Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 3 września 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Mariusz Zawicki

Protokolant: Weronika Kwiatkowska

po rozpoznaniu w dniu 3 września 2020 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa (...) D.

przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ż.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5417,00 zł (pięć tysięcy czterysta siedemnaście zł zero gr) tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  zwraca powodowi od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 1288,23 zł (tysiąc dwieście osiemdziesiąt osiem zł dwadzieścia trzy gr) tytułem nadpłaconej zaliczki.

Sygnatura akt: XI GC 481/19

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 26 lutego 2019 r. (...) D. wniosła przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o zapłatę kwoty 63 457,71 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 26 lutego 2019 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powódka wskazała, iż dnia 28 listopada 2017 r. (...) w (...) zawarł z pozwaną umowę przedmiotem której było wykonanie przez (...) na terenie (...) i W. w ramach wykonania nasadzeń zastępczych, co pozwana zleciła Zakładowi. Umowa została wykonana. Na skutek likwidacji (...) w (...), przystąpiono do systematyzacji i uporządkowania dokumentów i zasobów (...). Na skutek podjętych czynności ustalono, iż umowa została wykonana a wynagrodzenie uiszczone, przy czym stwierdzono, iż umowa łącząca strony z uwagi na wykraczanie poza sferę użyteczności publicznej jest nieważna, wobec czego powódka jak przejmujący zadania zlikwidowanego Zakładu wniosła o zwrot kosztów związanych z wykonaniem nasadzeń.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana wskazała, iż umowa łącząca strony została wykonana, zaś pozwana uiściła na rzecz ówcześnie funkcjonującego Zakładu całe wynagrodzenie na podstawie wystawionych faktur VAT, które zostały zafakturowane, przy czym w ocenie pozwanej zadania wykonane przez powódkę mieściły się w katalogu zadań dotyczących utrzymania zieleni gminnej i zadrzewień.

Pozwana podniosła zarzut niewykazania roszczenia co do wysokości jak i zasadności, podnosząc przy tym zarzut potrącenia wierzytelności wskazując, iż wobec uznania przez powódkę umowy za nieważną, świadczenie pozwanej uznać należy za nienależne.

W tok postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Decyzją z dnia 15 marca 2016 r. (...) (...) zezwolił pozwanej na usunięcie rosnących na terenie działki nr (...) obręb W., stanowiącej własność pozwanej o pow. 1335 m ^{( 2)} krzewów z gatunku wierzba uszata. (pkt. I).

W pkt. I.1. naliczono opłatę za usunięcie krzewów z gatunku wierzba uszata o pow. 1335 m ² w wysokości 337 474, 65 zł.

W pkt. I.2. uzależniono wydanie zezwolenia na usunięcie krzewów opisanych w pkt I.1 orzeczenia od zastąpienia usuwanych krzewów (innymi krzewami, posadzonymi na terenie gminnym- działki nr (...) obręb D., po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem ternu i podpisaniu umowy w tym zakresie), w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych krzewów, na pow. 1335 m ² w terminie do dnia 31 grudnia 2017 r.

W pkt. II odroczono termin uiszczenia opłaty ustalonej w pkt I.1 na okres 3 lat, od dnia wydania decyzji tj. do dnia 15 marca 2019 r.

W pkt. III (...) (...) zezwolił pozwanej na usunięcie drzew rosnących na terenie działki nr (...) W. w łącznej ilości 12 szt. ustalając opłatę za ich usunięcie w kwocie 48 032,83 zł.

Dowód:

- decyzja z dnia 15 marca 2016 r. znak (...). (...) (...) k. 16-19;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

Dnia 30 sierpnia 2017 r. (...) w (...) sporządziła kosztorys inwestycji pn. „Nasadzenie oraz prace pielęgnacyjne na terenie działki nr (...) obręb D.”, której inwestorem była pozwana.

W kosztorysie ustalono łączny koszt nasadzeń na kwotę 86 410,30 zł.

Dowód:

- kosztorys z dnia 30 sierpnia 2017 r. k. 24-27;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

- zeznania świadka M. H. k. 78-79;

Decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. (...) Gminy D. zmienił za zgodą stron pkt I.2 decyzji z dnia 15 marca 2016 r. znak (...). (...).38.05.2016.AW w ten sposób, iż uzależnił wydanie zezwolenia na usunięcie opisanych w pkt I.1 orzeczenia od zastąpienia usuwanych krzewów (innymi krzewami, posadzonymi na terenie gminnym- działki nr (...) obręb D., działki nr (...) obręb W., po wcześniejszym uzgodnieniu z właścicielem terenu i podpisaniu umowy w tym zakresie), w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych krzewów, na powierzchni 1335 m ² w terminie do 30 czerwca 2018 r.

Dowód:

- decyzja z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...). (...).(...) k. 20;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

Dnia 28 listopada 2017 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. jako „zamawiający” zawarła z Gminą D. jako „wykonawcą” umowę o wykonanie nasadzeń i pielęgnację.

Na mocy umowy, wykonawca przyjął do wykonanie zadanie pn. „Zasadzenie krzewów wraz z pielęgnacją na terenie (...) i W. w ramach zadania wykonania nasadzeń zastępczych”, przy czym wykonanie prac spowodować miało uzyskanie przez zamawiającego zwolnienia z opłaty nałożonej w pkt. I.1 z decyzji z dnia 15 marca 2016 r. znak (...). (...) (...) stanowiącej załącznik nr 2 do umowy.

Nasadzenia miały zostać wykonane na terenie działek nr (...) obręb dobra oraz działek nr (...) obręb W. na powierzchni łącznej dla wszystkich działek nie mniejszej niż 1335 m ² zgodnie z decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...). (...).(...) stanowiącej załącznik nr 3 do umowy.

Wykonawca miał prowadzić prace w oparciu o własne materiały i narzędzia. Za wykonywanie usługi oraz usunięcie odpadów, a także zapewnienie odzieży i szkoleń BHP oraz za gwarancję pielęgnacyjną w okresie 3 lat odpowiadał wykonawca.

Zamawiającemu przysługiwało uprawnienie do przeprowadzania kontroli w zakresie realizacji przedmiotu zamówienia (§1).

Umowa miała zostać zrealizowana od dnia jej zawarcia do dnia 1 lipca 2021 r. w tym:

a)  I etap- przygotowanie terenu i zasadzenie krzewów do dnia 30 czerwca 2018 r. zgodnie z decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...). (...).(...) na działkach nr (...) obręb D. oraz działek nr (...) obręb W. na powierzchni łącznej dla wszystkich działek nie mniejszej niż 1335 m ²;

b)  II etap- pielęgnacje gwarancyjne od dnia bezusterkowego odbioru przez zamawiającego posadzonych drzew i krzewów od dnia 1 lipca 2021 r.

O zakończeniu nasadzeń na poszczególnych działkach wykonawca miał informować zamawiającego pisemnie (w tym drogą elektroniczną) w terminie nie dłuższym niż 7 dni od zakończenia nasadzeń. Do zawiadomienia wykonawca zobowiązany był dołączyć plan nasadzeń określający powierzchnię dokonanych na danej działce nasadzeń (§2).

Z tytułu wykonania umowy, strony uzgodniły wynagrodzenie należne wykonawcy w kwocie 86 410,30 zł brutto. Rozliczenie prac nastąpić miało etapami:

a)  75% ww. kwoty tj. 63 457,71 zł brutto w terminie do 15 grudnia 2017 r. po wystawieniu przez wykonawcę faktury VAT;

b)  25% ww. kwoty tj. 22 952,59 zł w terminie do dnia 31 października 2018 r. po wystawieniu przez wykonawcę faktury VAT.

Płatność wynagrodzenia nastąpić miała na rachunek wykonawcy wskazany w fakturze.

Zapłata całości wynagrodzenia była równoznaczna wykonaniu obowiązku określonego w pkt I.2 z decyzji z dnia 15 marca 2016 r. znak (...). (...) (...) zmienionej z decyzją z dnia 9 listopada 2017 r. znak (...). (...).(...) (§3).

Podpisy pod umową w imieniu zamawiającego złożył pełnomocnik D. Ż., zaś w imieniu wykonawcy Kierownik (...) M. R..

Dowód:

- umowa z dnia 28 listopada 2017 r. k. 11-14;

- pełnomocnictwo k 15;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

- zeznania świadka M. H. k. 78-79;

- zeznania świadka A. W. k. 85;

Dnia 28 listopada 2017 r. (...) D. wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 63 457,71 zł brutto tytułem nasadzenia terenów zielonych- zaliczka (umowa z dnia 20 listopada 2017 PKWiU 81.30.10.0) z terminem płatności wynoszącym 7 dni.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 43;

Przelewem z dnia 6 grudnia 2017 r. pozwana spółka uiściła na rzecz Gminy D. kwotę 63 467,71 zł tytułem „195/17”.

Dowód:

- potwierdzenie przelewu z dnia 6 grudnia 2017 r. k. 45;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

Dnia 29 października 2018 r. (...) D. wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 22 952,59 zł z terminem płatności do dnia 25 listopada 2018 r. tytułem nasadzeń terenów zielonych/ etap II pielęgnacje gwarancyjne.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 44;

Dnia 15 listopada 2018 r. sporządzono protokół z wykonanych nasadzeń w którym stwierdzono nasadzenie łącznie 1140 krzewów, wskazując również ich stan, przy czym wskazano, iż ostateczna ocena stanu nasadzeń zostanie dokonana najpóźniej do dnia 30 kwietnia 2019 r.

Dowód:

- protokół z dnia 15 listopada 2018 r. k. 21;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

- zeznania świadka A. W. k. 85;

Przelewem z dnia 27 listopada 2018 r. pozwana uiściła na rzecz Gminy D. kwotę 22 952,59 zł tytułem „ (...)”.

Dowód:

- potwierdzenie przelewu z dnia 27 listopada 2018 r. k. 46;

- zeznania świadka A. P. k. 77;

Dnia 30 stycznia 2019 r. Rada Miejska w (...) podjęła uchwałę nr IV/34/2019 w sprawie likwidacji zakładu budżetowego pod nazwą (...) w (...) na mocy której z dniem 31 grudnia 2018 r. postawiono w stan likwidacji ww. zakład budżetowy, określając termin jego likwidacji na dzień 28 lutego 2019 r. Mienie znajdujące się w użytkowaniu zakładu, jak również należności i zobowiązania a także środki pieniężne przejęła (...) D..

Dowód:

- uchwała z dnia 30 stycznia 2019 r. k. 22-23;

- zeznania świadka A. M. k. 77-78;

- zeznania świadka A. W. k. 85;

Pismem z dnia 17 kwietnia 2019 r. pozwana w związku z uznaniem przez powódkę umowy z dnia 28 listopada 2018 r. za nieważną, wezwała powódkę do zapłaty w terminie 1 dnia kwoty 86 410,39 z zapłaconej jako wynagrodzenie z ww. umowy odpowiednio w dniach 6 grudnia 2017 r. ( kwota 63 457,71 zł) oraz 22 952,59 zł (dnia 27 listopada 2018 r.), wskazując iż uiszczone kwoty stanowią świadczenie nienależne wobec stanowiska powódki.

Nadto pozwana dokonała potrącenia kwoty 63 457,71 zł z roszczeniem objętym przez powódkę pozwem, wzywając do zapłaty pozostałej kwoty 22 952,59 zł.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 17 kwietnia 2019 r. k. 47;

- dowód nadania i doręczenia 48-49;

Na dzień oględzin tj. 28 lutego 2020 r. brak było możliwości jednoznacznego określenia liczby poszczególnych gatunków i odmian- zimowy spoczynek roślin. Należy przyjąć, iż na poszczególnych działkach, liczba drzewek i krzewów jest zgodna z protokołem wykonania nasadzenia zastępczego z dnia 15 listopada 2018 r. na działkach nr (...) obręb W., 425/5 i 425/7 obręb D..

Na podstawie zgromadzonego materiału badawczego, oględzin i informacji uzyskanych w ich trakcie brak możliwości jednoznacznego określenia, zakresu niezbędnych prac przygotowawczych i jakości wykonanych czynność bowiem w znacznym zakresie mają charakter zanikowy.

Umowa o wykonanie nasadzeń i pielęgnacji z dnia 28 listopada 2017 r. nie precyzuje zakresu prac ilości i jakości użytych do nasadzeń drzewek i krzewów a jedynie powierzchnie na, których ma być wykonane, cena przyjęta do rozliczenia wynika zaakceptowanego załączonego kosztorysu, w ocenie biegłego brak podstaw do jego zakwestionowania skoro tak ustaloną wartość przyjęto w umowie.

W trakcie oględzin stwierdzono, iż w części należy dokonać wymiany nasadzeń, a jednocześnie brak możliwości ustalenia przyczyny, zaniedbań w trakcie realizacji czy wykonanie nasadzenia w trakcie niesprzyjających warunków atmosferycznych.

Na podstawie nieopisanych faktur, zeznań świadków nie ma możliwości rzetelnego ustalenia zakresu prac na wykonanie przedmiotowego nasadzenia i przybliżonego nakładu finansowego.

Na działkach nr (...) obręb W., 425/5 i 425/7 obręb D. prowadzone były prace przygotowawcze i nasadzenia w terminie wcześniejszym.

Z uwagi na powyższe odstąpiono od sporządzenia kosztorysu z uwagi na wysokie ryzyko- prawdopodobieństwo popełnienia błędu w ustaleniu zakresu prac i oszacowaniu wartości.

Dowód:

- opinia biegłego, karta 140 – 147, karta 171 – 172;

Sąd zważył, co następuje:

Na podstawie zebranego materiału dowodowego, zeznań świadków, również na podstawie sporządzonej przez biegłego J. Ł. opinii w sprawie, powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Bezspornym jest, iż strony łączyła umowa o wykonanie nasadzeń z dnia 28 listopada 2017 r., która, jak wynika z przedłożonych dokumentów, została wykonana przez powódkę, zaś pozwana uiściła na rzecz powódki należne wynagrodzenie.

Spór w niniejszej sprawie rozgrywał się na płaszczyźnie oceny ważności wymienionej umowy w świetle zadań wykonywanych przez jednostki samorządu lokalnego. W ocenie Sądu w świetle wykonania umowy i zaspokojenia wierzytelności z tego tytułu, okoliczność ta ma charakter drugorzędny. Nie mniej jednak sąd przyjął, że stroną spornej umowy była (...) D. a nie inna jednostka. Świadczy o tym choćby rachunek bankowy z którego dokonano zapłaty a także numery identyfikacyjne na fakturze.

Niniejszym pozwem powódka dochodziła należności stanowiącej równowartość poniesionych kosztów nasadzeń i pielęgnacji. Powódka żądała zapłaty kwoty, która została powódce już zapłacona.

Sąd uznał, iż strony łączyła umowa o dzieło zgodnie z art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do wypłaty wynagrodzenia. Poza sporem było, że powódka wykonała umowę, zaś pozwana zapłaciła wynagrodzenie.

Dopiero po wykonaniu umowy i likwidacji samorządowego zakładu budżetowego powódki, powódka uznała, iż zawarta i wykonana umowa jako wykraczająca poza ustawową sferę użyteczności publicznej określonej w art. 14 ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. (dz. U. z 2017 r., poz. 2077 ze zm.) jest nieważna.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego, nie sposób w ocenie Sądu przyznać racji powódce. Po pierwsze co szczególnie istotne, pozwana spełniła roszczenie wynikające z umowy, czego efektem w odpowiedzi na pozew był podniesiony zarzut potrącenia wierzytelności.

Z ostrożności, gdyby uznać, że żądanie powoda jest zasadne, na zasadzie art. 498 i art. 489 k.c. sąd przyjmuje za formalnie poprawny i zasadny zarzut potrącenia, w takim układzie rzeczy obie wierzytelności zniosły się wzajemnie.

Po drugie jak wynika z przedłożonych uchwał powódki, majątek zlikwidowanego zakładu budżetowego, jak również jego wierzytelności i zobowiązania został przejęty przez powódkę, tym samym niezrozumiałym jest dochodzenie przez powódkę uregulowanego wynagrodzenia przez pozwaną, na rzecz podmiotu podległego powódce, który został „wchłonięty” przez powódkę (przy przyjęciu, że umowę zawarł zakład budżetowy, nie zaś gmina).

Po trzecie powódka nie wykazała zasadności jak i wysokości roszczenia. Z zawnioskowanego przez powódkę dowodu z opinii biegłego, nie wynika koszt faktycznie wykonanych nasadzeń, jak wskazał biegły nie sposób na podstawie zebranego materiału dowodowego w aktach jak i na podstawie oględzin miejsca nasadzeń ustalić, które z nasadzeń były wykonane w ramach łączącej strony umowy a które wcześniej, jak również z powodu okresu wegetacyjnego, nie sposób było ustalić różnorodności gatunkowej dokonanych nasadzeń a tym samym faktycznych kosztów. O ile pozwana faktycznie uiściła wynagrodzenie za wykonane prace, to nie pozbawia jej możliwości podjęcia obrony w procesie, opartej na kwestionowaniu faktu, czy jakości wykonanych czynności.

Strona powodowa nie zawnioskowała o dowód z oględzin. Nie złożyła dokumentów niezbędnych dla biegłego aby ten wydał opinię. Sprawiło to, że to biegły miał zbierać dowody – z pominięciem sądu, co jest niedopuszczalne a co skutkuje tym, że opinia staje się niewiarygodna. Na okoliczność tę, przed dopuszczeniem dowodu z opinii biegłego, zwracał na rozprawie uwagę przewodniczący składu orzekającego jak i pełnomocnik pozwanego. Co do zasady zatem dowody w zakresie wykonania nasadzeń, ich miejsca i stanu przeprowadzono przed biegłym – z pominięciem sądu.

Finalnie, co należy powtórzyć, w ocenie sądu zupełnie niezasadnym jest dochodzenie od pozwanej uregulowanych już należności wobec uznania, że wykonana i rozliczona umowa jest nieważna. Jeśli powódka dochodzi od pozwanej kwoty wynikającej z umowy to trafnym zarzutem podniesionym przez pozwaną był zarzut potrącenia a także uznania, iż zapłacone przez pozwaną wynagrodzenie uznać należałoby za nienależne.

Mając powyższe na uwadze powództwo podlegało oddaleniu w całości o czym orzeczono w pkt I sentencji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez pozwaną koszty złożyło się, wynagrodzenie pełnomocnika 5400 – zł, zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Brak było podstaw do nieobciążania powódki kosztami postępowania. Rację ma powód, że roszczenie o zapłatę jest dalej idące aniżeli żądanie ustalenia, okoliczność ta nie wyłącza jednak obowiązku zapłaty przeciwnikowi kosztów wynagrodzenia jego pełnomocnika, zatrudnionego na skutek wywiedzionego powództwa.

O zwrocie nadpłaconych kosztów sądowych w kwocie 1462,03 zł (3000 zł – 50 zł – 1487,97 zł) powódce orzeczono w pkt III na podstawie art. 84 ust. 2 u.k.s.c., albowiem koszt sporządzonej w sprawie opinii nie spożytkował w całości uiszczonej przez powódkę zaliczki.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)