Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin - Centrum w Szczecinie, w Wydziale III Cywilnym,

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SR Grzegorz Szacoń

Protokolant: Sekr. sądowy Agnieszka Majewska

po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2023 r., w S.,

na rozprawie,

sprawy z powództwa G. G. (1),

przeciwko pozwanej Gminie M. S.,

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda G. G. (1) na rzecz pozwanej Gminy M. S. kwotę 90 złotych (dziewięćdziesiąt złotych) wraz z liczonymi w stosunku rocznym odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty, tytułem kosztów procesu.

Sędzia SR Grzegorz Szacoń

Sygn. akt III C 171/23

UZASADNIENIE

Wyroku w postępowaniu uproszczonym

Pozwem z dnia 20 lutego 2023 roku powód – G. G. (1) wniósł o zapłatę przez pozwaną Gminę M. S. kwoty 5 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 14 listopada 2021 r.

Powód wskazał w uzasadnieniu, że w dniu 20 lipca lipca 2016 roku około godziny 9:46 zaparkował pojazd marki C. (...) o numerze rej. (...) S na ul. (...), na odcinku pomiędzy ul. (...) a pl. (...) w S. i wykupił bilet postojowy nr (...) w parkomacie nr 175 upoważniający do postoju do godziny 11:27. Ponieważ miejsca, w którym zatrzymał pojazd nie było oznakowane znakami poziomymi, jak też nie było w nich wydzielonych konstrukcyjnie miejsc parkingowych (indywidualne miejsca postojowe, itp.), domniemał, że w tym miescach nie jest zobowiązany wnosić opłaty za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania. Brak jakiegokolwiek oznakowania poziomego, potwierdziła także pozwana przekazując w drodze dostępu do informacji publicznej w zakresie projektu organłzacji ruchu, plan sytuacyjny stałej organizacji ruchu w ciągu ul. (...) ukazujący rodzaj zastosowanego oznakowania. Domniemanie opierał na treści znowelizowanej w 2003 roku Ustawy o Drogach publicznych w której dodano art. 13b mówiący o płatnym postoju w strefie płatnego parkowania w miejscach wyznaczonych, a także na Rozporządzeniu Ministra Transportu, Budownictwa, i (...) Morskiej z dnia 23 września 2013 roku Dz.U poz 1326 określające sposób oznaczania i wyznaczania płatnych miejsc postojowych w strefie płatnego parkowania. Ulica (...) na wskazanym odcinku znajduje się w obszarze strefy płatnego parkowania. Ponadto powód wskazał, że z doświadczenia życiowego wie że, nie bacząc na obowiązujące przepisy prawa administrator strefy płatnego parkowania - firma (...) jak i kontrolerzy kontrolujący prawidłowość wniesionych opłat, nie zwracają uwagi na prawidłowość oznakowania zarówno pionowego jak i poziomego i wystawiają zawiadomienia o nieopłaconym postoju w każdym możliwym miejscu zaparkowania pojazdu, a nadto nawet do do marca 2017 roku przekazywali informacje jakoby mieli prawo pobierania opłat poza miejscami wyznaczonymi znakami poziomymi, twierdząc jednocześnie, że miejsca postojowe wyznacza się znakami pionowymi D-44 (początek strefy płatnego parkowania) i D-45 (koniec strefy płatnego parkowania). Więc z daleko posuniętej ostrożności wykupił bilet postojowy nr (...) w parkomacie nr 175. Stosownie do treści pisma nr (...).V.3150. (...).2015.HM.BN z 24 sierpnia 2015 r., skierowanego przez Prezydenta Miasta S. dokumentem potwierdzającym wniesienie opłaty za parkowonie jest oryginał ważnego biletu postojowego. Przedkładając więc oryginał biletu postojowego dowodzi, iż wniósł opłatę za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania i że uczynił to wyłącznie w celu uniknięcia przymusu wniesienia opłaty dodatkowej. Bilety parkingowe nie są imienne, a zatem ten, kto jest posiadaczem biletu, może zasadnie wywodzić roszczenia, wynikające z faktu dokonania tym biletem opłaty. Otrzymanie nienależnego świadczenia jest szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia. Już sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia powstanie roszczenia o jego zwrot. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia przesłankę powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia. Z chwilą spełnienia świadczenia nienależnego powstaje roszczenie kondykcyjne, którego treścią jest obowiązek dokonania czynności faktycznej lub prawnej stanowiącej świadczenie przeciwne do spełnionego. Przepis art. 13 ust. 1 ustawy o drogach publicznych stanowi, że korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. Natomiast zgodnie z przepisem art. 13 b ust. 1 tej ustawy, opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, pobiera się za postój pojazdów samochodowych w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub całodobowo, co oznacza, że utworzenie strefy płatnego parkowania wiąże się z obowiązkiem wyznaczania w tej strefie miejsc do parkowania pojazdów, a opłaty pobiera się wyłącznie za postój w miejscu do tego wyznaczonych. W sprawie sporne jest rozumienie użytego w art. 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych określenia "wyznaczone miejsce”. Precyzyjną wykładnię wyjaśniającą przepisy prawa przedstawił Naczelny Sąd Administracyjny w uchwałe siedmiu sędziów w dniu 09.10.2017 0 sygn. akt II GPS 2/17, przychylając się do tego stanowiska prezentowanego w orzecznictwie sądów administracyjnych, które głosi, że opłatę za postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania pobiera się wyłącznie za postój w wyznaczonym do tego miejscu. W świetle omawianych przepisów prawnych miejsca płatnego postoju wyznaczone w strefie płatnego parkowania to, co do zasady, miejsca podwójnie oznakowane: znakami pionowymi D-18 i znakami poziomymi typu P-18. Jednocześnie uzasadniając twierdzenie że miejsca postojowe wyznaczone iedynie znakami poziomymi nie spełniaią wymagania mieisca wyznaczonego w rozumieniu art. 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych znakom pionowym przypisał pierwszeństwo w wyznaczaniu miejsc postojowych lecz nie wyłączność. Zgodnie z punktem 5.2.50. Załącznika nr 1 do rozporządzenia wykonawczego, na wszystkich drogach doprowadzających do strefa płatnego parkowania, umieszcza się znak pionowy D-44, a miejsca do postoju wyznacza się znakami pionowymi, określonymi w załączniku nr 1 w pkt 5.2.18 (znak D-18, oraz znakami poziomymi, określonymi w załączniku nr 2 pkt 5.2.4, pkt 5.2.5, pkt 5.2.6 i pkt 5.2.9.2, czyli za pomocą znaków P-18, P-19, P-20 oraz P-24, które stosuje się w celu wyznaczenia miejsc postojowych na części jezdni i chodnika oraz wydzielonych parkingach bez ustalonych konstrukcyjnie stanowisk. Powyższa regulacja ma istotne znaczenie, gdyż nie można odmówić przepisowi art. 13b ust. 1 ustawy o drogach publicznych znaczenia normatywnego, a obowiązek wnoszenia opłaty za postój wywodzić jedynie na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 1 tego aktu (czyli w całej strefie płatnego parkowania). W związku z powyższym, pobieranie opłat za postój jego pojazdu samochodowego na ulicy (...) na wskazanym jej odcinku, wykraczało poza umocowanie zawarte w przepisach ustawy o drogach publicznych, gdyż jak dowodzi materiał dowodowy z miejsca zaparkowania pojazdu, organ zarządzający ruchem nie dokonał tam wymaganego wyznaczenia miejsc postojowych, ani w sposób konstrukcyjny, ani poprzez zastosowanie wymaganego oznakowania poziomego. Z uwagi na to, na podstawie art. 405 kc w zw. z art. 411 kc, wniósł o zasądzenie od pozwanej kwoty 5 zł wraz z należnymi odsetkami ustawowymi za opóźnienie, tytułem zwrotu nienaležnie pobranej opłaty, a tym samym bezpodstawnego wzbogacenia. Wniósł również o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania procesowego w wysokości 30 zł.

Pozwana – Gmina M. S. w oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego w sprawie wg norm przepisanych.

Pozwana wskazała, że podnosi zarzut przedawnienia, bowiem zgodnie z art. 118 KC jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. W przedmiotowej sprawie świadczenie powoda zostało spełnione dnia 20.07.2016 r., a więc termin przedawnienia upływał 31 grudnia 2022 r. zaś pozew został złożony w 2023 r. Ponadto bilet załączony do nakazu zapłaty został zakupiony w dniu 20.07.2016 roku o godzinie 09:46, obowiązywał do godziny 11:27 w strefie A i 12:34 w strefie B. W tym samym dniu o godzinie 10:17 kontroler (...) stwierdził brak biletu za szybą pojazdu Pana G. i zostało wystawione zawiadomienie nr (...). Na potwierdzenie tego zdarzenia przez kontrolera zostały wykonane zdjęcia pojazdu. W związku z nieopłaceniem przez Pana G. opłaty dodatkowej w wysokości 50 zł przeprowadzone zostało postępowanie egzekucyjne i wystawiony tytuł wykonawczy nr (...). Pan G. skorzystał z przysługującego mu środka zaskarżenia i w dniu 21.11.2017 r. złożył zarzuty nieistnienia obowiązku wniesienia opłaty za postój w datach wskazanych w tytule wykonawczym. W odpowiedzi tut. Organ wydał postanowienie, w którym tylko w części uznał zarzut nieistnienia obowiązku wniesienia opłaty jako uzasadniony i w tym zakresie umorzył postępowanie egzekucyjne, a w pozostałej części (w tym dotyczącej zdarzenia z dnia 20.07.2016 r.) zarzut uznał jako niezasadny i odmówił umorzenia postępowania egzekucyjnego. Powód złożył zażalenie do SKO, które postanowieniem z dnia 19.04.2018 r. utrzymało w mocy postanowienie tut. Organu. Pomimo niekorzystnego dla Pana G. rozstrzygnięcia SKO, nie skorzystał on z przysługującego mu prawa do wniesienie skargi do WSA.

Pozwana ponadto wskazała, że powód nie zgłosił się do Spółki (...) z opłaconym biletem celem anulowania opłaty dodatkowej, jak to miał w zwyczaju, natomiast wezwanie do zwrotu nienależnie pobranej opłaty przesłał do tut. Wydziału dopiero w dniu 04.11.2021 r. Na żadnym etapie postępowania administracyjnego powód nie okazał biletu numer (...) z dnia 20.07.2016 r. twierdząc jedynie, że nie miał obowiązku zakupu biletu.

Z dokumentacji fotograficznej wynika, że pojazd został zaparkowany w miejscu gdzie jest zatoczka / wcięcie chodnika a miejsca parkingowe wyznaczone są czarną kostką, co również wskazało SKO w swoim postanowieniu, uznając, że istnieje obowiązek uiszczania opłaty za parkowanie w tym miejscu. Zdaniem pozwanej przedstawiony w pozwie stan faktyczny nie został przez powoda dość szczegółowo opisany i nie obejmuje w swoim zakresie wszystkich zaistniałych zdarzeń mających znaczenie dla istoty sprawy a jedynie te fakty, które mogą działać na korzyść powoda. Powód wskazuje, że ponieważ miejsce w którym zatrzymał pojazd nie było oznakowane znakami poziomymi jak też nie było w nich wydzielonych konstrukcyjnie miejsc postojowych domniemywał, że w tych miejscach nie jest zobowiązany do opłacenia postoju, jednak z daleko posuniętej ostrożności wykupił bilet postojowy i że uczynił to wyłącznie w celu uniknięcia przymusu wniesienia wielokrotnie wyższej opłaty dodatkowej. Jednakże pomija fakt, że wykupionego biletu nie umieścił za szybą pojazdu. Co istotne, aby uniknąć „przymusu wniesienia wielokrotnie wyższej opłaty dodatkowej” Pan G. mógł wykupiony bilet parkingowy pozostawić w widocznym miejscu za przednią szybą pojazdu, czego jednak nie uczynił, gdyż podczas kontroli kontroler (...) stwierdził brak opłaty za szyba pojazdu i wystawił zawiadomienie nr (...) i wykonał zdjęcia potwierdzające tą okoliczność. Co więcej, gdyby powód rzeczywiście działał w celu uniknięcia „przymusu wniesienia wielokrotnie wyższej opłaty dodatkowej”, za całą pewnością okazałby ten bilet w procedurze reklamacyjnej lub postępowaniu administracyjnym, czego nie zrobił. Dowodzi to temu, że bilet numer (...) z dnia 20.07.2016 r. nie został zakupiony przez powoda w celu uniknięcia przymusu. Pan G. wspomina, o wystawieniu zawiadomienia o nieopłaconym postoju (Załącznik nr 2 pozycja 80). Powód pomija jednak dalsze zdarzenia jakie w następstwie tego miały miejsce. Powód swoim zachowaniem sam zaprzecza motywom jakie nim kierowały, skoro wykupił bilet postojowy wyłącznie w celu uniknięcia przymusu wniesienia wielokrotnie wyższej opłaty dodatkowej to dlaczego tego biletu nie umieścił za przednią szybą pojazdu, przez co opłata dodatkowa została na niego nałożona więc de facto jej nie uniknął. W konsekwencji zostało wystawione upomnienie, wszczęta egzekucja i wystawiony tyt. wykonawczy. Dodatkowo SKO w swoim postanowieniu z dnia 19.04.2018 r. potwierdziło fakt istnienia obowiązku uiszczenia opłaty za postój pojazdu w tym miejscu. Pan G. wskazuje, że pismem z dnia 04.11.2021 r. wezwał Gminę do polubownego rozwiązania sporu (Załącznik nr 1). Ponadto powołując się na pismo z dnia 24.08.2015 r. (Załącznik nr 5) wyjaśnia, że stosownie do jego treści (dokumentem potwierdzającym wniesienie opłaty za parkowanie jest oryginał ważnego biletu nie zaś jego skan czy kserokopia) załącza do pozwu oryginał biletu na potwierdzenie, że to on wniósł opłatę za postój.

Powód nie wykazał aby miejsce, w którym parkował w terminie objętym pozwem było niewłaściwie oznakowane. Co więcej w przedmiotowej sprawie SKO uznało, iż miejsce parkowania powoda było prawidłowo oznakowane. Powództwo podlega oddaleniu także z uwagi na następujące kwestie dotyczące istoty świadczeń nienależnych. Bowiem powód wywodzi swoje roszczenie z art. 405 KC w zw. z 410 KC. Oczywiście dalsze konstatacje miałyby zastosowanie jedynie w sytuacji gdyby powód wykazał, że parkował w miejscu nieprawidłowo oznakowanym, czego jednak nie dokonał. Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany był do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Jak stanowi art. 410 S 1, przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Zgodnie z S 2 świadczenie jest nienależne, jeżeli ten kto je spełnił nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. W niniejszej sprawie, należałoby uznać, że świadczenie spełnione przez powoda było świadczeniem nienależnym. Jednakże zgodnie z art. 411 k.c. nie można żądać zwrotu świadczenia: jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej; jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego; jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu; jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna. W przedmiotowej sprawie, gdyby przyznać rację stanowisku powoda, bezsprzeczne jest, że w momencie spełniania świadczenia miał on pełną świadomość, iż nie jest do niego zobowiązany. Powód uiszczając opłatę za parkowanie w strefie płatnego parkowania, uznaje, że na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów prawa nie miał takiego obowiązku, to zakładając, że faktycznie takiego obowiązku nie miał, nie może on żądać zwrotu świadczenia nienależnego, gdyż znając przepisy prawa, a z pewnością mając możliwość zapoznania się z nimi, wiedział, iż do świadczenia nie był zobowiązany. Nie sposób także uznać, że powód spełniając świadczenie działał w celu uniknięcia przymusu. Bowiem w momencie dokonania świadczenia nienależnego nie można było z pełną pewnością stwierdzić, iż jakakolwiek opłata dodatkowa zostałaby na powoda nałożona. Można byłoby mówić, iż powód działał celem uniknięcie przymusu w momencie, w którym uiściłby on opłatę dodatkową nałożoną z uwagi na brak ważnego biletu postojowego wtedy działałby celem uniknięcia przymusu wszczęcia egzekucji w administracji. Niemniej jednak związek pomiędzy uiszczeniem opłaty za parkowanie a ewentualną egzekucją opłaty dodatkowej jest na tyle odległy oraz hipotetyczny, iż w przedmiotowym stanie faktycznym nie może być mowy o działaniu celem uniknięcia przymusu. Powód mógł lecz nie musiał kupować biletu postojowego. W przypadku braku zakupu biletu postojowego na powoda zostałaby nałożona opłata dodatkowa (gdyby kontroler stwierdził, iż w miejscu parkowania przez powoda istniał obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie) - jednak nałożenie opłaty dodatkowej nie stanowi żadnego przymusu. Nie powoduje to, iż powód znajduje się w jakiejkolwiek niekorzystnej dla niego sytuacji. Należy zauważyć, iż obowiązek uiszczenia opłaty dodatkowej powstaje z mocy prawa, dlatego też zawiadomienie, które wystawia kontroler powoduje jedynie stwierdzenie wystąpienia takie obowiązku. (...) Płatnego Parkowania w S. przewiduje możliwość złożenia reklamacji na skutek której nienależnie pobrana opłata zostanie anulowana. Tym samym sama możliwość ustalenia opłaty dodatkowej (na moment zakupu biletu — jedynie hipotetyczna) nie może być uznana za jakikolwiek przymus skoro może zostać na skutek działania powoda anulowana. Sam brak zakupu biletu postojowego nie prowadzi bezpośrednio do egzekucji. Najpierw powstaje obowiązek uiszczenia opłaty dodatkowej. Następnie później zgodnie przepisami o egzekucji w administracji konieczne jest wysłanie upomnienia. Dopiero później może zostać wszczęte postępowanie egzekucyjne. Inaczej sytuacja wyglądałaby gdyby powód dostał upomnienie wzywające do zapłaty opłaty dodatkowej. W sytuacji gdyby uiściłby on opłatę dodatkową (w jego opinii nienależną) to można byłoby mówić o bezpośrednim działaniu celem uniknięcia przymusu. Tym samym związek pomiędzy uiszczeniem opłaty za parkowanie a ewentualną egzekucją jest zbyt odległy aby mówić, iż powód działał celem uniknięcia tegoż przymusu.

Pozwana podniosła także, że powód musi działać w celu uniknięcia przymusu. Cel jest definiowany jako «to, do czego się dąży» czy też «to, czemu coś ma służyć». W przedmiotowym stanie faktycznym nie sposób mówić aby to właśnie taki cel przyświecał powodowi. Okoliczności sprawy prowadzą do wniosku, iż celem uiszczenia opłaty było sprowokowanie sytuacji, w której będzie mógł dochodzić na drodze postępowania sądowego zwrotu nienależnie pobranej opłaty. Do takich wniosków prowadzi fakt, iż powód w zorganizowany i powtarzalny sposób doprowadza do sytuacji, które stanowią podstawę faktyczną jego powództw. Sądowi powinny być z urzędu znane sprawy, w których powód pozywa pozwaną w oparciu o stan faktyczny zbliżony do zaprezentowanego w niniejszej sprawie - sprawy te w sposób umożliwiający ich weryfikację wskazał sam powód w swoim pozwie. Nadto kolejną okolicznością, która pozwala zrekonstruować zamiar powoda jest fakt, iż zakupionego biletu nie umieszczał w widocznym miejscu. Oczywiście przepisy nie wymagają aby bilet ten był umieszczony w widocznym miejscu — wymagane jest jedynie jego posiadanie. Niemniej jednak okoliczność ta pozwala na ustalenie celu w jakim działał powód. Bowiem kierując się zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego można stwierdzić, iż przeciętna rozsądna osoba, która kupiłaby bilet z chęci uniknięcia przymusu w postaci egzekucji wysokich opłat, umieściłaby taki bilet za przednią szybą samochodu. Takie działanie chociaż nie jest wymagane przepisami prawa ułatwiłoby realizacją celu. W taki też sposób postępuje zdecydowana większość osób. Powód może twierdzić, iż śpieszył się i niecelowym było wracanie do samochodu - jednakże mnogość wytoczonych przez powoda spraw prowadzi do wniosku, iż sposób jego postępowania jest powtarzalny oraz celowy. Na marginesie należy zauważyć, że istnieje także możliwość dokonywania opłat w sposób elektroniczny za pomocą np. aplikacji S., która umożliwiłaby powodowi dokonania opłaty bez konieczności powrotu do pojazdu celem jej uwidaczniania. Reasumując — nie wystarczy samo wystąpienie przymusu oraz dokonanie świadczenia nienależnego. Konieczna jest korelacja tych dwóch okoliczności oparta na związku przyczynowo skutkowym. Bowiem przymus musi mieć wpływ na podjęcie konkretnego działania zaś szerszy kontekst przedstawiony w niniejszym piśmie wykazuje, iż to nie przymus był powodem spełnienia świadczenia.

Pozwana przedstawiła także, że powód wykazał, iż parkował na ul. (...) o godzinie wskazanej na wezwaniu do zapłaty opłaty dodatkowej. Zaś bilet upoważniał do parkowania od godziny 9:46 do godziny 12:34 (w strefie B). Zgodnie z S 6 ust. 8 zd. 1 uchwały w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania, opłat za parkowanie pojazdów samochodowych na drogach publicznych Miasta S. oraz sposobu ich pobierania na podstawie biletu wykupionego w urządzeniu kasującyą! można parkować w całym obszarze strefy. O, ile powód udowodnił, że roszczenie było w częeści nienależne, o tyle nie wykazał on, aby takie było w całości. Mianowicie brak jest dowodów, aby pomiędzy godziną 9:46, a 10:17 oraz pomiędzy godziną 10:17 oraz 12:34 (w przypadku strefy B) parkował on w tym samym miejscu. Tym samym pozwany wykazał swoje racje jedynie w niewielkim stopniu.

Powód w odpowiedzi na stanowisko pozwanej przedstawił, że opłatę uiścił 20 lipca 2016 roku. Obecna treść art. 118 k.c. weszła w życie 9 lipca 2018 r. Zgodnie z art. 5 ust. 1. Ustawy nowelizującej do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy przepisy ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Jeżeli zgodnie z ustawą zmienianą w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Niemniej jednak zgodnie z art. 120 par. 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjql czynność w najwcześniej możliwym terminie. Skoro więc powód czynności mógł podjącjuż 21 lipca 2016 roku, a w tamtym okresie obowiązywał 10-letni okres przedawnienia to przedawnienie następuje na koniec 2026 roku.

Ponadto powód wskzał, że w przedmiotowym dla sprawy rozporządzeniu wskazano jednoznacznie, że „w strefie oznakowanej znakiem D-44 miejsca dla postoju pojazdu samochodowego wyznacza się znakami pionowymi określonymi w pkt 5.2.18 oraz znakami poziomymi określonymi załączniku nr 2 do rozporządzenia w: pkt 5.2.4, pkt 5.2.5, pkt 5.2.6 i pkt 5.2.9.2. Zgodnie z punktem 5.2.4. Załącznika nr 2 znak 1 ⁹-18 "stanowisko postojowe” (rys. 5.2.4.1) stosuje się celu wyznaczenia miejsc posłoju na częścijezdni i chodnika oraz na wydzielonych parkingach bez ustalonych konstrukc!linie stanowisk.” Należy zwrócić jednak uwagę na to, że ustawodawca dopuścił nieskorzystanie ze znaków poziomych, w tym znaku P-18 jedynie wówczas, gdy ich funkcję zastępuje konstrukcyjnie ustalone stanowisko na wsydzielonych parkingach. Owo konstrukcyjne ustalenie stanowisk w miejscach konstrukcyjnych ma bowiem zastąpić znaki poziome, które poza miększeniem bezpieczeństwa uczestników ruchu i innych osób znajdujących się na drodze oraz usprawnieniu ruchu pojazdów i ułatwieniem korzystania z drogi mają gwarantować maksymalne wykorzystanie wydzielonych parkingów. Ustawodawca, określając warunki techniczne umieszczania znaków poziomych, stwierdził, że wspomniane oznakowanie poziome powinno charakteryzować się: dobrą widocznością w ciągu całej doby; wysokim współczynnikiem odblaskowości, również w warunkach dużej wilgotności; zachowaniem minimalnych parametrów odblaskowości w całym okresie użytkowania. Powyższe wymogi powinny być stosowane również do wyodrębnionych konstrukcyjnie ustalonych i nieoznakowanych znakiem drogowym miejsc postojowych. Załączona do odpowiedzi na pozew dokumentacja fotograficzna, w żaden sposób nie wskazuje sposobu oznakowania miejsc postojowych jakimkolwiek znakiem poziomym.

Powód przedstawił także, że zgodnie z art. 31 konstytucji R.P. nie musi wykonywać żadnej czynności której nie nakazuje mu prawo. Ponadto pozwana, kwestionując zasadność powództwa, nie może ograniczyć się tylko do stwierdzenia, że zaprzecza wszystkim faktom powołanym przez powoda, z wyjątkiem tych, które wyraźnie przyznała. Fakty oraz dowody związane z konkretnymi okolicznościami, z którymi się pozwana nie zgadza powinna ona wskazać, jeśli ma to służyć obronie jej racji, powinna się ustosunkować do twierdzeń strony powodowej i na potwierdzenie swoich zarzutów zaoferować stosowny materiał dowodowy. Jeśli więc powód domagał się zwrotu świadczenia nienależnego to pozwana gmina, wina była wykazać, że świadczenie było należne i że miejsca postojowe były wyznaczone właściwie, zgodnie z obowiązującą literą prawa zawartą w załączniku nr 2 do obwieszczenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 września 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Dz.U. poz 2311. Pozwana powinna dowieść, że miejsca te były właściwie oznakowane i na potwierdzenie przedstawić stosowny materiał dowodowy.

Zgodnie z artykułem 13f ustawy o drogach publicznych za nie uiszczenie opłat o których mowa w artykule 13 ustęp pierwszy pobiera się opłatę dodatkową której określa Rada Gminy a popiera zarząd lub zarządca drogi. Jest to świadczenie pieniężne powszechne, bezzwrotne, ustalone jednostronnie przez państwo i jako dochód publiczny przymusowy może być pobierany może być pobrane w drodze egzekucji administracyjnej. Za uchylenie się od uiszczenia opłaty przewidzianej za parkowanie jest przewidziana kara administracyjna pieniężna mająca na celu zmobilizowanie podmiotów do terminowego i prawidłowego wykonywania obowiązków na rzecz państwa. Powyższe oznacza że do uiszczenia opłaty dodatkowej, która stanowi skutek braku opłaty za parkowanie obywatel może zostać przymuszony w drodze egzekucji administracyjnej co wchodzi w zakres pojęcia przymusu sformułowanego w przepisach dotyczących świadczenia nienależnego. Pozwana powinna dowieść, że na podstawie biletu wykupionego w urządzeniu kasującym, powód parkował w innym obszarze strefy.

Sąd ustalił – na podstawie niżej wskazanych dowodów - następujący stan faktyczny:

G. G. (1) w dniu 20 lipca 2016 roku, około godziny 9:46 zaparkował pojazd marki C. (...) o numerze rej. (...) S na ul. (...), na odcinku pomiędzy ul. (...), a pl. (...) w S.. Pomimo domniemania, że nie musi opłacać biletu postojowego, G. G. (1) i wykupił bilet postojowy nr (...) w parkomacie nr 175, upoważniający do postoju do godziny 11:27. Opłacił bilet kwotą 5 złotych.

Nie umieścił biletu za szybą pojazdu, co doprowadziło do wystawienia przez kontrolera (...) zawiadomienia o nieopłaconym postoju.

Dowód:



wydruk biletu parkingowego i zawiadomienia – k. 6.

G. G. (1) wniósł reklamację na upomnienie dotyczące konieczności uiszczenia opłaty dodatkowej za postój pojazdu. Wskazał, że w miejscu postoju jego pojazdu nie istniał obowiązek wniesienia opłaty. Prezydent Miasta S. wystawił tytuł wykonawczy na kwotę nieuiszczonej opłaty dodatkowej w wysokości 50 złotych.

Okoliczność niesporna, a ponadto:



reklamacja – k. 47 - 48;



pisma – k. 9 – 10;



tytuł wykonawczy – k. 49 – 59.

Miejsce, w którym G. G. (1) zaparkował samochód w dniu 20 lipca 2016 roku znajdowało się w zatoce postojowej i było wyznaczone jako miejsce przeznaczone do postoju pojazdöw znakami pionowymi D-18. Z uwagi na konstrukcyjne wyznaczenie miejsc postojowych w tym rejonie ulicy (...) za pomocą kostki granitowej, miejsca te nie wymagały oznaczenia poziomego.

Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2018 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta Miasta S. z dnia 23 listopada 2017 roku o uznaniu za nieuzasadnione zarzutów nieistnienia obowiązku w postępowaniu egzekucyjnym, prowadzonym na podstawie tytułu wykonawczego (...)/8 153/20. Kolegium w uzasadnieniu orzeczenia wskazało, że miejsce postoju było wyznaczone również konstrukcyjnie, tj. ustalone za pomocą ciemniejszej kostki brukowej. Pojazd skarżącego był zaparkowany w miejscach wyznaczonych w granicach strefy płatnego parkowania, przeznaczonych do postoju. Ponadto zobowiązany nie wskazał żadnych okoliczności, które mogłyby stanowić podstawę zarzutu błędu co do jego osoby.

G. G. (1) nie wniósł środka odwoławczego do WSA.

Dowód:



postanowienie SKO – k. 26 – 31;



postanowienie Prezydenta Miasta S. – k. 32 – 36;



dokumentacja zdjęciowa – k. 64 – 68.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Podstawę prawną powództwa stanowią normy art. 405 i następnych k.c., które wprowadzają obowiązek zwrotu przysporzenia majątkowego uzyskanego bezpodstawnie. Normy te określają obowiązek nałożony na tego, kto uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby. Jest on zobowiązany do wydania takiej korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe - do zwrotu jej wartości.

Ustalone okoliczności sprawy nie zawierają prześłanek do uznania bezpodstawności świadczenia spełnionego na rzecz Gminy przez powoda.

Powód przyznał, iż zakładał, że w przedmiotowym miejscu postoju pojazdu nie musi wnieść opłaty. Powołał się przy tym na znajomość przepisów ustawy i norm podustawowych. Oznacza to, że wniesienie opłaty było świadczeniem, co do którego działał w warunkach świadomej decyzji o jej uiszczeniu - choć nie był do tego w swojej ocenie zobowiązany. Takie działanie jest wyłączone z ochrony normy prawnej, na którą obecnie powód się powołuje, a zatem art. 411 pkt 1 k.c. Czyni to roszczenie bezzasadnym, a sam proces bezpodstawnym pod względem prawa materialnego.

Nie sposób przyjąć, że powód postępując ponownie według tego samego schematu mogł obawiać się stanu przymusu. W chwili opłacania biletu parkingowego powód nie miał kontaktu z kontrolerem Strefy Płatnego Parkowania, czy starżnikiem miejskim i nikt wobec niego nie stosował zapowiedzi jakichkolwiek konsekwencji nie uiszczenia opłaty podstawowej. Także procedura poboru opłaty dodatkowej nie ma charakteru nagłego i arbitralnego. Nie zachodzi na miejscu zdarzenia i nie realizuje jej ostatecznie kontroler (...). Dokonana ocena sytuacji przez powoda i świadomy wybór danego zachowania nie jest tożsamy z pojęciem “przymusu”. Obawa bezzasadnego “zmuszenia” do uiszczenia opłaty dodatkowej nie zaistniała ww tamtym czasie i miejscu, bowiem jej ostateczne nałożenie i wyegzekwowanie podlega odpowiedniej procedurze administracyjnej, z której powód w niniejszym przypadku skorzystał.

Powód G. G. (1) nie wyjaśnił z jakiego powodu nie umieścił opłaconego biletu postojowego za szybą pojazdu. Jest to sprzeczne z przywoływanym stanem poczucia “przymusu” i dążenia do jego uniknięcia. W sytuacji nie umieszczenia biletu w widocznym miejscu w pojeździe kontroler (...) uznaje postój za nieopłacony. Uniknięcie rzekomego przymusu gwarantuje umieszczenie opłaconego biletu w pojeździe i ewentualne skorzystanie z drogi prawnej kwestionowania swojego obowiązku w tym zakresie.

Decydujące w sprawie znaczenie ma ocena sytuacji faktycznej i prawnej dokonana już przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w prawomocnym orzeczeniu utrzymującym w mocy orzeczenie P. Miasta S. o uznaniu za nieuzasadnione zarzutów nieistnienia obowiązku w postępowaniu egzekucyjnym, prowadzonym na podstawie tytułu wykonawczego (...)/8 153/20. Kolegium w sferze faktycznej przyjęło, że miejsce, w którym G. G. (1) zaparkował samochód w dniu 20 lipca 2016 roku znajdowało się w zatoce postojowej i było wyznaczone jako miejsce przeznaczone do postoju pojazdöw znakami pionowymi D-18. Z uwagi na konstrukcyjne wyznaczenie miejsc postojowych w tym rejonie ulicy (...) za pomocą kostki granitowej, miejsca te nie wymagały oznaczenia poziomego. Przedstawiony w procesie przez pozwaną materiał zdjęciowy w pełni potwierdza to ustalenie i taką jego ocenę. Miejsca parkingowe wyznaczono dostatecznie czytelnie za pomocą ciemniejszej kostki brukowej. Pozwany nie podważał tego rozstrzygnięcia, zatem nie ma przesłanek do uznania, że stan faktyczny w sprawie – oceniony prawomocnie przez wskazany podmiot orzeczniczy – kształtował się inaczej w 2018 r., a inaczej obecnie.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, że w analizowanym przypadku nie ma przesłanek do uznania, że powód działał pod wpływem błędu, nie orientując się, czy znajduje się, czy też nie w strefie płatnego parkowania. O tym, że pozwany był świadom tej okoliczności stanowi choćby fakt, że ustawił swój pojazd w ten sam sposób, jak uczynli to inni korzystający z miejsc parkingowych w tej lokalizacji – prostopadle do osi jezdni. Wprost oznacza, to, że miejsca parkingowe były wówczas wyznaczone konstrukcyjnie, w sposób nie powodujący wątpliwości osób chcących z nich korzystać co do sposobu parkowania pojazdów.

Na marginesie należy przy powyższym także wskazać, że normy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych i warunków umieszczania ich na drogach (Dz.U. nr 220, poz. 2181 z póź. zm.) nie są normami statuującymi strefę płatnego parkowania. O jej wyznaczeniu decyduje zarządca drogi i to do niego należy wybór sposobu jej oznaczenia. Normy cytowanego aktu podustawowego nie odpowiadadają na pytanie: “kiedy zarządca może wytyczyć strefę”, tylko: “jak zaleca się wytyczyć strefę w sposób technicznie ujednolicony i właściwy technologicznie”. Zatem są to jedynie normy budowlane (techniczne), a nie przesłanki prawne wyznaczenia strefy płatnego parkowania. Są to wskazania dla wykonawcy onaczenia odnoszące się do jednego ze sposobów wyznaczenia miejsca parkingowego, takiego jak: cechy linii, sposób ich naniesienia, kształt, szerokość, itp. Rozporządzenie zawiera termin “zaleca się”, co jednoznacznie wskazuje na techniczny charakter jego przepisów i adresata jakim jest wykonawca oznaczenia i nadzorujący prace drogowe.

Należy w sprawie przywołać także wyrok NSA oznaczony sygnaturą I OSK 2356/15, który wskazuje, że oznaczenie podwójne, tj. pionowe i poziome stosuje się “co do zasady”. Podobnie wyrok WSA w Lublinie z dnia 17 listopada 2021 r. (I SA/Lu 526/21), oparty jest na poglądzie o wystarczającym zastosowaniu znaków oznaczenia pionowego dla ustanowienia strefy płatnego parkowania. Przytoczone okoliczności usytuowania i oznaczenia zatoki postojowej, w której wyznaczono w tym przypadku strefę i z której w dniu 20 lipca 2016 roku skorzystał powód, w pełni oddają istotę tych poglądów.

Powyższe argumenty i okoliczności faktyczne dotyczące miejsca postoju pojazdu powoda nakazują uznać bezzasadność jego roszczenia.

Sąd rozstrzyga o kosztach postępowania w każdym orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie (art. 108 § 1 k.p.c.). O kosztach niniejszego procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Przepis art. 98 § 1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 3 k.p.c. składa się w niniejszej sprawie wynagrodzenie pełnomocnika procesowego pozwanego w osobie radcy prawnego.

Z tych względów orzeczono jak w formule sentencji przedmiotowego wyroku.

SSR Grzegorz Szacoń