Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	Aleksandra Babyszko

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2025 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G.

przeciwko A. K. (1)

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt III C 648/24

UZASADNIENIE

Pozwem z 8 grudnia 2021 r. powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, wystąpiła przeciwko pozwanej A. K. (1) zapłatę 4.937,98 zł z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych (odsetki maksymalne za opóźnienie) liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Powódka swoje roszczenie oparła na fakcie, że łączyła ją z pozwaną umowa pożyczki, na podstawie której to umowy powódka zobowiązała się przenieść na własność pozwanej kwotę 17.000 zł, natomiast pozwana zobowiązała się ją zwrócić w miesięcznych ratach. Pomimo wykonania swojej części zobowiązania przez powódkę i początkowego wykonywania zobowiązania przez pozwaną, ostatecznie pozwana A. K. (1) zaprzestała spłaty należnych powódce rat, co skutkowało w ostateczności wypowiedzeniem umowy przez powódkę i wezwaniem pozwanej do zapłaty całości kwoty.

27 stycznia 2022 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając w całości żądanie pozwu.

Wobec tego, że nakazu zapłaty nie udało się doręczyć pozwanej A. K. (1), a jej miejsce pobytu pozostawało nieznane, na wniosek powódki, Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wyznaczył dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej kuratora, któremu nakaz zapłaty wraz z pozwem doręczono 30 stycznia 2025 r.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty kurator ustanowiony dla pozwanej wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów wynagrodzenia działające w sprawie kuratora pozwanego.

Swoje stanowisko kurator pozwanej oparł na tym, że powódka nie udowodniła tego, że wykonała ona swoje zobowiązanie względem pozwanej, to jest, że wypłaciła jej sumę pieniężną stanowiącą przedmiot umowy oraz podniósł wystąpienie w łączącej strony umowie pożyczki ( kredytu konsumenckiego) klauzul abuzywnych, co sprawiło, że koszt kredytu opiewa na kwotę aż 6.712,85 zł.

W piśmie procesowym stanowiącym replikę do sprzeciwu od nakazu zapłaty powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. z dnia 28 marca 2025 r. powódka wniosła roszczenie ewentualne- na wypadek gdyby Sąd uznał wypowiedzenie umowy za nieskuteczne, o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kwoty 4.215,52 zł tytułem kapitału wraz z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność stopy referencyjnej NBP i 5,5 punków procentowych, tj. z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 8 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty i kwoty 714,97 zł ( kwota skapitalizowana)z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność stopy referencyjnej NBP i 5,5 punków procentowych, tj. z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie, liczonymi od dnia 8 grudnia 2021 r. do dnia zapłaty i kwoty 714,97 zł ( kwota skapitalizowana)z odsetkami umownymi oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Ponadto powódka wniosła o rozpoznanie niniejszej sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz zawiadomienie o toczącym się postępowaniu (...) 1 Niestandaryzowanego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Wierzytelności z siedzibą w K., celem wstąpienia do niniejszego postępowania w charakterze powoda, jednocześnie zgadzając się na wstąpienie tego podmiotu w jej miejsce po stronie powodowej.

Powódka wskazała, że przedmiotową wierzytelność zbyła w dniu 29 września 2022 r. (...) 1 Niestandaryzowanemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu Wierzytelności z siedzibą w K..

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 6 maja 2025 r. Sąd oddalił wniosek powoda o zawiadomienie o toczącym się postępowaniu P. 1 Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności z siedzibą w K..

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

20 stycznia 2017 r. pozwana A. K. (1) zawarła z powódką Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. umowę pożyczki kredytu konsumenckiego Nr (...).

Kwota pożyczki wynosiła 17.000 zł, natomiast całkowita kwota pożyczki, po odjęciu kredytowanych kosztów pożyczki wynosiła 14.025 zł. Pożyczka zawarta została na wniosek pozwanej, który złożyła przed udzieleniem jej tej pożyczki. Jako swój adres pozwana podała ul. (...), (...)-(...) S.. Natomiast z deklaracji członkowskiej nr (...) wynika, że taki właśnie był adres zamieszkania pozwanej, natomiast jako adres do korespondencji podała ona adres: al. (...).

Pozwana otrzymała kwotę pożyczki.

Początkowo pozwana wywiązywała się z ciążących na niej obowiązków dotyczących spłaty pożyczki (kredytu konsumenckiego). W trakcie spłaty kredytu pozwana wniosła o zawieszenie spłaty 3 rat, co stosownie wpłynęło na wydłużenie okresu spłaty też pożyczki.

Pozwana A. K. (2) zaprzestała uiszczania miesięcznych rat, co skutkowało wezwaniem jej przez powódkę do zapłaty kwoty 406,82 zł wezwaniem z 28 lipca 2020 r. skierowanym na adres ul. (...). Wezwanie ponowiono 25 sierpnia 2020 r. kierując je na ten sam adres. Ostatecznie umowa została pozwanej wypowiedzenia, a pismo z 28 grudnia 2020 r., skierowane zostało na wyżej wskazany adres.

29 września 2022 r. powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. zbyła przedmiotową wierzytelność na rzecz (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K..

Dowód:

-umowa pożyczki (kredyt konsumencki Nr (...)) z 20.01.2017 r. k. 13-17;

-wypowiedzenie umowy k. 18-19;

-statut (...) k.20-22;

-deklaracja członkowska k. 23;

-rozliczenie wysokości zadłużenia k. 24-25;

-harmonogram k. 26;

-wezwanie do zapłaty k.27

-ostateczne wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania k.28-30;

-zestawienie operacji k. 31-32. ;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie było uzasadnione i jako takie podlegało oddaleniu.

W przedmiotowej sprawie powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanej A. K. (1) kwoty 4.937,98 zł z odsetkami umownymi naliczanymi według zmiennej stopy procentowej stanowiącej dwukrotność sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty

Podstawą faktyczną, z której powódka wywodziła roszczenie, była umowa pożyczki, którą zawarła z pozwaną

Podstawę prawną żądania pozwu stanowiły przepisy art. 3 ust. 1 i 2 punkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2016.1528 j.t.), art. 720 k.c. Istotne dla rozstrzygnięcia sprawy jest także wzięcie pod uwagę treści art. 509 § 1 k.c. i art. 192 pkt 3 k.p.c.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 punkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

Art. 720 § 1 k.c. stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej, jakości. Podstawowym obowiązkiem pożyczkodawcy jest wydanie drugiej stronie przedmiotu pożyczki, natomiast obowiązkiem pożyczkobiorcy jest zwrot przedmiotu pożyczki w umówionym terminie.

Z kolei art. 509 § 1 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2).

W przedmiotowej sprawie powództwo podlegało oddaleniu z uwagi na utratę przez powoda legitymacji czynnej w sprawie.

Koniecznym warunkiem uzyskania przez stronę powodową orzeczenia sądowego uwzględniającego zgłoszone w postępowaniu cywilnym roszczenie jest udowodnienie faktów prawotwórczych dotyczących podnoszonych twierdzeń. Jest to ogólna zasada prawa cywilnego wynikająca z treści przepisu art. 6 k.c., z którego wynika, że ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo żąda określonego świadczenia od innej osoby jest obowiązany udowodnić fakty uzasadniające to żądanie.

Legitymacja procesowa jest jedną z przesłanek materialnych, czyli okoliczności stanowiących w świetle norm prawa materialnego warunki poszukiwania ochrony prawnej na drodze sądowej. Ochrona prawna może być przez sąd udzielona, jeżeli z żądaniem jej udzielenia występuje osoba do tego uprawniona. Tym uprawnieniem jest właśnie legitymacja procesowa czynna (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 17 maja 2005 r., I ACa 1202/04, LEX nr 175186). Wykazanie legitymacji procesowej czynnej powinno mieć miejsce już w fazie składania pozwu i stanowi wstępny etap pozwalający sądowi na rozważanie w dalszym zakresie zasadności roszczenia. Ponadto należy zauważyć, że w nauce postępowania cywilnego, jak i w praktyce sądowej przyjmuje się, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku, do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno–konkretnej normy prawnej przytoczonej w powództwie. Legitymacja procesowa jest więc zawsze powiązana z normami prawa materialnego. Sąd dokonuje oceny istnienia legitymacji procesowej strony w chwili orzekania co do istoty sprawy i bierze tą przesłankę pod uwagę z urzędu, a zatem ma obowiązek ustalić tę okoliczność. Brak legitymacji procesowej zarówno czynnej, jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo (por. H. Pietrzkowski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2007, s. 112).

W realiach przedmiotowej sprawy, powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. na moment orzekania nie miała legitymacji procesowej czynnej, co skutkowało oddaleniem powództwa.

Stosownie do art. 192 pkt 3 k.p.c. z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Jak słusznie wskazuje się w doktrynie „powyższym skutkiem nie jest objęte zbycie rzeczy lub prawa, które nastąpiło przed doręczeniem pozwu pozwanemu. W takim wypadku zbywca traci legitymację procesową. Kontynuowanie postępowania z udziałem nabywcy możliwe jest dopiero po dokonaniu przekształceń podmiotowych”. (E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Wyd. 36, Warszawa 2025).

Co do zasady wyrażonej w art. 196 § 1 k.p.c. jeżeli okaże się, że powództwo zostało wniesione nie przez osobę, która powinna występować w sprawie w charakterze powoda, sąd na wniosek powoda zawiadomi o toczącym się procesie osobę przez niego wskazaną. Osoba ta może w ciągu dwóch tygodni od doręczenia zawiadomienia wstąpić do sprawy w charakterze powoda. Zasada ta jednak nie jest stosowana w postępowaniu uproszczonym, a z takim postępowaniem, ze względu na wartość przedmiotu sporu nieprzekraczającą 20.000 zł, mamy do czynienia w niniejszej sprawie. W postępowaniu uproszczonym, stosownie do art. 505 ⁴ k.p.c. nie jest dopuszczalna zmiana podmiotowa powództwa.

Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do pominięcia przepisów o postępowaniu, albowiem nie przyczyniłoby się to do sprawniejszego rozwiązania sporu pomiędzy stronami tego postępowania.

Zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej pociąga za sobą brak legitymacji procesowej jednej ze stron postępowania (zbywcy). Pozbawione tego skutku jest zbycie dokonane w toku procesu, a więc od momentu doręczenia pozwu stronie pozwanej aż do zakończenia postępowania, tj. zarówno w postępowaniu przed sądem I, jak i II instancji, a także w postępowaniu kasacyjnym (T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego, str. 120, t. II).

Jednocześnie nawet w razie pominięcia przepisów o postępowaniu uproszczonym, w przedmiotowej sprawie zmiana podmiotowa po stronie powodowej nie była dopuszczalna. Art. 196 § 1 k.p.c. znajduje bowiem zastosowanie jedynie w razie wniesienia powództwa przez inną osobę, niż ta, której przysługuje legitymacja czynna po stronie procesu. Powódka w chwili wnoszenia pozwu, tj.15 grudnia 2021 r., czy też uprzedniego wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym w dniu 9 marca 2021 r. posiadała legitymację czynną do wystąpienia z powództwem w niniejszej sprawie. Utraciła ją dopiero na skutek zbycia przysługującej jej względem pozwanej wierzytelności, co nastąpiło 29 września 2022 r. kiedy to powódka Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. zbyła przedmiotową wierzytelność na rzecz (...) 1 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K..

Miało to miejsce przed doręczeniem odpisu pozwu wraz z nakazem zapłaty kuratorowi dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej, co nastąpiło w realiach niniejszej sprawy 30 stycznia 2025 r.

Z tego względu, w przedmiotowej sprawie, zastosowania nie znajdzie ani art. 194 pkt 3 k.p.c., ani art. 196 § 1 k.p.c., a powództwo wobec utraty legitymacji czynnej przez powódkę, podlegać musiało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w sentencji wyroku.

Na marginesie należy zwrócić uwagę na fakt, że roszczenie z jakim wystąpiła powódka jest przedwczesne, albowiem poważne wątpliwości budzi kwestia doręczenia wezwań do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy pożyczki. Pisma te wysyłane były na adres, którego pozwana nie podawała jako adresu zamieszkania, czy adresu do korespondencji z powódką (a przynajmniej powódka nie dostarczyła jakichkolwiek dowodów na to, by było inaczej). Z tego względu uznać należy, że oświadczenie woli o wypowiedzeniu umowy pożyczki nie zostało prawidłowo doręczone pozwanej, a co za tym idzie, wierzytelność, jakiej domagał się powód, nie była jeszcze wymagalna.

Sąd stan faktyczny w przedmiotowej sprawie zrekonstruował na podstawie dokumentów przedstawionych przez powódkę, które nie budziły wątpliwości Sądu, a i strona przeciwna nie podnosiła co do nich jakichkolwiek zastrzeżeń.