Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2024 roku

Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny

w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek

Protokolant: stażysta Maja Hamanowska

po rozpoznaniu w dniu 8 października 2024 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S. kwotę 8.625 złotych (osiem tysięcy sześćset dwadzieścia pięć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 grudnia 2019 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.117 złotych (trzy tysiące sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 538,24 złotych (pięćset trzydzieści osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sędzia Małgorzata Janik- Białek

Sygn. akt III C 482/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 8 października 2024 r.

Pozwem z dnia 19 listopada 2021 r. powód – (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w S. (dalej (...) sp. z o.o. sp. k. w S.) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego – (...) Spółki Akcyjnej w S. (dalej (...) S.A. w S.) kwoty 8.625 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że legitymacja czynna powoda wywodzi się z umowy cesji wierzytelności zawartej z poszkodowanym W. G. w dniu 30 września 2019 roku. Na mocy przedmiotowej umowy strona powodowa nabyła roszczenie o odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Poszkodowany w dniu 30 września 2019 roku zawarł umowę najmu samochodu marki V. (...), nr rej. (...). Czynsz najmu ustalono na kwotę 200 zł netto za dobę + VAT. Najem pojazdu zastępczego trwał 40 dni, do dnia 8 listopada 2019 roku. Koszt najmu wyniósł 9.840 zł. W toku postępowania likwidacyjnego pozwana przyznała powodowi odszkodowanie w kwocie 1.215 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Dochodzona pozwem kwota stanowi uzupełniające odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego. Powód przedstawił przebieg postępowania likwidacyjnego, w toku którego ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność, ustalił szkodę częściową w pojeździe oraz wypłacił odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego, które w ocenie powoda nie naprawia szkody w całości. Powód wskazał, że czas najmu pojazdu zastępczego determinował 2-tygodniowy czas oczekiwania na części zamienne. Pomimo pisemnego wezwania do zapłaty pozwany nie dokonał zapłaty, co czyni pozew koniecznym i uzasadnionym.

W dniu 29 listopada 2021 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powoda (sygn. akt I C 977/21).

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) S.A. w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska w sprawie pozwany przyznał, że dobowa stawka najmu zastosowana przez powoda jest rynkowa, wskazał jednak, że poszkodowany miał możliwość wynajmu pojazdu zastępczego za jego pośrednictwem za stawkę niższą. Zdaniem pozwanego informacja o możliwości najmu pojazdu zastępczego została przedstawiona warsztatowi naprawczemu w wiadomości elektronicznej przesłanej niezwłocznie po przyjęciu zgłoszenia szkody a warsztat naprawczy powinien poinformować poszkodowanego o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego od jednego z asystorów pozwanego. Fakt nieprzekazania informacji poszkodowanemu nie może w żaden sposób obciążać pozwanego. Pozwany wskazał, że warsztat naprawczy powinien dążyć do minimalizacji rozmiarów szkody. Zdaniem pozwanego przy ustalaniu kosztów najmu należy uwzględnić stawkę, za którą zakład ubezpieczeń oferował poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego. Strona pozwana zarzuciła również, że zawyżony został okres najmu, ponieważ zasadny był 9 -dniowy okres najmu (6 dni od dnia zgłoszenia szkody do dnia oględzin, 1 dzień technologicznej naprawy, 1 dzień oczekiwania na sprowadzenie zamówionych części, 1 dzień organizacyjny związany z przyjęciem i odbiorem pojazdu).

W dalszym toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30 września 2019 r. doszło do kolizji drogowej, w której siedmioosobowy samochód marki R. (...) o nr. rej. (...), stanowiący własność W. G., został uszkodzony przez sprawcę kolizji posiadającego polisę od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A. w S..

Szkoda miała charakter częściowy. Do wymiany zakwalifikowano m.in.: okładzinę zderzaka przedniego, wzmocnienia zderzaka przedniego, wlot powietrza, reflektor lewy, moduł przedni, czujnik airbag. Do lakierowania zakwalifikowano: osłonę przednią, obudowę przodu, błotnik przedni lewy.

Pojazd nie nadawał się do dalszej jazdy.

Niesporne, a nadto

- oświadczenie z 30 września 2019 r., k. 41;

- zeznania na piśmie W. G., k. 93-104;

- dokumenty zgromadzone w aktach szkody, k. 64.

W czasie, gdy doszło do kolizji drogowej, W. G. znajdował się w drodze powrotnej do oddalonego o ok. 300 km miejsca zamieszkania. Nie miał możliwości noclegu, a ze względu na późne godziny wieczorne, zdecydował się na najem pojazdu zastępczego od (...) sp. z o.o. sp. k. w S..

W dniu 30 września 2019 roku W. G. zawarł z (...) sp. z o.o. sp. k. w S. umowę najmu pojazdu zastępczego marki V. (...) o numerze rej. (...) z rozliczeniem bezgotówkowym. Czynsz najmu ustalono na kwotę 200 zł netto za dobę + VAT. Umowa obejmowała brak limitu kilometrów, brak udziału własnego w szkodach, możliwość wyjazdu za granicę, pełne ubezpieczenia OC i AC i rozliczenie bezgotówkowe. Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

Poszkodowany wykorzystywał najęty pojazd przy codziennych czynnościach. Nie miał innego samochodu, z którego mógłby skorzystać. Najem pojazdu został zakończony w dniu 8 listopada 2019 r. z momentem odbioru uszkodzonego w kolizji pojazdu po naprawie.

Dowód:

- umowa najmu z 30 września 2019 r. wraz z OWU, k. 9-10

- oświadczenie W. G., k. 40;

- dokumenty zgromadzone w aktach szkody, k. 64;

- zeznania na piśmie W. G., k. 93-104.

W dniu 30 września 2019 r. W. G. (jako cedent) zawarł z (...) sp. z o.o. sp. k. w S. (jako cesjonariuszem) umowę cesji wierzytelności, na podstawie której cedent przelał na rzecz cesjonariusza wierzytelności przysługujące mu w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 30 września 2019 roku w pojeździe marki R. od (...) S.A. w S., nr szkody (...).

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z dnia 30 września 2019 roku, k. 8.

Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi, który w dniu 1 października 2019 r. potwierdził jej przyjęcie. W potwierdzeniu przyjęcia szkody znajduje się informacja o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego.

W. G. był zainteresowany wynajem pojazdu zastępczego od asystora szkody OC. Poszkodowany potrzebował pojazdu przeznaczonego dla siedmiu osób, bez dodatkowych opłat i kosztów. (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przekazała informację, że dopóki nie zostanie przyjęta odpowiedzialność za szkodę przez zakład ubezpieczeń, nie ma możliwości wynajmu pojazdu zastępczego w formie bezgotówkowej. Zaproponowany pojazd nie był pojazdem siedmioosobowym i należał do klasy B. Wypożyczalnia zamierzała obciążyć poszkodowanego kosztem zniesienia udziału własnego w szkodach. Ostatecznie wypożyczalnia współpracująca z ubezpieczycielem nie przedstawiła oferty najmu pojazdu zastępczego uwzględniającego potrzeby poszkodowanego.

Dowód:

- zgłoszenie szkody z 1 października 2019 r., k. 15;

- potwierdzenie przyjęcie szkody z 1 października 2019 r, k. 53;

- wiadomość elektroniczna z 1 października 2019 r., akta szkody, k. 64

- wiadomość elektroniczna z 2 października 2019 r., akta szkody, k. 64

- wiadomość elektroniczna z 3 października 2019 r., akta szkody, k. 64.

W dniu 7 października 2019 roku (...) S.A. w S. przeprowadziła oględziny uszkodzonego pojazdu, a następnie sporządziła kalkulację naprawy, zgodnie z którą koszt naprawy pojazdu winien wynieść kwotę 2.606,11 zł brutto. Kalkulacja wskazywała przewidziany zakres prac naprawczych (kwalifikację sposobu usunięcia uszkodzeń), którą tego samego dnia przekazano (...) sp. z o.o. sp. k. w S..

W wiadomości elektronicznej z 21 października 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. zwróciło się do (...) S.A. w S. z zapytaniem, dlaczego nadal nie została przyjęta odpowiedzialność za szkodę.

Dowód:

- kalkulacja naprawy nr (...), k. 19-23;

- wiadomość elektroniczna z 21 października 2019 r., akta szkody, k.64

Decyzją z dnia 21 października 2019 r. (...) S.A. w S. przyznał odszkodowanie w kwocie 2.606,11 zł brutto tytułem naprawy uszkodzonego pojazdu.

D owód:

- decyzja z dnia 21 października 2019 r., k. 16.

W dniu 22 października 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. sporządziła kosztorys E. nr (...), zgodnie z którym koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wynosi 9.179,86 zł brutto. Kosztorys uwzględnia rynkowe stawki prac naprawczych oraz oryginalne części zamienne. W dniu 23 października 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. przesłała (...) S.A. w S. kosztorys celem jego akceptacji i wyrażenia zgody na naprawę.

(...) S.A. w S. zweryfikowała kosztorys naprawy, który w dniu 28 października 2019 roku odesłała (...) sp. z o.o. sp. k. w S..

Dowód:

- kosztorys E. nr (...), k. 24-25;

- wiadomość elektroniczna z 23 października 2019 r., k. 28;

- wiadomość elektroniczna z 28 października 2019 r., k. 29.

W dniach 28-29 października 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wystąpiło do sprzedawców oryginalnych części zamiennych o wycenę wskazanych w kosztorysie komponentów oraz podanie czasu realizacji dostawy części zamiennych.

(...) Sp. z o.o. działająca jako autoryzowany koncesjoner marki R. poinformowała o braku dostępności w krajowych magazynach okładziny zderzaka przedniego, jego spojlera oraz wiązki elektrycznej czujników parkowania, zaś okres realizacji zamówienia z Francji wskazał na ok. dwa tygodnie.

W dniu 29 października 2019 roku (...) sp. z o.o. sp. k. w S. zleciło (...) Sp. z o.o. zamówienie części zamiennych.

Dowód:

- wiadomości elektroniczne, k. 31-33.

W dniu 18 listopada 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wystawiła W. G. fakturę VAT nr (...) na kwotę 19.175,39 zł brutto, w tym 9.840 zł brutto tytułem wynajmu pojazdu zastępczego (40 dni x 200 zł netto), 8.966,39 zł brutto tytułem naprawy uszkodzonego pojazdu, 369,00 zł brutto tytułem holowania uszkodzonego pojazdu. Rozliczenie nastąpiło bezgotówkowo.

Dowód:

- faktura VAT nr (...), k. 11.

Pismem z dnia 19 listopada 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wezwał (...) S.A. w S. do zapłaty należności objętych fakturą VAT nr (...) w terminie 7 dni od doręczenia pisma.

Decyzjami z dnia 20 grudnia 2019 roku oraz 22 stycznia 2020 roku (...) S.A. przyznał kwotę 1.215 złotych brutto tytułem odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego, uznając za zasadny 9-dniowy okres najmu przy dobowej stawce w wysokości 135 zł brutto. Przyjęty przez zakład ubezpieczeń okres najmu obejmował: 6 dni od dnia zgłoszenia szkody do dnia oględzin, 1 dzień technologicznej naprawy, 1 dzień oczekiwania na sprowadzenie zamówionych części, 1 dzień organizacyjny.

W wiadomości elektronicznej z dnia 10 listopada 2021 roku (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wezwał (...) S.A. w S. do zapłaty kwoty 8.625 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 20 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty tytułem refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z 19 listopada 2019 r., k. 12

- decyzje z 20 grudnia 2019 roku oraz z 22 stycznia 2022 r., k. 13, k. 17-18, k. 55

- wiadomość elektroniczna z 10 listopada 2021 roku, k. 34.

Przy założeniu, że okres na zakup i sprowadzenie części zamiennych wynosi 7 dni roboczych, okres niezbędny na naprawę pojazdu marki R. (...) o nr. rej. (...) wg zakresu naprawy określonego przez (...) sp. z o.o. sp. k. w S., tożsamy z uzasadnionym okresem najmu pojazdu zastępczego, uwzględniający oprócz technologicznego czasu naprawy pojazdu usuwającego uszkodzenia związane z kolizją zaistniałą w dniu 30 września 2019 roku, wynoszącego 2 dni robocze, także techniczny czas naprawy, biorący pod uwagę okres niezbędny na przeprowadzenie oględzin oraz przekazanie informacji o kwalifikacji szkody i wysokości odszkodowania wraz z wyliczeniami, przyjęciem pojazdu do warsztatu, weryfikację przez ubezpieczyciela kosztów naprawy określonych przez powódkę, zakup i pozyskanie oryginalnych części zamiennych oraz materiałów, schnięcie lakieru, wykonanie badań technicznych, dni wolne od pracy oraz wydanie samochodu po naprawie wynosił 29 dni kalendarzowych.

Standardowo prawidłowo zorganizowany proces zamówienia i pozyskania typowych części zamiennych z magazynów zagranicznych zlokalizowanych na terenie Europy nie powinien przekraczać 7 dni roboczych.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej R. S., k. 121-128;

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej R. S., k. 155-159

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego w zakresie techniki samochodowej R. S., k. 195-200.

(...) S.A. w S. współpracuje z podmiotami zajmującymi się wynajmowaniem samochodów zastępczych.

(...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. sporządziła Ogólne Warunki Najmu (...). W OWU zastrzeżono szereg dodatkowych opłat (np. za wydanie lub odbiór pojazdu poza godzinami od 8 do 18) oraz kar umownych (np. za utratę dokumentów).

Dowód:

- OWU, k. 35-39

- oświadczenia – k. 59-61

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 8.625 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 20 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w związku z kolizją z dnia 30 września 2019 roku, której sprawca posiadał umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Rzeczoną wierzytelność powód nabył w drodze umowy cesji. Fakty zaistnienia kolizji, najmu pojazdu zastępczego oraz nabycia wierzytelności nie były niesporne.

Stan faktyczny sprawy został ustalony w oparciu o dokumenty złożone przez strony postępowania i w oparciu o pisemne zeznania świadka W. G. (poszkodowanego). Dokumenty złożone przez strony były w całości dla sądu przekonujące, również żadna ze stron ich nie kwestionowała. W spornym zakresie wymagającym wiadomości specjalnych ustalenia faktyczne sąd poczynił w oparciu o opinię biegłego sądowego, dokonując jednak własnych ustaleń co do rzeczywistego czasokresu niezbędnego na zakup i sprowadzenie części zamiennych. Również osobowe źródło dowodowe było dla sądu w całości wiarygodne i przekonujące; nadto zeznania świadka były spójne, logiczne i korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Na podstawie art. 235[2] pkt 1 k.p.c. Sąd pominął wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej na okoliczność ustalenia czy wynajęty pojazd zastępczy odpowiadał klasie pojazdu uszkodzonego oraz ustalenia rynkowych stawek za najem pojazdu zastępczego albowiem dowód ten miałby wykazać fakty bezsporne. Nadto na podstawie art. 235[2] pkt 1 k.p.c. Sąd pominął wniosek powódki o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu techniki motoryzacyjnej na okoliczność ustalenia czy na rynku istnieje możliwość wynajęcia samochodu zastępczego odpowiadającego standardem pojazdowi uszkodzonemu za stawkę proponowaną przez pozwaną, jaki byłyby warunki tego najmu oraz czy zorganizowana sieć najmu działa w warunkach dumpingowych czy rynkowych albowiem fakt ten jest nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy.

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta. Przelew powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta i jego wyłączenie ze stosunku zobowiązaniowego łączącego go dotychczas z dłużnikiem. Wierzycielem staje się cesjonariusz, który nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu.

Pozwany nie kwestionował swojej legitymacji procesowej biernej ani legitymacji procesowej czynnej powoda, wywodzonej z umowy cesji z dnia 30 września 2019 roku. Również w ocenie Sądu powód wykazał należycie fakt nabycia dochodzonej wierzytelności.

Materialnoprawną podstawę żądania powoda stanowiły przepisy art. 822 k.c. w zw. z art. 435 k.c. w zw. z art. 436 k.c. oraz art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) (Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.).

Przesłanką każdego rodzaju odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną innej osobie jest zaistnienie zdarzenia, z którym prawo cywilne wiąże obowiązek odszkodowawczy. Podstawą domagania się wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, który odpowiada za szkody wyrządzone w związku z ruchem tego pojazdu, jest spowodowanie przez pojazd ubezpieczonego szkody majątkowej związanej z jego ruchem. Odpowiedzialność przejmuje w takiej sytuacji, na mocy umowy ubezpieczenia zawartej ze sprawcą szkody – zakład ubezpieczeń.

Przepis art. 435 § 1 k.c. , który w analizowanej sprawie znajduje zastosowanie z uwagi na treść art. 436 § 1 k.c. stanowi, że prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Zgodnie z treścią przepisu art. 436 § 1 i § 2 k.c.: § 1. Odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. § 2. W razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności.

Zgodnie zaś z treścią art. 822 § 1- § 4 k.c.: § 1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. § 2. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. § 3. Strony mogą postanowić, że umowa będzie obejmować szkody powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia. § 4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W niniejszej sprawie strona pozwana nie kwestionowała zasady odpowiedzialności, uznając swą odpowiedzialność wobec powoda w związku z zaistniałym zdarzeniem szkodowym.

Podkreślenia wymaga, iż do rozstrzygnięcia o odszkodowaniu ubezpieczeniowym przy ubezpieczeniu OC koniecznym jest sięgnięcie do ogólnych reguł Kodeksu cywilnego odnoszących się do zakresu odszkodowania, w szczególności do przepisu art. 361 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W art. 361 § 2 k.c. wskazano, iż w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Artykuł 361 k.c. wprowadza zasadę pełnego odszkodowania; jednocześnie należy z niego wyprowadzać zakaz przyznawania odszkodowania przewyższającego wysokość faktycznie poniesionej szkody (wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r., sygn. akt V CKN 1273/00; uchwała SN z dnia 15 listopada 2001 r., sygn. akt III CZP 68/01). Podstawową funkcją odszkodowania jest zatem pełna kompensacja poniesionej przez poszkodowanego szkody – nie może być ono wyższe ani niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego (wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00). Oceny, czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, jak podkreślał Sąd Najwyższy, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (uzasadnienie wyroku SN z dnia 16 maja 2002 r., sygn. akt V CKN 1273/00).

W niniejszej sprawie nie budziła wątpliwości sama konieczność najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego. Sporne były natomiast: okres i stawka najmu, przy czym pozwany nie kontestował, że stawka zastosowana przez powoda była rynkowa.

Rozstrzygniecie kwestii spornych w zakresie ustalenia okresu najmu wymagało wiadomości specjalnych, wobec tego Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej R. S.. W ocenie Sądu, opinia główna jak i uzupełniające są w pełni wiarygodne, albowiem zostały opracowane zgodnie z treścią postanowienia sądu i w sposób rzetelny, przekonujący i wyczerpujący. Jednakże biegły w konkluzji wydanych w sprawie opinii podkreślał, iż ocena zebranego materiału dowodowego, mogąca dać odpowiedź na pytanie, czy w zachowaniu strony poszkodowanej można dopatrzeć się czynników skutkujących niezasadnym lub nadmiernym wydłużeniem czasu trwania naprawy pojazdu, jak też czy postępowaniu pozwanej przypisać można nieuzasadniona zwłokę w przyjęciu odpowiedzialności gwarancyjnej za szkodę, leży jedynie w gestii Sądu i wykracza poza kompetencje biegłego.

Jak wynika z opinii biegłego, uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 29 dni (okres od zaistnienia szkody i wynajmu pojazdu zastępczego do chwili jego zgłoszenia ubezpieczycielowi – 1 dzień, okres od zgłoszenia szkody przez wykonanie oględzin pojazdu, sporządzenie wyceny kosztów naprawy, do czasu przekazania kalkulacji stronie poszkodowanej – 6 dni, okres od przekazania ubezpieczycielowi kosztorysu naprawy do czasu jego weryfikacji – 5 dni, okres na zakup i sprowadzenie części zamiennych – 7 dni roboczych, technologiczny czas naprawy pojazdu – 2 dni robocze, okres związany z przyjęciem pojazdu do warsztatu, schnięciem lakieru, wykończeniem prac, wykonaniem badań technicznych oraz wydaniem pojazdu po naprawie – 3 dni, dni wolne od pracy w okresie pozyskania części zamiennych oraz naprawy pojazdu – 5 dni).

Biegły przyjął 7-dniowy okres na zakup i sprowadzenie części zamiennych wskazując, że zebrana dokumentacja nie pozwala na ustalenie, czy omawiane części zostały zamówione oraz czasu ich ewentualnej dostawy. Jak jednak wynika z zebranego materiału dowodowego, w dniach 28-29 października 2019 r. (...) sp. z o.o. sp. k. w S. wystąpiło do sprzedawców oryginalnych części zamiennych o wycenę wskazanych w kosztorysie komponentów oraz podanie czasu realizacji dostawy części zamiennych. (...) Sp. z o.o., działająca jako autoryzowany koncesjoner marki R., poinformowała o braku dostępności w krajowych magazynach okładziny zderzaka przedniego, jego spojlera oraz wiązki elektrycznej czujników parkowania, zaś okres realizacji zamówienia z Francji określiła na około dwa tygodnie. W dniu 29 października 2019 roku warsztat naprawczy zamówił rzeczone części zamienne (vide wiadomość elektroniczna z tego samego dnia). Nie może być więc wątpliwości, że rzeczone części zamienne zostały zamówione a czas ich sprowadzenia wynosił około 2 tygodnie. Podkreślić w tym miejscu należy, że biegły sądowy, przyjmując okres 7 dni na pozyskanie części zamiennych, przyjmował czas standardowo przyjęty na zakup i dostarczenie części. Sąd zaś, na podstawie przedstawionych przez strony dowodów, ustalał stan faktyczny, jaki rzeczywiście miał miejsce w niniejszej sprawie, a nie kierował się standardami, od których dopuszczalne jest zaistnienie odstępstw.

Przedłużająca się z różnych przyczyn w toku likwidacji szkody komunikacyjnej naprawa jest co do zasady normalnym skutkiem kolizji, skoro występuje w zwykłym toku rzeczy i jest typowym, hipotetycznie możliwym do przewidzenia zjawiskiem. Oznacza to, że co do zasady za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki w czasie przedłużonej naprawy spowodowanej obiektywnymi przyczynami, których nie można przezwyciężyć (np. przejściowy brak części u dostawców, ogólnopolski problem z dystrybucją części u producenta) będzie odpowiadał sprawca szkody (ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej). Nie ma podstaw by w takich stanach faktycznych poszkodowany, który doznał szkody wbrew swojej woli, miał ponosić konsekwencje przedłużonej naprawy, skoro sprowadzało by się to do przerzucania na niego skutków kolizji pozostających z nią wprawdzie w pośrednim, ale normalnym związku przyczynowym. Podkreślenia jednak wymaga, że istnienie związku przyczynowego determinowane jest okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy. Normatywnym celem adekwatnego związku przyczynowego jest wyznaczenie granicy między skutkami, które można przypisać pozwanemu, a tymi których przypisać mu nie można. W ostatecznym rozrachunku o kwalifikacji następstwa, jako normalnego lub anormalnego będzie decydować ocena ustalonych faktów przeprowadzona przez sąd z uwzględnieniem obciążającego strony rozkładu ciężaru dowodu (m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2010 roku sygn. akt, III CZP 129/09, nie publ.). Do przerwania normalnego związku przyczynowego dojdzie przez wystąpienie zdarzenia, które nie jest normalnym, adekwatnym skutkiem określonej przyczyny, ale nowym, niezależnym ogniwem. Do wyłączenia odpowiedzialności sprawcy (ubezpieczyciela) dojdzie, gdy odpowiedzialność cywilnoprawną za przedłużającą się naprawę ponosi poszkodowany.

Biorąc pod uwagę przeprowadzone postępowanie dowodowe, w ocenie Sądu, poszkodowany nie ponosi odpowiedzialności za niedostępność na krajowym rynku części zamiennych i konieczność ich zamówienia z Francji. Konsekwencją powyższego był dłuższy, niż zazwyczaj, okres oczekiwania na części zamienne (2 tygodnie). Do ustalonych przez biegłego 29 dni należało więc doliczyć 7 dni na sprowadzenie części zamiennych oraz 4 dni wolne od pracy (16,17,23,24 listopada 2019 roku). Warto także przy tym podkreślić, że ubezpieczyciel zwlekał aż do 21 października 2024 r. z przejęciem odpowiedzialności za szkodę, co wstrzymywało proces przystąpienia do naprawy pojazdu.

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd uznał za zasadny cały okres najmu pojazdu zastępczego tj. 40 dni.

Jeśli zaś chodzi o dobową stawkę najmu, pozwany przyznał, że stawka dochodzona przez powoda jest rynkowa. Strona pozwana zarzuciła natomiast, że umożliwiła poszkodowanemu wynajem pojazdu zastępczego odpowiedniej klasy po niższej stawce, z której to oferty poszkodowany niezasadnie nie skorzystał. Ta okoliczność nie została jednak wykazana przez pozwanego (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Pozwany co prawda poinformował o możliwości najmu pojazdu zastępczego, jednak nie przedstawił konkretnej oferty najmu pojazdu na warunkach akceptowalnych przez poszkodowanego. Takiej oferty nie przedstawiła również wypożyczalnia pojazdów współpracująca z pozwanym. Należy w tym miejscu podkreślić, że W. G. był zainteresowany wynajem pojazdu zastępczego dla siedmiu osób (tej samej klasy co uszkodzony) od asystora szkody OC bez dodatkowych opłat i kosztów. Z kolei (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. (wypożyczalnia współpracująca z pozwanym) przekazała informację, że dopóki nie zostanie przyjęta odpowiedzialność za szkodę przez zakład ubezpieczeń, nie ma możliwości wynajmu pojazdu zastępczego w formie bezgotówkowej. Ostatecznie wypożyczalnia współpracująca z ubezpieczycielem, jak i sam ubezpieczyciel, nie przedstawili poszkodowanemu oferty najmu pojazdu zastępczego uwzględniającego jego potrzeby (np. w zakresie liczby przewożonych osób). Należy przy tym zaważyć, że najem w wypożyczalni współpracującej z pozwanym obwarowany był szeregiem zastrzeżeń niekorzystnych dla poszkodowanego. W Ogólnych Warunkach Najmu (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. zastrzeżono szereg dodatkowych opłat (np. za wydanie lub odbiór pojazdu poza godzinami od 8 do 18) oraz kar umownych (np. za utratę dokumentów).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, w ocenie Sądu pozwany nie wykazał, że w dacie zainicjowania postępowania likwidacyjnego miał realną możliwość zorganizowania najmu pojazdu zastępczego na warunkach co najmniej tożsamych z warunkami najmu wypożyczalni, z której skorzystał poszkodowany. Podkreślić nadto należy, że kolizja zaistniała w godzinach późno popołudniowych, a poszkodowany był w drodze do oddalonego o 300 km miejsca zamieszkania. Z uwagi na nieprzyjęcie przez ubezpieczyciela odpowiedzialności za szkodę aż do dnia 21 października 2019 r., współpracująca z pozwanym ubezpieczycielem wypożyczalnia pojazdów odmówiła wynajmu pojazdu bezgotówkowo. Gdyby zatem poszkodowany nie skorzystał z oferty powoda, poniesiona przez niego szkoda mogłaby być znacznie większa. Nadto pojazd zaoferowany przez MasterRent 24 nie był pojazdem siedmioosobowym, lecz pojazdem klasy B, a zatem nie odpowiadał klasą pojazdowi uszkodzonemu, co wynika wprost z treści wiadomości elektronicznej z dnia 2 października 2019 r. skierowanej przez powoda do ubezpieczyciela k. 26. Z wiadomości tej wynika nadto, że przedmiotowa wypożyczalnia miała obciążyć poszkodowanego kosztami zniesienia udziału własnego w szkodzie. Warunki najmu pojazdu zastępczego od wskazanej przez ubezpieczyciela wypożyczani nie były zatem dla poszkodowanego korzystne.

Strona pozwana nie wykazała zatem, że poszkodowany, wynajmując pojazd zastępczy od (...) sp. z o.o. sp. k. w S., działał wbrew obowiązkowi lojalności i przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody. Marginalnie podkreślić należy, że poszkodowany ma prawo wyboru dowolnego podmiotu oferującego pojazdy zastępcze, o ile stawka najmu mieści się w kategoriach cen rynkowych występujących na rynku lokalnym. A przecież pozwany nie kwestionował, że stawka przyjęta przez stronę powoda jest stawką rynkową.

Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd uznał, że powodowi, tytułem refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego, należy się dopłata do odszkodowania w wysokości 8.625 złotych tytułem najmu pojazdu zastępczego (40 dni x 246 zł brutto = 9. 840 zł ; minus wypłacone już odszkodowanie w kwocie 1. 215 zł = 8. 625 zł). Biorąc pod uwagę powyższe Sąd orzekł, jak w punkcie I. sentencji wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. Za początkową datę naliczania odsetek Sąd przyjął dzień 20 grudnia 2019 r., zgodnie z żądaniem pozwu. Stosownie do art. 817 § 1 k.c. ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Stosownie zaś do § 2 gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1. Roszczenie o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego zostało zgłoszone pismem z dnia 19 listopada 2019 r., trzydziestodniowy termin spełnienia tego świadczenia upłynął z dniem 19 grudnia 2019 r. Od dnia 20 grudnia 2019 r. pozwany popadł zatem w opóźnienie ze spełnieniem świadczenia, co uzasadnia zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 20 grudnia 2019 r. zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu sąd orzekł w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Przepis art. 98 §1 k.p.c. stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na koszty te, zgodnie z treścią art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 3 k.p.c. i 99 k.p.c., składa się wynagrodzenie pełnomocnika, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c. od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu – za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty.

Mając na względzie, że pozwany przegrał proces w całości, obowiązany jest zwrócić powodowi koszty związane z niniejszym postępowaniem na które składają się: kwota 1.800 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika powoda – radcy prawnego, obliczona na podstawie § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804 ze zm.), 500 zł opłaty od pozwu – art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.), 17 złotych z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz część IV załącznika ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 Nr 225 poz. 1635 z późn. zm.) oraz 800 zł wpłaconej tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego.

Stąd też w punkcie II. sentencji wyroku Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W punkcie III. sentencji wyroku sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 z późń. zm.), który stanowi, iż kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz: strony, której czynność spowodowała ich powstanie.

Wynagrodzenie biegłego obejmowało kwotę 1.338,24 zł. Sąd przy rozliczeniach stron uwzględnił zaliczkę wpłaconą powoda – 800 zł. Sąd obciążył stronę pozwaną pozostałą kwotą wydatku analogicznie jak przy rozstrzygnięciu o kosztach postępowania.

W świetle powyższych okoliczności orzeczono jak w sentencji wyroku.

Sędzia Małgorzata Janik – Białek