Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wniosła przeciwko pozwanej (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę kwoty 54215,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, tytułem kar umownej.

Nakazem zapłaty Referendarz sądowy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przypisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw, zaskarżając nakaz w całości, podnosząc m.in. zarzut braku legitymacji procesowej biernej oraz przedawnienie roszczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zawarła w dniu 19 maja 2014r. z (...) spółką z ograniczona odpowiedzialnością spółką komandytową umowę o przyłączenie instalacji elektrycznej o wartości 0,499 MW oraz w związku z potrzebami (...) B. do sieci elektroenergetycznej powoda.

Umowa w § 12 zawierała termin dostarczenia energii i jej odbioru jako 30 dni od dnia dokonania odbioru robót wskazanego w § 7 umowy.

Bezsporne, a nadto dowód:

- umowa, k. 20-22.

W dniu 4 maja 2015r. weszła w życie ustawa o odnawialnych źródłach energii elektrycznej, a zgodnie z jej art. 191 ust. 1 Umowy o przyłączenie do sieci, o których mowa w art. 7 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 179, zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, na podstawie których nie zrealizowano przyłączenia do sieci do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, należy dostosować do wymagań określonych w art. 7 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 179, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Niedostosowanie umów, o którym mowa w zdaniu pierwszym, do wymagań określonych w art. 7 ust. 2a ustawy zmienianej w art. 179, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, stanowi podstawę prawną do wypowiedzenia tych umów z upływem tego terminu. 2 W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przewidywany termin dostarczenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w instalacji odnawialnego źródła energii nie może być dłuższy niż 48 miesięcy, a w przypadku instalacji odnawialnego źródła energii wykorzystującej do wytworzenia energii elektrycznej energię wiatru na morzu - 72 miesiące, od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba, że umowa o przyłączenie przewidywała krótszy termin.

Bezsporne.

W związku z wejściem w życie ww. ustawy, powódka pismem z dnia 25 sierpnia 2015r. wezwała spółkę (...) do zmiany umowy w zakresie wprowadzenia terminu na dostarczenie po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w jego instalacji. Do pisma załączyła propozycję aneksu ze wskazaniem terminu dostarczenia decyzji o pozwoleniu na budowę do 31 grudnia 2015 r., potwierdzenia zakończenia budowy do 31 grudnia 2016r. oraz po raz pierwszy podania napięcia do 28 lutego 2017r.

Nadto projekt aneksu zwierał zobowiązanie (...) do przedłożenia w terminie 14 dni od dnia zawarcia aneksu gwarancji bankowej zabezpieczającej wszelkie możliwe zobowiązania powódki, a w braku wykonania tego obowiązku umowa miała wygasnąć ze skutkiem natychmiastowym. Zgodnie z § 1 ust. 2 pkt 1c projektu aneksu w razie wygaśnięcia umowy lub jej wypowiedzenia (...) zobowiązany był do uiszczenia kary umownej w wysokości 59600 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- pismo, aneks, k. 41-42.

W odpowiedzi pismem z dnia 4 września 2015 r. (...) wskazał powódce, że ustawa zobowiązuje jedynie do dostosowania terminu dostarczenia po raz pierwszy energii do sieci, czego brakiem może być wypowiedzenie umowy. W związku z czym wezwał powódkę do ograniczenia postanowień aneksu wyłącznie do harmonogramu i terminu. (...) wskazał własną propozycję z terminem wybudowania elektrociepłowni do 18 maja 2018r. i podania energii najpóźniej do 18 maja 2018r. Wnosił również o wykreślenie zapisów dotyczących możliwości wypowiedzenia umowy z uwagi na niewydanie w terminie pozwolenia na budowę gdyż, nie jest to proces zależny w całości od wnioskodawcy. (...) nie zgadzał się również z obowiązkiem dostarczenia gwarancji bankowej, jako że takiego obowiązku nie przewidywała ustawa, wątpliwe było zabezpieczenie wyłącznie przez gwarancję bankową, jak i zakres zabezpieczenia.

Dowód:

- pismo, k. 43.

W związku z brakiem reakcji powódki na propozycję, (...) wysłał ponownie w dniu 23 października 2015r. pismo zawierające propozycję dostosowania umowy wyłącznie w zakresie niezbędnych zmian ustawowych.

Dowód:

- pismo, k. 44.

Pismem z dnia 10 grudnia 2015r. powódka poinformowała (...), że nie wyraża zgody na zwarcie aneksu w kształcę proponowanym przez kontrahenta i ponownie przesłał własną propozycję aneksu, w brzemieniu jak poprzednio z przedłużonymi terminami.

W odpowiedzi pismem z dnia 28 grudnia 2015r. (...) zwrócił się o wykreślenie z aneksu postanowień w zakresie gwarancji bankowej lub ustanowienia zabezpieczenia w innej formie, przesyłając na tą okoliczność własny projekt zmiany umowy – aneks nr (...).

Jednocześnie spółka (...) podpisała przesłany aneks nr (...) do umowy i w tym samym dniu został on wraz z pismem przewodnim wysłany do powódki. Powódka otrzymała podpisany przez (...) aneks nr (...) w wersji przez siebie oferowanej w dniu 31 grudnia 2015 r.

Dowód:

- pismo, k. 46-47,

- aneksy, k. 48, 49

- dowód nadania i odbioru, k. 116.

Pismem z dnia 28 lutego 2017r. (...) zwrócił się do powódki o przeniesienie całości praw i obowiązków związanych z umową przyłączenia do sieci na celową spółkę – pozwaną (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód:

- pismo, k. 49v.

Powódka wyraziła zgodę na cesję i w dniu 27 kwietnia 2017r. wraz z pozwaną i spółka (...) zawarła trójstronną umowę przelew praw i obowiązków wynikających z umowy o przyłączenie z dnia 19 maja 2014r.

Dowód:

- umowa, k. 52

Pismem z dnia 19 maja 2017r. powódka poinformowała pozwaną o wygaśnięciu umowy w związku z niedostarczeniem gwarancji bankowej, jednocześnie poinformowała o nałożeniu na pozwaną kary umownej w wysokości 59600 zł wynikającej z aneksu do umowy, z której potrącona została kwota 14970 zł wpłacona przez (...) tytułem zaliczki. W związku z tym w dniu 25 maja 2017r. powódka wystawiła notę obciążeniową, a następnie dokonał potrącenia wierzytelności pozwanej wynikającej z kwoty 14970 zł.

Dowód:

- pismo, k. 25,

- nota, k. 26v.

- potrącenie, k. 27.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Podstawą dochodzonego roszczenia była umowa o przyłączenie do sieci i aneks nr (...), a w szczególności postanowienia w zakresie kary umownej znajdującej swoje oparcie w treści art. 483 kc - można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). § 2 Dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się ze zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

Bezsporne w sprawę było zawarcie przez powódkę oraz spółkę (...) umowy o przyłączenie do sieci w dniu 19 maja 2014r., zmiana ustawy Prawo energetyczne, wejście w życie ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Spór dotyczył zakresu przelewu wierzytelności z dnia 27 kwietnia 2017 r., przedawnienia roszczenia, zgodności z zasadami współżycia społecznego postanowień aneksu nr (...).

W pierwszej kolejności należało odnieść się do najdalej idącego zarzutu w zakresie przedawnienia roszczenia. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego wykazała, że zarzut pozwanej był trafny i skuteczny.

Pozwana wykazała za pomocą umowy zmieniającej (aneksu nr (...)), przedłożonego również przez powódkę z tożsamym podpisem i datą naniesioną przez przedstawiciela (...), a jednocześnie pozwanej – M. H. oraz za pomocą dowodu nadania i odbioru, że umowa zmieniająca tj. aneks nr (...) - została zawarta w dniu 31 grudnia 2015r., a nie jak twierdziła powódka 10 kwietnia 2017r.

Zgodnie z treścią art. 70 § 1 kc w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane - w chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy.

Przedłożona przez pozwaną korespondencja z 2015 roku wyraźnie wskazuje, że strony prowadziły negocjacje w zakresie zmiany umowy zawartej z 2014r., zaś ostatecznie powódka wraz z pismem z dnia 10 grudnia 2015r. (k. 45) ponowne przesłał kontrahentowi ofertę zmiany zawartą w aneksie nr (...). Tę właśnie ofertę ostatecznie przyjęła spółką (...) podpisując aneks 28 grudnia 2015r. i w tym samym dniu (k. 116) przesyłając przyjętą ofertę do powódki. W sposób jednoznaczny znalazł więc tu zastosowania art. 70 kc, a przez to umowę należało uznać za zawartą właśnie w dniu 31 grudnia 2015r. kiedy to składająca ofertę - powódka – otrzymała oświadczenie spółki o jej przyjęciu – a takim oświadczeniem niewątpliwie było samo podpisanie przesłanego aneksu.

Całkowicie niedopuszczalne jest twierdzenie powódki, że umowa została zawarta niemal półtora roku później, dopiero z momentem jej podpisania przez powódkę. Takie działanie nie tylko byłoby sprzeczne z lojalnością kontaktową i powodowałoby całkowitą niepewność stron odnoście obowiązywania umowy, a przez to dawałoby jednej stronie kontraktu prawo decydowania o egzekwowaniu jej postanowień w czasie i w sposób jedynie dla niej korzystny. Wyżej powołana norma prawa ma więc niezwykle ważkie zadanie regulowania pewności obrotu, a w tym również pewności co do biegu terminów umownych czy też ustawowych. Nie do przyjęcia byłaby bowiem sytuacji, w której to wyłącznie od woli jednej ze stron kontaktu zależy bieg terminu przedawnienia. Do tego zaś dążyła powódka podpisując umowę, którą sama zaoferowała i otrzymała przyjętą w dniu 31 grudnia 2015r., dopiero z datą 10 kwietnia 2017r.

Zgodnie z treścią art. 120 kc bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Skoro więc jak wskazywała powódką (k. 90) podstawą naliczenia kary umownej było niedostarczenia w terminie 14 dni gwarancji bankowej i związane z tym wygaśniecie w dniu 12 stycznia 2016r. umowy (§ 2 ust. 2), to od dnia 13 stycznia 2016r. powódka na mocy § 1 ust. 2 aneksu była uprawniona do domagania się od pozwanej zapłaty kary umownej. W tym więc dniu roszczenie powódki mogło stać się wymagalne. Stosownie zaś do treści art. 118 kc termin przedawnienia wynosił 3 lata, z uwagi na gospodarczy charakter roszczenia. Niewątpliwie więc termin przedawnienia upłynął z dniem 31 grudnia 2019 r. Powódka pozew złożyła dopiero 29 lipca 2020r. kiedy roszczenie było już przedawnione.

Z tego też względu powództwo podlegało oddaleniu w całości.

W zakresie zarzutu pozwanej braku legitymacji biernej, z uwagi na zakres umowy cesji uznano go za niezasadny. Mając na uwadze, że zarówno pozwana jak i spółka (...) były ze sobą ściśle powiązane osobowo i kapitałowo, a jak wynikało z korespondencji pozwana stanowiła celową spółkę utworzoną przez (...), nie mogło ulegać wątpliwości, że wszystkie strony trójstronnej umowy cesji miały, a co najmniej powinny mieć pełną świadomość zmiany umowy z 2014r. wprowadzonej umową - aneksem nr (...), w grudniu 2015r. Tym samym brak zapisu co do przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy z 2014r. ze zmianami wprowadzonymi aneksem, nie mógł być rozstrzygający w zakresie przedmiotu cesji. Biorąc pod uwagę świadomość wszystkich stron umowy co do zaistnienia zmiany umowy, nie sposób uznać, że strony przeniosły jedynie prawa i obowiązku z pierwotnej umowy, nie uwzględniając jej późniejszej zmiany.

Niewątpliwie rację miał również pozwany wskazując na wykorzystanie przez powódkę obligatoryjnej zmiany umowy w zakresie terminu pierwszego podania napięcia do sieci, do narzucania również innych zmian, w tym podwyższenia kary umownej oraz wprowadzenia zabezpieczenia. Tym niemniej pozwana ostateczne zgodziła się na zaproponowane zamiany umowy, mimo, że miała prawne możliwości domagania się zmiany umowy jedynie w ustawowo określonym zakresie.

Brak było podstaw do orzekania o kosztach gdyż pozwana nie wykazał ich poniesienia.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)