Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 25 czerwca 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodnicząca: sędzia Grażyna Sienicka

Protokolant: stażysta Łukasz Gibas

po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2025r.

na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

na rzecz powoda T. B. kwotę 44 176,72 (czterdziestu czterech tysięcy stu siedemdziesięciu sześciu złotych siedemdziesięciu dwóch groszy) wraz

z umownymi odsetkami w wysokości 1% za każdy miesiąc opóźnienia od dnia

26 czerwca 2025r. do dnia zapłaty, jednakże nie więcej niż odsetki maksymalne za opóźnienie;

2.  zasądza od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powoda T. B. kwotę 4 509,68 (czterech tysięcy pięciuset dziewięciu złotych sześćdziesięciu ośmiu groszy) tytułem skapitalizowanych odsetek umownych, w wysokości 1% za każdy miesiąc opóźnienia, naliczanych od kwoty 44 176,72 (czterdziestu czterech tysięcy stu siedemdziesięciu sześciu złotych siedemdziesięciu dwóch groszy) za okres od 24 lipca 2024r. do dnia 25 czerwca 2025r.;

3.  umarza postępowanie w zakresie zapłaty odsetek w pozostałym zakresie;

4.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

5.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania w kwocie 5 525,18 (pięciu tysięcy pięciuset dwudziestu pięciu złotych osiemnastu groszy) wraz z odsetkami

w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku, do dnia zapłaty.

Sędzia Grażyna Sienicka

Sygn. akt III C 502/24

UZASADNIENIE

Powód T. B. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwoty 46 093,98 zł wraz z umownymi odsetkami wysokości 1% za każdy miesiąc opóźnienia – liczonymi od dnia 16 czerwca 2023 r. do dnia zapłaty w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych tytułem należnego mu czynszu dzierżawnego za 2023 rok.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że jest właścicielem działki rolnej o powierzchni 49,99 hektara położonej w L.. 26 sierpnia 2021 roku wraz ze współwłaścicielem -A. B. zawarł z pozwaną Spółką umowę dzierżawy. Strony umówiły się na czynsz dzierżawny w wysokości 1 533,78 zł za hektar ziemi, który to czynsz miał być waloryzowany z każdym następnym rokiem automatycznie o wskaźnik inflacji. Strony umówiły się, że połowa czynszu będzie płatna na rzecz powoda, a druga połowa na rzecz współwłaściciela - A. B. po wystawieniu rachunku / faktury.

Pomimo wezwania, pozwana Spółka nie zapłaciła powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

1 marca 2024r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. 22 marca 2024r. wpłynął sprzeciw pozwanej od wydanego w sprawie nakazu zapłaty.

Pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana przyznała, że łączy ją z powodem umowa dzierżawy gruntów rolnych zawarta w dniu 26 sierpnia 2021 roku, a także, że na jej podstawie była zobowiązana do wypłacania powodowi czynszu dzierżawnego. Pozwana zakwestionowała wskazany w powie termin zapłaty, twierdząc, że powód wydłużył go do września 2023r. Nadto pozwana wyjaśniła, że brak zapłaty wynikał z trudności Spółki wynikających z warunków rynkowych, ograniczeniem rynku zbytu do Ukrainy z uwagi

na trwające tam działania wojenne, co w połączeniu z warunkami pogodowymi w czasie zbiorów w 2023r. , spowodowało problemy ekonomiczne pozwanej.

W związku z tym, iż sprzeciw został wniesiony we właściwym terminie nakaz zapłaty, zgodnie z treścią przepisu art.504 k.p.c. , stracił moc.

W piśmie z dnia 11 września 2024r. (k. 67-69) pełnomocnik powoda wskazał, że w toku niniejszej sprawy pozwana zapłaciła powodowi kwotę 8 000 zł i oświadczył, że powód dokonuje zaliczenia na poczet zaległości odsetkowych a więc co do odsetek naliczonych za okres od dnia 15 czerwca 2023 r. do dnia 11 września 2024r. czyli za pełne 14 miesięcy zaległości, co daje kwotę 6.453,16 złotych. Pełnomocnik oświadczył, że powód cofa pozew

w zakresie żądania odsetek umownych. Wskazał również, że pozostała do zarachowania kwota, w związku z prawdopodobnym kilkumiesięcznym oczekiwaniem na termin rozprawy, zostanie przez powoda w toku procesu zaliczona na poczet kolejnych odsetek umownych.

Na rozprawie w dniu 25 czerwca 2025r. pełnomocnik powoda uzupełnił swoje oświadczenie poprzez wskazanie, iż powód zrzeka się roszczenia w ww. zakresie.

W piśmie z dnia 28 października 2024r. (k. 76-78) pozwany zakwestionował zaliczenie wpłaconej kwoty 8 000 zł na poczet należności ubocznych czyli odsetek, jako że zgodnie

z obowiązującymi przepisami prawa, dłużnik mający wobec tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać który dług zamierza zaspokoić. Z ostrożności procesowej pozwany wskazał również, że przy zaliczeniu kwoty 6 453,16 złotych na poczet zaległości odsetkowej niemożliwe jest zamrożenie i zaliczenie pozostałej kwoty to jest 1 546,84 złotych na poczet odsetek umownych w związku

z prawdopodobnym kilkumiesięcznym oczekiwaniem na termin rozprawy. Rozliczenie powinno nastąpić w momencie wpłaty a tym samym, w najgorszym wypadku, zaliczenie

6 453,16 złotych na odsetki a 1 546 złotych na należność główną.

Stan faktyczny.

T. B. jest współwłaścicielem nieruchomości – działki rolnej o powierzchni 49,99 hektarów położonej w L. o nr 121/3 ujętej w rejestrze gruntów rolnych (...), dla której Sąd Rejonowy w S. prowadzi księgę wieczystą

o nr KW (...). Udział T. B. we własności ww. nieruchomości wynosi ½.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. jest przedsiębiorcą wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...) prowadzącym działalność gospodarczą (rolną) m.in. w następujących obszarach: 1) uprawa pozostałych drzew i krzewów owocowych oraz orzechów; 2) uprawa zbóż, roślin strączkowych i roślin oleistych na nasiona z wyłączeniem ryżu; 3) działalność usługowa wspomagająca produkcję roślinną.

T. B. oraz jego brat a jednocześnie współwłaściciel gruntu - A. B., w dniu 26 sierpnia 2021 roku zawarli z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę dzierżawy gruntów rolnych na czas określony do dnia 3 kwietnia

2048 roku. Roczny czynsz za dzierżawę gruntów strony określiły na kwotę 1 533,78 zł za hektar dzierżawionej powierzchni. Strony ustaliły, że w razie opóźnienia w płatności spółka zapłaci odsetki umowne odsetkami wysokości 1% za każdy miesiąc opóźnienia. Odsetki umowne nie przekraczały odsetek maksymalnych.

Niesporne.

Strony postanowiły również, że czynsz dzierżawny będzie podlegał corocznej waloryzacji o wskaźnik inflacji (cen dóbr i usług konsumpcyjnych) wg GUS na dany pełny rok. W 2022r. przy indeksacji z 2021r. wskaźnik inflacji zostanie zastosowany dla całego 2021r.

Termin płatności czynszu za rok, w którym podpisano umowę uzgodniono

na 30 września 2021r. za kolejne lata – na dzień 15 czerwca każdego roku.

Zgodnie z umową płatności miały być rozkładane po 50 % na rzecz każdego

z wydzierżawiających i płacone na podstawie rachunków wskazanych w umowie.

Dowód: umowa dzierżawy z dnia 26 sierpnia 2021 r. – k. 9-15.

W dniu 20 czerwca 2023r. T. B. wystawił pozwanej do zapłaty fakturę VAT nr (...) tytułem dzierżawy dz. 121/3 zgodnie z umową dzierżawy gruntów z dnia 26.8.2021r. (roczny czynsz za 2023r.), na kwotę 46.093,98 zł z terminem realizacji przelewu określonym na 5 dni, Faktura została przesłana prezesowi (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. drogą mailową.

W okresie pomiędzy 3 września a 19 września 2023r. T. B. oraz V. Z. – prezes Spółki (...) komunikowali się za pośrednictwem komunikatora WhatsApp w przedmiocie terminu zapłaty czynszu.

Dowód: faktura VAT nr (...) – k. 18,

przesłuchanie T. B. w charakterze strony k. 115-117,

treść wiadomości przesyłanych za pośrednictwem komunikatorów – k. 31-33.

5 września 2023r. T. B. skierował do (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wezwanie do zapłaty 46 093,98 zł, wynikającej z faktury

z dnia 20 czerwca 2023r. wraz z odsetkami naliczanymi od dnia 20 czerwca 2023r. do dnia

4 września 2023r. w kwocie 921,88 zł w terminie 7 dni od doręczenia wezwania. Wezwanie doręczono 6 września 2023r.

Dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 4 stycznia 2024 roku wraz z potwierdzeniem nadania i odbioru, k. 33 – 36.

Rozważania.

Powództwo okazało się usprawiedliwione co do zasady i w znacznej części również co do obowiązku zapłaty.

Podstawę prawną powództwa stanowi art. 693 § 1 i 2 k.c. W myśl § 1 przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Natomiast, wedle § 2 czynsz może być zastrzeżony

w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Może być również oznaczony w ułamkowej części pożytków. Zapłata czynszu jest podstawowym obowiązkiem dzierżawcy. Strony umowy ustaliły ten obowiązek w sposób konkretny i nie budzący wątpliwości.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił zarówno w oparciu o ujawniony w sprawie materiał dowodowy w postaci dokumentów, których autentyczność i moc dowodowa nie budziły wątpliwości, jak i w oparciu o dowód z przesłuchania powoda. Prezes zarządu pozwanej

w treści swojego przesłuchania przyznał istnienie długu, wyjaśnił przyczyny opóźnienia

w płatności i nie polemizował z treścią przesłuchania powoda.

Sąd przeanalizował stanowisko pozwanej w zakresie skuteczności doręczenia jej faktury, obejmującej czynsz dzierżawny za 2023r. i uznał, że powód należycie udowodnił twierdzenie, iż dokument dotarł do wiadomości pozwanej. Z treści zeznań powoda wynika,

że fakturę przesłano mailem, zaś z treści konwersacji, prowadzonej przez strony

za pośrednictwem komunikatora (k. 31-33) wynika, że prezes zarządu pozwanej, w dniu

3 września 2023r. , zapytany o datę uregulowania zaległych faktur, nie miał wątpliwości, jakich dokumentów zapytanie dotyczy, nie zaprzeczał faktowi skierowania do spółki tego dokumentu, nie pytał o kwotę, w przedmiocie której jest ponaglany i nie wskazywał, że nie doręczono mu faktury, co potwierdza treść zeznań powoda, który zeznał, że strony komunikowały się głównie mailowo, telefonicznie i za pomocą komunikatora WhatsApp. Okoliczność ta powoduje,

że aktualnie prezentowane wywody prezesa pozwanej spółki, dotyczące nieznajomości faktury w dacie jej wymagalności, mają na celu zdyskredytowanie twierdzeń przeciwnika i nie mogą stanowić podstawy ustaleń w procesie. W świetle powyższych okolicznościach Sąd zasądził na rzecz powoda odsetki od dnia 26 czerwca 2025r. tj. od dnia następnego, po upływie pięciodniowego terminu zapłaty wskazanego w fakturze.

Pozwana nie udowodniła udzielenia jej przez powoda przedłużenia terminu zapłaty, ponad różnicę terminu między wynikającą z umowy datą 15 czerwca a wynikającą z faktury datą 25 czerwca 2023r. Powód nie kwestionował tego, że strony rozmawiały o zaległości, jednakże przyznając, że pozwana zabiegała o prolongatę i opóźniała się w wykonaniu zobowiązania, zaprzeczał aby wyraził na to zgodę.

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., stosownie do którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści przepisu art. 451 § 1 k.c. wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz na zalegające świadczenia głównej. Zgodnie z treścią przepisu art. 451 k.c. § 1 dłużnik mający względem tego samego wierzyciela kilka długów tego samego rodzaju może przy spełnieniu świadczenia wskazać, który dług chce zaspokoić. Jednakże to, co przypada na poczet danego długu, wierzyciel może przede wszystkim zaliczyć na związane z tym długiem zaległe należności uboczne oraz

na zalegające świadczenia główne. Jeżeli dłużnik nie wskazał, który z kilku długów chce zaspokoić, a przyjął pokwitowanie, w którym wierzyciel zaliczył otrzymane świadczenie

na poczet jednego z tych długów, dłużnik nie może już żądać zaliczenia na poczet innego długu. W braku oświadczenia dłużnika lub wierzyciela spełnione świadczenie zalicza

się przede wszystkim na poczet długu wymagalnego, a jeżeli jest kilka długów wymagalnych - na poczet najdawniej wymagalnego.

Sąd dokonał sprawdzenia poprawności matematycznego wyliczenia przedstawionego w piśmie pełnomocnika powoda 11 września 2024r. , korzystając z kalkulatora odsetek umownych Platformy Lex W. K. oraz kalkulatora Portalu (...). W obu przypadkach kwota odsetek umownych od kwoty 46 093,98 zł za okres wskazany przez pełnomocnika powoda w ww. piśmie - to jest od 15 czerwca 2023r.

do 11 września 2024r. wynosiła 6 880 zł.

Dodatkowo pełnomocnik powoda na posiedzeniu w dniu 21 maja 2025r. (k. 114) sprostował swoje pismo w zakresie początkowej daty naliczania odsetek i wskazał,

że początkowy okres ich naliczania powinien być oznaczony jako 16 czerwca 2023r. nie zaś jako 15 czerwca 2023r.

Sąd dokonał sprawdzenia poprawności wyliczeń pełnomocnika powoda, w analogiczny jak powyżej sposób i kwota odsetek od kwoty 46 093,98 zł za okres od 16 czerwca 2023r.

do 11 września 2024r. wynosiła 6 864,85 zł.

Pozwana, w toku procesu, dokonała trzech wpłat na rzecz powoda:

23 maja 2024r. 2 000 zł

6 czerwca 2024r. 4 000 zł

23 lipca 2024r. 2 000 zł

Pozwana dokonała na rzecz powoda wpłaty w dniu 23 maja 2024r. w kwocie 2 000 zł.

Odsetki od kwoty żądania głównego tj. od kwoty 46 093, 89 za okres od dnia 16 czerwca 2023r. do dnia 23 maja 2024r. wynosiły 5 182,73 zł, co powoduje, że całość zapłaconej w tej dacie kwoty powód mógł zaliczyć na poczet należności ubocznych.

Odsetki od kwoty żądania głównego tj. od kwoty 46 093, 89 za okres od dnia

16 czerwca 2023r. do dnia 6 czerwca 2024r. (tj. do dnia wpłaty kolejnej kwoty tj. 4 000 zł) wynosiły 5 394,89 zł, co powoduje, że powód mógł zaliczyć na poczet należności ubocznych włącznie kwotę wymagalnych w tej dacie odsetek tj. 5 394,89 zł z wpłaconej przez pozwanego w tej dacie kwoty 6 000 zł (2 000 zł + 4 000 zł). Wpłata w kwocie 6 000 zł stanowiła w dniu

6 czerwca 2024r. wartość przekraczającą zaległe odsetki o kwotę 605,11 zł, co powoduje,

że różnica między wymagalnymi odsetkami a kwotą zapłaty powinna pomniejszyć dług główny. Od dnia następnego odsetki powinny być więc liczone od kwoty 45 488,78 złotych.

Odsetki od kwoty żądania głównego tj. od kwoty 45 488,78 złotych za okres od dnia

7 czerwca 2024r. do dnia następnej wpłaty w kwocie 2 000 zł, tj. do dnia 23 lipca 2024r. wynosiły 687,94 złote, co powoduje, że powód mógł zaliczyć na poczet należności ubocznych włącznie kwotę wymagalnych w tej dacie odsetek tj. 687,94 zł z wpłaconej przez pozwanego w tej dacie kwoty 2 000 zł. Wpłata w kwocie 2 000 zł stanowiła w dniu 23 lipca 2024r. wartość przekraczającą zaległe odsetki o kwotę 1 312,06 zł, co powoduje, że różnica między wymagalnymi odsetkami a kwotą zapłaty powinna pomniejszyć dług główny. Od dnia następnego odsetki powinny być więc liczone od kwoty 44 176,72 złote i kwota ta wyznaczała rozmiar należności głównej na dzień wyrokowania tj. na dzień 25 czerwca 2025r.

Odsetki od kwoty żądania głównego tj. od kwoty 44 176,72 złote czyli od wymagalnej należności głównej na dzień wyrokowania tj. na dzień 25 czerwca 2025r. wynosiły

4 880,01 złotych.

Powód cofnął pozew w zakresie kwoty 6 453,16 zł tytułem żądanych odsetek umownych i nie wskazał za jaki okres to cofnięcie nastąpiło. Spowodowało to konieczność przeliczenia odsetek, wymagalnych na dzień wyrokowania, w celu umożliwienia pomniejszenia należności odsetkowych o kwotę objętą oświadczeniem o cofnięciu pozwu.

Z kwoty 8 000 zł zapłaconej przez pozwaną w toku procesu dopuszczalne było,

w ocenie sądu, zaliczenie na poczet odsetek wyłącznie kwot odpowiadających wymagalnym odsetkom. Z przedstawionego wyżej wyliczenia wynika, że na poczet odsetek powód miał prawo zaliczyć sumę 6 082,83 zł.

Powód cofnął pozew w zakresie kwoty 6 453,16 zł tytułem żądanych odsetek umownych i nie wskazał za jaki okres to cofnięcie nastąpiło.

Oznacza to, że kwota odsetek w zakresie których powód przestał podtrzymywać powództwo wynosiła 6 453,16 zł, co spowodowało konieczność pomniejszenia wartości odsetek za dalszy okres o kwotę 370,33 zł. Odsetki od kwoty żądania głównego tj. od kwoty 44 176,72 złote czyli od wymagalnej należności głównej na dzień wyrokowania tj. na dzień

25 czerwca 2025r. (liczone za okres od dnia 24 lipca 2024r. do dnia 25 czerwca 2025r.) wynosiły 4 880,01 złotych. Cofnięcie pozwu w zakresie żądania zapłaty odsetek o kwotę 6 453,16 zł spowodowało konieczność skapitalizowania odsetek za przedział czasowy do dnia wyrokowania w celu oznaczenia kwoty odsetek naliczonych i pomniejszenia ich o pozostałą kwotę w zakresie której nastąpiło cofnięcie pozwu tj. o 370,33 zł. Okoliczność ta spowodowała, że tytułem odsetek umownych za czas od dnia 24 lipca 2024r. do dnia 25 czerwca 2025r. należało zasądzić na rzecz powoda kwotę 4 509,68 złotych (4 880,01 zł – 370,33 zł).

Pozwany w piśmie z dnia 28 października 2024r. k. 78 zakwestionował możliwość dokonania takiej operacji i Sąd do wniosku pozwanej przychylił się w takim zakresie, w jakim wyartykułowała ona swoje stanowisko w sposób możliwy do odczytania. Stanowisko pozwanego przedstawione w ww. piśmie zawiera, w ocenie Sądu, błędne wyliczenie, będące prawdopodobnie konsekwencją kontynuacji wcześniejszych wyliczeń powoda.

Roszczenie odsetkowe nie może powstać bez roszczenia o zapłatę zasadniczej sumy pieniężnej. Z tego względu świadczenie odsetkowe ma charakter akcesoryjny. Jednakże jeżeli powstanie, to uzyskuje samoistny byt prawny, a więc niezależny od długu głównego. Dochodzenie odsetek, które nie są jeszcze wymagalne, prowadzi do oddalenia powództwa

w tej części. Powód nie może domagać się w pozwie odsetek, które staną się wymagalne dopiero w przyszłości, skutkiem tego – pozostała część kwoty, zapłaconej powodowi w toku procesu tj. 1892,86 zł – powinna być zaliczona na poczet należności głównej, co też Sąd uczynił, pomniejszając w tym zakresie kwotę żądaną tytułem tejże należności, oddalając podtrzymywane powództwo w tej części, podobnie jak żądanie zapłaty odsetek za okres poprzedzający dzień 26 czerwca 2023r.

Z uwagi na skutecznie dokonane cofnięcie pozwu, w zakresie kwoty 6 453,16 zł tytułem żądanych odsetek umownych Sąd w pkt 3 wyroku umorzył postępowanie w tej części.

O kosztach procesu Sąd orzekł, zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania, na podstawie przepisu art. 98 w zw. z art. 100 k.p.c.

Powództwo w sprawie było uzasadnione co do kwoty 44 176,72, stanowiącej 95,84 % dochodzonego roszczenia.

Powód poniósł następujące koszty procesu: wpis w kwocie 2 305 zł, 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 3 600 zł wynagrodzenia pełnomocnika – łącznie 5 922 zł x 95,84% = 5 675,64 zł.

Pozwana Spółka wygrała proces w zakresie kwoty 1 917,26 stanowiącej 4,16 % skierowanego przeciwko niej żądania.

Koszty pozwanej obejmowały 3 600 zł wynagrodzenia pełnomocnika oraz 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa - łącznie 3 617 zł x 4,16%= 150,46 zł.

Dokonując wzajemnych potrąceń należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5 525,18 zł, o czym Sąd orzekł w punkcie 5 wyroku.

Tak argumentując należało orzec jak w sentencji wyroku.

Sędzia Grażyna Sienicka