Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

21 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Otto

Protokolant: stażysta Martyna Kułaczkowska

po rozpoznaniu 14 maja 2025 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Finanse spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.

przeciwko A. W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 677,04 zł (dwa tysiące sześćset siedemdziesiąt siedem złotych cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 9 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  przyznaje kuratorowi – r.pr. K. B. kwotę 442,80 zł (czterysta czterdzieści dwa złote osiemdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za sprawowanie funkcji kuratora;

IV.  nakazuje ściągnąć od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 82,80 zł (osiemdziesiąt dwa złote i osiemdziesiąt groszy) tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa;

V.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1 328,41 zł (tysiąc trzysta dwadzieścia osiem złotych czterdzieści jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 120/25

UZASADNIENIE

pkt II i V wyroku z 21 maja 2025 r.

na podstawie art. 505 [8] k.p.c.

(...) Finanse Sp. z o.o. z siedzibą w T. przeciwko A. W. okazało się uzasadnione jedynie w części tj. w zakresie kwoty 2.677,04 zł. Powództwo zostało oddalone w zakresie kwoty 812,88 zł, o czym orzeczono w punkcie II. wyroku.

Celem udowodnienia istnienia roszczenia strona powodowa przedłożyła umowę pożyczki numer (...), z której wynika, że pożyczkodawca (powódka) udzieliła pożyczkobiorcy (pozwanej) pożyczki gotówkowej w kwocie 3.312,88 zł. Jednocześnie całkowita kwota pożyczki wyniosła 2.500 zł, a całkowita kwota do zapłaty to 3.397,12 zł. Zatem całkowity koszt pożyczki to kwota prowizji w wysokości 812,88 zł i odsetek należnych za cały okres obowiązywania umowy (84,24 zł).

Podstawę prawną dochodzonego roszczenia powoda miały zatem stanowić postanowienia ww. umowy pożyczki pieniężnej. Niezależnie od postanowień umowy pożyczki podstawę prawną dochodzonego roszczenia stanowią również przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz przepisy kodeksu cywilnego.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Natomiast zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy jest zatem wydanie drugiej stronie przedmiotu pożyczki, natomiast obowiązkiem pożyczkobiorcy jest zwrot przedmiotu pożyczki w umówionym terminie.

Mając na uwadze całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie Sąd uznał, iż powód wykazał fakt związania pozwanej ww. umową. Przedmiotowa umowa została jednak skonstruowana w sposób zmierzający do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych. Postanowienia umowy w zakresie pozaodsetkowych kosztów pożyczki Sąd uznał w związku z tym za nieważne ponieważ zmierzały one do obejścia prawa.

W tym zakresie Sąd ustalił, iż wysokość prowizji nałożonych na pozwaną na podstawie ww. umowy pożyczki i aneksu przekraczała wysokość wskazaną w art. 36a ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. z 2022 r. poz. 246 t.j.). Wartość prowizji wyniosła 812,88 zł, co przekraczało pozaodsetkowe koszty kredytu ustalone na podstawie ww. przepisu (811,75 zł). Prowizje ustalone przez powoda nie mieściły się również w wysokościach pozaodsetkowych kosztów kredytu ustalonych przez znowelizowane przepisy art. 36a ust. 1 i 1a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, które weszły w życie w dniu 18 grudnia 2022 r.

Sąd zważył zatem, iż dochodzona od pozwanej ww. prowizja we wskazanej kwocie była zawyżona, stanowiła klauzulę niedozwoloną (art. 385[1] k.c.) i zmierzała do obejścia przepisów o odsetkach maksymalnych (art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 2[1] k.c.).

Obciążenie pozwanej ww. prowizją w rażącej wysokości doprowadziło do naruszenia zasad współżycia społecznego i dobrych obyczajów (art. 5 k.c.), a w tym zasady uczciwości kontraktowej oraz naruszało jej interesy jako konsumenta. Pozwana nie miała realnego wpływu na treść postanowień umownych w tym zakresie, gdyż nie były one przedmiotem negocjacji stron. Postanowienia te nie były uzgodnione indywidualnie, zostały wskazane w szablonie do umowy. Pozwana mogła albo zgodzić się na zaproponowane mu warunki albo wcale nie otrzymać pożyczki. Zawyżone koszty pożyczki skutkowały znaczącym wzrostem świadczenia nałożonego na pozwaną jako konsumenta, mając na uwadze wysokość świadczenia spełnionego przez pożyczkodawcę.

W zamian za te opłaty pozwana nie otrzymała żadnego realnego świadczenia, gdyż nie wpływały one w jakikolwiek sposób na warunki umowy. Stanowiły one jedynie czysty zysk pożyczkodawcy, który w ocenie Sądu był zawyżony. Powód nie wykazał przy tym kosztów, jakie pożyczkodawca musiał ponieść w związku z zawarciem ww. umowy, zaś same twierdzenia w tym zakresie okazały się niewystarczające.

Mając na uwadze powyższe sąd oddalił powództwo z zakresie prowizji w wysokości 812,88 zł bowiem kwota ta jawi się jako niewspółmierna do kwoty określonej w umowie jako całkowita kwota pożyczki tj. 2.500 zł.

W punkcie V. wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.328,41zł tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty na podstawie art. 100 zdanie pierwsze k.p.c., który stanowi że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Jak powszechnie się przyjmuje, podstawę obliczeń przy podziale kosztów stanowi suma należności obu stron, ustalona na podstawie zasad wskazanych w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i dzielona proporcjonalnie do stosunku, w jakim strony utrzymały się ze swoimi roszczeniami lub obroną. Otrzymane w rezultacie kwoty stanowią udziały stron w całości kosztów.

W przedmiotowej sprawie na koszty postępowania poniesione przez powoda składała się opłata sądowa od pozwu 200 zł, opłata skarbowa 17 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900 zł, zaliczka na wynagrodzenie kuratora 442,80 zł, koszty doręczenia za pośrednictwem komornika 172,16 zł, co łącznie stanowi kwotę 1.731,96 zł, z czego należna od pozwanej kwota stosownie do wygranej (76,70%) to 1328,41 zł, którą Sąd zasądził w punkcie V wyroku tytułem zwrotu kosztów procesu.

Odsetki od kosztów procesu zostały zasądzone na podstawie art. 98 § 1[1] k.p.c.