Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 23 kwietnia 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Otto

Protokolant: stażysta Katarzyna Jaworowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2025r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) 1 Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W.

przeciwko W. O.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  przyznaje adwokat M. J. kwotę 1 771,20 zł (tysiąc siedemset siedemdziesiąt jeden złotych dwadzieścia groszy) tytułem wynagrodzenia za sprawowanie funkcji kuratora;

III.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 331,20 zł (trzysta trzydzieści jeden złotych dwadzieścia groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 68/25

UZASADNIENIE

(...) 1 Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności w W. wniósł o zasądzenie od W. O. kwoty 24 827,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód podniósł, że pozwany nie wywiązał się z umowy kredytu gotówkowego numer (...) zawartej w dniu 15 grudnia 2020 r. z (...) z siedzibą w T., działającym w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie, na która składają się należności z następujących tytułów:

- kwota 22 070,92 zł tytułem niespłaconego kapitału,

- kwota 1 081,48 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, naliczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 18 października 2022 r. do dnia 13 marca 2023 r.,

- kwota 1 674,7 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych, naliczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 31 marca 2022 r. do dnia 17 marca 2022 r.

Wierzytelność tą powód nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 21 grudnia 2022 r.

Dochodzone pozwem roszczenie było dochodzone w elektronicznym postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI Nc – e (...)).

5 grudnia 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 2053/23).

Z uwagi na fakt, że miejsce pobytu pozwanego nie było znane, 10 stycznia 2025 r. zarządzono ustanowienie dla niego kuratora w osobie adw. M. J..

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa i przyznanie kuratorowi wynagrodzenia za sprawowaną funkcję według norm przepisanych.

Pozwany zaprzeczył zasadności żądania pozwu tak co do zasady jak i co do wysokości. Podniósł, że strona powodowa nie wykazała ani faktu skutecznego zawarcia umowy, z której wywodzi roszczenie, ani jej wypowiedzenia. Brak również dowodu na fakt nabycia przez powoda wierzytelności wynikającej z załączonej do pozwu umowy kredytu gotówkowego. Nie zostało również wykazane w jaki sposób została wyliczona dochodzona pozwem kwota.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie.

Ustalenia faktyczne.

(...) z siedzibą w T., działający w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce sporządził umowę kredytu gotówkowego, oznaczonego numerem (...) , opatrzona datą 10 maja 2019 r., której stroną miał być W. O..

Do zawarcia umowy miało dojść po złożeniu przez kredytobiorcę – W. O. oświadczenia woli o zawarciu umowy w postaci elektronicznej poprzez podpisanie umowy kodem sms, który kredytobiorca miał otrzymać na podany numer telefonu i podać osobie działającej w imieniu banku oraz po złożeniu oświadczenia woli przez bank w postaci elektronicznej poprzez jej podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym i przesłanie na podany przez kredytobiorcę adres e- mail.

Na podstawie umowy bank miał udzielić kredytobiorcy kredytu w kwocie 27 277,80 zł, w tym kwota 22 000 zł miała być przeznaczona na cele konsumpcyjne, a kwota 5 277,80 zł na opłacenie prowizji. Kwota kredytu, tj. 22 000 zł miała być przelana na rachunek bankowy o numerze (...).

Oprocentowanie kredytu było stałe i wynosiło 9,80 %.

Kredytobiorca zobowiązany był do zwrotu kwoty kredytu wraz z odsetkami i prowizją, przelewem na wskazany rachunek bankowy, w 84 miesięcznych ratach w wysokości 452,19 zł, w terminie do 10 dnia każdego miesiąca, począwszy od 10 czerwca 2019 r.

Niespłaconą w terminie kwotę kredytu, bank od dnia następnego traktuje jak zadłużenie przeterminowane i pobiera od niej odsetki umowne w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Bank uprawniony był do wypowiedzenia umowy w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu. Okres wypowiedzenia wynosi 30 dni.

Dowód:

- wydruk formularza informacyjnego dot. kredytu konsumenckiego k. 21,

- wydruk umowy kredytu numer (...) k. 20.

13 maja 2019 r. przelano na rachunek bankowy o numerze (...) kwotę 22 000 zł tytułem „wypłata umowa nr (...)”. Jako adresata przelewu wskazano W. O..

Dowód:

- potwierdzenie transakcji k. 25.

Pismem z dnia 17 września 2021 r. wezwano kredytobiorcę do uregulowania zaległości z umowy kredytu numer (...), która na dzień sporządzenia pisma wynosi 1 790,89 zł, w terminie 5 dni od dnia otrzymania pisma. Pouczono, że uchybienie terminowi spłaty może skutkować wypowiedzeniem umowy. Nadto poinformowano o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

Dowód:

- pismo z dnia 17.09.2021 r. k. 22 - 23.

Pismem z dnia 17 lutego 2022 r. bank wypowiedział umowę kredytu numer (...) (pierwotnie: (...)) z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia.

Dowód:

- wypowiedzenie umowy k. 24.

22 grudnia 2022 r. (...) z siedzibą w T., działający w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce zawarł z (...) 1 Niestandaryzowanym Funduszem Inwestycyjnym Zamkniętym Wierzytelności w W. umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była wierzytelność wynikająca z umowy kredytu gotówkowego o numerze (...), zawarta dnia 15 grudnia 2020 r. w wysokości 23 745,62 zł, w tym:

- 22 070,92 zł tytułem kapitału,

- 1 674,70 zł tytułem odsetek.

Umówiona cena sprzedaży została zapłacona.

Dowód:

- umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami k. 33 – 40

Pismem z dnia 17 stycznia 2023 r. powód poinformował pozwanego o nabyciu wierzytelności z tytułu umowy kredytu gotówkowego o numerze (...) z dnia 15 grudnia 2020 r. łączącej go z (...) z siedzibą w T., działającym w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce i wezwał do spłaty zadłużenia w kwocie 24 419,69 zł.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty k. 26 – 27.

Rozważania.

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, który stanowi, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Zgodnie natomiast z art. 509 par. 1 i 2 k.c. Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Powód wywodzi roszczenie z umowy kredytu gotówkowego numer (...) zawartej w dniu 15 grudnia 2020 r. z (...) z siedzibą w T., działającym w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce, a zatem stosownie do treści przepisu art. 6 k.c., winien wykazać, że pozwany zawarł z jego poprzednikiem prawnym przedmiotową umowę, że na jej podstawie bank oddał do dyspozycji pozwanego oznaczoną w umowie kwotę środków pieniężnych oraz że pozwany nie wywiązał się z obowiązku terminowego zwrotu kredytu i z tego tytułu powstało zadłużenie w dochodzonej pozwem kwocie. Nadto winien wykazać, że nabył wynikające z tej umowy roszczenie.

W świetle treści załączonych do pozwu dokumentów – umowy przelewu wierzytelności oraz oświadczenia o zapłacie ceny sprzedaży, nie ulega wątpliwości, że powód nabył od (...) z siedzibą w T., działający w Polsce przez (...) Spółkę Akcyjną Oddział w Polsce wierzytelność wynikająca z umowy kredytu gotówkowego o numerze (...), zawarta dnia 15 grudnia 2020 r.

Nie zostało natomiast wykazane, aby będąca przedmiotem przelewu wierzytelność istniała co do zasady i co do wysokości.

W celu wykazania zasadności żądania pozwu strona powodowa złożyła wydruk umowy kredytu gotówkowego oznaczonej numerem (...), do zawarcia której miało dojść w dniu 10 maja 2019 r. W piśmie z dnia 27 listopada 2023 r. pełnomocnik strony powodowej wyjaśnił, że z informacji uzyskanej od kredytodawcy ma wynikać, że umowa, z której wywodzi roszczenie oznaczona numerem (...), pierwotnie oznaczona była numerem (...). W dniu 15 grudnia 2020 r. w wyniku restrukturyzacji polegającej na zawieszeniu płatności na 3 miesiące (ustawa (...)) numer umowy uległ zmianie na (...). Taka zmiana umowy, stosownie do treści par. 10 ust. 1 umowy nie wymagał podpisania aneksu. Fakt dokonania restrukturyzacji oraz zmiany numeru umowy nie został w żaden sposób wykazany. Dowodem tego faktu nie jest bowiem treści oświadczenia pełnomocnika strony powodowej zawartego w piśmie procesowym z dnia 27 listopada 2023 r., oparte na informacji uzyskanej od banku. Nie został również wykazany fakt zawarcia umowy oznaczonej numerem (...).

Zawarcie umowy kredytu gotówkowego wymaga złożenia przez obydwie strony oświadczenia woli wyrażającego zamiar zawarcia takiej umowy, przy czym stosownie do treści przepisu art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Z treści załączonego wydruku umowy oznaczonej numerem (...) wynika, że oświadczenia woli w przedmiocie zawarcia przedmiotowej umowy miały być zawarte w formie elektronicznej:

- pozwany miał je złożyć posługując się kodem sms, który kredytobiorca miał otrzymać na podany numer telefonu i podać osobie działającej w imieniu banku,

- bank natomiast miał się posłużyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym.

Fakt złożenia podpisów w powyższy sposób nie został wykazany. Faktu tego nie dowodzi bowiem sporządzenie wydruku umowy. Brak zatem dowodu skutecznego złożenia przez obydwie strony oświadczenia woli o zawarciu umowy kredytu o treści wynikającej ze złożonego wydruku.

Nie zostało również dowiedzione wykonanie umowy - oddanie do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel. Jak wynika z treści umowy kwota kredytu miała być przelana na wskazany w umowie rachunek bankowy kredytodawcy. Z uwagi na fakt, że brak dowodu na fakt zaakceptowania umowy przez pozwanego, nie sposób uznać, że wskazany w umowie rachunek bankowy został wskazany przez W. O..

Nie zostało również wykazane skuteczne wypowiedzenie przedmiotowej umowy, strona powodowa nie wykazała bowiem, aby jej poprzednik prawny dopełnił czynności upominawczych przewidzianych w art. 75 c ustawy Prawo bankowe. Przepis ten stanowi, że:

1. Jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych.

2. W wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia.

3. Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy.

4. Restrukturyzacja, o której mowa w ust. 1, dokonywana jest na warunkach uzgodnionych przez bank i kredytobiorcę.

5. Bank, w przypadku odrzucenia wniosku kredytobiorcy o restrukturyzację zadłużenia, przekazuje kredytobiorcy, bez zbędnej zwłoki, szczegółowe wyjaśnienia, w formie pisemnej, dotyczące przyczyny odrzucenia wniosku o restrukturyzację.

6. Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do umów pożyczek pieniężnych.

Skorzystanie przez bank z jednostronnego uprawnienia kształtującego do wypowiedzenia umowy powinno zatem nastąpić po wyczerpaniu środków mniej dla kredytobiorcy dolegliwych, zwłaszcza uprzednich wezwań do zapłaty, z uwzględnieniem możliwości złożenia przez dłużnika z wniosku o restrukturyzację zadłużenia po uprzednim pouczeniu go o takiej możliwości. Wypowiedzenie umowy zawartej z konsumentem jest bezskuteczne, jeżeli uprzednio bank nie dopełnił czynności upominawczych przewidzianych w art. 75c prawa bankowego. Przepis ten pełni bowiem dla kredytobiorców funkcje gwarantującą zachowanie minimalnego standardu proceduralnego poprzedzającego możliwość wypowiedzenia przez bank umowy kredytu. W konsekwencji realizacja tego standardu jest konieczną przesłanką skuteczności wypowiedzenia. Przyjęcie odmiennego stanowiska pozostawałoby w sprzeczności z ratio legis tego przepisu, którego celem jest zapewnienie kredytobiorcy możliwości pozostania w stosunku umownym z bankiem, mimo wystąpienia trudności w spłacie zobowiązania ( por. postanowienie SN z dnia 30 stycznia 2024 r., I CSK 312/23). W świetle celu i charakteru prawnego art. 75c p.b. pominięcie obowiązkowej procedury przez bank czyni dokonane wypowiedzenie kredytu bezskutecznym. Brak podjęcia przez bank ustawowo przewidzianych czynności, które poprzedzają wypowiedzenie, czynią wypowiedzenie przedwczesnym ( por. postanowienie SN z dnia 20 czerwca 2023 r., I CSK 5548/22).

Powód złożył pismo z dnia 17 września 2021 r., w którym bank wezwał pozwanego do spłaty zadłużenia oraz poinformował ją, że w przypadku niedokonania spłaty w wyznaczonym terminie, skorzysta z uprawnienia do wypowiedzenia umowy. Pouczono również pozwanego o uprawnieniu do złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia oraz terminie i sposobie jego złożenia. Nie wykazano jednakże, że pismo to zostało pozwanemu skutecznie doręczone. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy jest zatem bezskuteczne z tego tylko powodu i tym samym roszczenie stanie się wymagalne po upływie okresu, na który umowa miała zostać zawarta. Z treści załączonej do pozwu umowy oznaczonej numerem (...) wynika, że umowa została zawarta do dnia 10 maja 2026 r. Nadto wskazać należy, że brak również dowodu na skuteczne doręczenie pisma zawierającego oświadczenie o wypowiedzeniu umowy i tym samym brak dowodu na fakt wypowiedzenia umowy. Zgodnie bowiem z art. 61 par. 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.

Powód nie wykazał również zasadności żądania pozwu co do wysokości.

Powód domaga się zapłaty kwoty 24 827,10 zł, na którą składają się należności z następujących tytułów:

- kwota 22 070,92 zł tytułem niespłaconego kapitału,

- kwota 1 081,48 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, naliczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 18 października 2022 r. do dnia 13 marca 2023 r.,

- kwota 1 674,7 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych, naliczonych od kwoty kapitału za okres od dnia 31 marca 2022 r. do dnia 17 marca 2022 r.

W ocenie strony powodowej zasadności żądania pozwu co do wysokości ma dowodzić treść umowy przelewu wierzytelności, w której – w załączniku do umowy – wskazano na jaką kwotę opiewa zbywana wierzytelność. Stanowisko to nie zasługuje na uwzględnienie. Umowa przelewu wierzytelności dowodzi jedynie faktu zbycia oznaczonej w jej treści wierzytelności, nie stanowi natomiast dowodu na fakt, że przedmiotowa wierzytelność istnieje w wysokości wskazanej umowie. Treść umowy nie daje żadnych podstaw do ustalenia w jaki sposób pierwotny wierzyciel naliczył wysokość kapitału i odsetek na dzień zawarcia umowy przelewu wierzytelności i weryfikacji tych wyliczeń z punktu widzenia treści umowy i działań matematycznych. Zawarcie natomiast umowy przelewu wierzytelności nie może stawiać nabywcy w sytuacji lepszej niż pierwotnego wierzyciela, który to w toku procesu zobowiązany jest do wykazania, nie tylko faktu związania stron umową ale również i wysokości żądanej pozwem kwoty.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo.

W punkcie II wyroku Sąd przyznał kuratorowi wynagrodzenie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 roku w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 roku, poz. 536). Zgodnie z postanowieniem par. 1 ust. 1 tego rozporządzenia wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanego dalej "kuratorem", ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2368 i 2400), a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny - w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności radców prawnych określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 225 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 i 2400 oraz z 2018 r. poz. 138), w obu przypadkach nie mniej niż 60 zł. Zgodnie z par. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie, stawka minimalna, przy wartości przedmiotu sprawy powyżej 10 000 złotych do 50 000 złotych, wynosi 1 440 złotych. Kuratorowi będącemu płatnikiem podatku od towarów i usług należy się wynagrodzenie powiększone o ten podatek. Kuratorowi należy się zatem wynagrodzenie w kwocie 1 771,20 złotych (3 600 zł x 40% = 1 440 zł; 1 440 zł x 23% = 331,20 zł; 1 440 zł + 331,20 zł = 1 771,20 zł).

W punkcie III wyroku Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa od strony powodowej kwotę 331,20 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych obejmujących brakującą część wynagrodzenia kuratora. Podstawę prawną tego rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.