Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Sebastian Otto
Protokolant:	sekretarz sądowy Agnieszka Brutkowska

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2024 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w T. (Estonia)

przeciwko E. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4 500 zł (czterech tysięcy pięciuset złotych) wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, nie więcej niż maksymalne odsetki za opóźnienie, liczonymi od dnia 14 września 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1 245,62 zł (tysiąca dwustu czterdziestu pięciu złotych i sześćdziesięciu dwóch groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 808/23

UZASADNIENIE

wyroku z 12.03.2024r.

Pozwem z dnia 9 stycznia 2023 roku powód (...) z siedzibą w T. wniósł o zasądzenie od pozwanej E. K. kwoty 5.927,21 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od dnia 14 września 2019 roku do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W dniu 12 lipca 2023 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powódki (sygn. akt III Nc 270/23).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu. Pozwana zarzuciła brak legitymacji procesowej czynnej i biernej, bezzasadność powództwa, niewykazanie roszczenia co do zasady i wysokości, przedstawienie do akt sprawy nieuwierzytelnionych za zgodność z oryginałem kserokopii wydruków komputerowych, brak zawarcia umowy pożyczki, abuzywność pozaodsetkowych kosztów pożyczki, brak wymagalności roszczenia.

W toku procesu strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska.

Ustalenia faktyczne.

(...) Sp. z o.o. w likwidacji była instytucją kredytową, która specjalizowała się w udzielaniu pożyczek za pośrednictwem Internetu i właścicielem marki (...).PL.

Każda osoba zainteresowana otrzymaniem pożyczki była zobowiązana do utworzenia konta na stronie www.filarum.pl oraz dokonania przelewu weryfikacyjnego na kwotę 1 grosza. Dane z przelewu weryfikacyjnego służyły rejestracji rachunku bankowego wnioskodawcy oraz weryfikacji danych osobowych pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę. Przejście powyższej procedury było konieczne dla ewentualnego uzyskania od spółki pożyczki.

W dniu 11 października 2018 roku E. K. przelała ze swojego rachunku bankowego o numerze (...) na rachunek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o numerze (...) kwotę 1 grosza tytułem rejestracji oraz wyrażenia akceptacji warunków umowy pożyczki F..pl.

W dniu 30 lipca 2019 roku, za pośrednictwem platformy internetowej, E. K. zawarła z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę pożyczki o numerze (...) na kwotę 5.000 złotych, której termin zwrotu został ustalony na dzień 29 sierpnia 2019 roku.

Zgodnie z treścią umowy całkowita kwota do zapłaty wyniosła 6.410,00 zł i składały się na nią: całkowita kwot pożyczki 5.000 zł, odsetki kapitałowe w wysokości 41,10 zł oraz prowizja w wysokości 1.368,90 zł.

W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki przez pożyczkobiorcę, pożyczkodawca był uprawniony do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości nie większej niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych, na dzień podpisania umowy 14% w skali roku oraz prowadzić czynności upominawcze i windykacyjne.

Dowód:

- umowa pożyczki nr (...), k. 7-9,

- dowód przelewu przez pozwanego opłaty weryfikacyjnej, k. 10,

- potwierdzenie wypłaty pożyczki, k. 11,

- formularz informacyjny kredytu konsumenckiego, k. 58-61.

W dniu 30 lipca 2019 roku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. wypłaciła na rachunek bankowy E. K. o numerze (...) kwotę 5.000 złotych. W tytule przelewu wskazano pożyczkę o numerze (...).

Dowód:

- dowód przelewu kwoty pożyczki, k. 11.

W dniu 13 września 2019 roku A. S. wpłaciła na rachunek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. o numerze (...) kwotę 500,00 złotych tytułem spłaty pożyczki o numerze (...).

Dowód:

- dowód przelewu kwoty 500,00 złotych, k. 12 verte.

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. zbyła przysługującą jej względem E. K. wierzytelność z tytułu pożyczki o numerze (...) z dnia 30 lipca 2019 roku na rzecz (...) z siedzibą w T..

(...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. sporządziła pismo informujące o przeniesieniu wierzytelności.

Dowód:

- oświadczenie o przeniesieniu wierzytelności, k. 13;

- potwierdzenia transakcji kredytowego instrumentu pochodnego nr (...) z załącznikiem A, k. 51-54;

- zawiadomienia o rozliczeniu z fizyczną dostawą nr (...), k. 55;

- zawiadomienia o zdarzeniu kredytowym nr (...) wraz z załącznikiem A, k. 56-57;

- pismo informujące o przeniesieniu wierzytelności, k. 62.

Rozważania prawne.

Powództwo okazało się uzasadnione w części.

Powód opierał swoje roszczenie na podstawie umowy pożyczki nr (...) zawartej przez E. K. w dniu 30 lipca 2019 roku z (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., za pośrednictwem platformy internetowej.

Pozwana E. K. podniosła zarzuty: brak legitymacji procesowej czynnej i biernej, bezzasadność powództwa, niewykazanie roszczenia co do zasady i wysokości, przedstawienie do akt sprawy nieuwierzytelnionych za zgodność z oryginałem kserokopii wydruków komputerowych, brak zawarcia umowy pożyczki, abuzywność pozaodsetkowych kosztów pożyczki, brak wymagalności roszczenia.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż warunkiem koniecznym uzyskania przez stronę powodową orzeczenia sądowego uwzględniającego zgłoszone w postępowaniu cywilnym roszczenie jest udowodnienie faktów prawotwórczych dotyczących podnoszonych twierdzeń. Jest to ogólna zasada prawa cywilnego wynikająca z treści przepisu art. 6 k.c., zgodnie z którym ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo żąda określonego świadczenia od innej osoby jest obowiązany udowodnić fakty uzasadniające to żądanie (por. S. Dmowski, Komentarz do kodeksu cywilnego, księga pierwsza, cześć ogólne, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1998, str. 29 – 33, K. Piasecki, Kodeks cywilny – komentarz, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1978, str. 22, H. Dolecki, Ciężar dowodu w polskim procesie cywilnym, Wyd. Prawnicze PWN, Warszawa 1998, str. 116-117, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1961 r., sygn. III PZP 24/69, OSNC 1970/5/76).

Zdaniem Sądu orzekającego powód wykazał w niniejszym postępowaniu, iż po jego stronie istnieje legitymacja procesowa czynna do dochodzenia należności objętej pozwem.

Zgodnie z art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Uzasadniając dochodzone roszczenie, powód powoływał się na przelew wierzytelności i jako dowód nabycia wierzytelności przedłożył oświadczenie o cesji wierzytelności z dnia 25 sierpnia 2020 roku. W rzeczonym oświadczeniu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. oświadczyła, że wierzytelność z tytułu pożyczki nr (...) udzielonej przez spółkę w dniu 30 lipca 2019 roku została przeniesiona na rzecz powoda (...) z siedzibą w T., który w związku z powyższym stał się w niniejszej sprawie wierzycielem i uzyskał legitymację do dochodzenia powyższego roszczenia na drodze sądowej.

Umowa przelewu wierzytelności może być zawarta w dowolnej formie, jeżeli jednak wierzytelność będąca przedmiotem przelewu jest stwierdzona pismem – tak jak w niniejszej sprawie - przelew jej również powinien być pismem stwierdzony (art. 511 k.c.). Ustawodawca w powołanej normie prawnej mówi o "stwierdzeniu" przelewu wierzytelności pismem, tj. odnosi się do istnienia pisma stwierdzającego, że umowa przelewu została przez strony zawarta. "Stwierdzenie pismem" nie odnosi się zatem do formy czynności prawnej a jedynie do istnienia pisma stwierdzającego, że umowa przelewu została przez strony zawarta.

Należy zauważyć, iż strona powodowa przedłożyła również potwierdzenia transakcji kredytowego instrumentu pochodnego nr (...) z załącznikiem A, zawiadomienia o rozliczeniu z fizyczną dostawą nr (...) oraz zawiadomienia o zdarzeniu kredytowym nr (...) wraz z załącznikiem A. W ocenie Sądu dokumenty te w powiązaniu z treścią oświadczenia o cesji wierzytelności są dostatecznym dowodem dokonania przelewu przedmiotowej wierzytelności. Z dokumentu na kartach 51-54 wynika, że (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przeniósł ryzyko kredytowe na (...) z siedzibą w T.. Zgodnie z rzeczonym potwierdzeniem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. był zobowiązany do uiszczenia stałego wynagrodzenia (...) z siedzibą w T. w zamian za zabezpieczenia związane z wystąpieniem zdarzeń kredytowych odnoszących się do wierzytelności (pożyczek). Z kolei obowiązkiem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., w przypadku wystąpienia zdarzenia kredytowego, było przeniesienie na (...) z siedzibą w T. dostarczanych wierzytelności. Z dokumentów na kartach 56-57 wynika także, że doszło do zdarzenia kredytowego z tytułu umowy pożyczki o numerze (...) z dna 30 lipca 2019 roku.

Wskazać również należy, iż I. B. w dacie 25 sierpnia 2020 roku (tj. w dniu złożenia oświadczenia) była prokurentem samoistnym Spółki (...) Sp. z o. o. uprawnionym do jednoosobowej reprezentacji. Jest to fakt notoryjny, niewymagający przedstawiania dowodu. Wynika on z jawnych i powszechnie dostępnych danych wpisanych do jawnego Karowego Rejestru Sądowego. Fakt taki – zgodnie z treścią art. 228 § 1 k.p.c. nie wymagał przeprowadzenia dowodu.

W oparciu o dokumenty przedstawione przez powoda ustalić można fakt przejścia wierzytelności, z której wywodzone jest żądanie pozwu na rzecz powoda.

W świetle wyżej wymienionych argumentów Sąd stwierdził, iż powód wykazał, że nabył w wierzytelność dochodzoną w niniejszym postępowaniu.

W myśl art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Istotą zobowiązania, wynikającego z umowy pożyczki, jest przeniesienie przez pożyczkodawcę jej przedmiotu na własność pożyczkobiorcy. Dotyczy to również zwrotu pożyczki, przy czym przedmiotem powrotnego przeniesienia własności nie muszą być te same pieniądze lub te same rzeczy zamienne, byle miały tę samą ilość i jakość. Przeniesienie własności przedmiotu pożyczki może nastąpić w każdy prawem przewidziany sposób. W wypadku pieniędzy wchodzi w grę wydanie gotówki, przelew bankowy, otwarcie kredytu na rachunku bankowym itp. Umowa pożyczki jest umową dwustronnie zobowiązującą, co oznacza, że obowiązkowi pożyczkodawcy do przeniesienia własności przedmiotu umowy na pożyczkobiorcę odpowiada obowiązek zwrotu, czyli przeniesienia przez pożyczkobiorcę na pożyczkodawcę przedmiotu umowy, powiększonego o ewentualne wynagrodzenie ustalone w umowie. Dopóki przedmiot pożyczki nie zostanie wydany pożyczkobiorcy, dopóty nie może powstać obowiązek jego zwrotu, obciążający pożyczkobiorcę.

Strategia procesowa strony pozwanej sprowadzała się do podnoszenia, iż strona powodowa nie udowodniła żadnych faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Strona powodowa w odpowiedzi na sprzeciw pozwanej złożyła wniosek dowodowy i wniosła o dopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanej na okoliczność wykazania faktu zawarcia umowy pożyczki z dna 30 lipca 2019 roku oraz otrzymania kwoty przedmiotowej pożyczki przez pozwaną. Pomimo - wezwania pozwanej na termin rozprawy pod rygorem pominięcia dowodu z zeznań - nie stawiła się na wyznaczoną rozprawę, w żaden sposób nie usprawiedliwiając swojej nieobecności, w związku z czym sąd postanowił pominąć dowód z zeznań pozwanej.

W tym miejscu wskazać należy, iż w niniejszym postępowaniu strona pozwana naruszyła obowiązek wynikający z treści art. 3 k.p.c. Zgodnie z jego treścią strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

Co do skutków niestawiennictwa strony na przesłuchanie trzeba zauważyć, że zgodnie z art. 233 § 2 k.p.c. Sąd ocenia negatywne zachowania stron, utrudniające lub uniemożliwiające przeprowadzenie dowodów w toku postępowania. Powyższe oznacza, że sąd może uznać za nieudowodnione twierdzenie tej strony, która odmówiła przedstawienia dowodu lub stawiała przeszkody w jego przeprowadzeniu, bądź też przyjąć za prawdziwe twierdzenia strony przeciwnej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 1975 roku, sygn. akt II CR 844/74).

W ocenie Sądu strona powodowa sprostała ciężarowi dowodowemu w niniejszej sprawie i wykazała okoliczności będące podstawą faktyczną pozwu. Załączyła bowiem do akt sprawy dokumenty, na podstawie których Sąd poczynił ustalenia tak co do zasadności powództwa jak i do jego wysokości (w postaci złożenia potwierdzenia dokonanego przez pozwaną przelewu opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 zł oraz potwierdzenia dokonania przelewu przez stronę powodową na rzecz pozwanej w wysokości 5.000 zł). Z dowodów tych wynikał wprost fakt zawarcia umowy pożyczki i jej wykonania przez pożyczkodawcę, kwota pożyczki, wysokości prowizji, termin spłaty pożyczki. Podkreślenia wymaga, iż przedstawione przez powoda dowody przelewu (k. 10-12) są wartościowymi dowodami, które wykazują zarówno fakt przelania z rachunku bankowego pozwanej opłaty weryfikacyjnej oraz fakt przelania na rachunek bankowy pozwanej kwoty udzielonej pożyczki, a także fakt częściowej spłaty pożyczki.. Rzeczone dokumenty spełniają wymogi wskazane w art. 243 ¹ k.p.c. Są to dokumenty zawierające tekst u umożliwiające ustalenia ich wystawcy. Ponadto są to dokumenty wygenerowane elektronicznie, sporządzone na podstawie art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe i nie wymagają podpisu ani pieczęci.

Zdaniem Sądu strona powodowa wykazała, że pozwana zaakceptowała warunki umowy pożyczki o numerze (...) z dnia 30 lipca 2019 roku, o czym świadczy uprzednie dokonanie przez pozwaną opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 zł, zgodnie z § 5 ust. 7 umowy (k. 10 verte), a także fakt dokonania w dniu 30 lipca 2019 roku wypłaty przez pożyczkodawcę pozwanej, z tytułu pożyczki o numerze (...), kwoty 5.000 złotych (k. 11 verte). Zdaniem Sądu nie może być wątpliwości, iż w dniu 30 lipca 2019 roku na rachunek bankowy pozwanej została przekazana na kwota 5.000 złotych z tytułu rzeczonej umowy, bowiem numer rachunku bankowego z którego została dokonana opłata weryfikacyjna oraz numer rachunku bankowego na który została wypłacona kwota 5.000 złotych jest ten sam ( (...)). Gdyby pozwana nie zaakceptowała warunków umowy pożyczki o numerze (...), jak w tytule przelewu z dnia 30 lipca 2019 roku, winna była zwrócić rzeczoną kwotę, czego strona pozwana w żaden sposób nie wykazała (art. 6 k.c.). Zasady doświadczenia życiowego wskazują również, iż w sytuacji otrzymania na rachunek bankowy jakiejkolwiek kwoty tytułem pożyczki, w sytuacji, gdy otrzymujący środki finansowe nie składał oświadczenia woli o zawarciu takiej umowy, winien podjąć działania mające na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji, czego również strona pozwana nie wykazała. Strona pozwana nie wykazała również, iż były inne warunki umowy pożyczki o numerze (...) z dnia 30 lipca 2019 roku.

Kolejnego argumentu dostarcza fakt, iż w dniu 13 września 2019 roku na rachunek bankowy pożyczkodawcy nastąpiła częściowa spłata przedmiotowej pożyczki (k. 12 verte). Co prawda wpłaty dokonała A. S., jednak zgodnie z art. 356 § 2 k.c., jeżeli wierzytelność pieniężna jest wymagalna, wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika.

W niniejszej sprawie okres pożyczki był relatywnie krótki – 30 dni, zaś prowizja wyniosła kwotę 1.368,90 złotych, a więc ponad jedną czwartą kwoty pożyczki (5.000 zł). W ocenie Sądu ustalona prowizja nie ma odzwierciedlenia w kosztach udzielenia pożyczki i nie uzasadnia zarobku pożyczkodawcy w kwocie stanowiącej znaczny procent otrzymanej przez pożyczkobiorcę pożyczki. Prowizja to procentowe wynagrodzenie za pośrednictwo w jakiejś transakcji handlowej. Problem tkwi jednak w tym jak ten instrument jest w praktyce traktowany. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, że przeważnie prowizje są zawyżane. Co prawda wysokość kosztów udzielenia pożyczki przeważnie jest ustalana przez strony, jednakże pamiętać należy, że swoboda umów nie pozostaje całkowicie dowolna i podlega pewnym ograniczeniom z uwagi na regulację art. 353 ¹ §1 k.c., zgodnie z którym treść lub cel stosunku prawnego ułożonego przez strony nie może sprzeciwiać się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Poza tym szczególna ochrona zasady swobody kształtowania treści i zawierania umów z konsumentem, wyrażona w art. 385 ¹ k.c., oparta jest na domniemaniu braku indywidualnego uzgodnienia postanowień wzorca. (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2012 r., sygn. akt II CSK 515/11).

Wobec tego dla skutecznego wykazania okoliczności, że klauzula była uzgodniona z konsumentem nie jest wystarczające opatrzenie klauzuli adnotacją, że konsument wyraża zgodę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 6 marca 2013 r., sygn. akt VI ACa 1241/12, lex). Tymczasem naliczona i dochodzona przez stronę powodową prowizja jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i kształtuje obowiązki drugiej strony umowy (pożyczkobiorcy – pozwaną) w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, albowiem określone przez stronę powodową koszty nie mają jakiegokolwiek uzasadnienia i powiązana ekonomicznego z poniesionymi rzeczywiście kosztami.

Działanie wbrew dobrym obyczajom – przy kształtowaniu treści stosunku zobowiązaniowego – rozumie się w judykaturze jako wprowadzanie do umowy klauzul, które godzą w równowagę kontraktową stron takiego stosunku; rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza zaś nieusprawiedliwioną dysproporcję – na niekorzyść konsumenta – praw i obowiązków stron, wynikających z umowy. Ocena rzetelności określonego postanowienia wymaga zatem rozważenia indywidulanego rozkładu obciążeń, kosztów i ryzyka, jakie wiąże się z przyjętymi rozwiązaniami oraz zbadania jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w sytuacji, w której postanowienie to nie zostałoby zastrzeżone. Przepis art. 385 ¹ § 1 k.c. chroni konsumenta jako słabszego uczestnika obrotu w relacjach z przedsiębiorcą – profesjonalistą w danej dziedzinie. (por wyrok SN z dnia 30 maja 2014 r. , III CSK 204/13, lex). Doświadczenie życiowe Sądu wskazuje, że podmioty działające na rynku tzw. „chwilówek” nie udzielają konsumentów wystarczających informacji dotyczących rzeczywistej wysokości pożyczki. Ponadto, co do zasady takie umowy zawierają osoby starsze, znajdujące się w przymusowym położeniu.

W kontekście tak pojmowanych przesłanek oceny analizowanego postanowienia umowy, nie można było nie dostrzec braku równowagi kontraktowej stron, skoro podmiot występujący jako pożyczkodawca, a jednocześnie przedsiębiorca, narzucił podmiotowi oznaczonemu jako pożyczkobiorca, a jednocześnie konsumentowi wszystkie warunki umowy (w tym także i te dotyczące kosztów udzielenia pożyczki), nie pozostawiając mu praktycznie żadnego wyboru. W takiej sytuacji, uwzględniając zasady doświadczenia życiowego, alternatywą byłoby zapewne nie uzyskanie przez pozwanego od powoda kwoty, na którą opiewała „umowa pożyczki”, o ile nie przyjmie warunków umowy w całości sformułowanych przez stronę przeciwną. Z tym wszystkim łączy się również stan nieusprawiedliwionej dysproporcji praw i obowiązków stron, wynikających z umowy, oczywiście na niekorzyść pozwanego, jeżeli wziąć pod uwagę to, do czego miał być zobowiązany w zamian za udzielenie jej pożyczki. Trudno mówić tu o ekwiwalentności świadczeń, albowiem dodatkowe opłaty zdecydowanie poza tę granice wykraczają.

Nie można przy tym pominąć, że przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta w oparciu o przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim ( Dz. U. Nr 126 z 2011 r. poz. 715). Sąd nie kwestionuje uprawnienia wierzyciela jako pożyczkodawcy do pobierania od strony pozwanej jako klienta opłat za czynności administracyjne i windykacyjne oraz prowizji, jednakże stoi na stanowisku, że opłaty takie winny być ustalone na rozsądnym poziomie i nie mogą godzić w interesy konsumenta. Należy bowiem pamiętać, że działalność administracyjna jest zwykłą częścią działalności wierzyciela, a koszty tej działalności to właśnie koszty prowadzenia działalności gospodarczej, które zostały przerzucone przez niego na pozwaną jako konsumenta. Oczywiście główny profil działalności, sprowadzający się do udzielania pożyczek, powinien być dla przedsiębiorcy opłacalny, co jednak nie może się wiązać z rażącym naruszaniem interesów klienta. Poszczególne czynności obsługowe o charakterze administracyjno – zarządzającym (np. czynności związane z zarządzaniem kontem umowy pożyczki oraz monitorowaniem terminowości obsługi pożyczki) muszą być wycenione realnie, w oparciu o rzeczywiście ponoszone koszty (por. wyrok SA w Warszawie z 23 kwietnia 2013 r. VI ACa 1526/12). Warunek taki w realiach niniejszej sprawy, w ocenie Sądu nie został spełniony

W ocenie Sądu, w przedmiotowej sprawie strona powodowa nadmiernie zawyżyła prowizję, traktując ją jako dodatkowe źródło łatwego zarobkowania. Należy podkreślić, że strona powodowa wbrew dyspozycji art. 6 k.c. nie wykazała, że wspomniana prowizja jest uzasadniona, nie podając zwłaszcza żadnych kryteriów naliczania opłat. Niezależnie od powyższego wskazać należy, że wobec czerpania rażąco wygórowanych zysków, ponad zyski przyjęte w normalnie prowadzonej działalności gospodarczej – zastrzeżenie tak wysokiej prowizji jest sprzeczne jest z dobrymi obyczajami. W obecnych stosunkach gospodarczych świadczenie to należy uznać za rażąco wygórowane.

Sąd nie neguje faktu, że w związku z udzieleniem pożyczki pożyczkodawca poniósł określone koszty, jednak strona inicjująca postępowanie nie wykazała precyzyjnie kosztów związanych z umową pożyczki z dnia 30 lipca 2019 roku. O ile pożyczkodawca ma prawo pobierać wynagrodzenie z tytułu udzielenia pożyczki, to oczywistym jest, iż wynagrodzenie to nie może być kształtowane w sposób dowolny. Konkluzji tej nie zmienia okoliczność, iż przepisy ustawy o kredycie konsumenckim (art. 36a) ograniczają wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu poprzez wprowadzenie matematycznego wzoru służącego do ich obliczenia. Wzór ten ustala bowiem jedynie maksymalną, a nie powszechnie obowiązującą wysokość kosztów dodatkowych.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania należy stwierdzić, że zawarta przez pierwotnego wierzyciela z pozwaną umowa pożyczki w części dotyczącej wysokości prowizji była sprzeczna z dobrymi obyczajami m.in. z uwagi na zastrzeżenie dla przedsiębiorcy kosztem konsumenta rażąco nieekwiwalentnych świadczeń, rzetelnością kupiecką i normalnym zyskiem uczciwie prowadzącego interes przedsiębiorcy. Zastrzeżenie tak wysokiej prowizji stanowi niedozwoloną klauzulę umowną i jako takie nie wiąże stron. Powyższe nie oznacza, że pożyczka została udzielona tytułem darmym. Wszak w związku z pożyczeniem pozwanej pieniędzy pierwotny wierzyciel zastrzegł dla siebie odsetki. Nadto miał on pełne prawo pobrać prowizję w wysokości adekwatnej do wysokości pożyczki i poniesionych w związku z tym kosztów.

Zdaniem Sądu pozwana była zobowiązana do zapłaty na rzecz pierwotnego wierzyciela i jego następcy prawnego kwoty 4.500 zł (5.000 zł – 500 zł).

W pozostałej części, tj. co do prowizji w wysokości 1.368,90 zł - jako sprzecznej z dobrymi obyczajami, zasadą ekwiwalentności świadczeń stron, rzetelnością kupiecką i normalnym zyskiem uczciwie prowadzącego interes przedsiębiorcy – powództwo podlegało oddaleniu. Oddaleniu podlegała również kwota 41,10 złotych tytułem prowizji, bowiem wbrew twierdzeniom pozwu strona powodowa nie wykazała, iż prowizja wynosiła kwotę 1410 złotych (podstawa faktyczna powództwa), a także odsetki umowne za opóźnienie w wysokości 17,21 złotych, bowiem zostały naliczone od kwoty uwzględniającej prowizję. Strona powodowa nie wykazała więc wysokości odsetek umownych za opóźnienie.

O odsetkach umownych w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od zasądzonej kwoty Sąd orzekł zgodnie z żądaniem powoda na podstawie przepisu art. 481 § 1 i 2 ¹ k.c.

Prawo dochodzenia odsetek umownych w wysokości odsetek maksymalnych od należności głównej wynika z postanowień umowy pożyczki nr (...). Zgodnie z § 11 pkt. 1 Umowy Pożyczki: „W przypadku nieterminowej spłaty pożyczki przez pożyczkobiorcę, pożyczkodawca ma prawo naliczyć odsetki za opóźnienie w wysokości nie większej niż dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych (14% wartość na dzień 30 lipca 2019 roku) oraz prowadzić czynności upominawcze i windykacyjne.” Jako termin początkowego naliczania odsetek Sąd wskazał dzień 14 września 2019 roku, zgodnie z żądaniem pozwu, mając na względzie fakt, iż spłata pożyczki miała nastąpić w dniu 29 sierpnia 2019 roku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. Powódka poniosła następujące koszty: 400 zł opłata sądowa od pozwu, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 1.800 zł wynagrodzenie pełnomocnika. Pozwana poniosła następujące koszty: 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 1.800 zł wynagrodzenie pełnomocnika. Powódka wygrała spawie w 75,92 %, pozwana w 24,08 zł. 79,92% z kwoty 2.217 zł to 1.683,15 zł. 24,08% z kwot 1.817 złotych to 437,53 zł. Różnica wynosi 1.245,62 zł i taką też kwotę Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki tytułem zwrotu kosztów procesu ((1683,15 zł – 437,53 zł).