Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Sprawa rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym ( art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. )

Pozwem z dnia 28 września 2022 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. wniosła przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 688,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. Powódka jako nabywca wierzytelności przysługującej poszkodowanemu zdarzeniem drogowym dochodzi dalszego odszkodowania stanowiącego koszt najmu pojazdu zastępczego.

Nakazem zapłaty z dnia 5 października 2022 r. tut. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowił przepis art. 822 § 1 i 2 k.c. Niniejszym pozwem powódka (...) sp. z o.o. w G. dochodziła dalszego odszkodowania stanowiącego koszt najmu pojazdu zastępczego. Łączny koszt najmu pojazdu zastępczego w związku ze zdarzeniem drogowym wyniósł 1092 zł netto. Bezsporne w sprawie było, że ubezpieczyciel uznał koszty najmu do kwoty 720 zł, jednak wypłacił wynajmującemu pojazd - spółce (...) rent a car” sp. z o.o. w W. odszkodowanie za koszty najmu pojazdu w kwocie 403,50 zł, argumentując wypłatę połowy uznanej przez siebie kwoty przyczynieniem się poszkodowanego w 50% do zdarzenia drogowego. Wobec czego powódka powołując się na fakt nabycia wierzytelności przysługującej „B. rent a car” sp. z o.o. w W., wniosła o zapłatę kwoty 688,50 zł, podnosząc, iż do tej pory ubezpieczyciel nie wypłacił pełnego odszkodowania z tego tytułu.

Sprzeciwiając się żądaniu pozwu, pozwany ubezpieczyciel podniósł w pierwszym rzędzie zarzut przedawnienia roszczenia, wskazując, że zawezwanie do próby ugodowej z dnia 8 lutego 2021 r. zmierzało jedynie do przerwania biegu przedawnienia, a nie do zawarcia ugody. Kwestionowana była również legitymacja czynna powódki, bowiem zdaniem pozwanej powódka nie wykazała nabycia wierzytelności dochodzonej pozwem. Sporna była również stawka najmu pojazdu zastępczego - pozwany zarzucał, iż poszkodowany został poinformowany o możliwości najmu pojazdu zastępczego od pozwanego za niższą stawkę, wobec czego stawka dobowa została zweryfikowana do kwoty 180 zł netto.

Finalnie pozwany podniósł również zarzut spełnienia roszczenia poprzez wypłatę ustalonej kwoty odszkodowania, wskazując, że poszkodowany przyczynił się do zdarzenia w 50 %, a tym samym wypłacona kwota odszkodowania w kwocie 403,50 zł stanowiąca 50 % kwoty 720 zł w pełni pokrywa szkodę. Pozwany zakwestionował również roszczenie w zakresie dochodzonych odsetek. Natomiast sam fakt konieczności najmu pojazdu zastępczego oraz jego okres w niniejszej sprawie były niesporne.

Analiza materiału dowodowego wskazuje, że zasadny okazał się zarzut pozwanego niewykazania legitymacji czynnej powódki, co doprowadziło do oddalenia powództwa.

Stosownie do art. 882 § 4 k.c. poszkodowany może dochodzić odszkodowania bezpośrednio od ubezpieczyciela sprawcy. Jest to samodzielne odrębne roszczenie, które może być przedmiotem obrotu. Zgodnie z art. 509 §1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Należy podkreślić, że ubezpieczyciel wypłacił część odszkodowania na rzecz „B. rent a car” sp. z o.o. w W., która to nabyła wierzytelność od poszkodowanej zdarzeniem drogowym na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 18 września 2017 r. (k. 38). Kolejno, wskazana wierzytelność stanowiła przedmiot umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 27 czerwca 2018 r. (k.23 i nast.) pomiędzy spółką (...) rent a car” sp. z o.o. w W. a (...) S.A. w G.. Na etapie postępowania likwidacyjnego legitymacja czynna pierwszych dwóch nabywców roszczenia odszkodowawczego nie była przez ubezpieczyciela kwestionowana, bowiem w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty dalszego odszkodowania pozwany dopłacił ostatnio wymienionej spółce odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu (k. 47). Spółka (...) S.A. wystąpiła zresztą z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej przeciwko pozwanemu, co w sprawie było bezsporne. Do tego momentu w ocenie sądu wykazane zostało następstwo prawne nabytej od poszkodowanej zdarzeniem drogowym wierzytelności o odszkodowanie z tytułu OC sprawcy szkody. Natomiast z dalszych przedstawionych przez powódkę dokumentów w ocenie sądu nie sposób zdekodować faktu i podstawy nabycia wierzytelności przez powodową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. (...) spółka z o.o. legitymację czynną wywodzi z dokumentu porozumienia z dnia 14 czerwca 2022 r. (k. 8 i nast.) w przedmiocie wydania wierzytelności na rzecz wierzyciela, zawartego pomiędzy spółką (...) S.K.A. w G. (zastawnik) a spółką (...) S.A. w G. (wierzyciel), zgodnie z którym zastawca wydał na rzecz wierzyciela zbiór praw inkorporujący wierzytelności wskazane w załączniku do porozumienia (§ 1). W preambule do tego porozumienia natomiast mowa o tym, że:

(...) S.A. (zastawca) przeprowadził emisję obligacji imiennych serii (...), w wyniku których objętych zostało 50 obligacji (…) , a dzień wykupu obligacji przypadał na 29 kwietnia 2022 r.;

Na dzień sporządzenia niniejszego porozumienia jedynym posiadaczem wszystkich niewykupionych obligacji jest Wierzyciel ( (...) S.A.), który je nabył w drodze umowy przeniesienia własności obligacji z dnia 14 grudnia 2020 r. z ówczesnym jedynym obligatariuszem – (...);

Z. i zastawca 20 maja 2018 r. zawarli umowę ustanowienia administratora zastawu, na mocy której zastawca powierzył zastawnikowi obowiązki administratora zastawu w odniesieniu do zastawu rejestrowego, który miał zostać ustanowiony na zabezpieczenie wierzytelności przysługującym obligatariuszom w związku z emisją;

23 lipca 2018 r. zastawnik i zastawca zawarli umowę zastawu rejestrowego na zbiorze praw stanowiących wierzytelności zastawcy z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC, które zastawca nabył na podstawie m.in. umowy sprzedaży wierzytelności z 27 czerwca 2018 r. (…)

W ocenie sądu z powyższego dokumentu nie wynika, na jakiej zasadzie powodowa spółka z o.o. nabyła wierzytelność przysługującą uprzednio (...) S.A., zważywszy że porozumienie zawarte jest pomiędzy jeszcze innymi podmiotami, tj. (...) Spółką Akcyjną a (...) S.K.A. W szczególności do pozwu nie załączono ciągu dokumentów, z których wynikałoby w sposób klarowny i niebudzący wątpliwości następstwo prawne pomiędzy wymienionymi w porozumieniu podmiotami i wreszcie powódką. Treść preambuły do tego porozumienia, bez załączenia do pozwu wszystkich dokumentów, o których mowa w jego treści, jest zdaniem sądu niejasna, bowiem sąd nie jest w stanie ustalić, na jakiej zasadzie powodowa spółka z o.o. miałaby nabyć od (...) S.A. roszczenie o odszkodowanie dochodzone niniejszym pozwem; z kolei argumentacja pozwu na uzasadnienie legitymacji powódki jest na tyle enigmatyczna, że również nie daje pełnej odpowiedzi na to pytanie, podobnie jak replika powódki na sprzeciw. Wobec zakwestionowania legitymacji czynnej przez pozwaną, to na powódce spoczywał ciężar dowodu w tym przedmiocie (art. 6 k.c.) i w ocenie sądu powódka tego ciężaru nie podźwignęła.

Odnosząc się kolejno do zarzutu przedawnienia roszczenia, wskazać należy, że zdarzenie drogowe miało miejsce 22 czerwca 2017 r., zgłoszenie roszczenia przez (...) sp. z o.o. nastąpiło dnia 21 listopada 2017 r., a decyzja ubezpieczyciela o wypłacie wydana została dnia 24 sierpnia 2018 r. – k. 47, natomiast powódka jako datę wymagalności roszczenia wskazała w pozwie datę 6 grudnia 2017 r. Mając na uwadze treść art. 118 k.c. oraz art. 819 § 1 k.c. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej z dniem 9 lipca 2018 r. i przepisów przejściowych noweli (art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z dnia 8 czerwca 2018 r., poz. 1104) roszczenie powoda związane z prowadzoną działalnością gospodarczą stron, o zwrot odszkodowania wypłaconego z umowy ubezpieczenia OC posiadacza pojazdu mechanicznego przedawniają się z upływem trzech lat. Bieg przedawnienia przerywa się z przyczyn określonych w art. 123 k.c., a ponadto w myśl § 4 art. 819 k.c. „bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia”. Celowość tej normy kryje się w ochronie słabszej strony tej relacji prawnej, pokrzywdzonej zdarzeniem spowodowanym przez sprawcę objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej (tak SN w wyroku z dnia 6.10.2017 r., V CSK 685/16). Konstrukcja przepisu § 4 art. 819 k.c. wskazuje, że ustawodawca w stosunku do umowy ubezpieczenia rozszerza katalog przyczyn przerwania biegu przedawnienia wymienionych w art. 123 §1 k.c. Każda z wymienionych w nim czynności przerywa bieg przedawnienia niezależnie od tego, czy wcześniej został on przerwany przez inną ze wskazanych czynności. Zawsze po przerwie bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo (art. 124 § 1 k.c.), a § 4 art. 819 k.c. wskazuje, od jakiej daty to następuje (por. wyrok SA we Wrocławiu z dnia 1.09.2015 r., I ACa 882/15, publ. LEX nr 2337543).

W rozpoznawanej sprawie z uwagi na przepis art. 819 § 4 k.c. trzyletni termin przedawnienia biegł na nowo od daty otrzymania pisemnej decyzji ubezpieczyciela z 24 sierpnia 2018 r. w przedmiocie wypłaty dalszego odszkodowania. W dacie wniesienia przez (...) S.A. wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z dnia 8 lutego 2021 r. dochodzona należność nie była jeszcze przedawniona, a zatem czynność ta – na gruncie obowiązujących wówczas przepisów - spowodowała przerwanie biegu przedawnienia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c. ), bowiem - jak zauważył sam pozwany (sprzeciw k. 61) - zmiana stanu prawnego w tym zakresie nastąpiła dopiero od 30 czerwca 2022 r. Pozew w sprawie niniejszej powódka wniosła 28 września 2022 r., a więc przed upływem trzyletniego terminu.

Niemniej jednak, pomimo bezzasadności zarzutu pozwanego w tym przedmiocie – powódka nie wykazała legitymacji czynnej – to jest faktu nabycia od (...) S.A. nieprzedawnionej wierzytelności z tytułu opisanej szkody, o czym była już mowa wyżej i w takiej sytuacji to powódka ponosi negatywne tego skutki, zgodnie z regułą wyrażoną w art. 6 k.c.

Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego, na okoliczność ustalenia uzasadnionego okolicznościami sprawy kosztu najmu pojazdu zastępczego. Jak wskazał biegły w niekwestionowanej przez strony opinii, stawki za wynajem samochodu zastępczego na rynku (...) w klasie samochodów odpowiadających klasie pojazdu wynajętego O. (...) i uszkodzonego samochodu (...) 250, czyli pojazdów z segmentu D przy założeniu wynajmu na okres 4 dni, gdyż taki był czas trwania najmu pojazdu zastępczego, przy pełnym ubezpieczeniu AC/OC/NW w czerwcu 2017 roku zawierały się w opcji bez limitu kilometrów w przedziale 209-279 zł netto za dobę, bez wykupu udziału własnego w szkodach i w przedziale 234-304 zł netto za dobę przy wykupie udziału własnego w potencjalnych szkodach. Stawka użyta przez B. (...) sp. z o.o. w umowie najmu i fakturze za wynajem pojazdu zastępczego poszkodowanemu wynosząca 273 zł netto zawierała się w przedziale stawek stosowanych na rynku zarówno w opcji bez wykupu własnego w szkodach, a tym bardziej w opcji z wykupionym udziałem własnym w szkodach, zatem nie można jej uznać za zawyżoną.

Powódka zaprzeczyła jakoby poszkodowany został poinformowany o możliwości najmu pojazdu zastępczego od pozwanego oraz że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody. Tym samym zarzut pozwanego o zawyżeniu stawki dobowej najmu okazał się niezasadny. Zważywszy że z akt sprawy nie wynika, iżby ubezpieczyciel zaoferował poszkodowanemu organizację najmu pojazdu za niższą stawkę. Ani też na jakiej zasadzie uznał on 50%-owe przyczynienie się poszkodowanego do powstawania szkody, nie wynika to nawet z twierdzeń faktycznych sprzeciwu, ani z uzasadnienia decyzji.

Mając jednak na uwadze, że pozwany podniósł zarzut niewykazania legitymacji czynnej powódki, który okazał się uzasadniony, powództwo oddalono w całości, o czym orzeczono jak w pkt I sentencji.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c. Pozwana wygrała sprawę w całości. Poniesione przez nią koszty procesu wynoszą w sumie 287 zł, na którą składa się opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz kwota 270 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego adekwatnie do wartości sporu ustalona na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804), stąd rozstrzygniecie jak w punkcie II sentencji.

O odsetkach od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

SSR Kalina Gomuła

ZARZĄDZENIE

1. odnotować;

2. do 1.09.2023 r. urlop, 2-3.09.23 sob-niedz., sąd nieczynny, 8.09.23 szkolenie.

3. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron, przez portal;

3. Akta z wpływem lub za 40 dni.

SSR Kalina Gomuła