III C 165/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2024-12-19
Sygn. akt III C 165/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 19 grudnia 2024 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: |
Sędzia Justyna Pikulik |
Protokolant: |
Kapcer Paszyński |
po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2024 r. w Szczecinie na rozprawie
sprawy z powództwa S. S.
przeciwko M. M.
o zapłatę
1.utrzymuje w mocy w nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w postępowaniu nakazowym w dniu 22 czerwca 2023 r. sygn. akt I Nc 1508/22 co do rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu w zakresie należności głównej i odsetek;
2.uchyla zawarte w nakazie zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w postępowaniu nakazowym w dniu 22 czerwca 2023 r. sygn. akt I Nc 1508/22 rozstrzygnięcie co do kosztów procesu;
3.odstępuje od obciążania pozwanego M. M. kosztami procesu;
4.przyznaje pełnomocnikowi pozwanego M. M. z urzędu radcy prawnemu M. D. od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 4.428 zł (cztery tysiące czterysta dwadzieścia osiem złotych) w tym kwotę 828 zł (osiemset dwadzieścia osiem złotych) tytułem podatku VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu M. M. z urzędu;
5.nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarbu Państwa.
Sygn. akt III C 165/24
UZASADNIENIE
Pozwem z 29 listopada 2022 r. powód S. S. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzenie od pozwanego M. M. kwoty 12.165,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 2 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwu wskazano, że roszczenie powoda wynika z zawartej w lutym 2022 r. pomiędzy nim, a pozwanym umowy, na podstawie której pozwany zlecił powodowi naprawienie samochodu D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który uległ uszkodzeniu na skutek kolizji. Powód wskazał, że przed oddaniem auta do naprawy powód sporządził kalkulację naprawy pojazdu na kwotę 15.294,14 zł, którą pozwany zaakceptował. Powód dokonał naprawy pojazdu i wystawił fakturę VAT na kwotę 21.165,34 zł, którą pozwany zaakceptował przy odbiorze samochodu.
Jako, że pozwany z ww. kwoty uiścił jedynie kwotę 8.990,90 zł uzyskaną tytułem odszkodowania od ubezpieczyciela, powód pismem z dnia 18 lipca 2022 r. zażądał od pozwanego zapłaty pozostałej umówionej części, tj. kwoty żądanej w pozwie. Tę próbę ugodowego załatwienia sprawy powód jednak zignorował.
22 czerwca 2023 r. Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym ( sygn. akt I Nc 1508/22), w którym zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę dochodzoną w pozwie oraz obciążono go kosztami procesu w wysokości 2. 605 zł.
Pozwany M. M. w przepisanym terminie, pismem z dnia 14 lipca 2023 r. wywiódł zarzuty od ww. nakazu zapłaty ( mylnie oznaczone jako sprzeciw od nakazu zapłaty). W ww. zarzutach podniósł, że zgodnie z poczynionymi z powodem ustaleniami nie było mowy o tym, by miał on ponosić koszty naprawy powyżej kwoty wypłaconej przez ubezpieczyciela, a naprawa miała być wykonywana w ramach pieniędzy uzyskanych z ubezpieczenia. Ponadto pozwany podniósł, że dokumenty, które podpisał przy odbiorze auta zostały mu podsunięte przez powoda, a on sam nie miał okularów, by móc zapoznać się z ich treścią.
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2024 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie zwolnił pozwanego M. M. od kosztów sądowych w części, tj. w zakresie opłaty sądowej od zarzutów od nakazu zapłaty w wysokości 562 zł.
Postanowieniem z dnia 20 czerwca 2024 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie zwolnił pozwanego M. M. od kosztów sądowych w całości i ustanowił dla pozwanego M. M. pełnomocnika z urzędu.
W piśmie z 25 kwietnia 2024 r. pełnomocnik powoda S. S. podtrzymał dotychczasowe stanowisko i zaprzeczył twierdzeniom pozwanego co do treści ustaleń dotyczących ceny naprawy pojazdu, a także kwestii związanych z podpisaniem faktury przy odbiorze samochodu.
W piśmie z 24 września 2024 r. pełnomocnik pozwanego z urzędu podtrzymała dotychczasowe wnioski i twierdzenia pozwanego, a ponadto wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej według norm przepisanych od powoda na rzecz pełnomocnika pozwanego, względnie o przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu, wskazując, że koszty te nie zostały zaspokojone ani w całości, ani w części.
W uzasadnieniu pisma pełnomocnik pozwanego podtrzymał dotychczasowe twierdzenia dotyczące treści umowy co do ceny naprawy pojazdu, a także te dotyczące niezapoznania się przez pozwanego z dokumentami przedstawionymi mu przez powoda. Pełnomocnik pozwanego podniosła także zarzut nadużycia przez powoda przysługującego mu prawa, o którym mowa w art. 5 k.c., które objawiać się miało w znaczącym zawyżeniu kosztów naprawy pojazdu, powoływanie się na wpływy w zakresie możliwego uzyskania wyższej kwoty odszkodowania, celowym przedłużaniu naprawy w celu zwiększenia opłaty za garażowanie pojazdu.
Na rozprawie 3 grudnia 2024 r. strony podtrzymały swoje dotychczasowe wnioski.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
25 lutego 2022 roku powód S. S., prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) zawarł z pozwanym M. M. umowę o dzieło dotyczącej naprawy i przechowanie samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiącego własność pozwanego M. M.. Powód S. S. jako przyjmujący zamówienie zobowiązał się do naprawy pojazdu D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), który został uszkodzony na skutek kolizji drogowej, w zakresie określonym w pisemnym załączniku, przy użyciu części nowych i oryginalnych, oraz do przechowania tego pojazdu przez okres niezbędny do wykonania dzieła.
Pozwany M. M., jako zamawiający, zobowiązał się do zapłacenia S. S. odpowiedniego wynagrodzenia związanego z wykonanym przez niego dziełem w terminie 14 dni od powiadomienia go o zakończeniu naprawy. Ponadto pozwany M. M. w ww. umowie zobowiązał się do pokrycia kosztów garażowania pojazdu i zajęcia stanowiska pracy w okresie przestoju wynikającego nie z winy warsztatu, tj. oczekiwanie na pierwsze i dodatkowe oględziny w terminie od dnia zgłoszenia szkody do dnia przyjęcia odpowiedzialności i ustalenia jej w stawce dobowej za przechowanie pojazdu, którą w umowie ustalono na 40 zł netto za dobę.
Jednocześnie na mocy upoważnienia z 24 lutego 2022 r. pozwany M. M. upoważnił powoda S. S. do podejmowania szeregu czynności związanych z likwidacją szkody u ubezpieczyciela, m.in. zgłoszenia szkody, odbioru protokołu oględzin i kalkulacji, odbioru zaliczek i odszkodowań, dochodzenia roszczeń i składania odwołań, negocjacji dotyczących sposobu rozliczenia szkody dotyczącej samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...).
Jednocześnie pozwany M. M. zobowiązał się do osobistej zapłaty kosztów naprawy w razie całkowitej lub częściowej odmowy zapłaty odszkodowania przez wskazane Towarzystwo (...).
Zarówno zlecenie naprawy z 25 lutego 2022 r. jak i upoważnienie z 24 lutego 2022 r. zostały osobiście podpisane przez pozwanego M. M..
Powód S. S. sporządził kalkulację kosztów naprawy samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 15.294,14 zł.
Dowód:
- umowa zlecenia naprawy blacharsko-lakierniczej, k. 7;
- upoważnienie, k. 8;
-kalkulacja naprawy k. 9-10
W ramach otrzymanego upoważnienia w procesie likwidacji szkody dotyczącej samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) powód S. S. prowadził mailową korespondencję z Towarzystwem (...), które zobowiązane było do likwidacji szkody jako ubezpieczyciel jej sprawcy. Ubezpieczyciel rozliczył szkodę jako całkowitą i odmówił wypłaty środków w wysokości wynikającej z kalkulacji sporządzonej przez S. S..
Dowód:
- korespondencja powoda z (...) .U. S.A. w W., k. 103-121.
S. S. wywiązał się ze swojej części zobowiązania i dokonał naprawy pojazdu samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiącego własność pozwanego M. M..
M. M. odbierając naprawiony samochód nie zgłosił co do jego stanu żadnych zastrzeżeń i podpisał fakturę VAT Nr (...) z 18 maja 2022 r., z której wynikało zobowiązanie do zapłaty łącznie kwoty 21.165,34 zł za czynności zmierzające do usunięcia szkody powypadkowej w przedmiotowym samochodzie, w tym kwoty 15.294,14 zł za naprawę pojazdu, kwoty 3.837,60 zł za garażowanie pojazdu w okresie od 25 lutego 2022 r. do 18 maja 2022 r., kwoty 246 zł za wykonanie kalkulacji naprawy, kwoty 147,60 zł i 246 zł za mycie pojazdu przed i po naprawie, kwoty 984 zł za proces przyjęcia samochodu i likwidacji szkody oraz kwoty 410 zł serwis klimatyzacji. Na poczet tej wierzytelności zaliczono kwotę 9.000 zł, którą pozwany M. M. uiścił w trakcie naprawy pojazdu, po tym, gdy otrzymywał pieniądze w ramach likwidacji szkody od ubezpieczyciela. Do zapłaty pozostała zatem kwota 12.165,34 zł.
Datę wymagalności tego roszczenia strony ustaliły na dzień 1 czerwca 2022 r.
Pozwany przy odbiorze naprawionego pojazdu nie kwestionował ani sposobu, ani jakości naprawy, nie kwestionował też wykonanych w procesie likwidacji szkody przez powoda czynności, jak również dodatkowych kosztów powstałych w procesie likwidacji szkody. Pozwany odebrał fakturę, podpisał ją, zapewnił także powoda, że uiści należność wynikającą z wystawionej faktury, gdy uzyska pieniądze na ten cel.
Pozwany nie uiścił jednak pozostałej części kwoty należnej powodowi za naprawdę pojazdu i inne czynności podjęte w toku likwidacji szkody.
Dowód:
- faktura VAT Nr (...), k. 11, k.105.
- pokwitowania wpłat z 11 i 28 marca 2022 r., oraz z 25 kwietnia 2022 r., k. 173- 174;
- przesłuchanie S. S.;
- przesłuchanie M. M..
Pismem z dnia 18 lipca 2022 r. powód S. S. wezwał pozwanego M. M. do zapłaty kwoty 12.165,44 zł za naprawę pojazdu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania do zapłaty. Mimo wezwania, pozwany nie uiścił ww. kwoty na rzecz powoda.
Dowód:
-wezwanie do zapłaty z 18.07.2022 r. k. 12-13.
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
W przedmiotowej sprawie powód S. S. domagał się zasądzenie od pozwanego M. M. kwoty 12.165,34 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od dnia 2 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania.
Roszczenie powoda okazało się być zasadne, a zatem nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym należało utrzymać w mocy. Stąd też w pkt 1 wyroku Sąd utrzymał w mocy w nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w postępowaniu nakazowym w dniu 22 czerwca 2023 r. sygn. akt I Nc 1508/22 co do rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu w zakresie należności głównej i odsetek.
W ocenie Sądu, w okolicznościach przedmiotowej sprawy powód S. S. i pozwany M. M. zawarły w dniu 25 lutego 2022 r. mieszaną umowę o dzieło i o przechowanie samochodu marki D. (...) o numerze rejestracyjnym (...).
Stosownie do art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Natomiast zgodnie z art. 835 k.c. przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie. Koncepcja dotycząca tego, że umowa, której przedmiotem jest naprawa pojazdu, stanowi umowę mieszaną o dzieło i o przechowanie znajduje swoją podstawę w orzecznictwie (zob.: Wyrok SA w Warszawie z 26.03.2013 r., I ACa 1150/12, LEX nr 1315715; Wyrok SN z 25.11.2004 r., V CK 235/04, LEX nr 148150.)
W przedmiotowej sprawie pozwany nie kwestionował, że naprawa stanowiącego jego własność pojazdu została przez powoda wykonana. Nie kwestionował także jakości i sposobu wykonania naprawy, jak również wykonania pozostałych czynności w procesie likwidacji szkody, wskazanych w wystawionej przez powoda w dniu 18 maja 2022 r. fakturze Vat, takich jak garażowanie pojazdu, wykonanie kalkulacji szkody, mycia pojazdu, czynności w procesie likwidacji szkody. Pozwany kwestionował natomiast kwotę wynagrodzenia, jakiej powód zażądał za wykonanie ww. czynności.
Ustawodawca przewidział kilka sposobów określenia wynagrodzenia należnego przyjmującemu zamówienie, czemu wyraz dał w art. 628 i 629 k.c. Po pierwsze, strony mogą wprost ustalić wysokość wynagrodzenia. Po drugie, mogą wskazać podstawy do jego ustalenia. Jeżeli brak tych dwóch podstaw do ustalenia wysokości wynagrodzenia, przyjmuje się, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli i na podstawie tej reguły nie sposób ustalić wynagrodzenia, to przyjmuje się, że przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz jego innym nakładom. Poza tym strony mogą umówić się na ustalenie wynagrodzenia na podstawie kosztorysu uwzględniającego planowane prace i przewidywane koszty wykonania dzieła.
Ponadto, w odniesieniu do umowy przechowania, zgodnie z ogólną zasadą swobody umów, stanowiącą fundament prawa cywilnego, strony mogą co do zasady w sposób nieograniczony kształtować kwestię wynagrodzenia za przechowanie rzeczy.
Fakt wejścia stron w te stosunki prawne pozostaje w zasadzie bezsprzeczny, a kwestią sporną jest jedynie należne S. S. wynagrodzenie. W chwili zawarcia umowy strony nie uzgodniły wprost należnej S. S. kwoty wynagrodzenia za naprawę samochodu, nie określiły także podstaw do jego ustalenia. Podstawą do ustalenia wysokości należnego powodowi wynagrodzenia może być sporządzona przez niego kalkulacja naprawy nr 20/02/2022, choć nie można tracić z pola widzenia także faktu, że kalkulacja ta została sporządzona głównie do celów postępowania przed ubezpieczycielem. Nie mniej jednak, kwota 15.294,14 zł wynikająca z ww. kalkulacji szkody, została ostatecznie przyjęta jako koszt naprawy przedmiotowego pojazdu, co znalazło odzwierciedlenie w fakturze z 18 maja 2022 r.
Konkretna kwota całości należnego powodowi wynagrodzenia została ustalona dopiero po wykonaniu przez S. S. całości swojego zobowiązania i potwierdzona została przez zlecającego zamówienie M. M. poprzez własnoręczne podpisanie faktury, opiewającej na kwotę 21.165,34 zł za czynności zmierzające do usunięcia szkody powypadkowej w przedmiotowym samochodzie, w tym kwoty 15.294,14 zł za naprawę pojazdu, kwoty 3.837,60 zł za garażowanie pojazdu w okresie od 25 lutego 2022 r. do 18 maja 2022 r., kwoty 246 zł za wykonanie kalkulacji naprawy, kwoty 147,60 zł i 246 zł za mycie pojazdu przed i po naprawie, kwoty 984 zł za proces przyjęcia samochodu i likwidacji szkody oraz kwoty 410 zł serwis klimatyzacji.
W tym momencie strony skonkretyzowały, bliżej nieustaloną w chwili oddawania samochodu do naprawy, kwotę wynagrodzenia należną S. S..
Sąd nie miał wątpliwości co do tego, że wszystkie czynności, za które powód zażądał wynagrodzenia powód na rzecz pozwanego wykonał. Po pierwsze, nie kwestionował tego sam pozwany, po drugie, wynikały one wprost z umowy zawartej przez strony w dniu 25 lutego 2022 r. oraz upoważnienia z dnia 24 lutego 2022 r. Oba te dokumenty zostały własnoręcznie podpisane przez pozwanego, co oznacza, że zapoznał się z ich treścią i ją akceptował, a tym samym, zgodził się na zakres i cenę podjętych i wykonanych przez powoda czynności w procesie likwidacji szkody w pojeździe.
Twierdzenia pozwanego, jakoby nie zapoznał się on z treścią umowy i faktury, z której wynikało jego zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia S. S. są w przedmiotowej sprawie w gruncie rzeczy irrelewantne. Po pierwsze, kwestia ta nie została odpowiednio udowodniona przez pozwanego, po wtóre sytuacja ta nie wypełnia znamion złożenia oświadczenia woli w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli, przeto Sąd nie musiał badać tej kwestii z urzędu. Natomiast sam pozwany nie podjął jakichkolwiek kroków w celu uchylenia się od skutków prawnych tego oświadczenia woli. Stąd, w ocenie Sądu nie było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania tego, że M. M. zobowiązał się do zapłaty na rzecz S. S. wynagrodzenia w kwocie 21.165,34 zł. Jednocześnie, jak wynika z samej faktury, na poczet tej kwoty zaliczono kwotę 9.000 zł, którą pozwany uiszczał w częściach jeszcze przed wykonaniem dzieła przez powoda.
Nie było zdaniem Sądu także podstaw do zakwestionowania objętych fakturą czynności, ich zakresu, wartości czy jakości wykonania, takich zarzutów bowiem pozwany nawet nie formułował. Pozwany, broniąc się w procesie przed obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia powodowi, formułował jedynie zarzut, że strony umówiły się, że naprawa nastąpi jedynie w granicy kwoty uzyskanej przez pozwanego tytułem odszkodowania od ubezpieczyciela sprawy. Twierdzenia pozwanego nie znalazły potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Nie potwierdziła ich w szczególności przesłuchana na tą okoliczność świadek D. C.. Stanowczo zaprzeczył im sam powód. Trudno zdaniem Sądu uznać prawdziwość twierdzeń pozwanego w zakresie ustalenia kosztów naprawy i wynagrodzenia powoda w wysokości jedynie odszkodowania ubezpieczyciela, albowiem w dacie przystąpienia do naprawy pojazdu nie znał tej kwoty ani powód, ani pozwany. Tym samym, nie sposób uznać, że powód, jako przedsiębiorca zawodowo trudniący się naprawą pojazdów, podjął się naprawy być może finalnie całkowicie dla niego nieopłacalnej, przy założeniu braku wiedzy co do wysokości swojego wynagrodzenia. Tym bardziej, że powód sporządził kalkulację naprawy tego pojazdu, a zatem wiedział na jaką kwotę będzie ona opiewać. Jednocześnie, niewiarygodne pozostają twierdzenia pozwanego, że zlecił powodowi wykonanie naprawy pojazdy jak najniższym kosztem, przy użyciu części starych, używanych lub ze tzw. „szrotu”. Zaprzeczył temu powód, a z umowy podpisanej przez strony w dniu 25 lutego 2022 r. wynika, że naprawa miała być wykonana częściami nowymi i oryginalnymi. Poza tym, powód jako przedsiębiorca udziela na wykonaną naprawę gwarancji, zatem trudno zakładać, że dokonałby tej naprawy „jak najtaniej”, nawet przy użyciu starych części, narażając się na konieczność naprawy pogwarancyjnej w przypadku późniejszej reklamacji tak dokonanej naprawy.
Podniesiony przez pełnomocnika pozwanego zarzut nadużycia przez powoda prawa podmiotowego, o którym mowa w art. 5 k.c. jest także bezzasadny. Strona pozwana nie wykazała w dostateczny sposób na czym te nadużycie prawa miałoby polegać. Kwestia garażowania pojazdu i naliczania opłat za ten okres podyktowana była oczekiwaniem na decyzje ubezpieczyciela, a pozwany nie musiał pozostawiać swojego pojazdu w tym okresie u powoda. Na uwagę zasługuje także fakt, że dobowy koszt przechowania pojazdu przez S. S. na umowie zlecenia naprawy blacharsko-lakierniczej został podkreślony, był łatwy do zauważenia, przeto pozwany musiał mieć świadomość kosztów pozostawienia pojazdu na przechowanie u S. S., a co więcej, sam się na to zgodził podpisując umowę z dnia 25 lutego 2022 r.
A zatem na skutek zawartej pomiędzy stronami umowy S. S. przysługiwało względem M. M. roszczenie o zapłatę kwoty 21.165,34 zł, pomniejszone o kwotę 9.000 zł, a zatem o zapłatę 12.165 34 zł. Roszczenie te stało się wymagalne z upływem wskazanym w fakturze z 18 maja 2022 r., tj. 1 czerwca 2022 r., lecz pomimo tego M. M. powyższej kwoty nie uiścił, mimo późniejszych wezwań do zapłaty. Przeto należało stwierdzić, że M. M. pozostawał w zwłoce ze spełnieniem swojego świadczenia, a jako że było to świadczenie pieniężne, to stosownie do art. 481 § 1 k.c. S. S. przysługują od M. M. odsetki za opóźnienie w spełnieniu tego świadczenia od dnia wymagalności tego roszczenia, to jest od 2 czerwca 2022 r.
Prawdziwość dowodów z dokumentów przedstawionych przez obie strony postępowania nie budziła wątpliwości Sądu, albowiem autentyczność żadnego z nich nie była w zasadzie podważana, a jedynie co do faktury VAT nr (...) pozwany czynił zarzuty związane z okolicznościami wystawienia i podpisania przez niego tego dokumentu. Nie kwestionował jednak swojego podpisu pod ww. fakturą, ani też pod dokumentem zlecenia naprawy i upoważnienia dla powoda. Nie ulega zatem wątpliwości Sądu, że pozwany ww. dokumenty dobrowolnie podpisał, zaciągając tym samym wskazane w nich zobowiązania.
Sąd uznał dowód z przesłuchania powoda za wiarygodny w całości. Sąd dostrzegł, że powód był żywo zainteresowany losami procesu, dlatego do jego depozycji podszedł z daleko idącą ostrożnością. Niemniej jednak jego relacja pozostaje zbieżna z dowodami z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w niniejszym postępowaniu, a także zgodna z zasadami doświadczenia życiowego. Powszechne w obrocie gospodarczym są sytuacje, w których strony podobnych umów dopiero po wykonaniu niezbędnych napraw w pełni ustalają konkretną kwotę wynagrodzenia należną przyjmującemu zamówienie. Jednocześnie całkowicie niespotykanymi i nieracjonalnymi są sytuacje, w których wysokość wynagrodzenia miałaby zostać uzależniona od zdarzenia przyszłego i niepewnego jakim jest wypłata środków przez ubezpieczyciela. W takiej sytuacji przyjmujący zamówienie mógłby w ogóle nie otrzymać należnego mu wynagrodzenia ( w przypadku np. odmowy wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela). Zawarcie takiej umowy jest całkowicie nieuzasadnione ekonomicznie, a biorąc pod uwagę fakt, że powód jest profesjonalnym przedsiębiorcą, nie sposób przyjąć, że zgodziłby się na tak niekorzystną dla siebie metodę ustalenia jego wynagrodzenia. Zestawiwszy te okoliczności z treścią umowy z 25 lutego 2022 r., a także podpisaną przez pozwanego fakturą, Sąd doszedł do przekonania, że wersja wydarzeń przedstawiona przez powoda jest prawdziwa.
Z tych też względów Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego złożonym w czasie jego przesłuchania na rozprawie w zakresie, w jakim nie są one zgodne z materiałem dowodowym uznanym przez Sąd za wiarygodny, tj. dowodami z dokumentów i zeznaniami powoda, w szczególności w zakresie ustalenia wynagrodzenia należnego powodowi S. S..
Sąd nie dał wiary także zeznaniom świadka D. C. z wyżej wymienionych względów. Co najistotniejsze, świadek nie potrafiła precyzyjnie wskazać, jak strony ustaliły wysokość wynagrodzenia. Ponadto, jej zeznania są sprzeczne z faktem, przyznanym w zasadzie przez pozwanego, tj. podpisania umowy z 25 lutego 2022 r. Świadek twierdziła, że żadna umowa przy pozostawieniu auta w przedsiębiorstwie (...) nie była podpisywana, co jest oczywiście sprzeczne z pozostałym wiarygodnym materiałem dowodowym zebranym w sprawie. Sąd nie tracił także z pola widzenia faktu tego, że świadek pozostawała w wieloletniej i bliskiej koleżeńskiej relacji z pozwanym oraz rozmawiała z nim o przedmiotowej sprawie, co w ocenie Sądu miało wpływ na treść złożonych przez nią na rozprawie zeznań.
Mając wszystko powyższe na uwadze, Sąd w pkt 1 wyroku utrzymał w mocy nakaz zapłaty wydany prze Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie z 22 czerwca 2023 r., sygnatura akt I Nc 1508/22 co do rozstrzygnięcia o żądaniu pozwu w zakresie należności głównej i odsetek.
Natomiast w pkt 2 wyroku Sąd uchylił zawarte w nakazie zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w postępowaniu nakazowym w dniu 22 czerwca 2023 r. sygn. akt I Nc 1508/22 rozstrzygnięcie co do kosztów procesu i w pkt 3 odstąpił od obciążania pozwanego M. M. kosztami procesu.
Stosownie do art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Powołany przepis urzeczywistnia zasadę słuszności i stanowi wyłom w zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu, przewidzianej w przepisie art. 98 k.p.c. pozostawiając sądowi pewną swobodę w przyznawaniu zwrotu kosztów procesu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1976 r., sygn. IV PZ 61/76) Art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje jednak pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, dlatego też ich kwalifikacja należy do sądu, po rozważeniu całokształtu okoliczności konkretnej sprawy. Do kręgu okoliczności branych przez sąd po uwagę należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Sąd zdaje sobie sprawę z poglądu wyrażonego w doktrynie i orzecznictwie, że sam fakt zwolnienia strony od kosztów sądowych i jej wiek nie stanowią podstawy do zastosowania normy dekodowanej z art. 102 k.p.c. (zob. M. Manowska [w:] A. Adamczuk, P. Pruś, M. Radwan, M. Sieńko, E. Stefańska, M. Manowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom I. Art. 1-477(16), LEX/el. 2022, art. 102 oraz powoływane tam orzecznictwo), o tyle w przedmiotowej sprawie wiek, trudna sytuacja finansowa pozwanego, schorzenia z jakimi się boryka, w pełni uzasadniają odejście od ogólnej zasady ponoszenia kosztów procesu odstąpienia od obciążania nimi pozwanego. Z tych względów orzeczono jak w punkcie 2 i 3.
Sąd szczegółowo zapoznał się z sytuacją osobistą i majątkową pozwanego, orzekając w postanowieniu z dnia 20 czerwca 2024 r. o zwolnieniu go od kosztów sądowych w całości i ustanowieniu dla niego pełnomocnika z urzędu. W ocenie zatem Sądu, w niniejszej sprawie występują przesłanki do odstąpienia od obciążania pozwanego kosztami procesu, gdyż prawdopodobnie, mając na względzie sytuację majątkową powoda, ewentualna egzekucja tych kosztów okazałaby się bezskuteczna. Sąd miał także na względzie, że ma mocy wydanego wyroku pozwany będzie zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda kwoty 12.165,34 zł wraz z odsetkami, co także będzie stanowiło dla niego poważne obciążenie finansowe.
W pkt 5 wyroku Sąd stwierdził, że wobec przyznanego pozwanemu zwolnienia od kosztów sądowych w całości, nieuiszczone koszty sądowe, na jakie w niniejszej sprawie złożyła się opłata od zarzutów od nakazu zapłaty, ponosi Skarbu Państwa. Stosownie bowiem do art. 100 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w razie zwolnienia strony od kosztów sądowych w całości, nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.
W punkcie 4 wyroku Sąd przyznał pełnomocnikowi pozwanego wyznaczonemu z urzędu kwotę 4.428 zł w tym 828 zł tytułem podatku VAT od Skarbu Państwa jako kwotę należną radcy prawnemu M. D. za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną pozwanemu M. M. z urzędu. Ww. kwotę Sąd ustalił na podstawie § 8 pkt 5 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. poz. 764).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Justyna Pikulik
Data wytworzenia informacji: