Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 25 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka

Protokolant: Weronika Szymczuk – Dąbkowska

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2019 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko P. L. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda M. K. (1) na rzecz pozwanego P. L. (1) kwotę 3617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych), tytułem kosztów procesu.

SSR Andrzej Muzyka

Sygn. akt XI GC 1268/18 15 kwietnia 2019 r.

UZASADNIENIE

(sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym)

Pozwem z dnia 4 czerwca 2018 r. M. K. (1) wniósł przeciwko P. L. (1) o zapłatę kwoty 24 282,27 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 16 maja 2018 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu, powód wskazał, iż dnia 11 stycznia 2018 r. zawarł z pozwanym umowę najmu pojazdu ciężarowego marki M. (...) nr rej. (...). Umowa została zawarta na okres 6 miesięcy. W umowie najmu strony ustaliły czynsz najmu w wysokości 4500 zł brutto miesięcznie. W dniu 23 kwietnia 2018 r. pojazd będący przedmiotem umowy najmu uczestniczył w kolizji drogowej na terenie Niemiec z winy najemcy, wobec czego uszkodzony pojazd został przetransportowany na parking. Koszt parkingu oraz holowania pojazdu do Polski został pokryty przez wynajmującego w wysokości 9500 zł tytułem holowania, 13 781,90 zł tytułem opłaty za parking, 574,68 zł tytułem opłaty za parking oraz 425,69 zł tytułem załadunku pojazdu na lawecie. Powód wezwał pozwanego (najemcę) do zwrotu poniesionych kosztów, jednakże wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 12 czerwca 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. Nadto pozwany podniósł zarzut niewłaściwości miejscowej. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż faktycznie strony łączyła umowa najmu pojazdu ciężarowego marki M. (...), nr rej. (...), jednakże z numeru rejestracyjnego wynika, iż powód nie był właścicielem przedmiotowego pojazdu, albowiem z numerów wynika, iż adres zamieszkania/siedziby właściciela znajduje się w poznaniu, wobec czego powód nie był właścicielem pojazdu a posiadaczem zależnym, wobec czego mógł on nie mieć prawa do dysponowania ww. pojazdem- udostepnienia osobom trzecim a nawet jeśli miał zgodę to tego nie wykazał. W sytuacji, w której to nie powód jest właścicielem pojazdu, powodowi nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze z tytułu poniesionych kosztów a właścicielowi pojazdu. Nadto to nie pozwany bezpośrednio wyrządził szkodę a zatrudniony przez niego pracownik, który nie został zatrzymany w związku ze zdarzeniem i nie zostały mu postawione zarzuty. Finalnie mimo trwającej umowy najmu powód nie dostarczył pozwanemu pojazdu zastępczego wobec niemożności korzystania przez pozwanego z przedmiotu najmu, zaś powództwo nie zostało wykazane co do zasady jak i co do wysokości w świetle rozbieżności kwot dochodzonych przez powoda w pismach przed procesowych.

Wnioskiem z dnia 23 listopada 2018 r. powód wystąpił o zabezpieczenia roszczenia w kwocie 31 053,35 zł poprzez zajęcie rachunku bankowego, postanowieniem z dnia 5 grudnia 2018 r. Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia, jednakże na skutek zażalenia z dnia 3 stycznia 2019 r., postanowieniem z dnia 22 lutego 2019 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy uchylił zaskarżone postanowienie.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 11 stycznia 2018 r. M. K. (1) prowadzący działalność gospodarcza pod firmą (...) M. K. (1) zawarł z P. L. (1) prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą PHU (...) umowę najmu pojazdu ciężarowego marki M. (...) nr rej. (...).

W umowie najmu strony ustaliły, iż wynajmujący nie ponosi kosztów postoju pojazdu w skutek jego awarii, uszkodzenia a obie strony starają się do jak najszybszego usunięcia awarii. Wskazano, że pojazd zostaje wynajmowany z polisą autocasco assistance. Z uwagi na brak ograniczeń co do ilości przejechanych kilometrów, pozwany zobowiązał się do wymiany oleju, filtra paliwa i filtra powietrza co 40 tys. kilometrów. Nadto po stronie wynajmującego należały wszelkie naprawy silnika, skrzyni biegów, zawieszenia i inne nie wynikające z niewłaściwego użytkowania. Najemca odpowiadał za szkody powstałe w skutek niewłaściwego użytkowania pojazdu tj. zaniechania, zaniedbania nadmiernego zużycia lub nieprawidłowej eksploatacji. Czynsz najmu strony ustaliły na kwotę 4500 zł brutto miesięcznie, płatny do każdego 19-go dnia miesiąca. Przed wydaniem pojazdu, pozwany zobowiązany został do uiszczenia kaucji w wysokości miesięcznego czynszu. Do wynajmującego należał obowiązek ubezpieczenia pojazdu oraz ponoszenia podatku od środków transportu.

Pojazd będący przedmiotem umowy, stanowił przedmiot umowy leasingu zawartej przez powoda z (...) spółką akcyjną we W.. P. L. (2) posiadał zgodę leasingodawcy na najem pojazdu osobie trzeciej.

M. K. (1) wydał przedmiot najmu, tj. pojazd ciężarowy marki M. (...) nr rej. (...) pracownikowi P. L. (1), V. H. w M..

Po zakończeniu najmu pojazd miał być zwrócony P. L. (1) albo w M. albo w innym miejscu przez niego wskazanym.

Dowód:

- umowa najmu z dnia 11 stycznia 2018 r. k. 9;

- umowy leasingu k. 94-99;

- zeznania świadka M. L. k. 134-135;

- zeznania M. K. (1) k. 135-137;

Dnia 24 kwietnia 2018 r. doszło na terenie Niemiec na autostradzie federalnej (BAB) do zdarzenia drogowego, w wyniku którego zniszczeniu uległ pojazd marki M. (...) nr rej. (...). Kierujący pojazdem V. H. kierujący ww. pojazdem najechał na pojazd jadący przed nim, po tym jak ten ostatni zahamował. Bezpośrednio przed zdarzeniem V. H. sięgał po butelkę z wodą. V. H. jechał z prędkością 80 km/h, a odstępie około 80/100 m za pojazdem jadącym przed nim.

Dowód:

- fotografia k. 56;

- wydruk z gazety k. 57-59;

- potwierdzenie konfiskaty z dnia 24 kwietnia 2018 r. k. 70;

- tłumaczenie k. 71;

- zeznania świadka V. H. k. 133-134;

- zeznania M. K. (1) k. 135-137;

- zeznania P. L. (1) k. 137- 138;

Dnia 25 kwietnia 2018 r. (...) w K. ((...)) wystawiła na rzecz powoda fakturę nr (...) na kwotę 3096,50 euro, tytułem holowania pojazdu M. (...) nr rej. (...) po wypadku z autostrady na terenie Niemiec do hali spółki oraz czynności mających na celu, podczepienie pojazdu, holowanie oraz jego zabezpieczenie, a także postój.

Dowód:

- faktura nr (...) k. 16-17;

- tłumaczenie k. 18-19;

- zeznania M. K. (1) k. 135-137;

Pismem z dnia 27 kwietnia 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 120 000 zł w terminie do dnia 10 maja 2018 r. tytułem szkody poniesionej w wyniku zniszczenia przez pozwanego pojazdu będącego przedmiotem najmu.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 27 kwietnia 2018 r. k. 25;

Wiadomością e-mail z dnia 1 maja 2018 r. powód ponaglił pozwanego o płatność wystawionego na rzecz kierowcy pozwanego mandatu w kwocie 97,17 euro oraz zwrócił się o udzielenie informacji, gdzie znajduje się zniszczony pojazd.

Dowód:

- wiadomość email z dnia 1 maja 2018 r. k. 69;

Przelewem z dnia 8 maja 2018 r. powód uiścił kwotę 13.781,90 zł na rzecz (...) w K..

Dowód:

- potwierdzenie przelewu z dnia 8 maja 2018 r. k. 27;

Wiadomością e-mail z dnia 9 maja powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 30.000 zł w terminie do dnia 15 maja 2018 r. tytułem opłaty za parking oraz kosztów holowania poniesionych przez powoda.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 9 maja 2018 r. k. 26;

Dnia 11 maja 2018 r. (...) w K. ((...)) wystawiła na rzecz powoda fakturę nr (...) na kwotę 135 euro, tytułem opłaty postojowej od dnia 3 maja 2018 r. do dnia 11 maja 2018 r. pojazdu marki M. (...) nr rej. (...).

Dowód:

- faktura nr (...) k. 12;

- tłumaczenie k. 13;

Dnia 12 maja 2018 r. M. K. (2) działający pod firmą (...) wystawił na rzecz powoda fakturę VAT nr (...) na kwotę 9500 zł brutto tytułem usługi transportowej na trasie K. ((...))- S. (Polska).

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 10;

- dowód wpłaty k. 11;

Pismem z dnia 18 maja 2018 r. pozwany odmówił spełnienia roszczenia wskazanego w pismach z dnia 27 kwietnia 2018 r. i z dnia 9 maja 2018 r. wskazując na ich bezpodstawność i niewykazanie sposoby ustalenia wysokości należności.

Dowód:

- pismo z dnia 18 maja 2018 r. k. 39;

Pismem z dnia 24 maja 2018 r. (...) spółka akcyjna w W., zwróciła się do powoda o wskazanie informacji dotyczących sprawcy szkody.

Dowód:

- pismo z dnia 24 maja 2018 r. k. 73;

Dnia 2 lipca 2018 r. pozostałość pojazdu została zutylizowana.

Dowód:

- zaświadczenie z dnia 2 lipca 2018 r.- skoroszyt stanowiący załącznik do akt;

Dnia 9 lipca 2018 r. powód rozliczył z leasingodawcą umowę najmu nr (...), w związku ze szkodą całkowitą pojazdu będącego przedmiotem leasingu z dnia 24 kwietnia 2018 r., do zapłaty na rzecz leasingodawcy pozostała kwota 6954,72 zł.

Dowód:

- rozliczenie leasingu k. 55.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Strony były związane umową najmu (659 § 1 kpc). Przedmiotem najmu był pojazd ciężarowy (...) 2008 o nr rej. (...).

M. K. (1) był leasingobiorcą pojazdu ciężarowego (...) 2008 o nr rej. (...). Do zawarcia umowy najmu nie jest wymagane aby wynajmujący był właścicielem przedmiotu najmu. Umowa została wykonana przez wynajmującego. Stosunek prawny pomiędzy wynajmującym a leasingodawcą pozostaje bez wpływu na stosunek prawny pomiędzy M. K. (1) i P. L. (1). W szczególności nie ma żadnych dowodów na okoliczność, że leasingodawca z umowy leasingu operacyjnego z dnia 6 marca 2017 r. dokonał jakichkolwiek oświadczeń prawokształtujących modyfikujących umowę leasingu operacyjnego i mających wpływ na treść umowy najmu. Powyższe potwierdza, zeznania powoda, że miał on zgodę leasingodawcy na najem pojazdu. W tym zakresie Sąd dał mu wiarę.

Przedmiot najmu został wydany najemcy, tj. P. L. (1).

Przedmiot najmu został zniszczony, w okolicznościach za które wynajmujący odpowiedzialności nie ponosi, co się z tym wiąże wynajmujący nie miał obowiązku przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego (art. 662 § 3 kc), przez co umowa najmu uległa zakończeniu. Powód nie miał w szczególności obowiązku dostarczenia pozwanemu pojazdu zastępczego

Co się z tym wiąże najemca miał obowiązek zwrotu rzeczy. Stosownie do art. 675 § 1 kc po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym. Z przepisu powyższego wynika po pierwsze obowiązek zwrotu rzeczy a po drugie obowiązek zwrotu rzeczy w stanie niepogorszonym.

W niniejszej sprawie najemca nie zwrócił rzeczy. W toku przesłuchania strony zgodnie wskazywały, że miejscem zwrotu rzeczy było albo miejsce z którego rzecz najemca odebrał po podpisaniu umowy najmu albo inne miejsce wskazane przez wynajmującego.

Pozwany nie wykonał umowy najmu w zakresie zwrotu rzeczy.

Z brakiem zwrotu rzeczy związane były koszty holowania na kwotę 9.500 zł, parkingu na kwotę 13.781,90 zł, opłaty za parking na kwotę 574,68 zł, wykonanej usługi za umieszczenie samochodu na lawecie na kwotę 425,69 zł. Łącznie koszty związane z niezwróceniem pojazdu ciężarowego (...) 2008 o nr rej. (...), to kwota 24.282,27 zł.

Koszty te poniósł powód (a nie leasingodawca z umowy leasingu operacyjnego z dnia 6 marca 2017 r.), co wykazał za pomocą załączonej dokumentacji i potwierdził w toku przesłuchania opisując, z czego wynika każda z wyżej wymienionych kwot. Nie ma w ocenie Sądu podstaw do kwestionowania wysokości tych kosztów i przesłuchania powoda w tym zakresie. Brak dowodów przeciwnych na te okoliczności.

Podstawą żądania pozwu mógł więc być art. 471 kc. Stosownie do tego przepisu dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Pozwany nie wykonał zobowiązania z umowy najmu w zakresie zwrotu rzeczy (art. 675 § 1 kc). Powód wykazał wysokość szkody na kwotę 24.282,27 zł. Istnieje związek pomiędzy brakiem zwrotu rzeczy a wskazaną wysokością szkody, przy czym szkodę liczyć należy od momentu pozostawienia pojazdu na autostradzie po wypadku do momentu przywiezienia pojazdu do Polski.

Co do zasady spełnione są więc przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego.

Pozwany jednak wykazał, że niewykonanie zobowiązania w zakresie zwrotu rzeczy jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W umowie najmu wyraźnie postanowiono, że pojazd jest wynajmowany z polisą autocasco assistance. W umowie nie rozróżniono, czy ubezpieczenia assistance obejmuje szkody na terenie Polski czy też również szkody poza granicami kraju, przez co sama treść umowy przemawia na rzecz tezy, że postanowienie o assistance obejmuje również szkody poza granicami kraju, zwłaszcza, że przedmiotem najmu był ciągnik siodłowy. Dodać należy, że blankiet umowy przygotował wynajmujący, a więc postanowienia niejednoznaczne należy interpretować na jego niekorzyść. W umowie po zapisie dotyczącym polisy regulowana jest odpowiedzialność wynajmującego i najemcy za szkody oraz obciążenie kosztami. Zestawienie tych punktów prowadzi również do wniosku, że koszty ewentualnego sprowadzenia pojazdu na skutek szkody obciążają wynajmującego (M. K. (1)), skoro zapewnił, on że pojazd jest wynajmowany z polisą autocasco assistance. W przeciwnym razie zapis o assistance nie miałby żadnego znaczenia prawnego. W innym punkcie dodano, że po stronie wynajmującego jest ubezpieczenie pojazdu oraz podatek od środków transportu.

W ocenie Sądu powyższe zapisy prowadzą do wniosku, że strony umówiły się, że koszty związane ze sprowadzeniem pojazdu do Polski (koszty zwrotu pojazdu) wynikłe ze szkody komunikacyjnej ponosi wynajmujący, co potwierdzono zostało zastrzeżeniem iż pojazd jest wynajmowany z polisą auto casco assistance. Jednocześnie wskazano, że koszty ubezpieczenia pojazdu ponosi wynajmujący.

Świadek M. L. zeznał, że według jego wiedzy assistans dotyczyło całej Europy. Powyższe koresponduje z zeznaniami pozwanego (k. 137). Sąd dał im wiarę, albowiem znajduje to potwierdzenie w ogólnym zapisie umowy.

Powód podał natomiast, że raczej informował o tym, że assistance jest wykupiony tylko na terenie kraju. Potwierdził to kategorycznie dopiero na pytanie przewodniczącego o dokładniejsze stanowisko w tym zakresie. Ponadto powód podał, że pozwany informował go o tym, że będzie jeździł poza granicami kraju. Sąd nie dał wiary powodowi, że celem zapisu w umowie było jedynie zapewnienie o assistance na terenie kraju.

Fakt, że pojazd miał tylko ubezpieczenia assistance na ternie Polski obciąża powoda. Powód naruszył postanowienia umowy z dnia 11 stycznia 2018 r. nie ubezpieczając pojazdu w zakresie assistance, poza granicami Polski.

Wobec powyższego powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. To powoda na mocy umowy obciążały koszty sprowadzenia pojazdu do kraju w przypadku szkody komunikacyjnej.

Powód nie wskazał podstawy prawnej roszczenia. Przyjmując, że jest tą podstawą odpowiedzialność deliktowa z art. 430 kc, przyjąć należałoby nie wykazanie wszystkich przesłanek tej odpowiedzialności. Przy czym zdarzeniem wywołującym szkodą byłaby kolizja z dnia 11 stycznia 2018 r. Stosownie do ww. przepisu kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Powód wykazał wysokość szkody (24.282,27 zł), zdarzenie powodujące szkodę również zostało wykazane, albowiem była nim kolizja pojazdów w dniu 24 kwietnia 2018 r. Nie było ono przedmiotem sporu. Powód wykazał, czego również pozwana nie kwestionowała, że szkodę wyrządził pracownik pozwanego: V. H., a więc osoba, której pozwany na własny rachunek powierzył wykonanie czynności, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek. W sprzeciwie pozwany wskazał, że ww. jest zatrudniony u pozwanego (k. 36)

Powód nie wykazał jednak winy V. H. przy zdarzeniu z dnia 24 kwietnia 2018 r. Komentowany przepis stanowi, że sprawca ponosi odpowiedzialność deliktową na zasadzie winy. Ustawodawca nie definiuje pojęcia winy. Upowszechnił się pogląd wskazujący na dwa elementy winy: obiektywny i subiektywny (albo ujmujący winę w znaczeniu obiektywnym i subiektywnym). Obiektywny wyraża się w uznaniu za zawinione zachowań niezgodnych z przepisami prawa lub określonymi regułami etycznymi. Natomiast składnik subiektywny wyraża się w uznaniu za zawinione zachowań rozmyślnie wyrządzających szkodę oraz niedbalstwa. Z zeznań świadka V. H. wynika, że sięgał po wodę w momencie zdarzenia oraz, że najechał na stojący przed nim pojazd, niemniej to są wszystkie okoliczności, jakie mogłyby przyczynić się do ustalenia przebiegu wypadku. Uprawdopodobniają one winę V. H., ale w ocenie Sądu jej nie dowodzą. Brak jest jakiejkolwiek informacji, że wobec V. H. prowadzone jest jakiekolwiek postępowanie karne/wykroczeniowe w związku z wypadkiem. Ponadto rekonstrukcja wypadków drogowych bez dokładnych danych związanych z przebiegiem zdarzenia, prędkością obu pojazdów, przyczyną hamowania pierwszego pojazdu i w dalszej konsekwencji bez dowodu z opinii biegłego (art. 278 § 1 kpc), w ocenie Sądu nie jest możliwa. Nie zostało wykazane, że to naruszenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez V. H. doprowadziło do szkody. Takie stwierdzenie wymaga wiedzy specjalnej (art. 278 § 1 kpc), a wniosku o biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych powód nie złożył (art. 6 kc).

Powód w toku przesłuchania powoływał się na relację pozwanego o grze kierowcy na telefonie i robienie sobie zdjęć w trakcie jazdy, przy czym nie dotyczyło ono zdarzenia z dnia 24 kwietnia 2019 r., podobnie jak mandaty za przekroczenie prędkości. Nie miało więc to znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Pozew nie dotyczy kwot, które tytułem tych mandatów pokrył powód, o czym zeznał w toku przesłuchania.

Stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów zeznań świadka oraz przesłuchania stron. Co do zasady są one zgodne. W zakresie celu i zakresu wprowadzenia do umowy zapisu o assistance posiadanej przez powoda, Sąd nie dał mi wiary, o czym była mowa wyżej.

Wobec powyższego orzeczono jak w pkt I wyroku.

W pkt II wyroku orzeczono o kosztach procesu na podstawie art. 98 § 1 kpc. Powód przegrał proces w całości. Na koszty procesu poniesione przez pozwanego składało się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej w kwocie 3600 zł (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, Dz.U.2018.265 j.t. ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.

SSR (...)

Sygn. akt XI GC 1268/17, dnia 15 kwietnia 2019 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)

SSR (...)