Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 września 2018 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał A. W. jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem choroby zawodowej stwierdzonej decyzją (...) H.. (...) (...) z dnia 20 kwietnia 2018 r. w wysokości jak za 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu.

Od powyższej decyzji odwołała się ubezpieczona A. W. podnosząc, iż w Komisji lekarskiej ZUS z dnia 30.09.2018 r. zadecydowano o stałym uszczerbku na jej zdrowiu bez przeprowadzonych specjalistycznych badań. Nadmieniła, że od 18 lat jest pod stałą opieką lekarza otolaryngologa, foniatry i audiologia, który stwierdził, że stan jej zdrowia pogarsza się. Wskazała, że nie wie w oparciu o jakie kryteria zadecydowano o 10 % stałym uszczerbku.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o jego oddalenie uzasadniając, że Komisja Lekarska ZUS ustaliła 10 % uszczerbek na zdrowiu ubezpieczonej w związku ze stwierdzoną chorobą zawodową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. W. urodziła się w dniu (...). Posiada wykształcenie wyższe pedagogiczne – informatyka. 38 lat przepracowała w zawodzie nauczyciela. Od marca 2019 r. nie pracuje i jest na emeryturze.

Niesporne

Decyzją (...).H.. (...) (...) z dnia 20 kwietnia 2018 r. Państwowy Powiatowy Inspektor sanitarny w S. rozpoznał u A. W. chorobę zawodową – przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat: niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwała dysfonią wymieniona w poz. 15 pkt 3 wykazu chorób zawodowych określnego w przepisach wydanych na podstawie art. 237 § 1 pkt 3-6 i § 1 ^{( 1 )}ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy.

Wcześniej Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy (...) Centrum (...) w orzeczeniu nr 05/18 z dnia 18 stycznia 2018 r. rozpoznał u A. W. chorobę zawodową jak wyżej.

Niesporne , a nadto dowód: decyzja z dnia 20.04.2018 r. i orzeczenie z dnia 18.01.2018 r. w aktach ZUS

W związku z powyższą decyzją o stwierdzeniu choroby zawodowej, A. W. pismem z dnia 14 maja 2018 r. zwróciła się do ZUS w S. o ustalenie procentowego uszczerbku na zdrowiu oraz wypłatę jednorazowego odszkodowania.

Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 14 sierpnia 2018 r. w sprawie procentowego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego skutkami choroby zawodowej stwierdzonej w decyzji z dnia 20 kwietnia 2018 r. ustalono u A. W. 10% uszczerbek na zdrowiu z pozycji 189c.

Podobne orzeczenie wydała Komisja Lekarska ZUS w dniu 30 sierpnia 2018 r.

Decyzją z dnia 7 września 2018 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał A. W. jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego uszczerbku na zdrowiu będącego następstwem choroby zawodowej stwierdzonej decyzją (...).H.. (...) (...) z dnia 20 kwietnia 2018 r. w wysokości jak za 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu.

Dowód: orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS oraz decyzja w aktach ZUS

Obecnie u A. W. rozpoznaje się niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwała dysfonią (choroba zawodowa). Ponadto stwierdza się u niej zaburzenia czynnościowe krtani (dysfonia hyperfunkcyjna), przewlekłe przerostowe zapalenie krtani (obrzęk Reinckego), przewlekły podsychający nieżyt błony śluzowej nosa i gardła.

Dodatkowo u A. W. występują cechy przerostowego zapalenia krtani pod postacią obrzęku podśluzówkowego o typie obrzęku Reinckego, zaburzenia czynnościowe krtani występujące na podłożu przewlekłych zmian zapalnych i nieprawidłowej emisji głosu.

Schorzenia, będące podstawą stwierdzenia choroby zawodowej u A. W. powodują u niej 10 % stały uszczerbek na zdrowiu.

Dowód: opinia biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii E. B. – k. 35-37, opinia biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii i foniatrii M. Ł. – k. 69-71, opinia uzupełniająca biegłej sądowej z zakresu otolaryngologii i foniatrii M. Ł. – k. 94-95, dokumentacja lekarska – k. 30-34, koperta k. 68 i w aktach organu oraz w aktach sprawy (...)

Sąd zważył, co następuje:

Po przeanalizowaniu zgromadzonego materiału dowodowego odwołanie wniesione przez ubezpieczoną okazało się bezzasadne.

Sąd zbadał w granicach zaskarżonej decyzji czy organ rentowy podjął słuszną i prawidłową decyzję przyznającą A. W. jednorazowe odszkodowanie z tytułu choroby zawodowej w wysokości 10% stałego uszczerbku na zdrowiu.

Wysokość tego uszczerbku stanowiła przedmiot sporu między ubezpieczoną a organem.

Kwestią zasadniczą w związku z powyższym było rozstrzygnięcie w jakiej wysokości ubezpieczona doznała stałego uszczerbku (lub długotrwałego) na zdrowiu w wyniku choroby zawodowej.

Żądanie przyznania odszkodowania z tytułu choroby zawodowej znajduje podstawę w treści przepisu art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadku przy pracy i chorób zawodowych Dz. U. Nr 199, poz. 1637 z późn. zm.), zgodnie z którym ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Tym samym warunkiem koniecznym do uzyskania jednorazowego odszkodowania z tytułu choroby, jest uznanie, że w wyniku choroby zawodowej ubezpieczony doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Stan faktyczny w sprawie był w dużej części bezsporny, ustalony na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, w tym w oparciu o dokumentację medyczną. Bezspornym pozostawało w szczególności, że u ubezpieczonej rozpoznano chorobę zawodową – niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią.

Z uwagi na rozbieżne stanowiska stron procesu co do stwierdzonego u A. W. 10 % uszczerbku na zdrowiu w związku z zaistniałą chorobą zawodową, Sąd uznał za celowe dopuszczenie dowodu z opinii biegłych sądowych posiadających wiadomości specjalne z medycyny z zakresu otolaryngologii, a następnie otolaryngologii i foniatrii, co odpowiadało rodzajowi schorzeń, w związku z którymi u ubezpieczonej stwierdzono chorobę zawodową.

W opinii biegłej otolaryngolog E. B. sporządzonej po przeprowadzeniu badania ubezpieczonej i analizie jej dokumentacji medycznej, wskazano, że u ubezpieczonej w wyniku choroby zawodowej (niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią) występuje stały 10% uszczerbek na zdrowiu z pozycji 189 c w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., która to pozycja przewiduje przedział od 10 % do 30 %. Uzasadniając przyjęcie 10 % uszczerbku biegła wskazała, że u ubezpieczonej występuje małe nasilenie dysfonii i istnienie przede wszystkim zmian obrzękowych, które podlegają leczeniu. Biegła wzięła pod uwagę, iż stopień chrypki u ubezpieczonej jest lekki, szorstkość głosu mierna, a głos nie jest chuchający i asteniczny, głos nie zanika, nie jest słaby ani stale ochrypły, lecz wyraźnie obniżony. Biegła podkreśliła jednak, iż oceny stanu zdrowia ubezpieczonej dokonała jednak w oparciu o ocenę jej krtani w laryngoskopii pośredniej oraz o ocenę fonacji podczas krótkiej rozmowy w trakcie wywiadu bez wykorzystania profesjonalnych metod stosowanych przez foniatrów.

Właśnie w tym zakresie zarzuty do opinii biegłej otolaryngolog wniosła A. W., wnioskując o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego foniatry, co też Sąd uczynił.

Biegła otolaryngolog i foniatra M. Ł. w sporządzonej przez siebie opinii, po przeprowadzeniu szczegółowych badań ubezpieczonej (w tym badania videostroboskopowego krtani) i analizie dokumentacji lekarskiej (w tym nowej dostarczonej przez ubezpieczoną w trakcie badania przez biegłą k. 68), oceniła, że występuje u niej stały 10% uszczerbek na zdrowiu z pozycji 189 c w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r., tj. w kategorii: niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią. Biegła stwierdziła, po przeprowadzonym badaniu videostroboskopowym krtani, jedynie niewielki (wyłącznie w odcinku tylnym szpary głośni) brak zwarcia fonacyjnego z towarzyszącą chrypką i obniżeniem głosu. Głos A. W. jest zaburzony: ochrypły, obniżony, matowy, o zawężonej skali. Ponadto, biegła wskazała, iż stwierdzone w nowej dokumentacji lekarskiej (k. 68) nieregularne guzki głosowe (choć podczas badania przez biegłą nie było guzków) świadczą o „miękkich” guzkach, a nie twardych wymienionych w pozycji 15.1 chorób zawodowych. Biegła stwierdziła też cechy przewlekłego przerostowego zapalenia krtani pod postacią obrzęku podśluzówkowego o typie obrzęku Reinckego, zaburzenia czynnościowe krtani występujące na podłożu przewlekłych zmian zapalnych i nieprawidłowej emisji głosu. Biegła wskazała, że zmiany te wprawdzie dodatkowo zaburzają głos, ale nie są wymienione w pozycji 15 obowiązującego wykazu chorób zawodowych, podobnie jak cechy podsychania błony śluzowej nosa i gardła.

Zarzuty do tej opinii wniosła A. W., którą zaskoczyło, że niedomykalność fonacyjna mięśni wewnętrznych krtani w sposób znaczny różni się w poszczególnych badaniach foniatrów od pełnego zwarcia do niewielkiego, co zapewne ma znaczący wpływ na stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu. Podkreśliła tez, że do momentu badania jej przez biegłą minęło ponad dwa lata kiedy to nie jest ona narażona na zwiększony wysiłek głosowy i że wielkość szczeliny zwarcia fonacyjnego być może zależy od obciążenia w danym okresie narządu głosu lub innych czynników.

Ustosunkowując się do tych zarzutów i podtrzymując poprzednią opinię biegła otolaryngolog i foniatra M. Ł. w opinii uzupełniającej w sposób przekonywujący argumentowała, że to właśnie podnoszony przez ubezpieczoną zmienny stopień niedomykalności szpary głośni przemawia za oceną 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej w związku z chorobą zawodową. Nie jest to bowiem utrwalona wrzecionowata niedomykalność szpary głośni. Biegła jeszcze raz podkreśliła (choć zarzutów w tym zakresie nie wniosła ubezpieczona), że dodatkowo stwierdzone u ubezpieczonej zaburzenia (cechy przerostowego zapalenia krtani pod postacią obrzęku podśluzówkowego o typie obrzęku Reinckego, zaburzenia czynnościowe krtani występujące na podłożu przewlekłych zmian zapalnych i nieprawidłowej emisji głosu) dodatkowo zaburzają głos, ale nie są wymienione w pozycji 15 obowiązującego wykazu chorób zawodowych, podobnie jak cechy podsychania błony śluzowej nosa i gardła. Biegła dodała też, że u kobiet od 50 roku życia zaczyna się proces starzenia głosu, polegający na zmianach inwolucyjnych, degeneracyjno – atroficznych, biochemicznych i endokrynologicznych. Zmiany te dotyczą wszystkich tkanek narządu głosu i doprowadzają u kobiet do obniżenia głosu, zawężenia zakresu głosu, osłabienia natężenia głosu. W efekcie głos staje się szorstki, traci barwę, łatwo ulega zmęczeniu, zwłaszcza po obciążeniu głosowym na skutek obniżenia napięcia fałdów głosowych i osłabienia mięśni głośni. Biegła przywołała też skalę Japońskiego Towarzystwa Logopedów i Foniatrów (GRBAS), opisującą zaburzenia głosu za pomocą dobrze zdefiniowanych pięciu parametrów i oceniła, że u ubezpieczonej występuje zapis dysfonii: G1R1B1A0S2, czyli głos matowy, lekko ochrypły, szorstki, chuchający w stopniu lekkim, hiperfunkcjonalny i napięty w stopniu miernym. Na koniec biegła jeszcze raz podkreśliła, że brak jest podstaw do ustalenia wyższego niż 10% uszczerbku na zdrowiu z tytułu choroby zawodowej.

Określając wysokość procentowego uszczerbku na zdrowiu biegli obowiązani byli zastosować uregulowania rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu (Dz. U. Nr 234, poz. 1974 ze zm.). Zgodnie z treścią § 8 ust. 1 wymienionego rozporządzenia stopień stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ustala się według oceny procentowej stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, zwanej dalej "oceną procentową", która jest określona w załączniku do rozporządzenia. Jeżeli dla danego rodzaju uszczerbku ocena procentowa określa dolną i górną granicę stopnia uszczerbku na zdrowiu stopień tego uszczerbku określa się w tych granicach, biorąc pod uwagę obraz kliniczny, stopień uszkodzenia czynności organu, narządu lub układu oraz towarzyszące powikłania (§8 ust. 2). Jeżeli w ocenie procentowej brak jest odpowiedniej pozycji dla danego przypadku, przypadek ten ocenia się według pozycji najbardziej zbliżonej (§8 ust.3).

W oparciu o wskazane przepisy biegła otolaryngolog E. B. oraz biegła otolaryngolog i foniatra M. Ł. prawidłowo ustaliły, iż następstwa stwierdzonej u A. W. choroby zawodowej są trwałe i należy je określić na 10% zgodnie z punktem 189 c załącznika do cytowanego rozporządzenia. W punkcie 189 c załącznika wskazano, iż przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym najmniej 15 lat: niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią. Zatem chorobę zawodową stwierdzoną u A. W. mocą decyzji (...) w S. z dnia 20 kwietnia 2018 r. można ocenić w przedziale procentowym od 10 % do 30 %. Inne zaburzenia narządu głosu stwierdzone dodatkowo przez biegłą M. Ł. nie zostały uznane przez ww. organ za chorobę zawodową i nie podlegały ocenie biegłych oraz Sądu. Dodatkowo nie zostały ujęte w wykazie chorób zawodowych, stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U.2013.1367 j.t.). Jego pkt 15 koreluje z treścią pkt 189 załącznika do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu (Dz. U. Nr 234, poz. 1974 ze zm.), stanowiącego, iż przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym najmniej 15 lat to: podpkt a: guzki głosowe twarde, podpkt b: wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, podpkt c: niedowład mięśni przywodzących i napinających fałdy głosowe z niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią.

Zdaniem Sądu, opinie biegłych charakteryzują się wszechstronnością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie badania ubezpieczonej i rozpoznania stopnia jej dolegliwości. Wnioski opinii zostały przez biegłych wyciągnięte w sposób logiczny i odpowiedni do wyników przeprowadzonych badań oraz w oparciu o gruntowną analizę dokumentacji medycznej i dokumentacji zawartej w aktach ZUS. Podkreślić należy, że opinie te wydane zostały przez wysokiej klasy fachowców o wieloletnim doświadczeniu klinicznym i specjalnościach odpowiednich do schorzenia ubezpieczonej. Stąd też, sporządzone ekspertyzy zasługują, zdaniem Sądu, na przyjęcie za podstawę dla wydania orzeczenia w sprawie w pełnym zakresie.

Odnosząc się do zarzutu ubezpieczonej, że obecnie nie jest ona narażona na zwiększony wysiłek głosowy i że wielkość szczeliny zwarcia fonacyjnego być może zależy od obciążenia w danym okresie narządu głosu lub innych czynników, nie zmienia faktu, iż najbardziej miarodajnym momentem do oceny wysokości stałego bądź długotrwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową jest moment badania przez biegłego. Rozważa on na podstawie nie tylko badania osoby, której dotyczy zaskarżona decyzja, ale i na podstawie całej dostępnej dokumentacji medycznej stopień tego uszczerbku i czy ma och charakter stały czy długotrwały. Na tej podstawie biegła M. Ł. oceniła (zresztą jak wcześniej podczas badania lekarz orzecznik ZUS i Komisja Lekarska ZUS), że uszczerbek u A. W. wynosi 10 % i ma on charakter stały, mając także na uwadze zmienne w danym momencie obciążenie głosu u ubezpieczonej i występujący u niej zmienny stopień niedomykalności szpary głośni.

W tych warunkach Sąd w pełni podzielił wywody opinii biegłych nie znajdując żadnych podstaw do ich zakwestionowania.

W tym stanie rzeczy opierając się na zebranym materiale dowodowym Sąd w pełni podzielił stanowisko biegłych, iż stwierdzona u ubezpieczonej choroba zawodowa spowodowała 10 % stałego uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej.

Mając na uwadze wszystko powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., odwołanie A. W. podlegało oddaleniu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)