Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka akcyjna w S. wniosła przeciwko pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w L., o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 49 200 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od cząstkowych oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że wynajęła pozwanej w ramach prowadzonej współpracy sprzęt budowlany - kompresor (...) wraz z usługą transportową dostawy i odbioru od 1 sierpnia 2023 r. Podała, że sprzęt został pozwanej prawidłowo wydany i miał być wykorzystywany na budowie Sprzęt został pozwanej skradziony. Pozwana wpłaciła kaucję w kwocie 800,00 zł, którą rozliczono. Podała, że pozwana uregulowała w całości czynsz najmu, jednak w związku nie zwróceniem wynajętego sprzętu, zgodnie z pkt IV.4 (...), obciążyła pozwaną wystawiając notę NOTA/GDA/23/00033 na kwotę 50 000 zł, tak więc po rozliczeniu kaucji w kwocie 800,00 zł, do zapłaty pozostaje 49.200,00 zł.

Nakazem zapłaty z dnia 15 kwietnia 2024 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana po przywróceniu jej terminu do wniesienia sprzeciwu zaskarżyła nakaz w całości i wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu. Pozwana potwierdziła, że strony zawarły umowę najmu maszyny Kompresor (...) na określonych w umowie warunkach oraz że utraciła tę maszynę wskutek kradzieży z włamaniem. Pozwana podniosła, że wraz z opłatami za najem dokonała opłaty za ubezpieczenie R.. Podała, że zgodnie z zawartą umową powódka obciążyła pozwanego kosztami objęcia maszyny dodatkową ochroną ubezpieczeniową, a co za tym idzie w przypadku zaistnienia zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, powódka w pierwszej kolejności powinna wyczerpać wszelkie przewidziane prawem środki celem uzyskania odszkodowania od zakładu ubezpieczeń, co jednocześnie powinno doprowadzić do zwolnienia pozwanej z obowiązku odszkodowawczego względem powódki. Pozwana podała, że posesja, na której znajdowała się skradziona maszyna była ogrodzona, żadna osoba zewnętrzna nie miała do niej dostępu i nikt postronny nie mógł wejść na jej teren bez przełamania zabezpieczeń. W takim stanie rzeczy należy uznać, że dokonano kradzieży z włamaniem, a taki wypadek jest okolicznością uzasadniającą wypłatę odszkodowania na podstawie § 5 ust. 2 pkt 3) Ogólnych Warunków Ubezpieczenia M. i (...) Budowlanego od Uszkodzeń. Podniosła, że powódka nie wykazała wartości szkody wynikającej w utraty maszyny stanowiącej przedmiot najmu.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska. Nadto powódka podała, że dokonała następczej korekty wartości wynajętego i ukradzionego kompresora, tak aby wysokość noty obciążeniowej odpowiadała aktualnej jego wartości na dzień kradzieży sprzętu. Nadto podała, że fakt wynajęcia pozwanej wraz z kompresorem ażurowego ogrodzenia nie świadczy o tym, że sprzęt był zabezpieczony zgodnie z wymaganiami wskazanymi w OWU.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 listopada 2022 roku pomiędzy powódką, jako wynajmującym, a pozwaną, jako najemcą zawarta została ramowa umowa najmu sprzętu budowlanego nr (...), na mocy której wynajęła pozwanej kompresor (...) wraz z usługą transportową dostawy i odbioru od 01 sierpnia 2023 r. Sprzęt został pozwanej prawidłowo wydany i miał być wykorzystywany na budowie w G.. Pozwana wpłaciła kaucję w kwocie 800,00 zł. Pozwana upoważniła powódkę do wystawiania faktur VAT bez swojego podpisu. W dokumencie wydania kompresora - (...) - wskazano wartość kompresora na 81 902 zł.

Stosownie do treści § 3 ust. 2 lit. b ramowej umowy najmu, najemca zobowiązany jest do pokrycia kosztów wartości utraconego lub zniszczonego sprzętu budowlanego w terminie 14 dni od daty wystawienia stosownej noty obciążeniowej. Wartość sprzętu budowlanego określona będzie w zamówieniu lub wydaniu.

W punkcie IV. ust. 1 OW umowy najmu postanowiono, że najemca ponosi odpowiedzialność za sprzęt budowlany od chwili załadunku urządzenia u wynajmującego do momentu zwrotu go w miejsce wskazane przez wynajmującego w stanie niepogorszonym, zaś ryzyko utraty lub uszkodzenia tego sprzętu niezależnie od jego przyczyn przechodzi na najemcę z chwilą odbioru sprzętu.

Dodatkowo w punkcie IV.4 (...) wskazano, że w razie uszkodzenia, zniszczenia lub utraty sprzętu budowlanego najemca zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania odpowiadającego jego wartości, określonej w umowie najmu lub dokumentach wydania (protokołach zdawczo odbiorczych lub WZ/PZ), najemca zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania odpowiadającego jego wartości określonej w umowie najmu lub dokumentach wydania, którą najemca akceptuje.

Dowód:

- umowa z (...) k.14-17, 18,196,

- dokument wydania kompresora k.19,

- protokół zdawczo-odbiorczy k.20,

Pozwana wraz z opłatami za najem dokonała opłaty za ubezpieczenie R., tj. ubezpieczenie maszyn i urządzeń budowlanych od uszkodzeń przez zakład (...) Spółka Akcyjna. W § 2 pkt 5 OW ubezpieczenia wskazano, że kradzież z włamaniem to zabór maszyn lub ich części w celu przywłaszczenia, którego sprawca dokonał z miejsca ubezpieczenia bądź z zamkniętego środka transportowego po usunięciu przy użyciu siły i narzędzi wymaganych zabezpieczeń przeciwkradzieżowych miejsca ubezpieczenia, zabezpieczeń środka transportowego oraz zabezpieczeń maszyn lub otworzeniu zabezpieczeń kluczem oryginalnym, który zdobył przez kradzież z włamaniem z innego obiektu lub w wyniku rabunku.

Natomiast zgodnie z § 2 pkt 8 OWU wymagane zabezpieczenia przeciwkradzieżowe, miejsca ubezpieczenia to:

a) plac budowy oraz inna lokalizacja - oświetlony, trwale ogrodzony teren, z bramą zabezpieczoną w taki sposób aby niemożliwy był wstęp, wjazd bądź wyjazd osoby nieuprawnionej oraz pozostający pod stałym dozorem,

b) zamknięty obiekt - znajdujący się na placu budowy lub na terenie innej lokalizacji obiekt kontenerowy, budynek bądź jego część lub inna budowla, użytkowany wyłącznie przez Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego w którym przechowywane są ubezpieczone maszyny, wyposażony w zamknięte na zamek lub kłódkę drzwi oraz posiadający zabezpieczone (oszklone lub okratowane) okna i inne otwory zewnętrzne;

Zgodnie z pkt 9 OWU zabezpieczenia maszyn - przewidziane konstrukcyjnie i sprawne technicznie, zamknięte urządzenia zabezpieczające, uniemożliwiające osobom nieupoważnionym dostęp do wnętrza maszyny bez uprzedniego pokonania zabezpieczeń przy użyciu siły i narzędzi.

Stosownie do pkt 11 OWU dozór – całodobowa ochrona wykonywana przez co na najmniej jedną wyznaczoną do tego celu osobę pełnoletnią spośród personelu Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego lub przez pracowników koncesjonowanego przedsiębiorstwa ochrony osób i mienia.

Dowód:

- OWU ubezpieczenia R. k.71-79,144-152, 165-173, 197-205.

W trakcie użytkowania kompresora doszło do jego kradzieży. Posesja, na której znajdowała się skradziona maszyna nie była dozorowana i nie posiadała monitoringu.

Dowód:

- zeznania świadka J. R. k.250,

- zeznania świadka J. B. (1) k.250-251.

W związku z brakiem zwrotu sprzętu powódka wystawiła na pozwaną notę obciążeniową (...) z dnia 20 grudnia 2023 r. z terminem płatności 3 stycznia 2024 r. na kwotę 50 000 zł i rozliczyła kaucję w kwocie 800,00 zł. Pozwana uregulowała w całości czynsz najmu. Powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 49 200 zł.

Powódka poinformowała pozwaną, że zgłoszenie szkody w postaci kradzieży kompresora nie może zostać złożone ze względu na nie spełnienie wymogów ubezpieczyciela to jest braku ogrodzenia, które by zabezpieczało przed dostępem osób trzecich.

Dowód:

- faktura za najem k.70,143, 164, 196,

- dokument wydania sprzętu (...) (za ogrodzenie) k.153,

- nota obciążeniowa k.21 z wiadomością e-mail k.215,

- zdjęcia placu budowy k.216, 217,

- przedsądowe wezwanie do zapłaty z dnia 21.02.2024r. wraz z dowodem nadania k.22-23,

- zeznania świadka B. C. k.249-250,

- zeznania świadka J. R. k.250,

- zeznania świadka J. B. (1) k.250-251.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się w zasadne w całości.

Powódka wywodziła swoje roszczenie z łączącej strony umowy najmu, w tym obowiązku zapłaty czynszu najmu, zgodnie z treścią art. 659 § 1 kc przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Zgodnie z art. 675 §1 k.c., po zakończeniu najmu najemca obowiązany jest zwrócić rzecz w stanie niepogorszonym; jednakże nie ponosi odpowiedzialności za zużycie rzeczy będące następstwem prawidłowego używania.

Nadto powódka w związku z umową najmu dochodziła odszkodowanie wynikającego z pkt IV ust. 4 OWU oraz § 3 pkt 2 li. b umowy ramowej i art. 471kc.

Niesporne w sprawie było zawarcie umowy najmu, jej treść, wydanie przez powódkę przedmiotu umowy – kompresora – oraz brak jego zwrotu z uwagi na dokonaną kradzież.

Spór między stronami dotyczył możliwości konieczności skorzystania przez powódkę z ubezpieczenia, wypełnienie warunków ubezpieczenia prze pozwaną oraz wartości szkody.

Zgonie z treścią art. 6 kc powódka była zobowiązania do wykazania istnienia umowy, jej treści, wykonania własnego zobowiązania oraz wysokości roszczenia.

Większość faktów w sprawie nie była sporne, zaś obrona pozwanej opierała się przede wszystkim na twierdzeniu, że powódką była zobowiązana w pierwszej kolejności do skorzystania z ubezpieczenia wykupionego przez pozwaną.

Przede wszystkim żaden przepis umowy najmu łączącej strony nie zobowiązywał powódki do sięgnięcia w pierwszej kolejności do roszczeń z ubezpieczenia R.. Istotnie jak przyznawała powódką to ona była stroną umowy ubezpieczenia zawartej z (...), a tym samym była uprawniona do dochodzenia roszczeń ubezpieczeniowych. Jednakże jak wynikało z OW ubezpieczenia, zdarzeniem podlegającym ubezpieczeniu była m.in. kradzież z włamaniem. Stosownie zaś do § 2 pkt 5 OWU kradzież z włamaniem to zabór maszyn lub ich części w celu przywłaszczenia, którego sprawca dokonał z miejsca ubezpieczenia bądź z zamkniętego środka transportowego po usunięciu przy użyciu siły i narzędzi wymaganych zabezpieczeń przeciwkradzieżowych miejsca ubezpieczenia, zabezpieczeń środka transportowego oraz zabezpieczeń maszyn lub otworzeniu zabezpieczeń kluczem oryginalnym, który zdobył przez kradzież z włamaniem z innego obiektu lub w wyniku rabunku.

Natomiast zgodnie z § 2 pkt 8 OWU wymagane zabezpieczenia przeciwkradzieżowe, w zakresie miejsca ubezpieczenia, którym był plac budowy to oświetlony, trwale ogrodzony teren, z bramą zabezpieczoną w taki sposób aby niemożliwy był wstęp, wjazd bądź wyjazd osoby nieuprawnionej oraz pozostający pod stałym dozorem.

Stosownie zaś do pkt 11 dozór to całodobowa ochrona wykonywana przez co na najmniej jedną wyznaczoną do tego celu osobę pełnoletnią spośród personelu Ubezpieczającego lub Ubezpieczonego lub przez pracowników koncesjonowanego przedsiębiorstwa ochrony osób i mienia.

Tymczasem nie było w sprawie sporne, że teren, na którym pozwana przechowywała kompresor nie był ani monitorowany, ani stale dozorowany. Jak zeznawał świadek J. R. oraz przedstawiciel pozwanej J. B. (2), pozwana nie posiadała własnych kamer monitoringu trenu budowy, a jedyny dostępny zapis monitoringu pochodził z sąsiednich budynków. Jednakże nawet on nie obejmował miejsca przechowywania kompresora i uchwycony został jedynie bus sprawcy kradzieży, odjeżdżający z przymocowanym do niego sprzętem.

Co więcej nie było również sporne, że teren, na którym przechowywany był kompresor nie był dozorowany. Pozwana nie zapewniła żadnej osoby, która pilnowałaby w sposób ciągły terenu budowy, takie zaś wymaganie było wprost wskazane w warunkach ogólnych ubezpieczenia. Bez żadnych więc wątpliwości pozwana nie spełniła warunków ubezpieczenia, w zakresie zabezpieczenia sprzętu oraz terenu budowy. Stosownie zaś do § 6 ust. 2 pkt 11 ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialności jedynie, za kradzież z włamaniem określoną w OWU tj. zgodnie z przytaczanym wcześniej § 2 pkt 6,8,9,11 OWU.

Należy także podkreślić, że zgodnie z treścią art. 471 kc dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Stosownie do treści art. 472 kc jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z czynności prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności.

Z normy zawartej w przepisie art. 471 kc wynika domniemanie, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik (pozwana) odpowiada. Na powódce nie spoczywał więc ciężar dowodu faktów świadczących o winie pozwanej, lecz ten ostatni powinien dowieść faktów świadczących o niezawinieniu przez niego zaistniałych naruszeń umowy (tak słusznie m.in. w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 8 kwietnia 2016r. sygn. akt VIII Ga 37/16).

Zdaniem sądu pozwana nie wykazała również, aby dochowała należytej staranności wymaganej przy najmie sprzętu co nie pozwalało jej uwolnić się od ww. domniemania. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 19 września 2002r., (I CKN 971/00), „należytą staranność dłużnika w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, którą określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności, nie oznacza staranności wyjątkowej, lecz dostosowanej do działającej osoby, przedmiotu jakiego działanie dotyczy oraz okoliczności w jakich działanie to następuje.” W przedstawionym wyżej okolicznościach faktycznych sprawy, gdzie pozwana najmowany kompresor przechowywał bez żadnego nadzoru, bez monitoringu, w niezamkniętym pomieszczeniu, a teren na których znajdował się sprzęt był ogrodzony jedynie ażurowym płotem, nie sposób uznać, aby pozwana, świadoma obowiązków wynikających z umowy ubezpieczenia, zabezpieczały teren w sposób adekwatny do potrzeb i wartości najmowanego sprzętu.

Co więcej niezależenie od powyższych ustaleń, nawet przy teoretycznym założeniu, że przedsięwzięte okoliczność były w pełni wystarczające, a mimo to z przyczyn niezależnych od pozwanej doszło do kradzieży, to i tak pozwana nie mogłaby uwolnić się od odpowiedzialności. Zgodnie bowiem punktem IV ust. 1 (...) (k. 18) odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego została rozszerzona. Przewidziano bowiem pełną odpowiedzialność najemcy (pozwanej) za urządzenie od chwili załadunku do momentu jego zwrotu – „ryzyko utraty lub uszkodzenia tego sprzętu niezależnie od jego przyczyny przechodzi na najemcę z chwilą odbioru przez niego sprzętu budowlanego”. Spełniono tym samym przesłanki z art. 473 § 1 kc - dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność za niewykonanie lub za nienależyte wykonanie zobowiązania z powodu oznaczonych okoliczności, za które na mocy ustawy odpowiedzialności nie ponosi.

Strony zgodnie więc rozszerzyły odpowiedzialność pozwanego za niezwrócenie sprzętu bez względu na przyczynę jego utraty, a więc niezależnie od zawinienie bądź braku winy w powstałej szkodzie. Tym samym nie miało znaczenia, dla odpowiedzialności pozwanej, że doszło do kradzieży sprzętu, a więc działania osób trzecich, a nie pozwanej.

Uznano również, że powódka wykazała wysokości swojej szkody. Strony w § 3 pkt 2 lit. b umowy ramowej i pkt IV ust. 4 (...) określiły, jaką kwotę z tytułu niezwrócenia sprzętu winna zwrócić pozwana. Odszkodowanie miało odpowiadać wartości urządzenia, określonej w umowie najmu lub dokumentach wydania. Takimi dokumentami był protokół zdawczo – odbiorczy z 01.08.2023r. (k. 20) oraz zamówienie z dnia 01.08.2023r. (k. 19), oba zostały przez pozwaną zaakceptowane, poprzez złożenie podpisów osób uprawnionych do reprezentacji. Wartość urządzenia w obu dokumentach wynosiła 81900 zł. Tym samym powódka wystawiając notę obciążeniową na kwotę 50000 zł, uczyniła to zasadnie, obniżając dodatkowo umowną wartość kompresora o wartość jego zużycia.

Podstawę prawną orzeczenia o odsetkach ustawowych za opóźnienie stanowił art. 481 kc.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w całości Na jego koszty składało się wynagrodzenie pełnomocnika – 3600 zł, opłata od pozwu – 2460 zł i opłata skarbowa – 17 zł.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)