Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 14 grudnia 2021 r. J. R. wniosła przeciwko (...) spółce akcyjnej V. (...) w W. o zapłatę kwoty 4447,22 zł wraz z ustawowymi odsetkami zaliczonymi od dnia 25 września 2020 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. Powódka dochodziła od pozwanego dalszego odszkodowania, stanowiącego koszt naprawy pojazdu na podstawie umowy leasingu użytkowanego przez powódkę.

Nakazem zapłaty z dnia 14 stycznia 2022 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całość, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sad ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 28 lutego 2020 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. (...) nr rej. (...), użytkowany przez J. R. na podstawie umowy leasingu zawartej z (...) spółką akcyjną we W.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną V. (...) w W..

Bezsporne.

Powódka dokonała zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

Bezsporne, a nadto dowód:

- dokumentacja fotograficzna k. 10-17;

- akta szkody, płyta CD k. 68.

Pismem z dnia 1 czerwca 2020 r. finansujący - (...) spółka akcyjna (...) we W., poinformował pozwanego, iż kwota przyznanego odszkodowania winna zostać wypłacona na rzecz (...) sp. z o.o. w U., gdzie powódka oddała pojazd do naprawy, na podstawie faktur VAT dokumentujących naprawę. Nadto finansujący upoważnił warsztat do odbioru odszkodowania.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo z dnia 1 czerwca 2020 r. k. 70;

- upoważnienie k. 71.

Pismem z dnia 17 czerwca 2020 r. pozwany poinformował (...) spółkę akcyjną we W., iż szkoda zakwalifikowana została jako częściowa, a jej wartość oszacowana na kwotę 3400 zł.

Dowód:

- pismo z dnia 17 czerwca 2020 r. k. 72;

Decyzją z dnia 2 września 2020 r. pozwany odmówił wypłaty odszkodowania wobec niedostarczenia mimo wezwania niezbędnej dokumentacji koniecznej do wypłaty.

Dowód:

- decyzja W. z dnia 2 września 2020 r. k. 56;

Dnia 8 września 2020 r. warsztat naprawy sporządził kalkulację naprawy uszkodzonego pojazdu, ustalając jej koszt na kwotę 10 043,17 zł brutto (8165,18 zł netto).

Dowód:

- kalkulacja naprawy z dnia 8 września 2020 r. k. 18-20;

- akta szkody, płyta CD k. 68

Pismem z dnia 17 września 2020 r. powódka wezwała ubezpieczyciela sprawy szkody do zapłaty kwoty 8165,18 zł netto, wyjaśniając okoliczności zdarzenia.

Dowód:

- pismo z dnia 17 września 2020 r. k. 22;

- kopia koperty k. 23;

Pismem z dnia 19 października 2020 r. pozwany poinformował powódkę o braku podstaw do wypłaty odszkodowania, wobec braku zgody poszkodowanego- właściciela pojazdu (finansującego) na kosztorysowe rozliczenie szkody.

Dowód:

- pismo z dnia 19 października 2020 r. k. 55;

Decyzja z dnia 5 listopada 2020 r. pozwany odmówił wypłaty odszkodowania.

Dowód:

- Decyzja W. z dnia 5 listopada 2020 r. k. 54;

W 2020 roku pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 3717,96 zł.

Niezaprzeczone.

Dnia 29 lipca 2022 r. powódka po zakończeniu umowy leasingu wykupiła pojazd od finansującego, stając się właścicielem pojazdu.

Bezsporne, a nadto dowód:

- faktura VAT k. 85;

Do uszkodzeń pojazdu doszło w wyniku kontaktu prawego boku pojazdu z pojazdem sprawcy i wykonywanego manewru obronnego przez kierującego T. (odbicia kierownicą w lewo), skutkującego kontaktem lewego przedniego koła pojazdu z wysokim krawężnikiem oraz uderzenia w spodnią część lewego progu pojazdu luźnych kostek brukowych zlokalizowanych przy tym krawężniku, poderwanych w wyniku najechania na nie przednim kołem. Biorąc to pod uwagę oraz zakres i charakter uszkodzeń pojazdu, wskazane i udokumentowane fotograficznie uszkodzenia pojazdu powstały we wskazanych okolicznościach.

Zakres uszkodzeń powstałych w samochodzie T. (...) nr rej. (...) powstałych na skutek zdarzenia z dnia 25 maja 2020 r. mógł być taki sam, jak to wskazano w kosztorysie strony powodowej z dnia 2 czerwca 2020 r., z uwzględnianiem konieczności wymiany opony koła przedniego lewego, którą zakwalifikowano w tym kosztorysie do sprawdzenia.

Zasadny hipotetyczny koszt naprawy pojazdu marki T. (...) nr rej. (...) przy średniej stawce za rbg w dobrze wyposażonych warsztatach gwarantujących przeprowadzenie naprawy zgodnie z technologią producenta pojazdu z użyciem części oryginalnych wynosił 8253,61 zł brutto (6710,25 zł netto). Części oryginalne z grupy Q we wskazanym zakresie i dacie szkody nie były dostępne. Biorąc pod uwagę okres eksploatacji pojazdu na dzień szkody ok. 1 roku, pojazd na gwarancji, zastosowanie w procesie naprawy innych części jak części oryginalnych z grupy O i (...) było niezasadne.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 96-109, 137-138;

Stan faktyczny w niniejszej sprawie sąd ustalił w oparciu o przywołane wyżej dokumenty, których wiarygodności i autentyczności nie kwestionowano, częściowo wyprowadzić odmienne wnioski oraz w oparciu o dowód z opinii biegłego, który na rozprawie przekonywająco ustosunkował się do zgłoszonych przez powódkę zarzutów do opinii pisemnej. Pozwany nie kwestionował tego dowodu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo w części zasługiwało na uwzględnienie.

Bezsporne jest, iż sprawcę szkody i pozwanego łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodna z treścią przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawało, iż spełnione zostały ww. przesłanki, a mianowicie strona pozwana nie kwestionowała, iż sprawcą szkody była osoba, która była w tym czasie ubezpieczona z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. Co za tym idzie strona pozwana jest legitymowana biernie do występowania w tym procesie.

Pozwany zakwestionował roszczenie co do zasady jak i wysokości, podnosząc, iż wysokość szkody została zawyżona, zaś sporządzona kalkulacja naprawy ma jedynie wymiar teoretyczny, a powódka nie wykazała faktycznie poniesionych kosztów naprawy. Finalnie pozwany zakwestionował legitymację czynną powódki, podnosząc, iż faktycznym poszkodowanym jest finansujący, a nie użytkownik pojazdu.

W pierwszym rzędzie sporną kwestią było ustalenie, czy powódce służy legitymacja czynna w niniejszej sprawę i czy można uznać ją za poszkodowaną, skoro uszkodzony samochód był przedmiotem umowy leasingu, w której była on korzystającym.

Zgodnie z art. 709[7] § 1 k.c. korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie, w szczególności dokonywać jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy. Również w razie uszkodzenia rzeczy wszelkie ryzyko i koszty z tego tytułu przeniesione są na korzystającego. Skoro zatem już z generalnych zasad umowy leasingu wynika wzmożony obowiązek korzystającego w utrzymaniu rzeczy w należytym stanie, nie sposób odmówić korzystającemu statusu poszkodowanego, zwłaszcza w sytuacji, gdy roszczenie odszkodowawcze nie jest realizowane przez samego finansującego. Z treści tej regulacji wynika jednoznacznie, że utrata lub uszkodzenie rzeczy w trakcie trwania stosunku leasingu rodzi szkodę po stronie leasingobiorcy, gdyż z jednej strony traci on możliwość korzystania z rzeczy, z drugiej zaś ma (natychmiast wymagalny) obowiązek zapłaty rat leasingowych w pełnej wysokości i naprawienia szkody. Regulacja ta zatem wskazuje, iż wskutek z wypadku komunikacyjnego powstaje szkoda także w majątku leasingobiorcy.

Ponadto sprawca szkody z mocy art. 822 k.c. jest zobowiązany do naprawienia szkody względem każdego podmiotu, w majątku którego powstanie uszczerbek majątkowy pozostający w normalnym (adekwatnym) związku przyczynowym ze zdarzeniem powodującym odpowiedzialność odszkodowawczą. Zatem odpowiedzialność sprawcy szkody nie jest ograniczona wyłącznie do właściciela rzeczy w sytuacji, w której uszkodzenie rzeczy wyrządzi (pociągnie za sobą) szkodę również majątku innych osób.

Odnosząc powyższe uwagi do sytuacji faktycznej w niniejszej sprawie, uwzględniać należy przede wszystkim specyfikę (istotę prawną) leasingu. W nauce prawa tradycyjnie wyróżnia się wśród jurydycznych desygnatów leasingu przerzucenie na leasingobiorcę ryzyka przypadkowej utraty przedmiotu leasingu, jego przypadkowego pogorszenia, uszkodzenia lub zniszczenia. Oznacza to, że w sytuacjach opisanej wyżej leasingobiorca (po pierwsze) traci możliwość korzystania z przedmiotu leasingu zgodnie z jego gospodarczym przeznaczeniem (nie uzyskując prawa do żądania od leasingodawcy dostarczenia innej rzeczy w celu kontynuowania leasingu), a po wtóre jest zobowiązany względem leasingodawcy do przywrócenia przedmiotu leasingu do stanu poprzedniego w chwili wygaśnięcia umowy leasingu, względnie do naprawienia szkody powodowanej przez utratę lub zniszczenie przedmiotu tej umowy. Jednocześnie utrata lub uszkodzenie przedmiotu leasingu nie zwalnia leasingodawcy od obowiązku zapłaty rat leasingowych (por. np. L. Stecki, Leasing, Toruń 1999, strona 387- 399). Zatem z istoty leasingu wynika, że w przypadku uszkodzenia przedmiotu leasingu ekonomiczne skutki tego faktu obciążają wyłącznie leasingobiorcę, który nie posiada roszczenia w stosunku do leasingodawcy o usunięcie uszkodzeń zmniejszających przydatność przedmiotu leasingu do jego wykorzystania zgodnie z gospodarczym przeznaczeniem (por. wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 13.12.2013 r., VIII Ga 356/13, LEX 1720484).

W rezultacie przyjąć należy, że w adekwatnym (w rozumieniu art. 361 § 1 k.c.) związku przyczynowym ze zdarzeniem, za które odpowiada sprawca szkody, pozostaje zwiększenie pasywów leasingobiorcy związane z koniecznością poniesienia kosztów niezbędnych dla uzdatniania przedmiotu leasingu do korzystania zgodnie z jego przeznaczeniem, czy wykonania obowiązku przywrócenia stanu sprzed zdarzenia powodującego szkodę, jaki ciąży na leasingobiorcy względem leasingodawcy.

Niezależnie od powyższego chybiony zarzut pozwanego w zakresie legitymacji powódki do dochodzenia roszczeń na własną rzecz zdezaktualizował się wobec wykupu pojazdu na własność po zakończonej umowie leasingu, co miało miejsce w toku procesu, przy czym w świetle art. 192 pkt 3 k.p.c. zbycie pojazdu nie miało wpływu na dalszy bieg sprawy, zaś nie stanowi przeszkody w uwzględnieniu powództwa okoliczność, iż roszczenie stało się wymagalne w toku sprawy. Niemniej jednak powódka w ocenie sądu od początku posiadała legitymację czynną, mimo iż właścicielką pojazdu stała się w toku procesu.

Nie ma zatem racji pozwany, iż poszkodowanym w istocie jest leasingodawca, zważywszy na to, że tenże podmiot zbył ostatecznie pojazd na rzecz powódki.

W niniejszej sprawie sporna była także wysokość odszkodowania. Na tą okoliczność dopuszczono dowód z opinii biegłego i kierując się jej wnioskami sąd przyjął, że zasadne odszkodowanie powinno wynosić 6.710,25 zł netto, zaś kalkulacja (...) na kwotę 8165,18 zł netto jest zawyżona, m.in. z uwagi na niezasadny koszt wymiany obu opon.

W tym miejscu należy odnotować najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. II CNP 43/17, LEX nr 2490615 i przywołane tam inne orzeczenia SN), zgodnie z którym powstanie roszczenia w stosunku do ubezpieczyciela o zapłacenie odszkodowania, a tym samym jego zakres odszkodowania, nie zależą od tego, czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar. Innymi słowy, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał już odpowiedniej naprawy samochodu, to "sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawił się już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał go naprawić" (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r., sygn. II CNP 32/17, LEX nr 2497991). Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r , sygn. II CNP 41/17, LEX nr 2481973). Podobnie wyraził się Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 7 grudnia 2018 r. o sygn. akt III CZP 51/18, 64/18, 72-74/18 publikowanych na (...) Powyższe stanowisko zaaprobował Sąd Okręgowy w Szczecinie, czemu dał wyraz w wyroku z dnia 15 czerwca 2018 r., sygn. akt VII Ga 278/18 (niepublikowany), w którym wyjaśnił, że wysokość odszkodowania powinna być ustalona na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu ustalonych niezależnie od poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Stanowisko Sądu Najwyższego w tym zakresie jest już utrwalone (tak postanowienie SN z dnia 11 kwietnia 2019 r. , III CZP 102/18) i doprowadziło do utrwalonego kierunku wykładni wskazanych przepisów. W orzecznictwie SN wyjaśniono również, że dla powstania roszczenia o naprawienie szkody nie mają znaczenia późniejsze zdarzenia m.in. w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu (tak postanowienie SN z dnia 20 lutego 2019 r., III CZP 91/18 publ. tamże).

Tym samym podnoszona w sprzeciwie kwestia okoliczność, że w przypadku naprawy przez poszkodowanego pojazdu odszkodowanie powinno odpowiadać faktycznie poniesionym kosztom naprawy, nie ma znaczenia dla sprawy.

Dlatego roszczenie powódki uwzględniono w części, zasądzając kwotę 2999,29 zł, która stanowi różnicę pomiędzy wyliczonym przez biegłego zasadnym kosztem naprawy (w kwocie netto) a kwotą wypłaconego w 2020 roku odszkodowania (3717,96 zł).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 359 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c., gdyż ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku.

O czym sąd orzekł jak w pkt I sentencji, dalej idące powództwo oddalając.

O kosztach orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c., stosunkowo je rozdzielając. Powódka wygrała sprawę w 67 %, zaś na koszty poniesione przez powódkę zaliczyć należało opłatę od pozwu w kwocie 400 złotych, wydatek na biegłego 570,72 zł, a 67% tych kosztów wynosi w zaokrągleniu 650 zł. Pozwany poniósł wynagrodzenie pełnomocnika - radcy prawnego w kwocie 900 zł, zgodnie z §2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) oraz wydatek na biegłego 570,72 zł, a 33% tej sumy w zaokrągleniu daje 623 zł. Po wzajemnym skompensowaniu kosztów procesu (650 – 623 zł) na dobro powódki zasądzono 27 zł, z odsetkami.

Mając na uwadze powyższe rozstrzygnięto jak w pkt III sentencji.

Sygn. akt XI GC 25/22

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)