Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Karolina Mateja

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2016 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. Ż.

przeciwko Gminie M. S. o zapłatę

oraz powództwa wzajemnego Gminy M. S. przeciwko J. Ż.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej Gminy M. S. na rzecz powoda J. Ż. kwotę 25.705 (dwadzieścia pięć tysięcy siedemset pięć) złotych i 79 (siedemdziesiąt dziewięć) groszy z odsetkami: od dnia 9 sierpnia 2011 roku do dnia 31 maja 2013 roku w wysokości umownej zmiennej ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 0,95% przy czym nie wyższych niż odsetki maksymalne, od dnia 1 czerwca 2013 roku od dnia 15 października 2014 roku w wysokości umownej zmiennej ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 1,15% przy czym nie wyższych niż odsetki maksymalne, od dnia 16 października 2014 roku do dnia zapłaty odsetki ustawowe za opóźnienie;

2.  oddala powództwo wzajemne;

3.  zasądza od pozwanej Gminy M. S. na rzecz powoda J. Ż. kwotę 3.703 (trzy tysiące siedemset trzy) złote tytułem zwrotu kosztów procesu związanych z powództwem głównym;

4.  zasądza od pozwanej (powódki wzajemnej) Gminy M. S. na rzecz powoda (pozwanego wzajemnego) J. Ż. kwotę 2.400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu związanych z powództwem wzajemnym.

Sygnatura akt: XI GC 1451/15

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 27 listopada 2015 r. J. Ż. wniósł o zasądzenie od Gminy M. S. kwoty 25.705,79 zł wraz z odsetkami wynikającymi z umowy rachunku bankowego od dnia 9 sierpnia 2011 r. do dnia 15 października 2014 r. oraz ustawowymi odsetkami od 16 października 2014 r. do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że powód zawarł z pozwaną umowę o wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę ulic (...) wraz z infrastrukturą techniczną. Na zabezpieczenie roszczeń z tytułu rękojmi za wady projektu powód przelał na konto pozwanej kwotę 25.705,79 zł. Zabezpieczenie miało zostać zwrócone w terminie 15 dni po upływie okresu rękojmi. Pozwana zawarła umowę o realizację inwestycji z (...) sp. z o.o. zaś nadzór autorski nad realizacją inwestycji powierzono R. K.. Mimo upływu terminu rękojmi pozwana nie zwróciła powodowi zabezpieczenia, powołując się na wady projektu stwierdzone w tracie realizacji inwestycji.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, a nadto o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana przyznała, że zawarła z Konsorcjum, w skład którego wchodził m. in. powód, umowę o wykonanie dokumentacji projektowej oraz, że na poczet zabezpieczenia należytego wykonania umowy przyjęła od powoda kwotę 25.705,79 zł. Podniosła, że powodowi nie przysługuje legitymacja czynna do występowania w procesie. Wyjaśniła, że kwota zabezpieczenia została zatrzymana przez nią ze względu na wady wykonanej dokumentacji projektowej. Zaprzeczyła, jakoby główną przyczyną problemów przy realizacji inwestycji było nieuaktualnienie dokumentacji. Wyjaśniła, że wady dokumentacji dostarczonej przez powoda zgłoszone zostały przez wykonawcę robót. Dodała, że zgłosiła wady przedmiotowemu Konsorcjum. Zaprzeczyła jakoby jej roszczenia odszkodowawcze uległy przedawnieniu.

W piśmie z dnia 22 kwietnia 2016 r. powód podniósł, że posiada legitymację procesową w niniejszym postępowaniu. Wywiódł, że pozwana nieprawidłowo ustala początek biegu terminu przedawnienia roszczeń. Zaprzeczył, że przedmiot umowy został wykonany nienależycie. Podkreślił, że wady dokumentacji zostały opisane i wycenione po raz pierwszy w odpowiedzi na pozew. Argumentował, że sporządzenie projektów zamiennych nie było spowodowane koniecznością usunięcia wad dokumentacji dostarczonej przez Konsorcjum oraz zakwestionował wysokość kwot wpłaconych przez pozwaną za ich wykonanie W ocenie powoda, część zmian dokonanych w inwestycji była zbędna.

W dniu 9 maja 2016 r. pozwana (powódka wzajemna) wniosła pozew wzajemny przeciwko J. Ż., żądając zasądzenia od powoda (pozwanego wzajemnego) kwoty 8.854,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu wzajemnego do dnia zapłaty, a nadto o zasądzenie od powoda (pozwanego wzajemnego) na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że kwota została zatrzymana przez nią ze względu na wady wykonane dokumentacji projektowej. Wskazała, że szkoda jaką poniosła wyniosła łącznie 34.560 zł. Podała, że do zapłaty pozostała kwota 8.854,21 zł. Wyjaśniła, że koszt wykonania dokumentacji zamiennej wyniósł 19.840 zł.

W odpowiedzi na pozew wzajemny powód (pozwany wzajemny) wniósł o oddalenie powództwa wzajemnego w całości, zasądzenie od pozwanej (powódki wzajemnej) na rzecz powoda (pozwanego wzajemnego) kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód (pozwany wzajemny) wskazał, że roszczenia pozwanej (powódki wzajemnej) wygasły lub uległy przedawnieniu. Zarzucił, że jego wątpliwości budzi fakt zlecania usuwania wad nadzorowi autorskiemu, mimo braku wyraźnych co do tego zapisów w umowie. Zastrzegł, że pozwana (powódka wzajemna) nieprecyzyjnie określiła wady oraz wyznaczyła zbyt krótki termin na ich usunięcie. Podniósł, że zasady wypłaty wynagrodzenia nadzorowi autorskiemu za prace były w znacznej mierze dowolne. Zakwestionował skuteczność oświadczenia pozwanej (powódki wzajemnej) o potrąceniu.

Pismem z dnia 27 listopada 2016 r. powód (pozwany wzajemny) sprecyzował, że w zakresie odsetek wnosi o:

- zasądzenie odsetek w wymiarze równym zmiennej stawce oprocentowania ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 0,95 od kwoty 25.705,79 zł od dnia 9 sierpnia 2011 r. do dnia 31 maja 2013 r.

- zasądzenie odsetek w wymiarze równym zmiennej stawce oprocentowania ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 1,15 od kwoty 25.705,79 zł od dnia 1 czerwca 2013 r. do dnia 15 października 2013 r.

- zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 25.705,79 zł od dnia 16 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2016 r.,

- zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty 25.705,79 zł od dnia 1 stycznia 2016 r. do zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

W dniu 29 marca 2004 r. R. B. (1) i J. K. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...) s.c. zawarli z J. Ż. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą Biuro (...) umowę, której przedmiotem było wspólne przystąpienie Konsorcjum-Spółki (zawiązanej w dniu 7 października 2006 r.) do przetargu na „Wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę ulic: P., (...), Kaszubska w S.” ogłoszonego przez Gminę M. S.. Spółka została zawarta na czas realizacji zamówienia.

Dowód:

- umowa konsorcjum-spółki, k. 7.

J. Ż. wraz z Biurem (...) s.c. R. B. i J. K. (Konsorcjum) zawarł z Gminą M. S. w dniu 8 listopada 2006 r. umowę nr C.R.UM (...).

Przedmiotem umowy było wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę ulic (...) wraz z infrastrukturą techniczną, obejmującej:

1)  przebudowę ul. (...) na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) (wraz ze skrzyżowaniem) do końca pasa drogowego wraz z pętlą tramwajową,

2)  przebudowę ul. (...) na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) do skrzyżowania z ul. (...),

3)  przebudowę ul. (...) na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) do ul. (...),

4)  przebudowę ul. 3 – go maja na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) (wraz ze skrzyżowaniem) do skrzyżowania z ul. (...),

5)  przebudowę ul. (...) i odcinka ul. (...).

Zakres umowy obejmował:

1)  opracowanie projektu z podziałem na następujące etapy:

a)  etap I – budowa torowiska tramwajowego w ul. (...) – C., wraz z przebudową tych ulic,

b)  etap II - przebudowa ulic i likwidacja torowiska tramwajowego w ul. (...)

i ul. (...) na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) do skrzyżowania z ul. (...), przebudowa ul. (...) na odcinku od skrzyżowania z ul. (...) do ul. (...),

c)  etap III - przebudowa ul (...) od skrzyżowania z ul. (...) do

końca pasa drogowego wraz z pętlą tramwajową.

2)  uzyskanie decyzji lokalizacyjnych, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, warunków technicznych, wszystkich; wymaganych przepisami prawa decyzji administracyjnych, uzgodnień, opinii i sprawdzeń, oraz ekspertyz niezbędnych do realizacji zamówienia. Koszty uzyskania uzgodnień i decyzji ponosi Projektant,

3)  wykonanie projektu zagospodarowania terenu,

4)  wykonanie projektów budowlanych i wykonawczych wszystkich branż,

5)  opracowanie dokumentacji geologicznej w niezbędnym zakresie - zgodnie z obowiązującymi przepisami ,

6)  opracowanie inwentaryzacji zieleni wraz z planem wyrębu i projektem zieleni (w razie konieczności uzyskanie zgody na wycinkę drzew i krzewów, zbliżenie do drzew),

7)  opracowanie raportu oddziaływania inwestycji na środowisko lub innych opracowań dotyczących oddziaływania inwestycji na środowisko - zgodnie z obowiązującymi przepisami,

8)  przygotowanie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

9)  opracowanie Specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót,

10)  wykonanie projektu organizacji ruchu na czas budowy,

11)  wykonanie projektu docelowej organizacji ruchu,

12)  wykonanie projektów ewentualnych rozbiórek obiektów kolidujących z projektowanymi ulicami; projekty te należy wykonać jako osobne projekty budowlano-wykonawcze wraz z przedmiarem robót i kosztorysem inwestorskim,

13)  opracowanie przedmiarów robót,

14)  opracowanie kosztorysów inwestorskich i zestawienia kosztów inwestycji,

15)  wykonanie projektu regulacji terenowo-prawnych zawierającego:

a)  część opisową,

b)  tabelaryczny wykaz gruntów (działek) przeznaczonych na realizację zadania w liniach rozgraniczających ulicy z podaniem: numerów działek i obrębów, powierzchni całkowitej działek i powierzchni przeznaczonych na realizację inwestycji w liniach rozgraniczających, właścicieli/użytkowników wieczystych nieruchomości z podaniem aktualnych adresów zamieszkania; dla użytków rolnych lub leśnych określenie rodzajów i klasy bonitacyjnej gruntów; wykaz nieprawnie użytkowanych/zajmowanych działek będących własnością Gminy M. S. lub Skarbu Państwa,

c)  załącznik mapowy z wkreśloną linią rozgraniczającą ulicy, z oznaczonymi kolorem żółtym granicami działek i zaznaczonymi gruntami przeznaczonymi na realizację zadania,

16)  przygotowanie wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę zgodnie z Prawem Budowlanym wraz ze wszystkimi załącznikami, dokonanie wszelkich niezbędnych uzupełnień i poprawek oraz uzyskanie uzgodnień, opinii i sprawdzeń niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę.

Przy opracowaniu dokumentacji do obowiązków Projektanta należy:

1)  uwzględnienie rozwiązania wszelkich kolizji z istniejącym i projektowanym uzbrojeniem oraz uwzględnienie konieczności przełożenia lub wymiany istniejącego uzbrojenia.

2)  w dokumentacji projektowej i kosztorysowej:

a)  uwzględnienie usytuowania zaplecza budowy dla każdego z etapów inwestycji,

b)  uwzględnienie robót rozbiórkowych, demontażowych, odtworzeniowych niezbędne do zrealizowania inwestycji,

c)  odwodnienie wykopów - w razie konieczności,

d)  określenie, na podstawie dokumentacji geologicznej, ilości gruntu do wymiany,

e)  określenie agresywności wód gruntowych i zastosowanie odpowiednich materiałów budowlanych.

3)  zaprojektowanie sieci wodociągowych i sieci kanalizacyjnych zgodnie z wytycznymi Zakładu (...) Sp. z o. o. zawartymi w „Wytycznych projektowania i wykonawstwa sieci, urządzeń i obiektów wod.-kan. Wymagania w zakresie odbiorów dla Miasta S.” wydanie II, sierpień 2003 r.

4)  określenie, w projekcie zieleni, gatunków, minimalnych gabarytów, wieku i ilości nasadzeń drzew i krzewów - zgodnie z wytycznymi zawartymi w piśmie (...) znak: (...) z dnia 19.05.2004 r.

5)  ujęcie w przedmiarach robót i kosztorysie inwestorskim - kosztów pielęgnacji nasadzonej zieleni przez okres 1 roku.

6)  opracowanie projektów organizacji ruchu na czas budowy oddzielnie dla każdego etapu realizacji zadania a projektu docelowej organizacji ruchu także po zakończeniu każdego z etapów.

7)  opracowanie projektów organizacji ruchu oraz sygnalizacji w oparciu o aktualne badania natężenia ruchu.

8)  skoordynowanie dokumentacji z wszystkimi opracowaniami projektowymi dotyczącymi terenu przedmiotowej inwestycji.

9)  zaprojektowanie nowego przebiegu torowiska tramwajowego na podstawie projektu koncepcyjnego pn. „Torowisko tramwajowe w ulicach: 3 - go M., C. i P. w S. - wariant II” opracowanego we wrześniu 2005 r. przez Projektowanie i nadzór budowlany A. K. (1), ul. (...), (...)-(...) S..

Poza innymi obowiązkami wynikającymi z treści umowy do obowiązku zamawiającego należało:

1)  przekazanie projektantowi następujących materiałów:

a)  projekt koncepcyjny „Torowisko tramwajowe w ulicach: 3-go M. 2005 r, przez Projektowanie i nadzór budowlany A. K. (1) ul. (...), (...)-(...) S.,

b)  wtórnik mapy zasadniczej (wektorowy) w skali 1:500 w wersji elektronicznej (płyta CD) mapę stanu władania i wypis z rejestru gruntów,

2)  dokonanie odbioru dokumentacji projektowej,

3)  dokonanie oceny przez Komisję Oceny Dokumentacji Projektowej w S. w terminie 14 dni od daty złożenia przez Projektanta dokumentacji projektowej.

Zgodnie z § 6 umowy do obowiązku Projektanta należało:

1) uzyskanie decyzji administracyjnych, opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę;

2) opracowanie, w razie konieczności, rozszerzenia wtórnika mapy zasadniczej;

3) protokolarne przekazanie zamawiającemu dokumentacji projektowej w wersji pisemnej (...);

4) protokolarne przekazanie zmawiającemu dokumentacji projektowej, o której mowa w pkt 3 wraz z wizualizacją komputerową i animacją w wersji elektronicznej w 2. egzemplarzach,

5) przedłożenie oświadczenia o kompletności, we wszystkich wymaganych branżach, dokumentacji projektowej, stanowiącej przedmiot umowy oraz oświadczenia, że dokumentacja projektowa została wykonana w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji wymogami ustawy prawo budowlane, przepisami prawa, rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego oraz zasadami wiedzy technicznej;

6) uczestniczenie w odbiorach częściowych i końcowych w czasie realizacji inwestycji niezależnie od sprawowania nadzoru autorskiego.

Termin wykonania przedmiotu umowy ustalono początkowo na 12 miesięcy od dnia podpisania umowy. Termin wykonania dokumentacji strony określiły ostatecznie (po aneksowaniu) na 20 listopada 2010 r.

Zgodnie z § 8 zamawiający za wykonany przedmiot umowy zapłaci projektantowi wynagrodzenie zgodnie z ofertą cenową w wysokości łącznie z podatkiem VAT 869.860,00 zł.

Zgodnie z § 11 Wykonawca wniósł zabezpieczenie należytego wykonania umowy w wysokości 86.986 zł w formie gwarancji ubezpieczeniowej. Wniesione zabezpieczenie przeznaczone było na zabezpieczenie roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Stosownie do § 11 ust. 2 umowy zwrot zabezpieczenia miał nastąpić na następujących zasadach:

1) 70% z kwoty zabezpieczenia w terminie 30 dni od dnia wykonania umowy i uznania przez zamawiającego za należycie wykonaną;

2) 30% z kwoty zabezpieczenia w terminie 15 dni po upływie okresu rękojmi za wady.

W dniu 7 lipca 2010 r. zawarto aneks nr (...) do umowy nr C.R.UM (...).

Na podstawie aneksu termin wykonania przedmiotu umowy ustalono do dnia 20 września 2010 r. Projektant był odpowiedzialny wobec zamawiającego z tytułu rękojmi za wady projektu do czasu zakończenia realizacji zadania inwestycyjnego, lecz nie dłużej niż do dnia 30 września 2014 r.

W dniu 15 września 2010 r. zawarto aneks nr (...) do umowy nr C.R.UM (...), w którym ustalono termin wykonania przedmiotu umowy do dnia 20 listopada 2010 r.

Dowód:

- umowa z 29.03.2004 r., k. 7 – 11v,

- aneks nr (...), k. 12 – 13,

- zeznania strony powodowej J. Ż., k. 362 - 364v.

Projektem sieci elektro-trakcyjnej zajmował się W. K.. Obsługę geodezyjną budowy prowadził B. D.. Inwentaryzacją zieleni zajmowali się T. M. i A. K. (1).

Dowód:

- zeznania świadka W. K., k. 269 – 271,

- zeznania świadka B. D., k. 279,

- zeznania strony powodowej J. Ż., k. 362 - 364v.

W dniu 26 marca 2009 r. Gmina M. S. zawarła z (...) spółką akcyjną w W. umowę o prowadzenie rachunków bankowych nr (...).

Umowa została zawarta na czas oznaczony od 26 marca 2009 r. do 25 marca 2013 r.

Zgodnie z § 1 ust. 4 umowy środki zgromadzone na rachunkach bankowych podlegają oprocentowaniu według zmiennej stawki oprocentowania ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 0,95.

W dniu 13 marca 2013 r. Gmina M. S. zawarła z Bankiem (...) spółką akcyjną w W. umowę o współpracy. Umowa zawarta została ma okres od 26 marca 2013 r. do 31 maja 2013 r.

Zgodnie z § 3 umowy środki zgromadzone na dotychczas prowadzonych oraz nowo otwieranych rachunkach Gminy M. S. oraz jej jednostek organizacyjnych podlegają oprocentowaniu wg zmiennej stawki oprocentowania ustalanej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 0,95.

W dniu 25 kwietnia 2013 r. Gmina M. S. zawarła z (...) Bankiem (...) spółką akcyjną w W. umowę kompleksową obsługi bankowej budżetu Gminy M. S. oraz jej jednostek organizacyjnych. Umowa została zawarta na okres od 1 czerwca 2013 r. do 31 maja 2018 r.

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy bank zobowiązuje się do otwarcia i prowadzenia rachunku bieżącego w PLN budżetu Gminy M. S. – środki zgromadzone na rachunku podlegać będą oprocentowaniu nie mniejszemu niż oprocentowanie ustalone na bazie stawki (...)/N przemnożonej przez współczynnik 115%.

Dowód:

- umowa o prowadzenie rachunków bankowych, k. 59 – 62,

- umowa o współpracy, k. 63 – 63v,

- umowa obsługi bankowej, k. 64 – 70.

Projekt wykonawczy – Branża elektroenergetyczna – „Sieć oświetlenia ulic” – opracowanie z lipca 2010 – nie przewidywał przebudowy oświetlenia w ulicy (...) wraz ze skrzyżowaniem z ulicą (...).

Dowód:

- projekt wykonawczy, k. 102 – 103.

W dniu 14 września 2010 r. sporządzono opinię nr (...) dotyczącą koordynacji usytuowania projektowanego uzbrojenia terenu. Projekt zaopiniowano pozytywnie.

Dowód:

- opinia, k. 37 – 38v,

- zeznania świadka W. K., k. 269 – 271,

- zeznania świadka D. K., k. 272,

- zeznania strony powodowej J. Ż., k. 362 - 364v.

W dniu 7 października 2010 r. przekazano dokumentację projektową: „Przebudowa ulic: P., (...), (...) w S.”, opracowaną na zlecenie Gminy M. S. zgodnie z umową nr C.R. UM (...), nr (...) i umową nr (...).

W dniu 27 października 2010 r. przekazano projektantowi dokumentację projektową w celu naniesienia poprawek i uzupełnienia braków.

W dniu 3 listopada 2010 r. J. Ż. przekazał dokumentację projektową: „Przebudowa ulic: P., (...), Kaszubska w S.” oraz przebudowę magistrali wodociągowej 600 w ulicy (...). Dokumentacja została opracowana na zlecenie Gminy M. S. zgodnie z umową C.R. UM (...), umową nr (...) i umową nr (...).

W poprawionej dokumentacji uwzględniono uwagi zawarte w protokole nr (...) z dnia 27 października 2010 r. z prac Komisji Oceny Dokumentacji Wydziału Inwestycji Miejskich Urzędu Miasta S..

Przedmiot umowy został odebrany przez Gminę M. S. bez zastrzeżeń.

Dowód:

- protokoły przekazania dokumentacji, k. 15 – 16,

- projekt budowlany, k. 236 – 254,

- zeznania strony powodowej J. Ż., k. 362 - 364v.

W piśmie z dnia 22 listopada 2010 r. (...) S. poinformował, że Komisja Oceny Dokumentacji Projektowej dokonała oceny dokumentacji projektowej, opracowanej zgodnie z umowami nr: (...) z dnia 8 listopada 2006 r. i (...) z dnia 17 września 2010 r. (wraz z późniejszymi aneksami), która została złożona do zmawiającego w dniu 3 listopada 2010 r. Przedmiotowa dokumentacja uzyskała pozytywną ocenę Komisji Oceny Dokumentacji Projektowej.

Dowód:

- pismo z 22.11.2010 r., k. 17.

Pismem z dnia 10 sierpnia 2011 r. R. B. (1) wniósł do Gminy M. S. o zwrot kwoty w wysokości 25.705,79 zł, potrąconej tytułem należytego zabezpieczenia umowy z faktury nr (...) z dnia 13 kwietnia 2011 r.

Dowód:

- pismo z 10.08.2011 r., k. 18,

- potwierdzenie przelewu, k. 19.

Na zabezpieczenie roszczeń z tytułu rękojmi za wady projektu J. Ż. przelał w dniu 9 sierpnia 2011 r. z konta prowadzonego na nazwisko żony i swoje na konto Gminy M. S. kwotę 25.705,79 zł. J. Ż. pozostaje z żoną w ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej.

Niesporne.

W dniu 26 września 2013 r. Gmina M. S. zawarła z (...) spółką akcyjną w S. umowę w przedmiocie przebudowy ulic: P., (...) w S..

Dowód:

- umowa, k. 21 – 21v, 71 – 74,

- wykaz prac, k. 74v – 81v.

W dniu 8 października 2013 r. Gmina M. S. zawarła z R. K. umowę o sprawowanie nadzoru autorskiego przy realizacji zadania inwestycyjnego pod nazwą „Przebudowa ulic: P., (...) w S.” nr (...).

Dowód:

- umowa o sprawowanie nadzoru, k. 82 – 98,

- aneksy do umowy, k. 98v – 101v.

W „Raporcie z weryfikacji Dokumentacji Projektu i Specyfikacji Technicznych Wykonania i Odbioru Robót” z dnia 29 października 2013 r. wykonanym przez (...) sp. z o.o. ustalono, że istnieją rozbieżności pomiędzy zinwentaryzowaną zielenią w projekcie wykonawczym „Zieleń drogowa” a faktycznie istniejącą na projektowanym terenie.

Na podstawie sporządzonej przez Konsorcjum karty informacyjnej przedsięwzięcia została wydana decyzja środowiskowa, w której stwierdzono, że realizacja inwestycji wiąże się z koniecznością usunięcia jednego drzewa.

Dowód:

- projekt wykonawczy, k. 135,

- decyzja, k. 136 – 142v,

- raport, k. 143 – 148,

- protokół przekazania dokumentacji, k. 151,

- zeznania świadka J. Z., k. 209 – 211.

Pismem z dnia 8 listopada 2013 r. Gmina M. S. wezwała Konsorcjum do podjęcia czynności w celu usunięcia wad w dokumentacji projektowej, które zostały ujawnione w raporcie inżyniera. Konsorcjum odmówiło usunięcia przedmiotowych wad.

Na zlecenie Gminy M. S. sporządzono projekt wykonawczy – Inwentaryzację drzew wraz z gospodarką drzewostanem – aktualizacja.

Dowód:

- pismo z 08.11.2013 r., k. 149,

- projekt wykonawczy, k. 150.

Pismem z dnia 27 listopada 2013 r. D. K. i A. K. (2) odmówili wniesienia korekt do dokumentacji projektowej „Przebudowa ulic: P., (...) w S.”.

Dowód:

- pismo z 27.11.2013 r., k. 23 – 23v.

Po wykonaniu aktualizacji dokumentacji zieleni, pismem z dnia 7 lutego 2014 r. Gmina M. S. wystąpiła ponownie do (...) Dyrektora Ochrony Środowiska w S. w celu ustalenia, czy wycinka drzew wskazanych w aktualizacji dokumentacji jest zgodna z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W postanowieniu z dnia 13 lutego 2014 r. wskazano, że zakres przedsięwzięcia nie wykracza poza działki wymienione w decyzji, jednak ponowna analiza wykazała kolizję z 18 grupami drzew.

Koszt wykonania dokumentacji ustalono na 8.320 zł.

Dowód:

- pismo z 7.02.2014 r., k. 152,

- postanowienie, k. 153 – 153v,

- dziennik nadzoru autorskiego, k. 154, 156, 158,

- faktury, k. 155, 157, 159,

- wyciągi z rachunku bankowego, k. 155v, 157v, 159v,

- wycena, k. 160.

W dniu 13 lutego 2014 r. w S. Gmina M. S. zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. aneks do umowy (...) z dnia 26 września 2013 r. na pełnienie funkcji inżyniera kontaktu w realizacji projektu: „Przebudowa ulic: P., (...) w S.”. Zgodnie z treścią aneksu, obowiązki wynikające z umowy będą realizowane przez Zespół (...), którym kierował będzie Inżynier Rezydent R. K..

Dowód:

- aneks, k. 20,

- zeznania świadka R. K., k. 273 – 277.

(...) S.A. złożyła wniosek nr 60 z dnia 12 maja 2014 r., który został zaopiniowany przez R. K. pełniącego nadzór autorski oraz zarekomendowany przez (...) sp. z o.o. do zatwierdzenia. We wniosku (...) S.A. stwierdziła kolizję napowietrznej linii oświetleniowej istniejącej w ul. (...) i na skrzyżowaniu z ul. (...) z projektowaną trakcją tramwajową tj. z projektowanymi przewodami oraz słupami oraz kolizję istniejącego słupa w ul. (...) z projektowanym przejściem dla pieszych. Wykonawca zaproponował przebudowę linii oświetleniowej zasilanej kablem ziemnym.

Dowód:

- projekt wykonawczy, k. 102 – 103,

- protokół przekazania dokumentacji, k. 108,

- projekt wykonawczy zamienny, k. 107,

- wycena, k. 109,

- pismo z 27.11.2014 r., k. 110,

- dziennik nadzoru, k. 111 – 112v,

- faktura, k. 113,

- zeznania świadka J. Z., k. 209 - 211,

- zeznania świadka Z. K., k. 211 - 213,

- zeznania świadka R. K., k. 273 – 277.

W dniu 12 maja 2014 r. Wykonawca Kontraktu zwrócił się do Inżyniera Kontraktu z prośbą o zaakceptowanie zmian polegających na rezygnacji z postawienia słupów trakcyjnych nr 89 – (...), 92 – ST$R20, 105 – (...). Wskazano, że według projektu sieci trakcyjnej słupy nr 89 i nr 92 są słupami trakcyjnymi, natomiast według projektu sygnalizacji ulicznej w/w słupy są słupami sygnalizacyjno-trakcyjnymi. Dodatkowo, słupy miały kolidować z przejściem dla pieszych.

Inżynier Kontraktu zatwierdził wnioski Wykonawcy nr 60 i 61 z dnia 12 maja 2014 r., nr 66 z dnia 16 maja 2014 r. oraz nr 61.1 z dnia 26 maja 2014 r., w których zgłaszane były kolizje pomiędzy projektowanymi branżami.

Dowód:

- projekty wykonawcze, k. 120 - 122, 129 – 130,

- wnioski wykonawcy, k. 123 – 125v,

- wycena, k. 128,

- protokół przekazania dokumentacji, k. 131,

- dziennik nadzoru autorskiego, k. 132 – 132v,

- faktura VAT, k. 133,

- wyciąg z rachunku bankowego, k. 133v,

- pismo z 16 stycznia 2015 r., k. 134,

- zeznania świadka R. K., k. 273 – 277.

Wnioskiem nr 80 z 30 maja 2014 r. (...) S.A. zwróciła się do Inżyniera Kontraktu o uzupełnienie dokumentacji torowej poprzez:

- podanie profili poszczególnych torów na pętli tramwajowej,

- uzupełnienie przekroi poprzecznych z pokazaniem spadków i przechyłek na torach i w drodze w km,

- plan warstwicowy na włączeniu do pętli,

- określenie jakie pochylenia są na wysokości przystanków.

Inżynier Kontraktu w pismach z dnia 8 sierpnia 2014 r., i z dnia 11 września 2014 r. wskazał, że projekt nie zawierał profili poszczególnych torów na pętli tramwajowej, wszystkich przekroi poprzecznych z pokazaniem spadków i przechyłek na torach i w drodze, planu warstwicowego na pętli, uwzględniającego wjazd i wyjazd z pętli oraz danych dotyczących pochyleń na wysokości przystanków. Wskazał, że należy uzupełnić dokumentację projektową o wyżej wymienione braki.

Dowód:

- pismo z 08.08.2014 r., k. 114,

- projekt wykonawczy – torowisko tramwajowe, k. 115,

- wniosek nr 80, k. 116 – 117,

- pismo z 9.06.2014 r., k. 118,

- pismo z 6.08.2014 r., k. 119,

- zeznania świadka R. K., k. 273 – 277,

- zeznania świadka M. B., k. 280.

Pismem z dnia 14 sierpnia 2014 r. Gmina M. S. zwróciła się do Biura (...) sp. j. w S. oraz do Biura (...) o usunięcie wad w dokumentacji projektowej. W dokumentacji projektowej stwierdzono:

a) kolizję oświetlenia ulicznego istniejącego w ul. (...) z projektowaną siecią trakcji tramwajowej oraz rozwiązaniami drogowymi,

b) że w projektach branży drogowej i tramwajowej brakuje danych dotyczących niwelet.

Usunięcie wad miało polegać na:

a) opracowaniu projektu zamiennego oświetlenia na ulicy (...) uwzględniającego usunięcie kolizji istniejącego oświetlenia ulicznego z projektowanymi rozwiązaniami w branży drogowej oraz w branży trakcji tramwajowej,

b) uzupełnieniu projektów w branży drogowej i tramwajowej o brakujące niwelety.

Dowód:

- pismo z 14 sierpnia 2014 r., k. 24,

- zeznania świadka J. Z., k. 209 - 211,

- zeznania świadka M. D., k. 213 - 215,

- zeznania świadka Z. M., k. 215 – 216.

Pismem z dnia 22 sierpnia 2014 r. D. K. i A. K. (2) wskazali, że biuro nie znajduje podstaw dla dokonywania jakichkolwiek czynności mających na celu wniesienie korekt do tej dokumentacji. Wyjaśnili nadto, że wskazane przez zamawiającego problemy są zdefiniowane w sposób niejasny, nieprecyzyjny, uniemożliwiając w sposób jednoznaczny odniesienie się do problemów powstałych w trakcie realizacji robót budowlanych.

Dowód:

- pismo z dnia 22 sierpnia 2014 r., k. 25 – 26.

Pismem z dnia 30 września 2014 r. R. K. poinformował Gminę M. S., że w miejscu lokalizacji fundamentów słupów trakcyjnych przy ul. (...) występuje sieć podziemna składająca się z kabli oświetlenia ulicznego, kabli sieci niskiego i średniego napięcia, sieć telekomunikacyjna ułożona bezpośrednio w ziemi jako kable telekomunikacyjne, jak również w kanalizacji teletechnicznej; pod chodnikami prowadzona jest sieć gazowa i wodociągowa; sieci te znajdują się w dużym zagęszczeniu oraz wielokrotnie nie są zinwentaryzowane i naniesione na mapy. Poinformował jednocześnie o konieczności wykonania projektów fundamentów, które będą indywidualnie dostosowane do warunków posadowienia fundamentów w szczególnie trudnych miejscach.

Dowód:

- pismo z 30.09.2014 r., k. 36,

- zeznania świadka Z. M., k. 215 - 216,

- zeznania świadka R. K., k. 273 – 277,

- zeznania świadka M. I., k. 278 – 279.

Pismem z dnia 6 października 2014 r. Gmina M. S. poinformowała Biuro (...) sp. j. w S. oraz do Biuro (...), w związku odmową dokonania korekt do dokumentacji, że zatrzymuje środki wniesione jako zabezpieczenie należytego wykonania – okresu rękojmi na sfinansowanie zlecenia usunięcia wad w dokumentacji projektowej.

Dowód

- pismo z 6.10.2014 r., k. 27.

Pismem z dnia 9 października 2014 r. D. K. zwrócił się do Gminy M. S., wskazując, że uznaje za bezzasadne zatrzymanie przez Gminę M. S. środków wniesionych na zabezpieczenie należytego wykonania.

Gmina M. S. podtrzymała treść pisma, w którym zwróciła się o usunięcie wad w dokumentacji projektowej.

Pismem z dnia 13 października 2014 r. J. Ż. zwrócił się do Urzędu Miasta S. o zwrot rękojmi za wady dokumentacji projektowej na przebudowę ulic: P., (...) i Kaszubska w S. w wysokości 25.705,79 zł wraz z należnymi odsetkami.

W piśmie z dnia 23 października 2014 r. D. K. poinformował Gminę M. S., że stwierdzono liczne odstępstwa w wykonywanych robotach budowlanych od zatwierdzonego projektu budowlanego dla przedmiotowej inwestycji. Zawnioskował nadto o pilne udostępnienie dokumentacji budowy w celu umożliwienia dokonania przez autorów
Projektu Budowlanego oceny skali ingerencji w zatwierdzony Projekt Budowlany.

W piśmie z dnia 27 lutego 2015 r. pełnomocnik J. Ż. oraz Biura (...) K. i wspólnicy s.j. wezwała Gminę M. S. do zwrotu kwoty 25.705,79 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 października 2014 r.

Pismem z dnia 20 kwietnia 2015 r. Gmina M. S. podtrzymała decyzję o zatrzymaniu środków finansowych wniesionych jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy.

W piśmie z dnia 28 maja 2015 r. pełnomocnik J. Ż. oraz Biura (...) K. i wspólnicy s.j. wskazała, że jej klienci nie są w stanie ocenić zasadności stawianych im zarzutów i podjąć ewentualnej obrony. Ponadto wezwała do sporządzenia wykazu wad wraz z datami ich ujawnienia, a także udostępnienia kserokopii projektów zamiennych dotyczących usunięcia wad w terminie do 10 czerwca 2015 r.

Pismem z dnia 26 czerwca 2015 r. Gmina M. S. poinformowała, iż podtrzymała decyzję o zatrzymaniu środków finansowych wniesionych jako zabezpieczenie należytego wykonania umowy.

Pismem z dnia 30 czerwca 2015 r. M. R. – kierownik biura (...) w S. poinformował J. Ż. o wykonanych i zainwentaryzowanych sieciach uzbrojenia terenu w zakresie opracowania geodezyjnego K. (...)/2009 w latach 2010 – 2013 r.

Dowód:

- pismo z 13.10.2014 r., k. 22,

- pismo z 9.10.2014 r., k. 28,

- pismo z 16.10.2014 r., k. 29 – 29v,

- pismo z 23.10.2014 r., k. 30,

- pismo z 20 kwietnia 2015 r., k. 31 – 33,

- pismo z 27.02.2015 r., k. 31 – 31v,

- pismo z 28.05.2015 r., k. 34,

- pismo z 26.06.2015 r., k. 35,

- pismo z 30.06.2015 r., k. 39 – 39v.

Pismem z dnia 2 marca 2016 r. Gmina M. S. wezwała J. Ż. do zapłaty kwoty 34.560 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty, k. 161,

- pełnomocnictwo, k. 161v,

- potwierdzenie nadania, k. 162 – 163.

Pismem z dnia 7 kwietnia 2016 r. Gmina M. S. złożyła wobec J. Ż. i Biura (...) K. i wspólnicy spółka jawna w S. oświadczenie o potrąceniu wierzytelności z tytułu wadliwie wykonanej umowy z dnia 8 listopada 2006 r. w łącznej wysokości 34.560 zł z wierzytelnością J. Ż. i Biura (...) spółka jawna na kwotę 25.705,79 zł z tytułu wniesionego zabezpieczenia.

Jednocześnie Gmina M. S. wezwała J. Ż. i Biuro (...) K. i wspólnicy spółkę jawną w S. do zapłaty kwoty 8.854,21 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2016 r. pełnomocnik J. Ż. stwierdził, że oświadczenie o potrąceniu nie może odnieść skutku prawnego, gdyż wierzytelność Gminy M. S. nie została dostatecznie skonkretyzowana, zaś wszelkie roszczenia Gminy wygasły bądź uległy przedawnieniu.

Dowód:

- oświadczenie o potrąceniu, k. 200,

- pismo z 18.04.2016 r., k. 255.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo J. Ż. okazało się uzasadnione, zaś powództwo wzajemne Gminy M. S. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód swoje roszczenie wywodzi z łączącej strony umowy z dnia 8 listopada 2006 r. o wykonanie dokumentacji projektowej, domagając się zwrotu kwoty 25.705,79 zł tytułem wniesionego zabezpieczenia, z uwagi na upływ terminu rękojmi.

Roszczenie powoda wynika zatem z art. 151 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej jako „p.z.p.”), zgodnie z którym „Zamawiający zwraca zabezpieczenie w terminie 30 dni od dnia wykonania zamówienia i uznania przez zamawiającego za należycie wykonane”.

W odpowiedzi na żądanie powoda, pozwana podniosła zarzut braku legitymacji czynnej po stronie powodowej; zgłosiła zarzut potrącenia a nadto wskazała, że przedmiotowy projekt zawierał wady, a koszt ich usunięcia przenosił wartość zabezpieczenia.

Strona powodowa zarzuciła z kolei, że roszczenia pozwanej są bezpodstawne, zaś jeżeli w ogóle istniały, to uległy przedawnieniu, a roszczenia z tytułu rękojmi wygasły.

Ponadto, pozwana (powódka wzajemna) wniosła pozew wzajemny o zapłatę kwoty 8.854,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu wzajemnego do dnia zapłaty. Żądanie swoje pozwana (powódka wzajemna) oparła o normę art. 415 k.c., zgodnie z którym, „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Pozwana (powódka wzajemna) podnosi, że dochodzona kwota stanowi niepotrąconą część wierzytelności przysługującej jej wobec powoda (pozwanego wzajemnego) w łącznej kwocie 34.560 zł tytułem kosztów poprawy dokumentacji przygotowanej m. in. przez powoda (pozwanego wzajemnego).

Powód (pozwany wzajemny) podnosił tymczasem, że roszczenia pozwanej (powódki wzajemnej) uległy przedawnieniu najpóźniej z dniem 3 listopada 2012 r. oraz, że przedmiotowy projekt był wolny od wad.

Nie budzi wątpliwości, że umowa łącząca strony była umową o dzieło, do której zastosowanie miały przepisy od art. 627 k.c. do art. 646 k.c. Była to bowiem umowa, która zakładała osiągnięcie przez powoda (pozwanego wzajemnego) określonego rezultatu w postaci sporządzenia dokumentacji projektowej, a jej realizacja miała miejsce w ramach prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej, co oznacza, że pozycja powoda względem powoda nie pozostawała w jakimkolwiek stosunku zależności lub podporządkowania.

Między stronami niesporne pozostawało to, że powód, działając w ramach Konsorcjum, zawarł z pozwaną umowę o wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę ulic (...) wraz z infrastrukturą Techniczną. Niespornym było także, że powód przelał na zabezpieczenie roszczeń kwotę 25.705,79 zł. Nie było przedmiotem sporu również, że przedmiot umowy został wykonany w dniu 3 listopada 2010 r. Strony nie prowadziły sporu również co do tego, że strona pozwana następnie dokonywała zmian w dokumentacji projektowej.

Ustaleń w sprawie Sąd dokonał w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty oraz zeznania świadków i zeznania powoda.

M. B., pełniący funkcje kierownika budowy i kierownika robót drogowych, podał, iż w dokumentach przygotowanych przez powoda były błędy i należało sporządzić projekt zamienny. Dodał, że problemy opisane we wniosku nr 80 nie mogły być rozwiązane wpisem do dziennika budowy. J. Z. wyjaśniła, że w dokumentacji powoda stwierdzono uchybienia w projekcie trakcji tramwajowym, oświetlenia ulicznego i inwentaryzacji zieleni. Z. K. wyjaśnił, że wie, iż zgłaszano wady i nieścisłości w dokumentacji powoda. Wskazał przy tym, że wiedzę o wadach związanych z elektryką posiada od podmiotu nadzoru autorskiego i inżyniera kontraktu. M. D. wskazał, iż występowały wady w projekcie oświetlenia. Z. M. podał, że nie zostało zinwentaryzowane uzbrojenie podziemne geodezyjne na wtórniku mapy zasadniczej. Zeznał, ze w projekcie nie ujęto wymiany oświetlenia przy ul, (...). Dodał, że była kolizja sieci trakcyjnej z masztami sygnalizacyjnymi.

Według świadka R. K. dokumentacja posiadała wady. Świadek wskazał, że problem z zielenią częściowo mógł wynikać z rozrośnięcia koron drzew, ale problem polegał też na niepełnej ich inwentaryzacji. Ponadto, potwierdził treści wniosków nr 60, 61 i 80. Stwierdził, że Zespół (...) nie wykrył kolizji słupów z wodociągiem i siecią podziemną. Podał, że tylko część opracowań traktowano jako błędy, zaś w jego ocenie plany warstwicowe były potrzebne. Zgodnie z zeznaniami świadka A. K. (1), który odnosił się do wad w zakresie zieleni, od oddania projektu do jego realizacji minęły 4 lata i niektóre drzewa mogły urosnąć. Przyznał, że nie analizował przyczyn wycięcia dodatkowych drzew. N. M. - zatrudniona w charakterze nadzoru autorskiego nad realizacją projektu - wskazała, że rozbieżność stanu zieleni pomiędzy projektem a stanem zastanym była naturalna z uwagi na długi upływ czasu. Dodała, że usuwano między innymi drzewa o złym stanie zdrowotnym.

M. I. wskazał, w przedmiotowej specyfice robót często zdarza się rozbieżność pomiędzy stanem faktycznym a dokumentami, zaś za wady uznał brak uwzględnienia przyłącza kanalizacyjnego. B. D., który prowadził obsługę geodezyjną budowy, podał że dokumentacja według niego miała „trochę” braków.

W. K. wyjaśnił, iż zajmował się siecią elektro-trakcyjną i w tym zakresie projekt był poprawny. Wyjaśnił, że część zmian była nieistotna. Zaprzeczył jakoby występowała kolizja sieci trakcyjnej z istniejącym oświetleniem. Wytłumaczył, że projekt uzyskał uzgodnienia Zespołu (...), a większość kolizji opisywana przez pozwaną nie mogła mieć miejsca. Według świadka O. G. umowa wykonana została prawidłowo, i nie było kolizji. D. K. podał, że z protokołu odbioru dokumentacji nie wynikało, aby występowały jakieś braki w składzie projektu, a ponadto - uzyskano pozwolenie na budowę.

Powód J. Ż. podkreślił, że to nietypowe aby nadzór autorski pełniła inna firma niż firma zajmująca się wykonaniem projektu. Wyjaśnił, że w pierwszej wersji opracowania z 2006 r. ujęty był projekt oświetlenia ulicy, z którego zamawiający potem częściowo zrezygnował. Zaprzeczył jakoby elementy projektu, do których pozwana zgłaszała uwagi były wadliwie wykonane. Podał, że zazwyczaj nie sporządza się planu warstwicowego, a jedynie w skomplikowanych przypadkach. Dodał, że Zespół (...) nie wychwycił kolizji oświetlenia i sieci trakcyjnej. Wyjaśnił, że nie było wadą brak niektórych przekrojów poprzecznych. Dodał, że inwentaryzacją zieleni zajmowali się T. M. i A. K. (1).

Jedynie M. J. stwierdził, że nie ma wiedzy co do okoliczności sprawy.

Sąd dał wiarę świadkom i powodowi zeznającym w sprawie. Należy jednak zaznaczyć, że zeznania świadków, zarówno te wskazujące na istnienie braków i wad w projekcie, jak i wskazujące na prawidłowość wykonania projektu, mają charakter w znacznej mierze subiektywny i stanowią wycinek całości stanu faktycznego. Zeznania świadków pozwalają na potwierdzenie jak przebiegał tok prac oraz, że pozwana dokonywała zmian w projekcie w oparciu o stwierdzenie, że w dziele wykonanym przez powoda istniały wady. Nie pozwalają one jednak, na potwierdzenie, że przedmiotowy projekt rzeczywiście został sporządzony w sposób wadliwy lub niezgodny ze sztuką. Ponadto, zeznania świadków nie pozwalają na dokonanie ustaleń w kwestii tego czy powodowi skutecznie zgłoszono istnienie wykrytych rzekomo wad, ani też, aby doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia z tytułu nienależytego wykonania zamówienia.

W pierwszej kolejności rozważyć należało zarzut braku legitymacji czynnej, ponieważ w procesie w charakterze stron mogą występować tylko te podmioty, które są jednocześnie podmiotami stosunku prawnego będącego przedmiotem tego procesu. W każdym procesie sąd powinien zatem rozstrzygnąć, czy strony procesowe są jednocześnie stronami spornego stosunku prawnego. Ustalenie braku tej zgodności jest stwierdzeniem braku legitymacji procesowej po stronie powoda lub pozwanego, prowadzącym do oddalenia powództwa.

Pozwana błędnie interpretuje istnienie legitymacji łącznej członków konsorcjum z art. 23 ust. 2 p.z.p. Z przepisu powyższego wynika obowiązek łącznej reprezentacji wykonawców na etapie postępowania o udzielenie zamówienia i zawarcia umowy, nie zaś na etapie dochodzenia roszczeń wynikających z umowy.

Z tego względu, jak i z braku innych przepisów statuujących współuczestnictwo konieczne w wypadku roszczeń przysługujących konsorcjantom wobec zamawiającego o zwrot zabezpieczenia należytego wykonania umowy, powód w niniejszym procesie występuje samodzielnie. Sąd nie może przejść obojętnie również wobec faktu, że zabezpieczenie będące przedmiotem sporu zostało wpłacone przez samego powoda i z jego funduszy, a umowa Konsorcjum uległa rozwiązaniu z chwilą spełnienia świadczeń wynikających z umowy o prace projektowe z dnia 8 listopada 2006 r., a więc najpóźniej z upływem terminu rękojmi.

Podobnie, należało stwierdzić, że powodowi przysługuje legitymacja bierna do występowania jako pozwany wzajemny, zaś pełnomocnik, z mocy art. 91 umocowany był do występowania w imieniu pozwanego wzajemnego.

Odnosząc się do podniesionego przez powoda zarzutu przedawnienia, pozwana wskazywała, że jej roszczenie do konsorcjum z tytułu nienależytego wykonania zamówienia ulega przedawnieniu w myśl art. 118 k.c. w terminie 3 lat liczonym od dnia gdy pozwana dowiedziała się o powstaniu szkody, tj. w zakresie inwentaryzacji zieleni od października 2013 r., a co do pozostałych wad od maja 2014 r.

Powyższy sposób liczenia początku biegu przedawnienia pozostaje w rozbieżności z poglądami doktryny i orzecznictwa na temat początku biegu terminu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z art. 471 k.c.

Niezależnie od powyższego, kluczowym dla omawianej kwestii, jest fakt, że przedmiotem umowy było dzieło w rozumieniu art. 627 k.c. W związku z tym, do terminu przedawnienia i początku jego biegu nie miały zastosowania art. 120 k.c. i art. 118 k.c., lecz terminy określone w art. 646 k.c. Pogląd taki znajduje potwierdzenie w orzecznictwie, chociażby w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2012 r., sygn. akt IV CSK 201/11 („Artykuł 646 k.c. samodzielnie określa początek biegu przedawnienia i wiąże go z dniem oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - z dniem, w którym zgodnie z treścią umowy dzieło miało być oddane. Dlatego do ustalenia początku biegu przedawnienia roszczeń wynikających z umowy o dzieło nie mają zastosowania reguły przewidziane w art. 120 k.c. i nie zachodzi potrzeba ani możliwość zastosowania art. 455 k.c.”) i w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. akt I ACa 1864/15 („Roszczenie o zapłatę kary umownej wynikającej z tytułu nienależytego wykonania umowy o dzieło przedawnia się na zasadach przewidzianych przez przepis art. 646 k.c.”).

Gdyby więc pozwanej przysługiwało roszczenie z art. 471 k.c. z tytułu nienależytego wykonania umowy, uległoby ono przedawnieniu w terminie 2 lat od oddania dzieła. Przedmiot umowy został wykonany w dniu 3 listopada 2010 r. Stąd roszczenia pozwanej (powódki wzajemnej) ulegały przedawnieniu w dniu 3 listopada 2012 r.

Gdyby przyjąć, że termin ten liczyć należy od dnia „wykrycia wady” powstałaby sytuacja wręcz absurdalna. W sytuacji bowiem, gdyby Gmina skorzystała z projektu wytworzonego przez powoda, na przykład po upływie kilkunastu lat od daty jego oddania, wówczas miałaby prawo dochodzić roszczeń odszkodowawczych z tytułu wadliwego wykonania dzieła ewentualnie szkody powstałej po stronie zamawiającego (Gminy) na skutek wadliwego wykonania dzieła przez projektanta. Gmina nie wskazała ani nie wykazała, że nie była w stanie zbadać poprawności projektu po jego oddaniu. Zdaniem sądu podmiot ten dysponuje możliwościami finansowymi, logistycznymi oraz odpowiednimi kadrami, aby wypowiedzieć się co do jakości projektu, jego poprawności.

Reasumując stwierdzić należy, że artykuł 646 k.c. określa samodzielnie początek biegu terminu przedawnienia wszystkich roszczeń z tytułu umowy o dzieło, wiążąc go z oddaniem dzieła, jest zatem przepisem szczególnym w stosunku do art. 120 k.c. Hipoteza normy art. 646 k.c. obejmuje także roszczenia odszkodowawcze, których źródłem jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 października 2004 roku w sprawie I ACa 628/04). Zgodnie z brzmieniem art. 117 § 2 zdanie pierwsze k.c. po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się z korzystania zarzutu przedawnienia. W niniejszej sprawie ustalono, iż pozew wzajemny obejmujący żądanie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania, oraz zarzut potraceniu w roszczeniu głównym zostały podniesione po upływie dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia. Powód w odpowiedzi na pozew wzajemny, jak i w samym pozwie, jeszcze przed wyartykułowaniem zarzutów (w tym potrącenia) przez pozwaną (powódkę wzajemną), podniósł zarzut przedawnienia.

Odmowa zwrotu zabezpieczenia nie znajduje także podstaw z przyczyn formalnych.

Zgodnie z art. 147 p.z.p. zabezpieczenie zapewnia zamawiającemu możliwość szybkiego zrekompensowania strat wynikających z wad przedmiotu umowy.

Realizacja roszczenia wierzyciela z przedmiotu zabezpieczenia następuje przez potrącenie tego roszczenia z roszczeniem dłużnika o zwrot zabezpieczenia.

Stosownie do treści art. 498 § 1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

W sprawie niniejszej z tytułu rękojmi, zważywszy na fakt, że przedmiotem umowy było dzieło stanowiące jednocześnie utwór autorski, na podstawie art. 55 ust. 1 prawa autorskiego jako przepisu szczególnego w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego, pozwanej przysługiwałoby tylko jedno roszczenie pieniężne – o obniżenie wynagrodzenia („jeśli zamówiony utwór ma usterki zamawiający może wyznaczyć odpowiedni termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie może od umowy odstąpić albo żądać obniżenia ceny”).

Roszczenie to, w myśl art. 455 k.c. stawało się wymagalne z dniem wezwania dłużnika do zapłaty różnicy między ceną zapłaconą a obniżoną.

Pozwana, żeby doprowadzić do wygaśnięcia obowiązku zwrotu zabezpieczenia powinna zatem podjąć działania powodujące wymagalność tego roszczenia oraz złożyć dłużnikowi oświadczenie o potrąceniu. W terminie przed wygaśnięciem uprawnień z tytułu rękojmi (30 września 2014 r.) pozwana nie dokonała żadnej z wymienionych czynności.

Tym samym, należało stwierdzić, że roszczenia pozwanej (powódki wzajemnej) z tytułu rękojmi wygasły, bowiem nie zgłosiła ona powodowi (pozwanemu wzajemnemu) w sposób skuteczny wad dzieła.

Powyższe powoduje, że nawet gdyby pozwana zdołała wykazać w niniejszym procesie, że rzeczona dokumentacja była wadliwa, nie może już złożyć skutecznego oświadczenia o potrąceniu, które zwalniałoby ją z obowiązku zwrotu powodowi kwoty dochodzonej pozwem.

Ostatecznie zaś, odnosząc się do zarzutu potrącenia, to należy stwierdzić, że złożone w dniu 7 kwietnia 2016 r. oświadczenie pozwanej jest bezskuteczne. Przepis art. 502 k.c. dopuszcza potrącenie przedawnionej wierzytelności, ale nie wówczas, gdy wierzytelność taka uległa przedawnieniu zanim postała wierzytelność wzajemna (potrącenie stało się możliwe). Z taką sytuacją zaś mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Wierzytelność pozwanej przedawniła się 3 listopada 2013 r., a wierzytelność powoda o zwrot zabezpieczenia powstała dopiero 1 października 2014 r.

W świetle powyższego, kwestia ustalenia czy przedmiot umowy został wykonany nienależycie, staje się bezprzedmiotowa.

Nie budzi przy tym wątpliwości, że pozwana dokonywała zmian w projekcie. Nie można jednak wyłącznie na tej podstawie stwierdzić, wynikały one z wad projektu wykonanego przez Konsorcjum, co wobec przyjęcia zasadności zarzutu przedawnienia nie podlegało badaniu.

Stosunki pomiędzy stronami były o tyle skomplikowane, że pozwana umowę o realizację inwestycji zawarła z (...) sp. z o.o. zaś nadzór autorski nad realizacją inwestycji powierzono R. K. a funkcję Inżyniera kontraktu sprawowała (...) sp. z o.o. a nie powód (pozwany wzajemny)

Podkreślenia wymaga także, że ze szczegółowo opisanymi i wycenionymi wadami dokumentacji powód mógł zapoznać się po raz pierwszy w odpowiedzi na pozew, mimo wielokrotnych próśb kierowanych do pozwanej przed wszczęciem procesu. Zachowanie pozwanej wyklucza jakiekolwiek skutecznie wezwanie powoda do realizacji rzekomego zobowiązania, jak i czyni mało prawdopodobnymi czynności mające na celu przerwanie biegu przedawnienia w tym zakresie.

Jednocześnie, po analizie argumentacji pozwanej i przedstawionych przez nią dokumentów powód podtrzymał stanowisko, że sporządzenie projektów zamiennych nie było spowodowane koniecznością usunięcia wad dokumentacji dostarczonej przez Konsorcjum, a także zakwestionował o do zasady i wysokości kwoty wypłacone przez pozwaną za ich wykonanie.

Wątpliwości budzi również fakt, że funkcja Inżyniera Kontraktu i Koordynatora Zespołu (...) wykonywana była przez jedną osobę, która sprawowała jednocześnie bezpośredni nadzór autorski w branżach drogowej i torowej.

Nie można również pominąć okoliczności, że zarówno powód, jak i Konsorcjum, do którego należał, pozbawieni byli dostępu do bieżących informacji o stanie realizacji projektu.

Podkreślić należy także, że pozwana zachowywała się biernie wobec powoda aż do rozpoczęcia niniejszego postępowania, kiedy to zgłosiła mu zarzuty w stosunku do wad dzieła oraz złożyła oświadczenie o potrąceniu. Należy przy tym zastrzec, że wykonawca dzieła nie ma obowiązku odstąpienia od umowy w przypadku braku współpracy z zamawiającym. Art. 640 k.c. jedynie przewiduje możliwość odstąpienia od umowy jako najdalej idącą sankcję wobec bierności zamawiającego. Skoro wykonawca przy braku współpracy zamawiającego może aż odstąpić od umowy, to tym samym może mniej, a więc wstrzymać się od dalszego wykonywania umowy. Tym bardziej, że chce nadal realizować umowę, a wykonanie umowy jest korzystniejsze dla zamawiającego, aniżeli odstąpienie przez wykonawcę od umowy (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 16 lutego 2016 r., sygn. akt I ACa 591/15). Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Na marginesie sąd wskazuje na brak związku przyczynowego między działaniem powoda (pozwanego wzajemnego) a wysokością szkody. Wysokość kosztów wskazywanych przez Gminę stanowi sumę wynagrodzenia za wykonanie odpowiednich prac projektowych. Na uwagę zasługują zeznania powoda (karta 362 – 362v), gdzie wskazuje on, czemu do chwili zamknięcia rozprawy pozwana nie zaprzeczyła, że przy 1.400 zbadanych przez niego przypadkach zamówień, w 4 z nich miało miejsce zamówienie na nadzór autorski, który wykonywał inny podmiot aniżeli projektant. Rację ma powód wskazując, że jeśli projektant pełni nadzór autorski, co jest przecież regułą, broni przewidzianych w swoich projektach rozwiązań, obca firma zainteresowana jest zaś jak największą ilością zmian lub poprawek, bo od takich przecież należne jest jej wynagrodzenie. Strona pozwana jednocześnie nie sformułowała tak tezy dowodowej w zakresie opinii biegłego, aby można było jednoznacznie ustalić, czy projekty zastępcze, dotyczące prac wykonywanych przez powoda w istocie stanowiły koniczność. Nie stanowi podstawy takiego ustalenia żądanie ustalenia koniecznego zakresu projektu zamiennego (teza dowodowa karta 45) albowiem niesłusznie zakłada się z góry jego niezbędność.

Z przyczyn opisanych powyżej równocześnie nie zasługiwało na uwzględnienie powództwo wzajemne Gminy M. S.. Pomijając kwestie przedawnienia i wygaśnięcia roszczeń, należy wyjaśnić, że powódka wzajemna (pozwana), w żadnej mierze nie wykazała zasadności swojego roszczenia co do zasady i co do wysokości. Powódka wzajemna (pozwana) przedstawiła wprawdzie wyliczenia i faktury, należy jednak zauważyć, że mogą one stanowić co najwyżej dowód tego, że Gmina M. S. została obciążona sumą 34.560 zł tytułem modyfikacji dzieła powoda oraz, że kwotę tę uiściła. Nie można jednak z powyższego wywieść, iż koszty te były w jakimkolwiek stopniu uzasadnione.

Marginalnie należy dodać, że Sąd na rozprawie w dniu 7 listopada 2016 r. oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, jako że wniosek ten w istocie zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania i w świetle przedawnienia roszczeń pozwanej (powódki wzajemnej) oraz wygaśnięcia jej roszczeń z tytułu rękojmi jawił się jako bezprzedmiotowy. Jak już zostało wyżej wskazane - nawet gdyby biegły stwierdził, iż w istocie przedmiot umowy zawierał wady, okoliczność ta nie mogła to mieć już wpływu na rozstrzygnięcie sprawy a to z uwagi na przedawnienie i wygaśnięcie roszczeń strony pozwanej (powódki wzajemnej). Tym samym wniosek pozwanej (powódki wzajemnej) o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego podlegał oddaleniu.

Na uwzględnienie w ocenie sądu zasługiwało ponadto żądanie powoda w zakresie odsetek od żądanej kwoty.

Powód wniósł o zasądzenie odsetek w wymiarze równym zmiennej stawce oprocentowania ustalonej na bazie stawki (...)/N pomnożonej przez wskaźnik 0,95 a następnie przez wskaźnik 1,15, a także o zasądzenie odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie.

W tym miejscu wymaga zaznaczenia, że wskazanie przez powoda podstawy prawnej dochodzonego roszczenia nie jest wiążące dla sądu, który w ramach dokonywanej subsumcji jest zobowiązany do oceny roszczenia w aspekcie wszystkich przepisów prawnych, które powinny być zastosowane, jako mające oparcie w ustalonych faktach (zob. wyrok Sąd Apelacyjnego w Łodzi w z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt I ACa 707/14). Podobnie w zakresie twierdzeń strony pozwanej.

Żądanie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie znajdowało uzasadnienie w treści art. 481 k.c. i 482 k.c., stosownie do których: „Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. O ile strony nie ustaliły inaczej to wierzycielowi należą się odsetki ustawowe”.

Jednakże, podstawą materialnoprawną powoda w zakresie żądania odsetek równych odsetkom uzyskanym przez pozwaną w czasie gdy dysponowała kwotą 25.705,79 zł, był przepis Art. 405 k.c., zgodnie z którym: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”. Artykuł 405 k.c. wprowadza ogólną regułę, że skutkiem nieuprawnionych, nieznajdujących uzasadnienia w przepisach prawa przesunięć majątkowych jest obowiązek wydania w naturze uzyskanej korzyści mającej wartość majątkową, ewentualnie obowiązek zwrotu wartości tej korzyści, gdyby wydanie w naturze nie było możliwe. Ustalenie wymiaru bezpodstawnego wzbogacenia pozwanej powódka dokonała w oparciu o wymiar oprocentowania na rachunku bankowym, na którym Gmina M. S. ulokowała przedmiotową kwotę. Należy zaznaczyć, że pozwana w wyniku zajęcia kwoty 25.705,79 zł nie ponosiła żadnych kosztów, a jedynie odnosiła korzyści w postaci uzyskanych odsetek od wymienionej kwoty. Sąd nie znajduje powodu, dla którego powódka miałaby zachować odsetki narosłe w wyniku bezpodstawnego przetrzymywania należącej do powoda sumy. Nie budzi bowiem wątpliwości, że długotrwała niemożność dysponowania kwotą 25.705,79 zł wywoływała po stronie J. Ż. trudną do oszacowania szkodę, chociażby z tej przyczyny, iż nie mógł on tej kwoty w żaden sposób zainwestować ani wydatkować, co dla podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą nie jest bez znaczenia. Powód nie mógł, z oczywistych względów, przedstawić listy niezakupionych produktów i na tej podstawie formułować żądania odszkodowawczego wobec pozwanej. Dlatego też, za najłatwiejszą do oszacowania i najbardziej uzasadnioną formę rekompensaty należało uznać nakazanie pozwanej zwrotu realnie przez nią uzyskanej korzyści wynikającej z operowania wskazaną kwotą.

Reasumując, powództwo główne podlegało uwzględnieniu w całości, zaś powództwo wzajemne podlegało oddaleniu jako niewykazane.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w 108 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie powód (pozwany wzajemny) jest wygrywającym sprawę co do powództwa głównego i powództwa wzajemnego. Na poniesione przez powoda (pozwanego wzajemnego) koszty związane z powództwem głównym złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 1286 złotych, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych oraz wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 zł ustalone zgodnie z treścią § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zmianami). Z kolei, na poniesione przez powoda (pozwanego wzajemnego) koszty związane z pozwem wzajemnym składała się kwota wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości 2.400 zł ustalona zgodnie z treścią § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

4. (...)