Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 maja 2024r. znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił K. S. prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia cywilnoprawnego u płatnika (...), za okres 18 kwietnia 2024r. – 15 maja 2024r. wskazując, iż adresatka decyzji kontynuuje inną umowę zlecenia stanowiącą tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym.

K. S. wniosła odwołanie od tej decyzji domagając się przyznania zasiłku chorobowego za okres 18 kwietnia 2024r. – 15 maja 2024r. i wskazując, że w czasie trwania niezdolności do pracy nie wykonywała umowy zlecenia, do której odwołuje się organ rentowy.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Organ wystąpił o koszty procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

K. S. była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej u płatnika (zleceniodawcy) (...), w okresie 12 listopad 2023 r. do 17 kwietnia 2024 r. z podstawą wymiaru składek przewyższającą wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Niesporne, nadto wydruk z konta ubezpieczonej – k. 21; zestawienie k. 16; raporty miesięczne, k. 47-48; 51-52; przesłuchanie K. S., k. 33-34

Od 18 kwietnia 2024 do 19 maja 2024 r. ubezpieczona pozostawała niezdolna do pracy.

Niesporne, nadto zestawienie zaświadczeń lekarskich k. 22; przesłuchanie ubezpieczonej k. 33-34.

W czasie trwania niezdolności do pracy ubezpieczonej, zleceniodawca (płatnik składek) (...)., wyrejestrował K. S. z ubezpieczeń społecznych. Umowa zlecenia łącząca ubezpieczoną i płatnika składek miała być wykonywana do 31 maja 2024 r. O wyrejestrowaniu z ubezpieczeń społecznych, w czasie trwania zwolnienia lekarskiego, K. S. dowiedziała się od pracownika ZUS.

Dowód: umowa zlecenia, k. 28-32; przesłuchanie ubezpieczonej k. 33-34.

W okresie od 1 września 2022 r. K. S. była zgłoszona także do ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy cywilnoprawnej z płatnikiem składek (zleceniodawcą) – I. Z.. Umowa zlecenia z I. Z. była umową o pracę sezonową – (...) Umowy zlecenia z I. Z. w okresie od 18 kwietnia 2024 do 19 maja 2024 r. K. S. nie wykonywała. Umowa ta była wykonywana tylko w okresie letnim w latach 2022 i 2023 r., zaś w roku 2024 umowę zlecenia z płatnikiem składek (I. Z.) K. S. wykonywała przez kilka dni pod koniec maja 2024r . oraz od czerwca do końca wakacji. Za wykonywanie umowy zlecenia w maju 2024 r. (pod koniec maja) K. S. uzyskała wynagrodzenie w wysokości 166,20 zł. W okresie od stycznia do kwietnia 2024 r. z tytułu umowy zlecenia z I. Z. ubezpieczona nie uzyskała żadnego wynagrodzenia. Umowa ta nie była wykonywana.

Dowód: zestawienie k. 16; raporty miesięczne, k. 45-46; 49-50; wydruk z podstawą wymiaru składek, k. 20; przesłuchanie K. S., k. 33-34.

W okresie, o jakim mowa, ubezpieczona nie była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń, nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników, nie miała wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych ani innych świadczeń przez urząd pracy.

Poza związaniem do 17 kwietnia 2024 r. umową zlecenia z (...), która do dnia 17 kwietnia 2024 r. była wykonywana, w okresie od 1 września 2022 r. ubezpieczona była formalnie związana umową zlecenia z drugim płatnikiem składek - I. Z., tej drugiej umowy zlecenia w okresie spornym z uwagi na stan zdrowia oraz fakt, że była to praca sezonowa ((...)), ubezpieczona nie wykonywała do dnia 15 maja 2024 r. Umowa ta była faktycznie wykonywana dopiero w ostatnich dniach maja 2024 r. oraz w okresie wakacyjnym.

Dowód: zestawienie k. 16; raporty miesięczne, k. 45-46; 49-50; wydruk z podstawą wymiaru składek, k. 20; przesłuchanie K. S., k. 33-34.

W okresie wykonywania umowy cywilnoprawnej z (...). ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia zawartej z I. Z., gdyż ta umowa nie była wykonywana, zatem płatnik składek składał w spornym okresie tzw. deklaracje „zerowe”.

W okresie od 18 kwietnia do 15 maja 2024 r. K. S. nie wykonywała żadnej pracy zarobkowej. Pozostawała niezdolna do pracy.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej k. 33-34.

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został w oparciu o korespondujące ze sobą dowody w postaci wydruków z konta ubezpieczonej, wydruków z PUE oraz przesłuchania ubezpieczonej. Brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania któregokolwiek z tych dowodów. W istocie zresztą okoliczności faktyczne pozostawały, jak wynika ze stanowisk stron, poza sporem. Organ rentowy nie zarzucał bowiem K. S. faktycznego realizowania czynności z umowy zlecenia w okresie objętym zaskarżoną decyzją, a powoływał się na kontynuowanie innej umowy zlecenia, po wyrejestrowaniu z ubezpieczeń społecznych przez płatnika (...) (...). Sporna decyzja dotyczy okresu po wyrejestrowaniu ubezpieczonej z ubezpieczeń społecznych w trakcie trwania jej niezdolności do pracy. W spornym okresie ubezpieczona nie posiadała innego tytułu do ubezpieczenia, gdyż umowa cywilnoprawna z I. Z. była niewykonywana co najmniej od stycznia 2024 r. Ubezpieczona nie wykonywała także w spornym okresie pracy zarobkowej.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.2025, poz. 501, zwaną dalej „ustawa zasiłkowa”), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Jeśli niezdolność do pracy powstanie w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego i trwa nadal po jego ustaniu, byłemu pracownikowi (zleceniobiorcy) nadal przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Od zasady tej ustawodawca wprowadził jednak wyjątki. Określone zostały one w art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z wymienionym przepisem zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, m. in. wówczas, gdy osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby (art. 13 ust. 1 pkt 2). Przepis art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej przewiduje też brak prawa do świadczenia po ustaniu ubezpieczenia chorobowego w przypadku posiadania przez uprawnionego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy (art. 13 ust. 1 pkt 1), prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (art. 13 ust. 1 pkt 4), podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników (art. 13 ust. 1 pkt 5) lub niespełnienia przesłanek z art. 4 ust. 1 ustawy (art. 13 ust. 1 pkt 3).

W niniejszej sprawie organ rentowy, stwierdzając po stronie ubezpieczonej brak prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia w postaci wykonywania umowy cywilnoprawnej, powoływał się na wskazany wyżej art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej. W sprawie bezspornym było, że po 17 kwietnia do 15 maja 2024 r. ubezpieczona miała formalnie zawartą umowę zlecania z I. Z.. Zleceniobiorcy (pomijając zbieg tytułów ubezpieczeń) podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a na swój wniosek mogą dobrowolnie podlegać też ubezpieczeniu chorobowemu (art. 12. ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych). W okresie od 18 kwietnia do 15 maja 2024 r., czyli w okresie którego dotyczy sporna decyzja, wspomniana inna umowa zlecenia nie była wykonywana. Płatnik składek składał za ubezpieczoną tzw. raporty zerowe. Niewykonywana umowa cywilnoprawna nie stanowi tytułu do ubezpieczenia społecznego.

Stosownie do art. 7 pkt 1 ustawy zasiłkowej, zasiłek chorobowy przysługuje również osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli niezdolność do pracy trwała bez przerwy co najmniej 30 dni i powstała m.in. nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Zdaniem Sądu, ubezpieczona spełniła wszystkie te przesłanki.

Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia to rozszerzenie ochrony ubezpieczeniowej przysługującej co do zasady osobom ubezpieczonym. Zasiłek chorobowy ma rekompensować okresowy brak dochodu osobie czasowo - bez swojej winy – z uwagi na stan zdrowia, pozbawionej możliwości zarobkowania. Osoba nie posiadająca tytułu ubezpieczenia takiego stałego dochodu nie osiąga, jej sytuacja finansowa w czasie choroby nie ulega zatem pogorszeniu. Jeśli jednak niezdolność do pracy pojawia się bezpośrednio po ustaniu tytułu ubezpieczenia, gdy osoba chora nie miała jeszcze realnych możliwości uzyskać nowego tytułu ubezpieczenia, ustawodawca przewiduje zapewnienie jej środków utrzymania w postaci zasiłku chorobowego nie widzi jednak podstaw do rozszerzenia ochrony ubezpieczeniowej na osoby, które osiągają dochód z innych źródeł stałych wynikających z podlegania powszechnemu systemowi ubezpieczeń (emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, zasiłek dla bezrobotnych etc) albo które mogą otrzymać zasiłek chorobowy z innego istniejącego tytułu ubezpieczenia, ewentualnie mogłyby go uzyskać gdyby z tego tytułu przystąpiły do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czego z własnej woli nie uczyniły.

Mając na uwadze wszystko powyższe sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c zmienił zaskarżoną decyzję w sposób zgodny z żądaniem odwołania.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

13.05.2025 r. sędzia (...)