X GC 1370/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2017-03-10
Sygn. akt X GC 1370/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 10 marca 2017 r.
Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy
w składzie:
Przewodniczący: |
SSR Rafał Sieradzki |
Protokolant: |
Aldona Kołakowska |
po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2017 r. w Szczecinie
na rozprawie
w sprawie z powództwa M. J.
przeciwko (...) J. K. z siedzibą w L.
o zapłatę
I. oddala powództwo,
II. zasądza od powoda M. J. na rzecz pozwanego (...) J. K. z siedzibą w L. kwotę 1.200 zł ( jeden tysiąc dwieście złotych ) tytułem kosztów procesu, odstępując od obciążania powoda kosztami postępowania w pozostałym zakresie.
SSR Rafał Sieradzki
Sygn. akt X GC 1370/15
UZASADNIENIE
W dniu 25 maja 2015 roku powód M. J. wniósł pozew przeciwko (...) J. K. w L. o zapłatę kwoty 15 591,30 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu i kosztami postępowania. Uzasadniając żądanie pozwu, powód wskazał, że w dniu 27 kwietnia 2011 roku zawarł z pozwaną umowę agencyjną, z której wywiązywał się należycie, budując struktury pozwanej w rejonie N.. Pozwana jednak z nieznanych mu przyczyn pismem z dnia 8 sierpnia 2012 roku wypowiedziała umowę agencyjną. Powód z pismem zapoznał się w dniu 2 września 2012 roku. Zdaniem powoda pozwana bezzasadnie zerwała umowę, w sposób sprzeczny z przepisami kodeksu cywilnego poprzez skrócenie okresu wypowiedzenia z 2 miesięcy do miesiąca. Zdaniem powoda naruszenie przepisów dotyczących okresu wypowiedzenia stanowi nienależyte wykonanie zobowiązania w rozumieniu art. 471 k.c. i powoduje odpowiedzialność odszkodowawczą po stronie pozwanej. Powód wyjaśnił, że niniejszym pozwem domaga się zapłaty odszkodowania, stanowiącego równowartość strat jakie poniósł z tytułu wydatków poczynionych na realizację umowy w łącznej wysokości 15 591,30 zł.
Postanowieniem z dnia 12 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy w Goleniowe stwierdził swoją niewłaściwość i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Lublin – W. w L..
Postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2015 roku wydanym na skutek wywiedzionego przez powoda zażalenia Sąd Okręgowy w Szczecinie zmienił zaskarżone postanowienie z dnia 12 czerwca 2015 roku w ten sposób, że przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.
W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postepowania. W uzasadnieniu pozwana przyznała, że łączyła ja z powodem umowa agencyjna, kwestionując jednak żądanie pozwu wskazała, że pozostaje ono pozbawione podstaw, tym bardziej, że powód domaga się zwrotu kosztów prowadzonego przez siebie Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dodatkowo pozwana wyjaśniła, że umowa nie nakazuje pozwanej zwrotu kosztów związanych w wykonywaniem umowy agencyjnej. Niezależnie pozwana zarzuciła, że powód nie wykazał żadnego związku ponoszonych kosztów na funkcjonowanie przedsiębiorstwa z realizacją umowy agencyjnej. Pozwana podniosła także, biorąc pod uwagę ilość umów w zawarciu których powód pośredniczył, że nie można stwierdzić, iż powód wywiązywał się należycie z postanowień umowy oraz, że budował struktury sprzedażowe, tym bardziej, że nie pozyskał żadnego pracownika. Niezależnie pozwana zarzuciła, że nie powierzyła powodowi funkcji dyrektora Regionu, podkreślając, że powód bez jej woli i wiedzy wyrobił pieczęć ze wskazaniem takiego stanowiska i samodzielnie kwitował dokumenty dotyczące zgody pozwanej na ryczałt za korzystania z własnego pojazdu, podczas gdy pozwana takiej zgody nigdy nie wyraziła.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 27 kwietnia 2011 roku powód M. J. zawarł z pozwaną (...) J. K. w L. umowę agencyjną nr (...), na podstawie której powód zobowiązał się za wygrodzeniem prowizyjnym do realizacji umów i zleceń z klientami na rzecz pozwanej. W celu realizacji umowy powód otrzymał stanowisko służbowe Dyrektor Regionu, które to stanowisko dawało prawo do naliczenia i wypłaty dodatkowego, wg właściwego załącznika do niniejszej umowy, wynagrodzenia, zwanego między prowizją z tytułu koordynowania działań współpracowników utworzonej i podległej jemu struktury sprzedażowej. Zgodnie z § 2 ust. 3 umowy powód miał prawo na własny koszt opracowywać i wykorzystywać materiały reklamowe w związku z wykonywaniem niniejszej umowy, przy czym publikacja, reklama lub dystrybucja materiałów, zawierająca logo lub nazwę pozwanej wymagała uprzedniej zgody wspólników. W § 3 ustalono, że wynagrodzeniem powoda jest prowizja zgodna z właściwym załącznikiem, który stanowi integralną część umowy, stanowiąca procent prowizji należnej pozwanej z kwoty netto, która otrzymała za odpowiednia czynność prawną. Zgodnie z umową pozwana zobowiązana była do powiadomienia współpracownika w ciągu 7 dni roboczych od uzyskania fizycznego wpływu środków z tytułu realizacji umowy na rzecz klienta o wysokości należnego mu wynagrodzenia, które miało być płatne do 10 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni na podstawie faktury Vat lub rachunku Niniejsza umowa została zawarta na czas nieokreślony z prawem do jej rozwiązania wedle przepisów kodeksu cywilnego.
W ramach zawartej umowy powód zobowiązany był, prócz utworzenia struktury sprzedażowej także do podejmowania działań zmierzających do sprzedaży usług w zakresie uzyskania odszkodowania od umowy dochodzenie roszczeń wynikających z umów OC, windykacji należności, dotacji z funduszy unijnych, polegających na uzyskaniu odszkodowania dla klienta za korzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego z gruntów stanowiących własność klienta.
Zgodnie u umową powodowi, jako Dyrektorowi Regionu, udzielono pełnomocnictwa do reprezentowania pozwanej w pełnym zakresie działalności i koordynacji działań współpracowników podległej struktury organizacyjnej.
Integralną część umowy stanowiły załączniki określające wysokość prowizyjnego wynagrodzenia współpracownika (powoda) w zależności od rodzaju umów zawartych za jego pośrednictwem i ich ilości
Dowód:
- -
-
Umowa z dn. 27.04.2011r, k. 6,
- -
-
Pełnomocnictwo, k. 7,
- -
-
Załączniki do umowy, k. 134-139.
Powód podczas prowadzonej współpracy doprowadził do zawarcia z klientami 3 umów w zakresie sprzedaży usług polegających na uzyskaniu odszkodowania dla klienta za korzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego z gruntów stanowiących własność klienta, z których dwie zostały rozwiązane przed podjęciem czynności mających na celu uzyskanie odszkodowania, tj. bez prawa do prowizji.
Powód w czasie obowiązywania umowy nie stworzył struktury sprzedażowej i nie pozyskał współpracowników.
Dowód:
- -
-
Pisma wraz z umowami, k. 140-156
- -
-
Przesłuchanie reprezentanta pozwanej M. Z., k. 233v-235,
Pozwana pismem z dnia 8 sierpnia 2012 roku, wskazując na niewywiązywanie się z warunków i zasad współpracy i brakiem efektów w postaci umów z dziedzin wybranych do współpracy, wypowiedziała pozwanemu umowę agencyjną ze skutkiem na dzień 30 września 2012 roku. W treści pisma pozwana poinformowała powoda o unieważnieniu udzielonego mu pełnomocnictwa. Skierowana do pozwanego korespondencja, jako niepodjęta w terminie, została zwrócona do nadawcy. W dniu 2 września 2012 roku przedmiotowe pismo przesłała pozwanemu za pośrednictwem e-mail.
Dowód:
- -
-
Wydruk e-mail, k. 8,
- -
-
Wypowiedzenie umowy, k. 8v,
- -
-
Przesłuchanie powoda, k. 170-171,
Po upływie okresu wypowiedzenia pozwana zlikwidowała służbową skrzynkę mailową powoda.
Dowód:
- -
-
Przesłuchanie powoda, k. 170-171,
- -
-
Przesłuchanie reprezentanta pozwanej M. Z., k. 233v-235,
W okresie maj 2011 - wrzesień 2012 roku w związku z nabywaniem rozmaitych materiałów biurowych, w tym także tonerów do drukarek oraz wyświadczonych usług telekomunikacyjnych, kosztów ogłoszeń reklamowych w gazetach i produkcji ulotek, wobec Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. wystawiono szereg faktur VAT łącznie na kwotę 10 515,68 zł.
Dowód:
- -
-
Faktury VAT, k. 12-66,
- -
-
Przesłuchanie powoda, k. 170-171,
Pismem z dnia 21 kwietnia 2015 roku powód wezwał pozwaną do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 15 591,30 zł tytułem szkody, jaką poniósł w związku z wypowiedzeniem umowy agencyjnej.
Dowód:
- -
-
Pismo z dn. 21.04.2015r. z potwierdzeniem nadania i odbioru , k. 9-10.
Pismem datowanym na dzień 30 września 2012 roku pozwany oświadczył, że w okresie od dnia 27 kwietnia 2011 roku do dnia 30 września 2012 roku, legitymując się jako - Dyrektor Regionu (...) z L. poniósł comiesięczne koszty związane z korzystaniem z samochodu osobowego (...), o numerze rejestracyjnym (...), stanowiącego własność P. J. na potrzeby reklamy usług oferowanych przez w/w korporację, zachęcania, poszczególnych osób do skorzystania z usług oferowanych przez w/w korporację, celem zlecenia i dochodzenia różnych roszczeń, wynikających z zakresu spraw usług oferowanych przez w/w korporację, wyjaśniania zasadności i opłacalności podjęcia decyzji, celem przekazania w/w korporacji, spraw wynikających z zakresu usług przez nią oferowanych. Jednocześnie w treści pisma pozwany poinformował, że w związku z solidnym wykonywaniem obowiązków zleconych przez korporację oraz koniecznością ciągłego przemieszczania się w rejonie reklamowanych usług, tj. powiatów: (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), świnoujskiego, (...), miesięczne koszty związane z korzystaniem z w/w samochodu, określa na kwotę po 200 zł miesięcznie.
Dowód:
- -
-
Oświadczenie, k. 11
Sąd zważył co następuje:
Powództwo okazało się nieuzasadnione.
Niniejszym pozwem powód domagał się od pozwanej zapłaty kwoty 15 591,30 zł tytułem szkody, jaką poniósł w związku z nienależytym wykonaniem przez pozwaną umowy agencyjnej, na podstawie której zobowiązał się do pozyskiwania klientów na usługi powódki oraz utworzenia struktury sprzedażowej w regionie. Nienależyte wykonanie umowy zdaniem powoda sprowadzało się do bezpodstawnego skrócenia okresu wypowiedzenia.
Sąd nie miał wątpliwości, że umowę, której nienależyte (zdaniem pozwanego) wykonanie stanowiło podstawę roszczenia dochodzonego pozwem, zakwalifikować należało, jako umowę agencyjną w rozumieniu art. 758 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.
Podstawy prawnej roszczenia dochodzonego pozwem, sprecyzowanego przez pozwanego, jako roszczenie odszkodowawcze, upatrywać należało natomiast w treści art. art. 471 k.c., zgodnie z którym dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Naprawienie szkody obejmuje - w granicach wyznaczonych przez związek przyczynowy zgodnie z art. 361 § 1 k.c. – straty, jakie poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Zgodnie z wskazanym art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W oparciu o powyższe szkodę ujmuje się zatem jako wszelki uszczerbek dotykający osobę bez prawnego uzasadnienia, wyrażający się w różnicy pomiędzy stanem majątku poszkodowanego, jaki istniał (lub w normalnej kolei rzeczy mógłby istnieć) a stanem, jaki powstał skutkiem zdarzenia wywołującego zmianę.
Wskazać w tym miejscu należy, że aby w ogóle można było mówić o zaistnieniu odpowiedzialności odszkodowawczej muszą zostać spełnione kumulatywnie trzy przesłanki, tj.: niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania (naruszenie zobowiązania), fakt poniesienia szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy niewykonaniem bądź nienależytym wykonaniem zobowiązania, a szkodą. Obowiązek wykazania wymienionych przesłanek spoczywał na powodzie.
Powód, uzasadniając twierdzenie o nienależytym wykonaniu umowy, wskazywał, że została rozwiązania niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, zakładającymi 2 miesięczny okres wypowiedzenia.
Analizując treść umowy Sąd zwrócił uwagę, że strony postępowania, zawierając przedmiotową umowę na czas nieokreślony, nie uregulowały w sposób szczególny kwestii związanej z wypowiedzeniem umowy, co oznacza, że znajdują w tym wypadku zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego w brzmieniu obowiązującym w dacie jej zawarcia, które – w przypadku terminów wypowiedzenia - to do dnia orzekania nie uległy zmianie.
Zgodnie art. 764 1 § 1 umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na dwa miesiące naprzód w drugim roku oraz na trzy miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy. Ustawowe terminy wypowiedzenia nie mogą być skracane. Zgodnie natomiast z § 3 jeżeli umowa nie stanowi inaczej, termin wypowiedzenia upływa z końcem miesiąca kalendarzowego. Wskazany przepis w sposób semiimperatywny reguluje terminy wypowiedzenia umowy agencyjnej zawartej na czas nieoznaczony, oznacza to, że strony mogły kwestie te uregulować w sposób odmienny, przy czym aby zmiany takie były skuteczne muszą być one korzystniejsze dla strony słabszej, w tym wypadku dla agenta (powoda). Wypowiedzenie z zachowaniem wskazanych powyżej terminów nie wymaga uzasadnienia i może być dokonane w każdym czasie. Jeśli jednak strony dokonają wypowiedzenia naruszając terminy ustawowe, to wypowiedzenie jest skuteczne, ale w miejsce terminów objętych dokonanym faktycznie wypowiedzeniem, stosuje się terminy z art. 764 1 k.c. (art. 58 § 1 i 3 kc; por. także komentarz do art.764(1) Kodeksu cywilnego w: J. Ciszewski (red.) Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, LexisNexis, 2014). Nie budzi zatem wątpliwości, iż „w razie wypowiedzenia dokonanego z zastosowaniem nieprawidłowego okresu należy brać pod uwagę okres prawidłowy. Wypowiedzenie więc nie jest bezskuteczne, gdyż umowa agencyjna rozwiązuje się z upływem okresu wymaganego. Innymi słowy, dochodzi do przedłużenia okresu wypowiedzenia z mocy prawa.” (G. Bieniek (red.) Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, LexisNexis, 2006 s. 480).
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy oczywistym okazało się stwierdzenie, że pozwana dokonując wypowiedzenia umowy pismem z dnia 8 sierpnia 2012 roku ze skutkiem na dzień 30 września 2012 roku nie zachowała terminów wypowiedzenia przewidzianych w przywołamy przepisie, co jednak nie zaważyło na jego formalnej skuteczności, wydłużając jedynie okres wypowiedzenia., który mógłby upłynąć najwcześniej ze skutkiem na dzień 30 października 2012 roku.
Sąd zwrócił również przy tym uwagę, że pozwana twierdziła, że wypowiedzenie zawartej umowy nastąpiło ze skutkiem natychmiastowym (vide przesłuchanie reprezentanta pozwanej M. Z.), jednakże fakt ten nie wynika zarówno z treści oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Co ważne także okoliczności niniejszej sprawy nie wskazują, aby sposób wykonywania przez pozwanego umowy uzasadniał rozwiązanie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia, tj. że ziściły się przesłanki określone w zarówno § 4 umowy, jak i przesłanki ustawowe określone w art. 764 2 k.c.
W ocenie Sądu jednak niezachowanie ustawowych terminów wypowiedzenia przez pozwana nie mogło jeszcze doprowadzić do wniosku, że tego rodzaju postępowanie wyczerpywało pojęcie nienależytego wykonania umowy agencyjnej, skutkującego odpowiedzialnością odszkodowawczą. Wskazać bowiem należy, że rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem jest uprawnieniem prawnokształtującym, nieuzależnionym od ziszczenia się jakichkolwiek warunków. Oznacza to, że każda ze stron umowy ma prawo do wypowiedzenia umowy za wypowiedzeniem w każdej sytuacji bez potrzeby uzasadnienia podjętej decyzji i nie może być traktowane jako naruszenie postanowień umowy, chociażby zdaniem jednej ze stron było nieuzasadnione. Bez znaczenia w tym wypadku pozostaje również fakt, że wypowiedzenie dokonane zostało bez zachowania ustawowych przepisów. Takie zachowanie nie aktualizuje bowiem co do zasady odpowiedzialności odszkodowawczej określonej w art. 471 k.c., w szczególności wobec faktu, że jedynym kodeksowym skutkiem zastosowania krótszych terminów wypowiedzenia, niż te przewidziane w ustawie, nie ma wpływu na formalną skuteczność rozwiązania umowy, a jedynie przedłuża zastosowany termin wypowiedzenia do granic zakreślonych ustawą.
W tym stanie rzeczy, mając na uwadze, że powód poza twierdzeniem o bezpodstawnym rozwiązaniu przez pozwaną umowy nie przytoczył innych okoliczności, uzasadniających jego twierdzenie o nienależytym wykonywaniu przez pozwaną łączącej strony umowy agencyjnej, brak było podstaw do uznania, że po stronie pozwanej zaktualizowała się odpowiedzialność oparta o treść art. 471 k.c.
Niezależnie od poczynionych rozważań Sąd zwrócił również uwagę, że powód nie wykazał pozostałych i niezbędnych dla uznania skuteczności roszczenia dochodzonego pozwem, przesłanek, tj. szkody i jej wysokości oraz związku przyczynowego, pomiędzy działaniem pozwanej (w tym wypadku rozumianym jako rozwiązanie umowy), a faktem wystąpienia szkody w dochodzonej pozwem wysokości.
W pierwszej kolejności wskazać należało, że przedstawione przez powoda faktury VAT nie mogły stanowić wystarczającej podstawy do przyjęcia, że suma wskazanych w nich należności stanowi realną szkodę powstałą w jego majątku. W pierwszej kolejności Sąd zwrócił uwagę, że faktury Vat dołączone do akt postępowania, jako nabywcę wskazywały Przedsiębiorstwo (...) spółkę z ograniczona odpowiedzialnością w N., tj. podmiot trzeci - spółkę nie związaną z pozwaną jakakolwiek umową. W efekcie więc brak było podstaw do przyjęcia, że kwoty wskazane w w/w fakturach VAT dotyczyły działalności prowadzonej przez powoda w związku z realizacją postanowień umowy agencyjnej, tym bardziej, że treść tych faktur Vat nie wskazuje, aby zostały one uregulowane. Nie bez znaczenia pozostał przy tym także fakt, że suma kwot wskazanych w tych fakturach VAT zamyka się kwotą 10 515,68 zł, która to kwota, nawet powiększona o podnoszony przez powoda roczny koszt związany z użytkowaniem przez powoda pojazdu (którego powód także nie wykazał), nie odpowiada szkodzie, jakiej wyrównania powód domaga się w niniejszym postępowaniu. Podkreślenia przy tym wymaga, że dla uznania zasadności roszczenia dochodzonego pozwem koniecznym jest zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. wykazanie jego istnienia tak z zasady, jak i co do wysokości. Powód powinien zatem nie tylko sformułować żądanie pozwu, ale przede wszystkim wyjaśnić co i dlaczego na żądanie to się składa. Brak stosownych twierdzeń i dokumentów, na potwierdzenie istnienia zgłaszanych roszczeń czyni żądanie pozwu niewykazanym, a przez to niezasługującym na uwzględnienie.
Już całkowicie na marginesie wskazać należało, że Sąd w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie ustalił istnienia jakiegokolwiek związku przyczynowego pomiędzy wydatkami (nawet gdyby przyjąć, że obciążały one powoda w dochodzonej wysokości), a rozwiązaniem umowy. Powód bowiem domagając się zapłaty odszkodowania, powinien był wykazać, nie tylko, że wydatki w tej wysokości poniósł, ale że konieczność ich poniesienia pozostawała w związku z przyczynowym z wypowiedzeniem umowy, co nie miało jednak miejsca w niniejszej sprawie.
W tym stanie rzeczy roszczenie oparte o art. 471 k.c. nie zasługiwało na uwzględnienie. Biorąc jednak pod uwagę stanowisko powoda przedstawione podczas przesłuchania, w którym oświadczył, że celem niniejszego powództwa jest „rekompensata wydatków”, koniecznym okazało się ustalenie, czy pozwany – w związku z rozwiązaniem umowy- może oczekiwać ich zwrotu od pozwanej.
Zgodnie art. 762 k.c. w braku odmiennego postanowienia umowy agent może domagać się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia tylko o tyle, o ile były uzasadnione i o ile ich wysokość przekracza zwykłą w danych stosunkach miarę. Powyższy przepis wskazuje zatem, że z zasady agent nie może domagać się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia (podkr. SR). Wspomniane wydatki są objęte ryzykiem działalności gospodarczej agenta, za którą otrzymuje on prowizję od dającego zlecenie. Strony umowy agencyjnej mogą jednak przewidzieć możliwość domagania się przez agenta zwrotu wszelkich wydatków. Wyraźnie zezwala na to przepis, który granice roszczeń agenta ("tylko o tyle, o ile") opatruje zastrzeżeniem "w braku odmiennego postanowienia umowy". Tym bardziej dopuszczalne jest więc całkowite wyłączenie w drodze umowy możliwości dochodzenia zwrotu wydatków przez agenta (za pełną dyspozytywnością przepisu opowiada się E. R.-P., Umowa, s. 183). Jeżeli jednak strony nic nie postanowiły w tym względzie, agent może domagać się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia o ile były uzasadnione i o ile ich wysokość przekroczyła zwykłą miarę w danych stosunkach. W takiej sytuacji zwrotowi podlega nadwyżka ponad poziom zwykłej miary w danych stosunkach. Wydatki mieszczące się w zwykłej mierze to przykładowo koszty prowadzenia biura agenta, koszty transportu związane z poszukiwaniem klientów, koszty organizacji spotkań z klientami, działalność reklamowa oraz te koszty, które wiążą się z ogólną opieką nad rynkiem, klientami i towarami (zob. T. Wiśniewski, w: Bieniek, Komentarz. Zobowiązania, 2011, t. II, art. 762, s. 636).
Dokonując analizy treści postanowień łączącej strony umowy Sąd zwrócił jednak uwagę, że nie reguluje ona wprost kwestii związanych z prawem agenta do zwrotu kosztów poniesionych w związku z realizacją obowiązków umownych. Zgodnie jednak z § 2 ust. 3 umowy współpracownik (powód) ma prawo na własny koszt opracowywać i wykorzystywać materiały reklamowe w związku z wykonywaniem niniejszej umowy, przy czym publikacja, reklama lub dystrybucja materiałów, zawierająca logo lub nazwę pozwanej wymagała uprzedniej zgody wspólników. Powyższy zapis jednoznacznie wskazuje, że wszelkie koszty związane z wykonywaniem umowy pokrywa agent we własnym zakresie, co oznacza, że żądanie o rekompensatę poniesionych wydatków nie znajduje uzasadnienia.
Niezależnie od powyższego, zwracając uwagę, że postanowienia umowy w zakresie ustalenia możliwości zwrotu wydatków lub też jej wykluczenia winny być wyraźnie o zasadności roszczenia rozstrzygać należało w oparciu o regulację kodeksową, tj. art. 762 k.c., zgodnie z którym żądanie zwrotu może obejmować wyłącznie te wydatki, które były uzasadnione i których wysokość przekracza zwykłą miarę w danych stosunkach. Zwrotowi w takim wypadku podlega więc jedynie nadwyżka ponad poziom zwykłej miary w danych stosunkach, zaś agent zobowiązany jest do wykazania zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., że wydatki, które poniósł były uzasadnione i że przekraczają one zwykłą miarę.
W ocenie Sądu powód i w tym zakresie nie sprostał ciążącemu na nim obowiązkowi, nie wykazując w żadnym stopniu żadnej z dwóch w/w przesłanek.
Reasumując wszystko powyższe powództwo okazało się nieuzasadnione i jako takie podlegało oddaleniu.
Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd oparł się przedłożonych do akt postępowania dokumentach oraz przesłuchaniu stron postępowania w takim zakresie w jakim przystawały do pozostałego w sprawie materiału dowodowego. Nie sposób było przy tym uznać za podstawę ustalenia poniesienia przez powoda rocznego kosztu związanego z użytkowaniem przez powoda pojazdu, jedynie sporządzonego przez samego powoda oświadczenia w tej sprawie.
Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje podstawę prawną w treści art. 98 § 1 k.p.c. Sąd uwzględniając zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy zasądził od powoda na rzecz pozwanej jedynie kwotę 1200 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, będącą połową wynagrodzenia należnego w kwocie 2400 zł ustaloną na podstawie § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.), odstępując. od obciążania powoda pozostałymi kosztami postępowania na podstawie art.. 102 k.p.c. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten urzeczywistnia zasadę słuszności i pozostawia w gestii sądu orzekającego ocenę, czy w danej, konkretnej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony. Rozstrzygnięcie na podstawie art. 102 k.p.c. ma zatem charakter dyskrecjonalny, przy czym przy ocenie przesłanek z w/w przepisu zwykle brane są pod uwagę takie okoliczności, które m.in. odnoszą się do faktów związanych z przebiegiem procesu z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Sąd odstępując od obciążenia powoda kosztami postępowania w części miał na uwadze zły stan zdrowia powoda, o którym mówił w zeznaniach, nieprofesjonalny sposób dochodzenia wyobrażonych przez siebie roszczeń, pozwalających zminimalizować obciążenie procesowe strony pozwanej. W szczególności sąd zwrócił uwagę, iż stanowisko procesowe i dowody w sprawie powoływała pierwotnie sama pozwana, a działanie profesjonalnego pełnomocnika pozwanej ograniczyło się w zasadzie do przystąpienia do sprawy i udziału w rozprawach.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak na wstępie.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Rafał Sieradzki
Data wytworzenia informacji: