IX U 449/23 - zarządzenie, uzasadnienie Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2025-06-12
Sygn. akt IX U 449/23
UZASADNIENIE
Orzeczeniem z dnia (...), (...)Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (...)Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 12.5.2023 r. zaliczające L. J. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe z powodu schorzeń oznaczonych symbolem (...). Organ argumentował, że stan zdrowia wnioskodawczyni i stopień naruszenia sprawności organizmu powoduje, że wymaga wsparcia innych osób w leczeniu, w czynnościach gospodarstwa domowego, w przemieszczaniu się. Nie jest jednak osobą wymagającą karty parkingowej, gdyż nie ma na poziomie znacznym ograniczeń w samodzielnym poruszaniu się, w porównaniu do osób z pełną sprawnością.
L. J. wniosła odwołanie od tego orzeczenia i zmianę pkt 9 orzeczenia poprzez ustalenie, że spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Odwołująca wskazała, że ma faktyczne ograniczenia związane przemieszczaniem się, chodzenie sprawia jej trudność a dodatkowo jest narażona na spaliny w centrum miasta.
W odpowiedzi na odwołanie (...)Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wskazał, że ubezpieczona nie spełnia przesłanek koniecznych do przyznania karty parkingowej.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
L. J., urodzona (...), jest emerytem i nie jest aktywna zawodowo.
Niesporne , nadto dowód: wniosek – k. 92 ocena zawodowa – k. 98 akt organu.
L. J. jest leczona z powodu schorzeń układu krążenia. Jej stan kardiologiczny można uznać za wyrównany. Po wykonanej ablacji nie ma nawrotów migotania ani trzepotania przedsionków. Zdiagnozowana arytmia komorowa i nadkomorowa ma charakter arytmii łagodnej. Nie ma cech niewydolności serca. Miażdżyca w obrębie kończyn dolnych pozwala na swobodne przemieszczanie się. Natomiast schorzenia pulmonologiczne powodują duszność u L. J., charakterystyczne dla osób z rozedmą płuc. L. J. jest wieloletnim palaczem tytoniu, ma nasilone cechy rozedmy w badaniu TK klatki piersiowej, co świadczy o znacznym zmniejszeniu rezerwy wentylacyjnej płuc. Ciężka obstrukcja koreluje z objawami choroby – złą tolerancja wysiłku, dusznością oraz sinicą.
Dowód : dokumentacja medyczna – k. 7, k. 45-57, k. 85-86; k. 1-90 akt organu; opinia biegłej sądowej z zakresu pulmonologii – k. 123-126; opinia biegłego sądowego z zakresu kardiologii – k. 61-61v;
Stan zdrowia L. J., a w szczególności jej schorzenia pulmonologiczne powodujące duszność, znaczne zmniejszenie rezerwy wentylacyjnej płuc a w konsekwencji - złą tolerancję wysiłku, duszności oraz sinica sprawiają, że spełnia ona przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym.
Dowód : dokumentacja medyczna – k. 7, k. 45-57, k. 85-86; k. 1-90 akt organu; opinia biegłej sądowej z zakresu pulmonologii – k. 123-126.
Sąd zważył, co następuje.
Odwołanie zasługiwało w całości na uwzględnienie.
Na materiał dowodowy w niniejszej sprawie złożyła się dokumentacja dotycząca odwołującej się, w tym również dokumentacja medyczna zawarta w aktach sprawy oraz w aktach organu, której prawdziwości i rzetelności żadna ze stron nie kwestionowała.
Orzekanie o stopniu niepełnosprawności jest regulowane przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 44) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2021 r. poz. 857, dalej „Rozporządzenie”).
Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki.
Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (art. 4 ust. 1 ustawy).
Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy).
Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (art. 4 ust. 3 ustawy).
Zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy, w orzeczeniu powiatowego zespołu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole przyczyn niepełnosprawności oraz wskazania dotyczące m.in.: spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1047, z późn. zm.5). W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia). Symbol przyczyny niepełnosprawności L. J. to (...).
Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności uregulowane zostały w przywołanym rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Wyżej wymienione rozporządzenie precyzuje pojęcia użyte przez ustawodawcę, i tak w zakresie kwalifikowania do znacznego stopnia niepełnosprawności, niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3). Natomiast w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych oznacza konieczność udzielania pomocy (zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych) w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych oznacza wystąpienie co najmniej jednej okoliczności wskazanej powyżej (§ 30 ust. 1pkt 2).
W rozpoznawanej sprawie niespornym było, iż wnosząca odwołanie jest osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Niesporny był także symbol niepełnosprawności. Spornym natomiast pozostawało czy ubezpieczona spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Ubezpieczona kwestionowała bowiem jedynie odmowe spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Nie wnosiła o zmianę stopnia.
Oceny przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym dokonali biegli powołani przez Sąd o specjalności odpowiedniej do schorzeń występujących u L. J. to jest z zakresu chorób kardiologicznych i pulmonologicznych. W opinii sądowo-lekarskiej biegły kardiolog, po przeprowadzeniu badania odwołującej się, zebraniu wywiadu i analizie dokumentacji medycznej dostępnej w aktach sprawy oraz wyników aktualnych badań, stwierdził, że stan kardiologiczny L. J. można uznać za wyrównany. Po wykonanej ablacji nie ma nawrotów migotania ani trzepotania przedsionków. Zdiagnozowana arytmia komorowa i nadkomorowa ma charakter arytmii łagodnej. Nie ma cech niewydolności serca. Miażdżyca w obrębie kończyn dolnych pozwala na swobodne przemieszczanie się.
Z tak sformułowanymi wnioskami nie zgodziła się ubezpieczona, wskazując że jej główny problem zdrowotny dotyczy układu oddechowego, dlatego opinia kardiologa jest niemiarodajna.
Biegła z zakresu pulmonologii w opinii wydanej na potrzeby postępowania dostrzegła u odwołującej schorzenia pulmonologiczne powodujące duszność charakterystyczną dla osób z rozedmą płuc. Biegła stwierdziła, że z uwagi na fakt, że L. J. była wieloletnim palaczem tytoniu, ma nasilone cechy rozedmy w badaniu TK klatki piersiowej, co świadczy o znacznym zmniejszeniu rezerwy wentylacyjnej płuc. Ciężka obstrukcja koreluje z objawami choroby – złą tolerancja wysiłku, dusznością oraz sinicą. Zdaniem biegłej te schorzenia powodują, że odwołująca spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.
Dokonawszy analizy zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd stanął na stanowisku, że L. J. posiada schorzenia pulmonologiczne powodujące duszność charakterystyczną dla osób z rozedmą płuc. L. J. ma nasilone cechy rozedmy w badaniu TK klatki piersiowej, co świadczy o znacznym zmniejszeniu rezerwy wentylacyjnej płuc, a w konsekwencji powoduje złą tolerancję wysiłku, duszności oraz sinicę. To zaś, w ocenie Sądu pozwala uznać, że jej stan zdrowia i rozpoznane schorzenia powodują, że odwołująca spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym. Warunkiem prawa do przyznania tego uprawnienia w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jest ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu), 10-N (choroba neurologiczna) lub 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia). Symbol przyczyny niepełnosprawności L. J. to 07-S, zatem przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ubezpieczona warunek ten spełnia.
Mając na uwadze powyższe żądanie odwołania zostało spełnione w całości, gdyż sąd zmienił zaskarżone orzeczenie (...)Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 7 lipca 2023 r. znak: ON. (...).1. (...).2023.AR w ten sposób, że ustalił że L. J. spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. L. J. odwołując się od orzeczenia (...)Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniosła o zmianę orzeczenia wyłącznie w zakresie przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, nie domagając się przy tym zmiany stopnia niepełnosprawności. Ramy procesu cywilnego zakreślone są natomiast żądaniami zgłoszonymi przez stronę. W myśl art. 321 k.p.c. Sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem strony.
Przedmiot sporu w sprawach ubezpieczeniowych determinuje w pierwszej kolejności zakres decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie zakres odwołania od tej decyzji, ponieważ rozpoznając odwołanie od decyzji organu rentowego, sąd ubezpieczeń społecznych rozstrzyga o zasadności odwołania w granicach wyznaczonych, z jednej strony, zakresem samego odwołania, a z drugiej przez przedmiot decyzji (wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 1 września 2010 r., III UK 15/10, LEX nr 667499; z 9 września 2010 r., II UK 84/10, LEX nr 661518; z 6 września 2000 r., OSNAPiUS 2002 nr 5, poz. 121 oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 601 i z 13 października 2009 r., II UK 234/08, LEX nr 553692; z 2 marca 2011 r., II UZ 1/11, LEX nr 844747; z 18 lutego 2010 r., 75/09, OSNP 2011 nr 15-16, poz. 215; z 3 lutego 2010 r., II UK 314/09, LEX nr 604214). Mając to na uwadze sąd dokonał zmiany zaskarżonego orzeczenia zgodnie z żądaniem odwołującej.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.
sędzia (...)
ZARZĄDZENIE
1. (...)
2. (...)
3. (...)
12.6.2025 r. sędzia (...)
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: