Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 marca 2016 r. znak sprawy 390000/604/MW/00014048/2016/ZAS Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej A. M. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 3 marca 2014 r. do 18 lipca 2014 r., od 12 sierpnia 2015 r. do 26 sierpnia 2015 r. oraz prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres od 19 lipca 2014 r. do 17 lipca 2015 r., a także zobowiązał ubezpieczoną do zwrotu nienależnie pobranych zasiłków w łącznej kwocie 97.674,37 zł (87.411,60 zł z tytułu pobranych świadczeń i 10.262,77 zł z tytułu odsetek). W uzasadnieniu wskazano, że umowa o pracę zawarta pomiędzy A. M. a (...) sp. z o.o. miała charakter pozorny, a sprawowana przez ubezpieczoną funkcja prezesa zarządu spółki została utworzona fikcyjnie. Zaskarżona decyzja została wydana w konsekwencji wydania decyzji (...) Oddziału w S. z dnia 12 stycznia 2016 r. nr (...), w której stwierdzono, że A. M. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 2 grudnia 2013 r. do 28 sierpnia 2015 r. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. (decyzje – k. 13,14 akt rentowych).

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła ubezpieczona A. M. i zainteresowana (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S., domagając się przyznania A. M. zasiłku chorobowego oraz zasiłku macierzyńskiego za sporny okres oraz wskazania, że ubezpieczona nie jest zobowiązana do zwrotu jakiegokolwiek świadczenia pieniężnego. Ponadto zsadzenia kosztów postepowania według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową. W uzasadnieniu odwołania wskazano, że wbrew twierdzeniom organu A. M. świadczyła pracę na rzecz płatnika składek (...) sp. z o.o. na stanowisku prezesa zarządu. Praca była świadczona nawet 7 dni w tygodniu. Wynagrodzenie było ekwiwalentne w stosunku do czynności, jakie ubezpieczona wykonywała w ramach umowy o pracę. Zajmowała się nie tylko czynnościami związanymi ze sprawowaną funkcją członka zarządu, ale również sprzedażą towarów w sklepie. Ubezpieczona jeździła po towar najczęściej do C. (...) w Ł.. Zaprzeczono, że stała się niezdolna do pracy niedługo po zawarciu umowy z uwagi na ciążę, gdyż rzeczywistym powodem niezdolności do świadczenia pracy było wykryte w styczniu 2014r. wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Zarzucano nadto organowi nierzetelne ustalenie stanu faktycznego sprawy (odwołanie – k.2-9).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, nadto o zasądzenie od ubezpieczonej i zainteresowanej spółki kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podtrzymał przy tym swoją argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Ponadto dodał, że w toku prowadzonego postępowania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przedstawiono żadnych rzeczowych dokumentów mogących mieć wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji, a dopiero na etapie postępowania sądowego ubezpieczona rozpoczęła gromadzenie niezbędnej dokumentacji (odpowiedź na odwołanie – k. 100-101,109-110).

Postanowieniem z dnia 6 września 2016 r. (k. 122) zawieszono postępowanie w sprawie do czasu zakończenia postępowania przed Sądem Okręgowym z odwołania A. M. od decyzji (...) Oddziału w S. z dnia 12 stycznia 2016 r. wyłączającej ją z ubezpieczeń społecznych jako pracownika płatnika składek (...) sp. z o.o. od dnia 2 grudnia 2013 r.

Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2018 r. (k. 186) podjęto zawieszone postepowanie w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od dnia 3 marca 2014 r. do dnia 18 lipca 2014 r. i od 12 sierpnia 2015 r. do 26 sierpnia 2015 r. A. M. była niezdolna do pracy.

Niesporne

W dniu (...) urodziła syna. W związku z urodzeniem dziecka od 19 lipca 2014 r. do 17 lipca 2015 r. korzystała z urlopu macierzyńskiego.

Niesporne , a nadto dowód: zaświadczenia lekarskie (...) k. 1,2,3,4,5,12 akt rentowych, odpis skrócony aktu urodzenia – k. 10 akt rentowych

Decyzją nr (...) z dnia 12 stycznia 2016 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że A. M. nie podlega od dnia 2 grudnia 2013 r. do 28 sierpnia 2015 r. obowiązkowemu ubezpieczeniu – emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) sp. z o.o.

Dowód: decyzja – k. 13 akt rentowych

W związku z powyższą decyzją, kolejną decyzją z dnia 18 marca 2016 r. nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej A. M. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 3 marca 2014 r. do 18 lipca 2014 r., od 12 sierpnia 2015 r. do 26 sierpnia 2015 r., zasiłku macierzyńskiego za okres od 19 lipca 2014 r. do 17 lipca 2015 r. oraz zobowiązał do zwrotu nienależnie pobranych zasiłków wraz z odsetkami w łącznej kwocie 97.674,37 zł.

Dowód: decyzja – k. 14 akt rentowych

Na skutek odwołań złożonych przez (...)sp. z o.o. i A. M. Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 16 czerwca 2016 r. w sprawie VI U 192/16 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż A. M. jako pracownik u płatnika składek (...) sp. z o.o. w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 2 grudnia 2013 r. do 28 sierpnia 2015 r. z podstawą wymiaru składek odpowiadającą minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. W pozostałym zakresie odwołania zaś oddalił. Na skutek złożenia przez ubezpieczoną apelacji od ww. wyroku, Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2017 r. w sprawie III AUa 770/16 oddalił apelację oraz orzekł o kosztach procesu.

Dowód: wyrok z dnia 16 czerwca 2016 r. wraz z uzasadnieniem – k.144-157, wyrok z dnia 10 sierpnia 2017 r. wraz z uzasadnieniem – k. 136-143

Z tytułu nienależnie pobranych zasiłków chorobowego i macierzyńskiego oraz odestek A. M. była zobowiązana do zwrotu kwoty 74.789,29 zł, przy uwzględnieniu, że ubezpieczona podlegała ubezpieczeniom społecznym z wymiarem składek odpowiadającym minimalnemu wynagrodzeniu za pracę.

A. M. dokonała zapłaty kwoty 74.789,29 zł w dwóch transzach (5 grudnia 2017 r. – 66.400 zł, 20 lutego 2017 r. – 8.389,29 zł).

Niesporne, a nadto dowód: wyliczenie (...) Oddziału w S. – k. 195-196), polecenia przelewów – k. 204 akt sprawy

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się częściowo uzasadnione.

Stan faktyczny sprawy ustalony został w oparciu o dowody z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Również i Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności przedłożonych dokumentów, przez co były one miarodajne dla podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2016 r., poz. 372, zwanej dalej ustawą zasiłkową) świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015r., poz.121).

Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego a zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko.

Kwestię sporną w niniejszym procesie stanowiło podleganie ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym począwszy od dnia 3 marca 2014r. Było ono przedmiotem badania w postępowaniu zawisłym przed Sądem Okręgowym w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VI U 192/16, który orzekł, że A. M. jako pracownik płatnika składek (...) sp. z o.o. w S. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadowemu od 2 grudnia 2013 r. do 28 sierpnia 2015 r. z podstawą wymiaru składek odpowiadającą minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Od powyższego wyroku apelacje wniosła ubezpieczona. Wyrokiem z dnia 10 sierpnia 2017 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie w sprawie o sygn. akt III AUa 770/16 oddalił apelację, pozostawiając wyrok Sądu Okręgowego w niezmienionym zakresie. Tym samym wyrok stał się prawomocny.

Stosownie do treści art. 365 § 1 k.p.c. oraz art. 366 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami.

W omawianej sytuacji strony są związane wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie w zakresie zmiany decyzji o niepodleganiu ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowym, wypadkowemu od 2 grudnia 2013r. do 28 sierpnia 2015r. Także i Sąd w niniejszej sprawie nie mógł poczynić w tym zakresie ustaleń odmiennych od stwierdzonych w prawomocnym już wyroku.

Wobec ww. prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2016 r. nie ulega wątpliwości, iż A. M. od dnia 2 grudnia 2013 r. do 28 sierpnia 2015 r. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik (...) sp. z o.o. Tym samym nabyła prawo do zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego za okresy wskazane w zaskarżonej decyzji, ale z podstawą wymiaru składek odpowiadającą minimalnemu wynagrodzeniu za pracę.

Stąd też decyzja organu w przedmiocie odmowy prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 3 marca 2014 r. do 18 lipca 2014 r., od 12 sierpnia 2015 r. do 26 sierpnia 2015 r. oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 19 lipca 2014 r. do 17 lipca 2015 r. nie odpowiadała prawu.

W świetle powyższego, przesłuchanie w niniejszej sprawie świadków zawnioskowanych przez ubezpieczoną, czy przeprowadzanie dowodów w postaci innych dokumentów, w tym znajdujących się w aktach sprawy VI U 192/16, aniżeli dokument w postaci wydanego w tej sprawie wyroku z uzasadnieniem, nie miało już znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wnioski o przeprowadzenie tych dowodów stały się zbędne.

Sąd nie orzekł o obowiązku zwrotu kwoty tytułem nienależnie pobranych zasiłków, gdyż kwota ta została zwrócona przez ubezpieczoną w całości, co z resztą potwierdził pełnomocnik (...) Oddziału w S. w piśmie z dnia 5 czerwca 2018 r. (k. 216). Pomimo zapłaty spornej kwoty przez A. M., nie wydano decyzji stwierdzającej wygaśnięcie obowiązku zapłaty przez nią ww. kwoty.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w pkt I zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 18 marca 2016r. znak (...) znak sprawy (...) w ten sposób, że ustalił, iż A. M. ma prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 3 marca 2014r. do dnia 18 lipca 2014r. i od dnia 12 sierpnia 2015r. do dnia 26 sierpnia 2015r. oraz do zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 19 lipca 2014r. do dnia 17 lipca 2015r. wyliczonych według podstawy wymiaru składek odpowiadającej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, a także ustalił, że A. M. nie ma obowiązku zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 3 marca 2014r. do dnia 18 lipca 2014r. i od dnia 12 sierpnia 2015r. do dnia 26 sierpnia 2015r. oraz zasiłku macierzyńskiego za okres od dnia 19 lipca 2014r. do dnia 17 lipca 2015r. wraz z odsetkami w związku z dokonaną już przez nią zapłatą z tych tytułów na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. łącznie kwoty 74.789,29 zł. W pozostałym zakresie odwołanie oddalił (pkt II), bowiem niezmienionym żądaniem odwołujących się było uznanie, że A. M. nie jest zobowiązana do zwrotu żadnej kwoty na rzecz (...) Oddziału w S..

W pkt III zawarte zostało orzeczenie o kosztach procesu. Jego podstawą był przepis art. 100 zd. 1 k.p.c, który stanowi, że w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W orzecznictwie prezentowany jest pogląd, że o zastosowaniu zasady wzajemnego zniesienia kosztów procesu decyduje kryterium słusznościowego rozłożenia obowiązku ponoszenia tych kosztów, nie jest natomiast bezwzględnie wymagane dokładne wyliczenie stosunku wygranej do przegranej (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 17 czerwca 1974 r., II CZ 104/74, niepubl.; z dnia 10 lutego 1985 r., II CZ 21/85, niepubl.; z dnia 17 czerwca 2011 r., II PZ 10/11, niepubl.). Majac na uwadze fakt, iż do momentu wyroku odwołujące nie zmodyfikowały swojego żądania i nadal domagały się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez uznanie, że A. M. nie jest zobowiązana do zwrotu żadnej kwoty na rzecz (...) Oddziału w S. oraz fakt, iż organ do dnia wydania wyroku nie zmodyfikował zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie A. M. prawa do zasiłku chorobowego i zasiłku macierzyńskiego w minimalnej wysokości, Sąd uznał, iż zasadnym będzie wzajemne zniesienie kosztów procesu między stronami.

ZARZĄDZENIE

1.  (...),

2.  (...),

3.  (...),

4.  (...).

27.06.2018r.