Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 18 listopada 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił W. P. (1) prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia za okres nieprzerwanej niezdolności do pracy od dnia 4 października 2015 r., wskazując w uzasadnieniu decyzji, iż zasiłek ten nie jest należny ubezpieczonemu, albowiem pobiera on emeryturę

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł W. P. (2) domagając się przyznania zasiłku chorobowego za okres od 4 października 2015 r. do 13 grudnia 2015 r. (k. 1 w zw. z k. 26-28) i wywodząc, w oparciu o wyroki Sądu Najwyższego, iż pojęcie „emerytura” z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie jest tożsame z pojęciem „emerytury policyjnej”. Ponadto ubezpieczony domagał się również zasądzenia od organu, na swoją rzecz, kosztów procesu według norm przepisanych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu decyzji oraz podnosząc, w oparciu o stanowisko Ministra Pracy i Polityki Społecznej zawarte w piśmie z dnia 20 listopada 2012 r. oraz dnia 16 kwietnia 2014 r., iż zasiłek chorobowy po ustaniu okresu ubezpieczenia nie przysługuje nie tylko osobie, która ma przyznane prawo do emerytury i renty z tytułu ubezpieczenia społecznego, ale również osobie, która ma przyznane prawo do emerytury i renty na podstawie przepisów o zabezpieczeniu społecznym służb mundurowych, albowiem emerytura policyjna również stanowi źródło dochodu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W okresie od 1 sierpnia 2015 r. do 3 października 2015 r. W. P. (1) był zatrudniony, w oparciu o umowę o pracę, w (...) sp. z o.o. w S.. W okresie od 14 września 2015 r. pozostawał niezdolny do pracy. Niezdolność trwała do 13 grudnia 2015 r.

Niesporne, a nadto dowód: świadectwo pracy – k. akta organu, (...) akta organu oraz k. 41;

W. P. (1) ma ustalone prawo do policyjnej emerytury wraz ze zwiększeniem z tytułu inwalidztwa pozostającego w związku ze służbą od dnia 23 lutego 2013 r. oraz renty inwalidzkiej – II grupa od dnia 29 maja 2013 r. (inwalidztwo pozostaje w związku ze służbą) od dnia 29 maja 2013 r. Od dnia 2 marca 2014 r. pobiera emeryturę jako świadczenie korzystniejsze.

Niesporne, a nadto dowód: zaświadczenie z dnia 22 sierpnia 2-016 r. – k. 37;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się zasadne.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwanej dalej ustawą zasiłkową) zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Jak stanowi zaś art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli osoba niezdolna do pracy ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ustalone powyżej okoliczności faktyczne były między stronami w całości bezsporne. Spór dotyczył natomiast tego, czy fakt pobierania emerytury policyjnej pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego za po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

Jak wskazał Sąd Najwyższy analizując w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 lutego 2013 r. (II UK 196/12) zakres stosowania art. 13 ustawy zasiłkowej oraz odnosząc się do wcześniejszego wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r. (II UK 168/11) Należy więc przyjąć, że nie chodzi o samą możliwość utrzymania się po ustaniu ubezpieczenia z innych środków niż zasiłek chorobowy nierefundowany przez składkę i że nie jest jedynym celem świadczenia pomocniczość polegająca na przyznawaniu świadczeń tylko osobom, które nie mogą uzyskać środków utrzymania z innych źródeł. Pogląd, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego nie poddaje się metodzie subsydiarności, charakterystycznej dla pomocy społecznej, przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/01 (OSNAPiUS 2002 nr 1, poz. 18, z glosą H. Pławuckiej, OSP 2002 nr 12, poz. 151). Jest to oczywiste, gdy weźmie się pod uwagę, że w ubezpieczeniu społecznym warunki nabycia świadczeń określają bezwzględnie obowiązujące przepisy prawne, a świadczenia indywidualizowane są tylko przez dostosowanie ich rodzaju i wysokości do konkretnych sytuacji, a o pomocy społecznej decyduje rozmiar i rodzaj potrzeb zasługujących na zaspokojenie. W konkluzji tych rozważań należy przyjąć, że wykładnia funkcjonalna art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie prowadzi do rezultatu prezentowanego w skardze kasacyjnej (w skardze kasacyjnej ponoszono, iż celem art. 13 ustawy zasiłkowej jest zagwarantowanie źródła utrzymania osób niezdolnych do pracy, które nie uzyskują jakichkolwiek innych dochodów). Odczytanie art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy w sposób zaprezentowany w skardze kasacyjnej nie da się pogodzić przede wszystkim z jego wykładnią literalną. Charakter prawa ubezpieczeń społecznych, jako zawierającego zbiór przepisów bezwzględnie obowiązujących, nakazuje nadawanie wskazanym art. 13 ust. 1 ustawy przyczynom odmowy prawa do zasiłku chorobowego bez ekwiwalentu w składce tylko takie znaczenie, jakie wypływa z jego tekstu. Określenie "emerytura", którym się posługuje, nie może być uznane za pojęcie zbiorcze, obejmujące wszystkie świadczenia przyznawane z tytułu wieku i (lub) wysługi nie tylko z ubezpieczenia emerytalnego, lecz także w postaci świadczeń zabezpieczeniowych z budżetu, jakim jest "emerytura wojskowa" i nie jest tożsame z tym pojęciem. Identyfikacja tych świadczeń jest wykluczona, co dostrzegł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 stycznia 2012 г., II UK 168/11 (OSNP 2012 nr 23-24, poz. 297), wyraźnie odróżniając rentę z tytułu niezdolności do pracy przyznawanej na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych od policyjnej renty inwalidzkiej. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy wskazał w szczególności na odmienne przesłanki i źródło finansowania świadczenia zaopatrzeniowego przyznawanego na podstawie art. 19 w związku z art. 20 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.). Te same argumenty można przytoczyć dla odróżnienia emerytury z funduszu emerytalnego i świadczeń z ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych. Rezultat wykładni językowej potwierdza wykładnia systemowa, uwzględniająca brak jakiegokolwiek związku normatywnego między wskazanymi systemami, a także zasady techniki prawodawczej, wskazujące, że w ustawie nie zamieszcza się przepisów, które regulowałyby sprawy wykraczające poza wyznaczony przez nią zakres podmiotowy, czyli regulowane w niej stosunki oraz krąg podmiotów, do których się odnosi (por. § 3 ust. 2 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej", Dz.U. Nr 100, poz. 908). Wykluczone jest więc, by ustawodawca w ustawie regulującej stosunki ubezpieczenia chorobowego, odwołując się do pojęcia "osoby mającej ustalone prawo do emerytury", sięgał do jakiejkolwiek innej definicji świadczenia przysługującego na podstawie innych przepisów, niż określenie emeryta w art. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jako osoby mającej ustalone prawo do emerytury, w tym do emerytury częściowej. Jeżeli ustawodawca odwołuje się w art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej do świadczeń z ogólnie pojętego zabezpieczenia społecznego lub budżetu, to wyraźnie o nich stanowi, jak w art. 13 ust. 1 pkt 4 ustawy. Z art. 95 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wynika - jako zasada prawa ubezpieczeniowego regulująca zbieg prawa do świadczeń - prawo do pobierania jednego świadczenia (wyższego lub wybranego przez uprawnionego). Zasada ta dotyczy zbiegu prawa do emerytury lub renty określonych w ustawie z prawem do świadczeń przewidzianych w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych (por. art. 95 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach oraz art. 7 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych), nie ma jednak zastosowania do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, których w systemie zabezpieczenia emerytalnego wojskowych nie przewidziano. W konsekwencji prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia wyłączone jest tylko w tych okolicznościach, które wyczerpująco i wyraźnie określone zostały w art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Nie została w nim wymieniona emerytura wojskowa, więc pobieranie tego świadczenia nie uzasadnia zastosowania art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela stanowisko wyrażone w powyżej przytoczonych wyrokach Sądu Najwyższego (utrzymane również w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 lutego 2014 r., I UK 368/13) oraz argumentację na jego poparcie, wskazującą na odmienność emerytury przyznawanej na mocy ustawy o emeryturach i rentach z FUS od emerytury wojskowej czy policyjnej uregulowanej w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin. Podkreślenia wymaga również, na co trafnie zwrócił uwagę pełnomocnik ubezpieczonego, iż organ rentowy nie załączył pism Ministerstwa Pracy i (...), na które się powołuje w odpowiedzi na odwołanie, a nadto, iż stanowisko Ministerstwa nie może stanowić wiążącej wykładni przepisów.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c zmienił zaskarżoną decyzję w sposób wskazany w punkcie I wyroku.

W myśl art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszej sprawie ubezpieczona reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata, którego minimalne wynagrodzenie, w związku z przedmiotem sprawy – wynosiło 180 zł (§ 12 ust. 2 obowiązującego w dniu złożenia odwołania rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu) i taką też kwotę zasądzono od organu, na rzecz ubezpieczonego, w punkcie II wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

10 października 2016 r.