Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny, w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Alicja Przybylska
Protokolant:	sekretarz sądowy Justyna Zarzecka

po rozpoznaniu w dniu 15 listopada 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S.

przeciwko (...) spółce akcyjnej V. (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej (...) spółki akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S. kwotę 18.105,60 zł (osiemnaście tysięcy sto pięć złotych sześćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

- od kwoty 10.036,80 zł (dziesięć tysięcy trzydzieści sześć złotych osiemdziesiąt groszy) od dnia 18 września 2020 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 8.068,80 zł (osiem tysięcy sześćdziesiąt osiem złotych osiemdziesiąt groszy) od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.367 zł (pięć tysięcy trzysta sześćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje ściągnąć od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 181,44 zł (sto osiemdziesiąt jeden złotych czterdzieści cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 1070/21

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 29 listopada 2021 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. kwoty 10.036,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 18 września 2020 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka wskazała, iż jest wierzycielem pozwanej na podstawie umowy cesji z dnia 28 kwietnia 2020 r. zawartej z poszkodowaną A. G. (1). W dniu 25 listopada 2019 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód osobowy marki S. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność poszkodowanej A. G. (1). W chwili zdarzenia sprawca posiadał ubezpieczenie OC pojazdu w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Z uwagi na uszkodzenia pojazdu poszkodowany zmuszony był wynająć samochód zastępczy według dobowej stawki 160 złotych za dobę + VAT. Wynajem pojazdu zastępczego obejmował okres od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia 28 kwietnia 2020 r. (152 dni). Łączny koszt z tego tytułu wyniósł 29.913,60 zł. Pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, argumentując, iż poszkodowana posiadała inny pojazd, którym mogła zastąpić pojazd uszkodzony. Niniejszym pozew powódka dochodzi kwoty odpowiadającej 51 dniom najmu pojazdu zastępczego (51 x 160 zł + VAT = 10.036,80 zł).

(...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. złożyła odpowiedź na pozew, w której wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powódki zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana zakwestionowała roszczenie powódki co do zasady i co do wysokości, podając, iż poszkodowana dysponowała innym pojazdem w okresie likwidacji szkody i nie było podstaw do wynajęcia pojazdu zastępczego. Pozwana wskazała, iż poszkodowana otrzymała ofertę najmu pojazdu zastępczego i nie podjęła próby skorzystania z tej oferty, nadto zakwestionowała dobową stawkę najmu, wskazując, iż jest rażąco zawyżona. Szkoda z dnia 25 listopada 2019 roku rozliczona została jako szkoda częściowa i pierwsze wyliczenie kosztów naprawy przesłane zostało do poszkodowanej w dniu 2 grudnia 2019 roku. Pozwana oferowała także możliwość wykonania naprawy w ramach sieci warsztatów współpracujących z pozwaną. Poszkodowana wybrała inny warsztat, w którym naprawa została wykonana dopiero po kilku miesiącach. Zdaniem pozwanej okres likwidacji szkody uległ przedłużeniu ze względu na okoliczności leżące wyłącznie po stronie poszkodowanej i warsztatu naprawczego, który zwlekał ze zgłoszeniem dodatkowych uszkodzeń przez okres 45 dni. Tym samym najem pojazdy przez okres 152 dni według stawki 160 zł netto był ekonomicznie nieuzasadniony.

W piśmie procesowym z dnia 8 listopada 2022 roku pełnomocnik powódki rozszerzył żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 18.105,60 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 10.036,80 złotych od dnia 18 września 2020 roku i od kwoty 8.068,80 złotych od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty.

(...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. wniosła o oddalenie w całości rozszerzonego powództwa oraz o zasądzenie na rzecz pozwanej od powódki kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 listopada 2019 r. w S. doszło do kolizji, na skutek której uszkodzony został pojazd marki S. (...) o nr rej. (...), stanowiący współwłasność A. G. (1) oraz W. W.. Sprawca kolizji w dacie szkody miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych z (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W..

Dowód:

- akta szkody (płyta CD), k. 103.

W dniu 28 listopada 2019 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. w imieniu A. G. (2) zgłosiła szkodę w samochodzie marki S. (...) o nr rej. (...) powstałą na skutek zdarzenia z dnia 25 listopada 2019 r. do (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W.. Szkoda została zarejestrowana pod numerem (...).

W dniu 29 listopada 2019 r. (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. poinformowała pełnomocnika poszkodowanej w postępowaniu likwidacyjnym, że istnieje możliwość zorganizowania pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela sprawcy szkody, zgodnie z podaną instrukcją wynajmu pojazdu zastępczego.

W dniu 2 grudnia 2019 r. (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. sporządziła kalkulację kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, które zostały ustalone na kwotę 5.489,26 zł brutto (4.462,81 zł netto).

W dniu 3 grudnia 2019 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. w imieniu A. G. (1) zwróciła się do (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. z wnioskiem o wykonanie kolejnych oględzin pojazdu, z uwagi na niepełność kosztorysu naprawy.

W dniu 10 grudnia 2019 r. (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., po powtórnych oględzinach, sporządziła kalkulację kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, które zostały ustalone na kwotę 8.952,68 zł brutto (7.278,60 zł netto).

Decyzją z dnia 17 stycznia 2020 roku (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. przyznała poszkodowanej, a następnie wypłaciła kwotę 7.278,60 zł brutto tytułem odszkodowania – kosztów naprawy pojazd marki S. o nr rej. (...), w związku ze szkodą z dnia 25 listopada 2019 roku, ustalając, że w sprawie zaistniała szkoda częściowa.

Naprawa została zlecona w dniu 14 stycznia 2020 roku. W dniu 28 stycznia 2020 roku warsztat naprawczy, do którego trafił uszkodzony pojazd sporządził kosztorys naprawy, zgodnie z którym koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosi kwotę 27.856,35 złotych brutto. Kosztorys został przesłany do ubezpieczyciela celem zatwierdzenia.

W dniu 17 lutego 2020 roku pozwana przesłała zweryfikowany kosztorys i poinformowała o konieczności przeprowadzenia dodatkowych oględzin pojazdu. Uzupełniającą wycenę ubezpieczyciel przekazał poszkodowanej w dniu 4 marca 2020 roku. Kwestionując przyjęty przez serwis zakres naprawy, w dniu 5 marca 2020 roku A. G. (1) zgłosiła reklamację, która w dniu 3 kwietnia 2020 roku została uwzględniona. Tego dnia kosztorys został zweryfikowany przez (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., która przyjęła odpowiedzialność za większy zakres uszkodzeń.

W dniu 6 kwietnia 2020 roku warsztat naprawczy zamówił części zamienne.

Sporządzono harmonogram naprawy uszkodzonego pojazdu.

Dowód:

- zgłoszenie szkody w pojeździe z dnia 28 listopada 2019 r., k. 15,

- korespondencja mailowa z dnia 29 listopada 2019 r., k. 99-100,

- kalkulacja kosztów naprawy z dnia 25 listopada 2019 r., k. 17-21,

- korespondencja mailowa z dnia 3 grudnia 2019 r., k. 22,

- kalkulacja kosztów naprawy z dnia 10 grudnia 2019 r., k. 23-28,

- decyzja z dnia 17 stycznia 2020 r., k. 29.

- kalkulacja kosztów naprawy z dnia 28 stycznia 2020 r., k. 30-33, 50-54,

- pismo z dnia 3 kwietnia 2020 r., k. 34, 55,

- harmonogram naprawy r., k. 38,

- dokumentacja warsztatu naprawczego, k. 50-82,

- akta szkody (płyta CD), k. 103,

- przesłuchanie powoda P. H., k. 128v. -129.

W dniu 28 listopada 2019 r. A. G. (1) zawarła z (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. umowę najmu samochodu zastępczego na czas nieokreślony. Przedmiotem najmu był samochód osobowy marki O. (...) o nr rej. (...). Wynajem był bezgotówkowy, bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, bez udziału własnego w szkodach, z możliwością wyjazdu za granicę bez uzyskania uprzedniej zgody. Strony umowy ustaliły dobową stawkę czynszu najmu na kwotę 160 zł + VAT.

Uszkodzony pojazd A. G. (1) wraz z W. W. wykorzystywali w życiu codziennym do celów prywatnych i zawodowych, w tym do dojazdów do pracy, która mieściła się w oddalonym o 80 kilometrów S..

W dacie szkody A. G. (1) wraz z W. W. posiadali pojazd marki V. nr. rej. (...), który ze względu na swój stan techniczny służył do przewożenia owsa dla koni w okolicy Sielska.

A. G. (1) wynajmowała pojazd zastępczy od (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. w okresie od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia 28 kwietnia 2020 r., to jest łącznie przez 152 dni.

W dniu 13 sierpnia 2020 r. (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 29.913,60 zł brutto za wynajem pojazdu zastępczego marki O. za 152 dni, po stawce 160 zł netto za dobę. Termin płatności z faktury został określony na dzień 21 sierpnia 2020 r.

Dowód:

- umowa najmu samochodu z dnia 28 listopada 2019 r., k. 12,

- OWU najmu samochodu, k. 13,

- faktura VAT nr(...) z dnia 14 sierpnia 2020 r., k. 14,

- oświadczenie, k. 39,

- zeznania A. G. (1), k. 120,

- zeznania W. W., k. 127-128.

W piśmie z dnia 17 sierpnia 2020 r. (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. wezwała (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. do zapłaty kwoty 29.913,60 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, w terminie 7 dni od dnia doręczenia pisma.

W wiadomości elektronicznej z dnia 27 sierpnia 2020 r. oraz 8 października 2020 r. (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. wezwała (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- pismo przewodnie z dnia 17 sierpnia 2020 r., k. 16,

- wiadomości elektroniczne z dnia 27 sierpnia 2020 r oraz 8 października 2020 r., k. 35-36,

- akta szkody (płyta CD), k. 103.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny poinformował (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W., że w okresie od 28 listopada 2019 roku do 28 kwietnia 2020 roku A. G. (1) posiadała ochronę ubezpieczeniową OC/AC posiadaczy pojazdów mechanicznych dotyczącą:

- pojazdu S. o nr. rej. (...) (okres od 26 lutego 2020 r. do 25 lutego 2021 r.)

- pojazdu marki V. o nr. rej. (...) (okres od 10 lipca 2019 r. do 9 lipca 2020 r.).

Dowód:

- pismo (...) z dnia 5 października 2020 r., k. 102.

Pismem z dnia 8 października 2020 r. (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. wydało decyzję o odmowie przyznania odszkodowania tytułem refundacji koszów najmu pojazdu zastępczego, wskazując, iż roszczenie nie zostało w pełni udokumentowane.

Pismem z dnia 3 listopada 2020 r. (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. wskazało że poszkodowana miała możliwość zastąpienia uszkodzonego pojazdu innym, będącym w jej posiadaniu, dlatego nie ma podstaw do wypłaty odszkodowania.

Dowód:

- decyzja ubezpieczyciela z dnia 8 października 2020 r., k. 36,

- pismo ubezpieczyciela z dnia 3 listopada 2020 r., k. 37,

- akta szkody (płyta CD), k. 103.

W dniu 28 kwietnia 2020 r. A. G. (1) zawarła z (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelała na rzecz (...) sp. z o. o. z siedzibą w S. wierzytelność przysługującą jej w związku z wynajmem pojazdu marki O. o nr rej. (...) w okresie od dnia 28 listopada 2019 r. do dnia 28 kwietnia 2020 r., zarejestrowaną w (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. pod numerem (...), opiewającą na kwotę 29.913,60 zł.

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z dnia 28 kwietnia 2020 r., k. 11.

Wynajmowany przez poszkodowaną pojazd marki O. (...) był tej samej klasy co uszkodzony pojazd marki S. (...).

Stawki dobowe najmu przy 90-dniowym i dłuższym okresie najmu auta odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego i wynajmowanego na rynku lokalnym w okresie zaistnienia szkody z uwzględnieniem bezgotówkowego rozliczenia kosztów, braku kaucji, zawarcia umowy na czas nieokreślony, z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, nielimitowanego przebiegu kilometrów kształtowały się w przedziale 150 – 250 zł netto (brutto od 190,65 zł do 307,50 zł), zaś średnia ich wartość wynosiła 188,57 zł netto (brutto 231,94 zł).

Okres niezbędny na naprawę pojazdu marki S. o nr rej. (...) zgodnie z zakresem wskazanym przez serwis naprawczy, tożsamy z uzasadnionym okresem najmu pojazdu zastępczego, uwzględniający oprócz technologicznego czasu naprawy samochodu usuwającego uszkodzenia związane z kolizją zaistniałą 25 listopada 2019 r., wynoszącego 10 dni roboczych, także techniczny czas naprawy biorący pod uwagę okres niezbędny na przeprowadzenie oględzin oraz przekazanie informacji o kwalifikacji szkody i wysokości odszkodowania wraz z wyliczeniami, rozpatrzenie reklamacji dotyczącej weryfikacji zakresu prac naprawczych, przyjęcie pojazdu do warsztatu, zakup i sprowadzenie części oraz materiałów, wykonanie badań technicznych, dni wolne od pracy oraz wydanie pojazdu po naprawie wynosił 92 dni kalendarzowych.

W realiach wolnego rynku i zasad konkurencji, kiedy wynajmowane pojazdy są dostępne w formie oferty publicznej, zaś strony umowy są od siebie niezależne i działają w sposób racjonalny (bez przymusu), dysponując pełną niezbędną informacją w zakresie przedmiotu usługi, na rynku lokalnym obejmującym województwo (...) nie istniała możliwość wynajmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego i wynajmowanego za dobową stawkę w wysokości 89 złotych netto.

Dowód:

- pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, k. 146 – 159,

- pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, k. 192-194.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Powódka dochodziła od pozwanej zapłaty kwoty 18.105,60 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwot 10.036,80 zł od dnia 18 września 2020 roku do dnia zapłaty, 8.068,80 od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty, tytułem refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie przedłożonych przez strony dowodów z dokumentów. Żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one wątpliwości co do ich autentyczności. Przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy okazały się również zeznania zawnioskowanych świadków – poszkodowanej A. G. (1) i W. W. oraz przesłuchanie przedstawiciela powódki P. H.. Sąd ocenił je jako spójne, logiczne i wiarygodne źródło informacji.

W celu rozstrzygnięcia kwestii spornych koniecznym stało się zasięgnięcie wiadomości specjalnych, wobec czego Sąd dopuścił i przeprowadził dowód z pisemnej opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej R. S..

Opinie biegłego, zarówno główna, jak i uzupełniająca, zostały sporządzone w sposób prawidłowy i wyczerpujący, zaś ich wnioski są konkretne i odpowiadają na pytania Sądu postawione w tezie dowodowej. Rozumowanie biegłego oraz sposób wyciągnięcia wniosków końcowych zostały prawidłowo uzasadnione. Biegły przedstawił i uargumentował dokonane przez siebie wyliczenia oraz przyjęty tok wnioskowania w sposób zrozumiały. W opinii uzupełniającej biegły skorygował okres niezbędny na naprawę uszkodzonego pojazdu z 90 na 92 dni kalendarzowe, z uwagi na uwzględnienie dwóch dni wolnych od pracy (25-26 kwietnia 2020 r.). W świetle powyższego Sąd przyjął opinię biegłego R. S. jako podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.

Istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 k.c. i nast. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia.

Szczegóły tej odpowiedzialności unormowane zostały w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Zgodnie zaś z dyspozycją wskazanej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Zgodnie z treścią art. 436 k.c. w zw. z art. 435 k.c. samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Szkoda objęta odpowiedzialnością ubezpieczyciela podlega naprawieniu według zasad ogólnych określonych w art. 361 – 363 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikała. W myśl natomiast art. 361 § 2 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkoda majątkowa jest to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by istniał, gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Z przepisu art. 361 § 2 k.c. wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt wyrządzenia szkody przez sprawcę posiadającego ubezpieczenie OC wykupione u pozwanej. Pozwana zakwestionowała roszczenie powódki co do zasady i co do wysokości, podając, iż w dacie zdarzenia drogowego z dnia 25 listopada 2019 r. poszkodowana posiadała pojazd, którym mogła zastąpić pojazd uszkodzony. Pozwana podniosła zarzut rażąco wygórowanej dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego, wskazując, iż poszkodowana niezasadnie nie skorzystała z przedstawionej jej oferty najmu pojazdu zastępczego.

Na podstawie art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. W świetle treści cytowanego przepisu w wyniku przelewu na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie – dłużnik dalej ma obowiązek świadczenia tylko tego, do czego był zobowiązany w stosunku do zbywcy, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela (por. wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00, Lex nr 52661). Powódka swoją legitymację procesową wywodziła z umowy cesji wierzytelności zawartej w dniu 28 kwietnia 2020 roku z A. G. (1), na podstawie której poszkodowana jako cedent przeniosła na powódkę jako cesjonariusza wierzytelność w postaci odszkodowania, w związku z najmem pojazdu zastępczego marki O. o nr rej. (...), która to szkoda zarejestrowana została w (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. pod numerem (...). Jak wynika ze zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego umowa ta została zawarta w celu zwolnienia się poszkodowanej z obowiązku zapłaty za wspomnianą powyżej usługę świadczoną na jej rzecz przez powódkę. Powyższe jednoznacznie przesądza o istnieniu kauzy zawartej umowy.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z dwoma rodzajami szkody. Pierwsza z nich to szkoda o charakterze niepieniężnym wyrażająca się w braku możliwości korzystania z pojazdu zastępczego. Druga to szkoda o charakterze pieniężnym, polegająca na poniesieniu kosztów najmu pojazdu zastępczego, która to szkoda powstała w majątku poszkodowanej w dniu ustania stosunku najmu i powstania roszczenia wynajmującego o zwrot kosztów najmu. Z chwilą powstania szkody o charakterze pieniężnym powstała jednocześnie wierzytelność o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego, którą to wierzytelnością poszkodowana mogła swobodnie dysponować. Samo powstanie wymagalnej wierzytelności o zapłatę czynszu najmu przysługującej wynajmującemu od poszkodowanego (najemcy) powoduje powstanie u tego ostatniego nowych lub zwiększenie się istniejących pasywów. Stanowi to nic innego jak poniesienie straty przez poszkodowanego w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 10 lipca 2008 r. (sygn. akt III CZP 62/08) wskazując, iż pojęcie strat jakie poszkodowany poniósł w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. obejmuje także niezaspokojone przez poszkodowanego, wymagalne zobowiązanie na rzecz osoby trzeciej. Sąd Rejonowy podziela powyższe stanowisko Sądu Najwyższego uznając, iż koszty najmu pojazdu zastępczego, choć niepokryte bezpośrednio przez poszkodowaną mogą wchodzić w skład szkody. Poszkodowana przenosząc bowiem wymagalną wierzytelność z tytułu czynszu najmu na rzecz powódki dokonała w ten sposób zapłaty. Podkreślić w tym miejscu należy, iż przenoszona wierzytelność już istniała i była skonkretyzowana co do wysokości oraz podstawy faktycznej i prawnej.

Reasumując rozważania w tym zakresie należy wskazać, że w niniejszej sprawie mieliśmy do czynienia z najmem bezgotówkowym, w którym cesja wierzytelności pełniła funkcję płatniczą. Strony tej umowy zgodnie zdecydowały o bezgotówkowym rozliczeniu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowana natomiast przenosząc wymagalną wierzytelność z tego tytułu na rzecz powódki dokonała w ten sposób zapłaty. Zdaniem Sądu taka forma rozliczenia nie może mieć wpływu na nieważność czy też nieskuteczność cesji wierzytelności. W konsekwencji zdaniem Sądu powódka była legitymowana czynnie do wzięcia udziału w procesie w związku z nabyciem przez nią od poszkodowanego wierzytelności.

Jak już wskazano pozwana kwestionowała, konieczność, stawkę i czas trwania najmu pojazdu zastępczego.

W pierwszej kolejności należy odnieść do zarzutu strony pozwanej dotyczącego konieczności skorzystania przez poszkodowaną z najmu pojazdu zastępczego. Niesporne jest, że w dacie zdarzenia drogowego poszkodowana wraz z W. W. posiadała inny pojazd, mianowicie marki V. nr. rej. (...), który jednak, ze względu na stan techniczny, służył do przewożenia owsa dla koni w okolicy Sielska. Jednocześnie, poszkodowana uszkodzonym pojazdem dojeżdżała do miejsca pracy znajdującego się S., które było oddalone 80 kilometrów od jej miejsca zamieszkania. Wbrew twierdzeniom pozwanej, najem pojazdu zastępczego był więc konieczny. Poszkodowana musiała dojeżdżać do miejsca pracy. Drugi z pojazdów nie mógł służyć do tego celu ze względu na swój stan techniczny, co wynikało ze złożonych w toku postępowania zeznań.

Stosownie do treści art. 361 § 2 k.c. w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (sygnatura akt sprawy III CZP 5/11) przyjęto, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Ocena wysokości wydatków musi być dokonana przez pryzmat konieczności zachowania rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela, a obciążeniem dłużnika. O tym, czy wspomniane koszty i ich wysokość były "ekonomicznie uzasadnione" decyduje kilka czynników, w tym także obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem oraz obowiązek nieprzyczyniania się poszkodowanego do zwiększenia rozmiarów szkody.

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu powódka mogła domagać się od pozwanej odszkodowania za szkodę, która wystąpiła na skutek kolizji z dnia 25 listopada 2019 r. w postaci zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. Powódka wykazała bowiem swoje roszczenie co do zasady. Poszkodowanej przysługiwało prawo do skorzystania z pojazdu zastępczego.

Powódka wykazała również swoje roszczenie co do wysokości.

Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej, że wynajmowany przez poszkodowaną pojazd był tej samej klasy co uszkodzony pojazd marki S. (...). Jednocześnie średnia stawka dobowa najmu przy 90-dniowym i dłuższym okresie najmu auta odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego na rynku lokalnym w okresie zaistnienia szkody, z uwzględnieniem bezgotówkowego rozliczenia kosztów, braku kaucji, nielimitowanego przebiegu kilometrów, zawarcia umowy z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, z wyłączeniem udziału własnego w szkodach, bez uzyskania uprzedniej zgody kształtowała się na poziomie 188,57 złotych netto (231,94 złotych brutto).

Mając na uwadze powyższe Sąd przyjął, że zastosowana przez powódkę stawka nie była zawyżona i mieściła się w średnich wartościach obowiązujących wówczas na rynku.

Jak ustalił biegły, w realiach wolnego rynku i zasad konkurencji nie ma możliwości wynajmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego i wynajmowanego za dobową stawkę wskazaną przez pozwaną, to jest w wysokości 89 złotych netto.

Pozwana zarzucała co prawda, że proponowała poszkodowanej ofertę najmu równorzędnego pojazdu na równorzędnych warunkach, przy niższej stawce dobowej, z której poszkodowana bezpodstawnie nie skorzystała. Zarzut ten okazał się jednak nietrafiony.

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku, sygn. III CZP 20/17, wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że w rzeczywistości nie doszło do skutecznego złożenia oferty przez pozwany zakład ubezpieczeń. Informacja o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego zawarta w wiadomości e-mail jest automatycznie przesyłana wraz z potwierdzeniem przyjęcia zgłoszenia szkody i nie jest poprzedzona weryfikacją okoliczności sprawy. Dobitnie świadczy o tym fakt, że pozwana odmówiła powódce wypłaty jakiejkolwiek części odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, wskazując, że nie było ku temu podstaw. W ocenie Sądu pozwana nie może z jednej strony twierdzić, że pojazd zastępczy się poszkodowanemu nie należał, a z drugiej strony wskazywać, że skutecznie złożyła ofertę zorganizowania pojazdu zastępczego i żądać weryfikacji zastosowanych przez powódkę stawek do tych podanych w informacji udzielonej poszkodowanemu. Ponadto, poszkodowany nie ma obowiązku wyboru oferty najtańszej w sytuacji, gdy pozostałe warunki umowy najmu mogą być dla niego niekorzystne, zatem wybór oferty, która wprawdzie jest droższa niż oferta przedstawiona przez ubezpieczyciela, ale nie jest obwarowana żadnymi dodatkowymi opłatami, czy warunkami, a jednocześnie stawka dobowa najmu pojazdu nie odbiega od stosowanej na lokalnym rynku, nie może być uznane za niewykonanie przez niego obowiązku minimalizacji szkody.

Odnośnie uzasadnionego okresu korzystania z pojazdu zastępczego, Sąd miał na uwadze przede wszystkim przebieg postępowania likwidacyjnego.

Szkoda została zgłoszona zakładowi ubezpieczeń w dniu 28 listopada 2019 roku, w dniu 2 grudnia 2019 roku ubezpieczyciel sporządził kalkulację naprawy, która nie obejmowała pełnego zakresu uszkodzeń, dlatego w dniu 10 grudnia 2019 roku, po powtórnych oględzinach, ubezpieczyciel sporządził kolejną kalkulację. Decyzją z dnia 17 stycznia 2020 roku pozwana przyznała poszkodowanej bezsporną cześć odszkodowania z tytułu naprawy uszkodzonego pojazdu. Na podstawie zlecenia z dnia 14 stycznia 2020 roku uszkodzony pojazd został przyjęty do warsztatu naprawczego, który w dniu 28 stycznia 2020 roku sporządził własną kalkulację naprawy i przesłał ją ubezpieczycielowi celem zatwierdzenia. W dniu 17 lutego 2020 roku pozwana przesłała zweryfikowany kosztorys i poinformowała o konieczności przeprowadzenia dodatkowych oględzin pojazdu. Uzupełniającą wycenę ubezpieczyciel przekazał poszkodowanej w dniu 4 marca 2020 roku. Kwestionując przyjęty przez serwis naprawy zakres naprawy w dniu 5 marca 2020 roku poszkodowana zgłosiła reklamację, która w dniu 3 kwietnia 2020 roku została uwzględniona przez pozwaną przez dokonanie ponownej weryfikacji kalkulacji kosztów naprawy sporządzonego przez warsztat naprawczy. W dniu 6 kwietnia 2020 roku warsztat naprawczy zamówił części zamienne. Jak ustalił biegły, technologiczny czas naprawy uszkodzonego pojazdu to 10 dni. W całym okresie należało również uwzględnić dni przeznaczone czynności o charakterze organizacyjnym oraz schnięcie lakieru, a także dni wolne od pracy. Łącznie uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego obejmował 92 dni kalendarzowe.

W ocenie Sądu w działaniach pozwanej w niniejszej sprawie wystąpiły uchybienia, które istotnie rzutowały na efektywność procesu likwidacji szkody. Warsztat naprawczy mógł przystąpić do naprawy uszkodzonego pojazdu dopiero po udzielaniu odpowiedzi na reklamację poszkodowanej, co nastąpiło w dniu 3 kwietnia 2020 roku. Wówczas bowiem pozwana dokonała kolejnej weryfikacji kalkulacji naprawy dokonanej przez warsztat naprawczy, co umożliwiło rozpoczęcie prac naprawczych. Zaznaczenia wymaga, iż rzeczywisty czas najmu pojazdu zastępczego przez pozwaną wynosił 152 dni. Nawet gdyby uwzględnić argumentację pozwanej co do zwłoki poszkodowanej w okresie do dnia 28 stycznia 2020 roku – 46 dni, to i tak okres 92 dni wskazany przez biegłego mieści się w rzeczywistym czasie, w którym poszkodowana dysponowała pojazdem zastępczym. Biegły natomiast okresu od dnia 10 grudnia 2019 roku do dnia 28 stycznia 2023 roku nie wliczał do

Mając na uwadze powyższe Sąd nie miał wątpliwości co do zasadności i celowości całego okresu wynajmu pojazdu zastępczego przez okres 92 dni.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że powódce należy się zwrot kwoty 18.105,60 zł tytułem najmu pojazdu zastępczego (92 dni x 196,80 zł), a tym samym w pkt. I wyroku zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej V. (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. 18.105,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 10.036,80 złotych dnia 18 września 2020 roku do dnia zapłaty, od kwoty 8.068,80 złotych od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty.

Roszczenie odsetkowe zostało uwzględnione na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. i art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. W niniejszej sprawie roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 29.913,60 zł zostało zgłoszone pozwanej w piśmie z dnia 17 sierpnia 2020 roku, którym wyznaczono termin 7 dnia na dokonanie zapłaty, zatem odsetki od tej kwoty należą się powódce od dnia 18 września 2020 roku. Od kwoty 8.068,80 złotych Sąd zasądził odsetki od dnia 14 października 2022 roku, zgodnie z żądaniem strony powodowej.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. Przepis art. 98 §1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. i 99 k.p.c., składa się wynagrodzenie pełnomocnika, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Mając na względzie, że pozwana przegrała proces w całości, obowiązana jest zwrócić powódce koszty związane z niniejszym postępowaniem na które składają się: kwota 3.600 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika powoda – obliczona na podstawie § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, kwota 750 zł opłaty od pozwu, kwota 500 zł opłaty od rozszerzonego pozwu, kwota 17 złotych z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kwota 500 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Stąd też w pkt. II wyroku Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 5.367 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 98 k.p.c. Sąd nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 181,44 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, na które składała się część wynagrodzenia biegłego sądowego, która została tymczasowo pokryta z sum budżetowych Sądu. Koszt wynagrodzenia biegłego z tytułu sporządzenia opinii kształtował się bowiem na poziomie 1.181,44 zł, natomiast uiszczone przez strony zaliczki pokryła jej wartość do kwoty 1.000 zł.