbył się on w zasadzie jedynego trwałego składnika swojego majątku do którego przysługiwały mu prawa, a z którego wierzyciel mógł uzyskać zaspokojenie swoich roszczeń. Nie ulega zatem wątpliwości, że wobec stwierdzenia postanowieniem z dnia 12 października 2020 r. bezskuteczności egzekucji wobec dłużnika, akcja pauliańską, z jaką powód wystąpił w lutym 2022 r. była dla powoda jedyną szansą na realizację jego roszczeń.
Odnosząc się natomiast do zarzutu pozwanego w zakresie, w którym wskazał, że zwrotne przeniesienie prawa własności do lokalu nie spowodowało jego niewypłacalności Sąd podkreśla, że prowadzone na wniosek wierzyciela pierwotnego wobec dłużnika postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie pod sygn. akt Km 3677/17 zostało umorzone wobec stwierdzenia jego bezskuteczności z dniem 1 marca 2019 roku. Kolejne postępowanie egzekucyjne wszczęte już na rzecz powoda nie przyniosło również rezultatu i zostało umorzone wobec stwierdzonej bezskuteczności z dniem 12 października 2020 roku. Zasadne jest zatem stwierdzenie, że stan niewypłacalności dłużnika – wbrew twierdzeniom pozwanego oraz S. P. – utrzymuje się od wielu lat.
Na marginesie Sąd tylko wskazuje, że K. i R. P. odwołali wykonaną na rzecz S. P. (dłużnika powoda) darowiznę z uwagi na fakt, że ten nie pomagał rodzicom przy problemach zdrowotnych i finansowych w momencie, gdy tego potrzebowali. Z tych też powodów uznali, że S. P. dopuścił się rażącej niewdzięczności. Sąd orzekający w niniejszej sprawie, nie wychodząc poza zakres żądania pozwu – zgodnie z utrwalonym w tej mierze orzecznictwem oraz poglądami doktryny – mógł ocenić, czy faktycznie owa rażąca niewdzięczność uprawniająca do odwołania wykonanej już darowizny zaistniała wyłącznie w kontekście tego, czy też doszło do zmowy pomiędzy dłużnikiem powoda S. P., jego bratem W. P. (pozwanym) oraz ich rodzicami – K. i R. P.. Z tego też powodu konieczne jest wskazanie, że w ocenie Sądu, pozwany twierdząc, że dokonana czynność prawna w postaci zwrotnego przeniesienia prawa własności do rzeczy była czynnością realizującą jedynie wolę rodziców pozwanego, którzy uznali, że osobą bardziej zasługującą od S. P. jest pozwany, swoich twierdzeń w żaden sposób nie wykazał. Podkreślenia bowiem wymaga fakt, że pozwany nie przedłożył żadnych dowodów, z których wynikałoby, że rodzice pozwanego znajdowali się w złym stanie majątkowym i zdrowotnym, a S. P. im nie pomagał. Natomiast, istnieją dowody na to, że to właśnie zła kondycja finansowa S. P. była powodem odwołania darowizny i przeniesienia nieruchomości na pozwanego (nakaz zapłaty przeciwko pozwanemu będący podstawą wierzytelności powoda zapadł w czerwcu 2017 r., w październiku nadano mu klauzule wykonalności, w grudniu 2017 r. rodzice pozwanego odwołali darowiznę). W tym też zakresie Sąd orzekający, że odwołanie darowizny na rzecz S. P. i następcze przeniesienie własności nieruchomości na pozwanego było podyktowane niczym innym, jak tylko chęcią uchronienia tej nieruchomości przed egzekucją.
Z tych też względów, powództwo oparte o akcję paulińską Sąd uznał za w całości uzasadnione.
Przyjmuje się, że redagując sentencję wyroku uwzględniającego skargę pauliańską, Sąd nie może poprzestać na wskazaniu osoby pokrzywdzonego wierzyciela, lecz powinien także bliżej określić wierzytelność, ze względu na którą uznaje się czynność prawną dłużnika za bezskuteczną w stosunku do danego wierzyciela. W sentencji wyroku uwzględniającego powództwo wierzytelność przysługująca powodowi powinna być oznaczona pod względem podmiotowym i przedmiotowym (wyrok SN z 13 lutego 1970 r., III CRN 546/69, OSNC 1970, nr 10, poz. 192, z glosą A. Ohanowicza, OSP 1970, z. 10, poz. 192; uchwała SN z 11 października 1995 r., III CZP 139/95, OSNC 1996, nr 1, poz. 17).
Jednakże w wyroku nie było dozwolone opisanie innych wierzytelności przysługujących powodowi, skoro nie zostały one objęte nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 r.. Stanowiłoby to niedozwolone orzekanie ponad żądanie zakazane przez art. 321 k.p.c. Stąd też, w ocenie Sądu, konieczna była zmiana redakcyjna sprecyzowanego przez powoda żądania w ten sposób, że Sąd uznał za bezskuteczną w stosunku do powoda (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. umowę darowizny lokalu mieszkalnego numer (...) położonego w Ś. przy ulicy (...), dla którego Sąd Rejonowy w Białogardzie VI Wydział Ksiąg Wieczystych z siedzibą w Ś. prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) wraz z udziałem wynoszącym ½ części we wspólnej części budynku i w gruncie, zawartą w dniu 2 lutego 2018 roku w formie aktu notarialnego przed notariuszem E. U. w Kancelarii Notarialnej w S., Rep. A numer (...) pomiędzy S. P. jako darczyńcą i W. P. jako obdarowanym – w celu ochrony wierzytelności przysługującej wierzycielowi (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. wobec S. P. i obejmującej obowiązek zapłaty kwot w wysokości:
- -
-
16.260,39 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie liczonymi od dnia 22 kwietnia 2017 roku do 2 lutego 2022 roku oraz kwoty 405,67 zł zasądzonych prawomocnym nakazem zapłaty z dnia 22 czerwca 2017 wydanym przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze VI Nc-e 741614/17,
- -
-
209 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wywołanych postępowaniem upominawczym przed Sądem Rejonowym Lublin- Zachód VI Wydział Cywilny w L. w sprawie o sygnaturze VI Nc-e 741614/17,
- -
-
900 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Gryfinie J. K. w sprawie o sygnaturze akt Km 936/19.
W zakresie żądania alternatywnego sformułowanego przez powoda na k. 3 v., pozwu Sąd nie określił upoważnienia przemiennego, ponieważ wynika ono bezpośrednio z ustawy z art. 533 k.c. Sposób wskazany w pozwie ograniczałby uprawnienia pozwanego, gdyż może on bądź zaspokoić wierzyciela, bądź wskazać inny majątek dłużnika wystarczający do zaspokojenia. Wierzyciel występujący ze skargą pauliańską nie ma obowiązku wskazania sposobu, w jaki zamierza skorzystać z wyroku uwzględniającego powództwo (wyrok SN z 3 lutego 2005 r., II CK 412/04, LEX nr 359437).
Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie w oparciu o przedłożone przez powoda oraz pozwanego dokumenty prywatne, w tym w szczególności umowy darowizny w formie aktów notarialnych oraz inne dokumenty w postaci orzeczeń sądów, które to po pierwsze były dokumentami urzędowymi, pochodzącymi od kompetentnych organów, poza tym, co do zasady nie były przez strony na żadnym etapie procesu kwestionowane, a i Sąd nie znalazł powodu, aby podważać ich wiarygodność. Przedłożone przez strony dokumenty korespondują z pozostałym w sprawie zgromadzonym materiałem dowodowym, w tym zwłaszcza z zeznaniami świadków R. P., K. P. (2), S. P. czy tez z przesłuchaniem pozwanego W. P.. Sąd oceniając roszczenie wywodzone przez powoda miał na uwadze zeznania K. i R. P., którzy wprost wskazali, że mieli świadomość o zobowiązaniach zaciąganych przez S. P. oraz o tym, że pozostaje on w trudnej sytuacji majątkowej. Świadkowie zgodnie wskazali, że mają kontakt ze swoim synem. Powyższe oznacza, że Sąd powziął poważne wątpliwości co do tego, czy faktycznie odwołanie wykonanej darowizny miało podstawę w przesłance rażącej niewdzięczności, a nie chęci ukrycia składników majątkowych S. P.. Sąd nie miał także wątpliwości co do tego, że pozwany W. P. wiedział o długach swojego brata, skoro wiedzieli o nim również rodzice, z którymi był w bliskich relacjach. Powyższe nie zmienia jednak faktu, że zeznania świadków były w przeważającej części wiarygodne, logiczne, spójne i korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, z wyjątkiem tego, co zostało powyżej zaznaczone.
O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.
Z uwagi na to, że Sąd uwzględnił powództwo w całości, w pkt 2. wyroku zasądzono od pozwanego W. P. na rzecz powoda (...) 1 Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Niestandaryzowanego Funduszu Sekurytyzacyjnego z siedzibą w W. kwotę 4.774,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty ( art. 98 § 1 1 k.p.c.)
Na powyższą kwotę złożyła się opłata sądowa od pozwu w wysokości 1.174 zł oraz kwota 3.600 zł tytułem wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika powoda- radcy prawnego, ustalona na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Justyna Pikulik
Data wytworzenia informacji: