Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Wioletta Rucińska

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. K. (K.)

przeciwko A. K. (1)

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, ewentualnie o obniżenie alimentów

I.  ustala, że obowiązek alimentacyjny powoda P. K. w stosunku do pozwanej A. K. (1), ostatnio skonkretyzowany w ugodzie sądowej z dnia 20 listopada 2015 r., zawartej przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 188/15, wygasł z dniem 4 marca 2018 r.;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  odstępuje od obciążania pozwanej A. K. (1) obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda P. K..

Sygn. akt VIII RC 261/17

UZASADNIENIE

Powód P. K. wniósł pozew przeciwko swojej córce A. K. (1) o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z dniem 1 czerwca 2017 r.

W uzasadnieniu pozwu powód m.in. wskazał, iż: w połowie maja 2017 r. pozwana ukończyła wyższe studia prawnicze i uzyskała zdolność samodzielnego utrzymania i nie ma podstaw do dalszego istnienia jego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanej.

W odpowiedzi na pozew (k. 11 – 24) pozwana A. K. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana m.in. podniosła, iż: po ukończeniu studiów przygotowuje się do egzaminów na aplikację radcowską oraz prokuratorską i jej jedynym źródłem utrzymania są świadczenia uzyskiwane od rodziców; ukończenie aplikacji pozwoli na wykonywanie zawodu prawniczego i do tego czasu winien istnieć obowiązek alimentacyjny powoda.

Po otrzymaniu odpowiedzi na pozew powód P. K. zgłosił żądanie „alternatywne” obniżenia alimentów do kwot po 300 zł miesięcznie (k. 27). Nadto wskazał, iż żądanie główne pozwu opiera również o art. 144 ¹ k.r.o.

Na rozprawie w dniu 11 grudnia 2017 r. powód P. K. sprecyzował, iż powyższe żądanie (obniżenia alimentów) ma charakter ewentualny i wnosi o obniżenie alimentów od dnia

1 stycznia 2018 r., a nadto wskazał, że nie wnosi o obciążanie pozwanej obowiązkiem zwrotu kosztów procesu (k. 134).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy ugodowej sądowej z dnia 20 listopada 2015 r., zawartej przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie, w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 188/15, P. K. zobowiązał się do łożenia na rzecz swojej córki A. K. (1) alimentów w kwotach po 1 250 zł miesięcznie, w miejsce alimentów ustalonych na kwotę 1 100 zł miesięcznie ugodą sądową

z dnia 7 stycznia 2013 r., zawartą przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie

w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 732/12.

W chwili zawierania ugody sądowej w sprawie VIII RC 188/15:

-

A. K. (1) miała ukończone 21 lat i była studentką; jedyne jej źródło utrzymania stanowiły środki pieniężne uzyskiwane od rodziców – P. K. i M. K.;

-

P. K. był (...) delegowanym do orzekania

w S. W. (1).

Niesporne.

Obecnie P. K.:

-

ma ukończone 46 lat;

-

jest (...)i świadczy pracę (...)

w W.; nie otrzymuje już żadnych dodatkowych świadczeń związanych z pracą

w W. (z tytułu delegacji itp.);

-

uzyskuje z tytułu zatrudnienia w ww. S. średniomiesięczne wynagrodzenie na poziomie ok. 10 000 zł netto (przy uwzględnieniu trzynastego wynagrodzenia);

-

ponadto jest adiunktem na uczelni wyższej w W. i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie w kwocie ok. 3 000 zł netto miesięcznie, ale z uwagi na to,

że w ciągu roku podatkowego z przedmiotowego wynagrodzenia jest odprowadzana do urzędu skarbowego zaliczka na poziomie 18 %, to przy okazji rocznego rozliczenia

z podatku dochodowego musi corocznie dopłacać podatek w kwocie ok. 16 000 zł;

-

pozostaje w nieformalnym związku z M. L., która jest adwokatem w W.

i z tego tytułu w 2017 r. uzyskiwała średniomiesięczne wynagrodzenie na poziomie ok. 5 500 zł netto;

-

spłaca wraz z partnerką kredyt za mieszkanie, którego miesięczna rata stanowi równowartość ok. 1 000 CHF miesięcznie – P. K. uiszcza połowę raty kredytowej; kredyt będzie spłacany jeszcze przez ok. 11 lat;

-

spłaca pożyczkę zaciągniętą u swoich rodziców w kwotach po 2 000 zł miesięczne, którą przeznaczył na spłatę byłej żony M. K. po podziale majątku wspólnego; pożyczkę będzie spłacał jeszcze ok. 2 lata;

-

jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w R. i zabudowanej domem mieszkalnym, która to nieruchomość jest obecnie wystawiona na sprzedaż i na utrzymanie tej nieruchomości wydatkuje kwotę ok. 1 000 zł miesięcznie (w tym opłaty za energię elektryczną, wodę i ścieki, ubezpieczenie nieruchomości);

-

poza A. K. (1) ma na utrzymaniu jeszcze córkę A. K. (2) (lat 18), na którą łoży alimenty w kwotach po 1 250 zł miesięcznie, a nadto syna w wieku 4 lat – z obecnego nieformalnego związku z M. L. – na którego utrzymanie przeznacza ok. 1 500 zł miesięcznie;

-

choruje na dyskopatię, regularnie przyjmuje leki przeciwbólowe i przeciwzapalne;

-

na swoje wyżywienie, na zakup odzieży, obuwia, dojazdy z W. do R.

i z powrotem przeznacza ok. 2 000 zł miesięcznie – w R. jest raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie;

-

od kilku lat nie ma kontaktu z córką A. K. (1).

Dowód:

-

zeznania powoda P. K., k. 44 – 46,

-

dokumentacja medyczna dotycząca schorzeń kręgosłupa, k. 34 – 38,

-

informacja o zarobkach M. L., k. 97.

W dniu 22 czerwca 2017 r. A. K. (1) ukończyła na Uniwersytecie (...) s. p.. W dniu 5 marca 2018 r. A. K. (1) rozpoczęła a. P. W okresie aplikacji A. K. (1) będzie zamieszkiwała

w W., a na zajęcia dydaktyczne będzie udawała się do K.. W związku

z rozpoczęciem aplikacji A. K. (1) będzie otrzymywała stypendium aplikanta w kwocie 3 500 zł brutto miesięcznie oraz kwotę 500 zł brutto miesięcznie zwiększającą stypendium aplikanta

w związku z zamieszkiwaniem poza K.. Łączna kwota świadczenia uzyskiwanego przez A. K. (1) będzie opiewała w pierwszym roku aplikacji na kwotę ok. 3 230 zł netto miesięcznie.

U A. K. (1) rozpoznano w 2016 r.: przepuklinę rozworu przełykowego przepony; zapalenie błony śluzowej w części przedodźwiernikowej żołądka, a test ureazowy dał wynik dodani.

Obecnie A. K. (1):

-

zamieszkuje w W. u swojej matki M. K. i jej partnera P. S., a po wypłacie pierwszego stypendium zamierza wynająć mieszkanie

w W.;

-

przed wyprowadzeniem się do W. A. K. (1) zamieszkiwała w S.,

w mieszkaniu stanowiącym współwłasność m.in. P. S., a koszty utrzymania mieszkania pokrywała matka A. M. K., która jest P. R. delegowanym do P. K.w W.;

-

poza pokrywaniem wydatków związanych z utrzymaniem mieszkania w S. M. K. przekazywała A. K. (1) średniomiesięcznie kwotę 2 000 zł, w tym przekazała A. na różnorakie cele: 2 przelewami bankowymi w lutym 2017 r. kwotę 1 740 zł; 38 przelewami bankowymi w okresie od 1 marca 2017 r. do 29 sierpnia 2017 r. kwotę 15 380 zł;

-

w okresie zamieszkiwania w S. na wypoczynek, wyjścia do kina, do teatru przeznaczała średniomiesięcznie ok. 400 zł;

-

na wyżywienie przeznacza ok. 1 000 zł miesięcznie;

-

na leki w związku z problemami zdrowotnymi z żołądkiem wydatkuje ok. 150 zł miesięcznie;

-

na odzież wydatkuje ok. 200 zł miesięcznie oraz 100 zł na środki czystości i 100 zł na kosmetyki;

-

na utrzymanie telefonu komórkowego, internet wydatkuje ok. 100 zł miesięcznie;

-

nie posiada żadnego majątku;

-

raz w miesiącu będzie się udawała na zajęcia dydaktyczne do K., gdzie koszt zakwaterowania będzie wynosił 80 zł za dobę – łącznie 400 zł miesięcznie;

-

na przejazdy komunikacją publiczną w W. będzie wydatkowała kwotę ok. 100 zł miesięcznie;

-

od kilku lat nie utrzymuje kontaktów z ojcem P. K..

Dowód:

-

zeznania pozwanej A. K. (1), k. 46 – 48, 132 – 134,

-

pisemna informacja z (...), k. 10,

-

wynik badania gastroskopii diagnostycznej z biopsją, k. 14,

-

dyplom ukończenia studiów, k. 39,

-

historia rachunku bankowego, k. 65 – 70,

-

potwierdzenia przelewów bankowych, k. 71, 72, 122 – 125,

-

komunikat o rozpoczęciu aplikacji, k. 174.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo P. K. o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego – co do zasady – zasługiwało na uwzględnienie, a żądanie ewentualne – z racji uwzględnienia powództwa głównego – nie zostało uwzględnione.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Pozostałe dokumenty zgromadzone w sprawie, a niewymienione w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy lub dotyczyły okoliczności niespornych, a tym samym nie stanowiły podstawy powyższych ustaleń faktycznych.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania stron, albowiem korespondowały one z dokumentami zgromadzonymi w sprawie – której z wyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne – a nadto znajdowały odzwierciedlenie w zasadach doświadczenia życiowego i zawodowego obrazujących koszty związane z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb życiowych. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się żadne przekonywujące okoliczności, które by podważały wiarygodność zeznań ww. osób.

Powództwo P. K. o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego zostało oparte o art. 138 k.r.o. Zgodnie z powołanym unormowaniem, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się m.in. zdolność osoby dotychczas uprawnionej do alimentów do samodzielnego utrzymania (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2. wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).

W ocenie Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy należy uznać, że pozwana A. K. (1) z chwilą rozpoczęcia w dniu 5 marca 2018 r. aplikacji w (...) i uzyskaniem w związku z tym prawa do stypendium aplikanckiego na poziomie ok. 3 230 zł netto miesięcznie (wraz z dodatkiem z tytułu zamieszkiwania w W.) uzyskała zdolność samodzielnego utrzymania. Jak wynikało z zeznań samej pozwanej A. K. (1) jej średniomiesięczne wydatki wynoszą ok. 2 150 zł (w tym 1 000 zł wyżywienie, leki 150 zł, odzież 200 zł, środki czystości 100 zł, kosmetyki 100 zł, telefon komórkowy z internetem 100 zł, zakwaterowanie w (...) 400 zł, komunikacja publiczna 100 zł).

Dodatkowo zachodzi konieczność pokrycia kosztów dojazdów pozwanej do i z K. na zajęcia dydaktyczne (jak wynika z dokumentu przedłożonego przez pełnomocnika pozwanej –

k. 191 [pozycja pierwsza od lewej strony – koszty te mogą wynosić łącznie ok. 120 zł) oraz kosztów zapewnienia pozwanej miejsca do zamieszkania w W.. Pozwana poprzez swojego zawodowego pełnomocnika wskazywała, że zamierza wynająć kawalerkę w W., który to koszt ma opiewać na kwoty ok. 1 800 – 1 900 zł miesięcznie, a powód m.in. wskazywał, że A. K. (1) może wynająć pokój za znacznie niższą kwotę).

W ocenie Sądu, nie ma podstaw do uznania, że pozwana musi wynajmować samodzielne mieszkanie w W., aby móc ukończyć aplikację. W świetle zasad doświadczenia życiowego i zawodowego (w związku z występowaniem przed niniejszym Sądem stron zamieszkałych

w W.) z kwoty przeszło 1 100 zł miesięcznie – która pozostanie pozwanej po uregulowaniu zobowiązań związanych m.in. z wyżywieniem itp. – można wynająć pokój, czy też mieszkanie wspólnie z innymi osobami i jeszcze posiadać środki pieniężne na dojazdy do i z K. oraz na okazjonalne wyjścia do kina i teatru. Nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, że pozwana już nie musi ponosić wydatków na dojazdy do W., aby odwiedzić rodzinę, a odwiedziny rodziny w R. może realizować przed lub po pobytu w K. w (...).

Zdaniem Sądu, gdyby przyjąć zapatrywanie, że poziom dochodów opiewających na kwotę blisko 3 300 zł netto miesięcznie nie jest wystarczający do samodzielnego utrzymania człowieka w Polsce, który ze względów zdrowotnych nie wymaga znaczących nakładów pieniężnych, to należałoby dojść do wniosku, że zdecydowana większość społeczeństwa nie jest w stanie funkcjonować bez pomocy materialnej osób trzecich, a tak jednak nie jest. Wysokość dochodów, które pozwana dotychczas uzyskiwała jest zbliżona do wysokości stypendium, które będzie obecnie uzyskiwała (tj. 1 250 zł alimentów od ojca oraz świadczenia od matki w łącznej kwocie ok. 2 000 zł miesięcznie) i wprawdzie matka pozwanej opłacała jej jeszcze mieszkanie w S., to jednak nie ma podstaw do uznania, że powód w dalszym ciągu musi łożyć alimenty na utrzymanie pozwanej, aby zapewnić jej samodzielne wynajęcie mieszkania, która to potrzeba nie jest elementarną potrzebą na obecnym etapie życia pozwanej (która nie ma założonej rodziny i ma się skupiać na nauce). Oczywistym jest to, że matka pozwanej może jej

w dalszym ciągu przekazywać kwotę 2 000 zł miesięcznie, aby umożliwić córce wynajęcie mieszkania, ale taka postawa nie wynika już z przepisów k.r.o., ale z relacji emocjonalnej matki

z córką.

Nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, że sytuacja majątkowa powoda nie jest taka, że konieczność łożenia alimentów na córkę A. K. (1) nie jest dla niego odczuwalna. Jak to już bowiem sygnalizowano, powód ma liczne zobowiązania oraz poza A. K. (1) dwoje dzieci na utrzymaniu i zrozumiałym jest to, że może oczekiwać,

iż dwudziestoczteroletnia córka z dochodem na poziomie ok. 3 230 zł netto miesięcznie może już utrzymać się samodzielnie.

Sąd nie podzielił zapatrywania powoda, że jego powództwo winno być uwzględnione również na mocy art. 144 ¹ k.r.o., albowiem okoliczność nieutrzymywania kontaktów przez pozwaną z powodem istniała również w sprawie VIII RC 188/15 i nie stanowiło to przeszkody, aby powód zawarł ugodę sądową z pozwaną.

Sąd ustalił, że obowiązek alimentacyjny winien ustać z dniem 5 marca 2018 r., albowiem w tej dacie pozwana rozpoczęła swoją aplikację i nabyła uprawnienie do stypendium. Sąd ma świadomość tego, że stypendium zostanie wypłacone pozwanej na koniec marca 2018 r., ale co najmniej od początku roku 2018 r. pozwana nie była już zobligowana do ponoszenia wydatków związanych z zakupem materiałów edukacyjnych w celu przygotowania do aplikacji i mogła czynić oszczędności, aby do czasu wypłacenia pierwszego stypendium utrzymać się

w W., a szczególnie dlatego, że mieszka obecnie z matką i koszty jej utrzymania są obecnie stosunkowo niskie. Sąd nie ustalił daty wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z datą wcześniejszą aniżeli dzień 5 marca 2018 r. uznając, że działania pozwanej w celu rozpoczęcia nauki w (...) były jak najbardziej uzasadnione w świetle dążenia do uzyskania zdolności samodzielnego utrzymania. Sąd nie wyraża również zapatrywania, że w okresie stycznia

i lutego 2018 r. – po zdaniu egzaminów do (...) pozwana winna była gdzieś pracować, aby się utrzymywać samodzielnie, albowiem po wzmożonym wysiłku intelektualnym należał się jej ten okres wytchnienia.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punktach I i II wyroku.

Z uwagi na to, iż powód nie żądał od pozwanej zwrotu kosztów procesu, a jednocześnie uwzględniając okoliczność, że zasądzenie przedmiotowych kosztów uniemożliwiałoby pozwanej zaspokajanie jej podstawowych potrzeb życiowych, to Sąd odstąpił od obciążania pozwanej A. K. (1) obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda P. K..

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie III wyroku.