Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 24 października 2018 roku S. P. reprezentowany przez Dowódcę Jednostki Wojskowej (...) w S. wniósł o zasądzenie od A. J. kwoty 2024,21 zł oraz zwrotu kosztów procesu w całości.

W uzasadnieniu powód wskazał, że pozwana była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku inspektora ochrony środowiska. W związku z zatrudnieniem wystąpiła do pozwanego z wnioskiem o pokrycie kosztów nauki na studiach podyplomowych w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych. W zamian za sfinansowanie nauki i na podstawie zawartej w tym celu umowy pozwana zobowiązała się do przepracowania w zakładzie pracy 3 lat od momentu ukończenia studiów podyplomowych. Wskazał, że pozwana wypowiedziała umowę o pracę przed upływem umówionego terminu. Mimo dwukrotnego wezwania do uiszczenia żądanej należności z tytułu zwrotu kosztów związanych z pomocą udzieloną w związku z pobieraniem nauki na studiach podyplomowych pozwana nie dokonała zapłaty do momentu wniesienia pozwu.

Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, uwzględniając żądanie powoda w całości.

Nakaz zapłaty został skutecznie zaskarżony przez pozwaną A. J. w sprzeciwie, którym wniosła ona o oddalenie powództwa w całości oraz o zwrot kosztów powstałych w związku z pobieraniem nauki na studiach podyplomowych potrąconych przez powoda z wynagrodzenia za pracę pozwanej. W uzasadnieniu sprzeciwu przyznała wszystkie okoliczności faktyczne ujęte w pozwie. Wskazała jednak, że roszczenie powoda jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Podniosła przy tym, iż fakt złożenia przez nią wypowiedzenia umowy o pracę wynikał z przyczyn osobistych, tj. konieczności sprawowania opieki nad synem, uznanym orzeczeniem (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. za osobę niepełnosprawną wymagającą stałej opieki w związku ograniczoną możliwością do samodzielnej egzystencji.

Na rozprawie w dniu 28 maja 2019 r. pozwana wskazała, że od dnia 1 kwietnia 2019 r. podjęła pracę w (...) (...) Oddziale (...) w S., gdzie wykorzystuje wiedzę zdobytą podczas podnoszenia kwalifikacji finansowanych przez powoda. Jednakże z uwagi na okoliczność, że nowe miejsce pracy pozwanej jest odrębną od powoda jednostką finansową nie doszło do zawarcia między stronami ugody sądowej.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. J. była zatrudniona na czas nieokreślony w Jednostce Wojskowej (...) w S., na podstawie umowy o pracę zawartej w dniu 20 kwietnia 2010 r., na stanowisku inspektora ochrony środowiska w pełnym wymiarze czasu pracy od dnia 1 maja 2010 r.

Niesporne, a nadto dowód : umowa o pracę z dnia 20 kwietnia 2010 r., zawarta pomiędzy Jednostką Wojskową (...) w S. a A. J. – k. 10-10v.

Pismem z dnia 16 września 2015 r. A. J. wystąpiła do Dowódcy Jednostki Wojskowej (...) (12 Brygada Zmechanizowana) z wnioskiem o pokrycie kosztów nauki w związku z zakwalifikowaniem się na studia podyplomowe, w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych.

Niesporne, a nadto dowód : wniosek A. J. z dnia 16 września 2015 r. (nr (...)), dotyczący pokrycia kosztów nauki na studiach podyplomowych – k. 11.

Zgodnie z umową nr (...) z dnia 28 września 2015 r., zawartej pomiędzy pracodawcą Jednostką Wojskową (...) w S., reprezentowaną przez Dowódcę wz. płk R. O. a pracownikiem - A. J., pracodawca wyraził zgodę na podjęcie przez pracownika nauki na studiach podyplomowych na kierunku „Eksploatacja obiektów infrastruktury wojskowej” w Wojskowej Akademii (...) na Wydziale (...) i Geodezji w W.. Jednocześnie, pracodawca zobowiązał się, uiścić opłatę w wysokości 5500 zł określoną przez organizatora studiów podyplomowych w terminie 30 dni od dnia przedłożenia rachunku (faktury), pod warunkiem załączenia potwierdzenia dokonania płatności oraz zaświadczenia o zaliczeniu semestru studiów.

Ponadto, pracodawca zobowiązał udzielić A. J. płatnych zwolnień z całości dnia pracy w związku z uczestnictwem w zjazdach oraz płatnego urlopu szkoleniowego. Pracodawca zobowiązał się także do pokrycia kosztów dodatkowych świadczeń (zwrotu kosztów przejazdu w obie strony do jednostki prowadzącej studia podyplomowe, zwrotu kosztów zakwaterowania według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju oraz zwrotu kosztów diet według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju), do wysokości łączenie 4 500 zł. Powyższe ulgi i świadczenia zostały udzielone na czas trwania studiów podyplomowych, tj. w okresie od października 2015 r. do czerwca 2016 r. A. J. otrzymała świadectwo ukończenia studiów podyplomowych 21 czerwca 2016 r.

Niesporne, a nadto dowód : umowa nr (...) z dnia 28 września 2015 r., zawarta pomiędzy Jednostką Wojskową (...) w S., reprezentowaną przez Dowódcę, a A. J. – k. 12-14, kopia świadectwa ukończenia studiów podyplomowych z dnia 21 czerwca 2016 r. – k. 19.

Na mocy § 4 umowy nr (...) z dnia 28 września 2015 r. A. J. zobowiązała się do przepracowania w zakładzie pracy 3 lat, po ukończeniu studiów podyplomowych. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku z powodu m.in.: wcześniejszego rozwiązania przez pracownika umowy o pracy za wypowiedzeniem, za wyjątkiem przyczyn określonych w art. 94 ³ Kodeksu pracy, zobowiązała się do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę, z zastrzeżeniem proporcjonalnego zmniejszenia kwoty podlegającej zwrotowi w stosunku do okresu przepracowanego po ukończenia podnoszenia kwalifikacji.

Niesporne, a nadto dowód : Umowa nr (...) z dnia 28 września 2015 r., zawarta pomiędzy Jednostką Wojskową (...) w S., reprezentowaną przez Dowódcę, a A. J. k . 12-14.

Pismem z dnia 28 sierpnia 2017 r. A. J. wypowiedziała umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, wynoszącego 3 miesiące. Rozkazem Dziennym nr Z- 194 z dnia 11 października 2017 r. Dowódca Jednostki Wojskowej (...) stwierdził, że z dniem 31 grudnia 2017 r. umowa o pracę zawarta z A. J. zostanie rozwiązana. W związku z powyższym, po stronie pracodawcy powstało roszczenie o zwrot poniesionych kosztów związanych z pomocą udzieloną A. J. w związku z pobieraniem nauki na studiach podyplomowych.

Niesporne, a nadto dowód : wypowiedzenie umowy o pracę z dnia 28 września 2017 r., złożone przez A. J. – k. 15, wyciąg z Rozkazu Dziennego nr Z-194 z dnia 11 października 2017 r. – k. 18, orzeczenie o niepełnosprawności – k. 42.

Pismem z dnia 9 października 2017 r. A. J. została wezwana przez Dowódcę Jednostki Wojskowej (...) do dobrowolnej zapłaty należności w wysokości 4 998 zł, w związku z obowiązkiem zwrotu kosztów nauki poniesionych przez pracodawcę, z zastrzeżeniem, że niezwrócone w terminie należności, zostaną potrącone z wynagrodzenia pracownika (na podstawie § 6 umowy nr (...) z dnia 28 września 2015 r.).

Niesporne, a nadto dowód : pismo Dowódcy Jednostki Wojskowej (...) z dnia 9 października 2017 r., dotyczące wyliczenia należności podlegającej zwrotowi przez A. J. i wezwania do dobrowolnej zapłaty pod rygorem potrącenia z wynagrodzenia wraz z odpisem – k.20-20v.

Jednostka Wojskowa (...) jest na zaopatrzeniu finansowym 15. (...) Oddziału (...) w S.. W związku z powyższym, wypłaty wynagrodzeń oraz innych świadczeń przysługujących pracownikom Jednostki Wojskowej (...) (a więc także świadczeń zawartych na mocy umów dotyczących finansowania nauki przez pracodawcę) dokonuje 15. (...) Oddział (...). W związku z powyższym, pismem z dnia 11 października 2017 r., Dowódca Jednostki Wojskowej (...) zwrócił się do Komendanta 15 (...) Oddziału (...) z prośbą o dokonanie potrącenia należności w kwocie 4 998 zł z wynagrodzenia A. J. w przypadku braku wpłaty powyższej kwoty na rachunek bankowy 15 (...) Oddziału (...) do dnia 23 października 2017 r.

Niesporne, a nadto dowód : Pismo Dowódcy Jednostki Wojskowej (...) z dnia 11 października 2017 r. do Komendanta 15 (...) Oddziału (...) w S. dotyczące zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę za studia podyplomowe – k. 21.

Pismem z dnia 6 września 2018 r. Komendant 15. (...) Oddziału (...), poinformował Dowódcę Jednostki Wojskowej (...), że kwota pozostająca do zapłaty przez A. J. w związku z umową nr (...) wynosi 2 024,21 zł. Jednocześnie 15 (...) Oddział (...) wskazał, że Jednostka Wojskowa (...), będąca pracodawcą A. J. ma legitymację czynną do wystąpienia z powództwem w celu dochodzenia należnych Skarbowi Państwa należności.

Niesporne, a nadto dowód : Pismo Komendanta 15 (...) Oddziału (...) z dnia 6 września 2018 r., przesłane za pośrednictwem systemu elektronicznego, dotyczące zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę za studia podyplomowe p. A. J. – k. 22.

Pismem z dnia 7 września 2018 r., Dowódca Jednostki Wojskowej (...), wezwał A. J. do uiszczenia kwoty 2024,21 zł na rachunek bankowy Jednostki Wojskowej (...) (15. (...) Oddział (...) w S.), w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Odebrała pismo w dniu 12 września 2018 r. i nie ustosunkowała się do żądania. Do dnia dzisiejszego A. J. nie dokonała wpłaty powyższej kwoty.

Niesporne, a nadto dowód : Wezwanie do zapłaty z dnia 7 września 2018 r. z potwierdzeniem odbioru – k. 23-24.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo znajdujące podstawę prawną w przepisie art. 103 ⁵ kodeksu pracy okazało się całkowicie zasadne.

Okoliczności faktyczne sprawy nie były kwestionowane i zostały przyznane przez pozwaną w treści wniesionego do Sądu sprzeciwu od wydanego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Pozwana nie kwestionowała wyliczenia kwoty żądania pozwu.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił w oparciu o złożone w sprawie dokumenty, których prawdziwości i rzetelności sporządzenia nie zakwestionowała żadna ze stron postępowania oraz przesłuchanie pozwanej A. J. w charakterze strony.

Niespornym w niniejszej sprawie był fakt wystąpienia przez pozwaną z wnioskiem o pokrycie kosztów szkolenia w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawodowych w ramach dwusemestralnych niestacjonarnych studiów podyplomowych oraz ich pokrycia przez powoda, wysokości kosztów, a także fakt zawarcia przez strony umowy regulującej podnoszenie kalifikacji zawodowych.

Przepisy dotyczące zasad pokrywania przez pracodawcę kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracownika, jak i zasad dotyczących możliwości domagania się zwrotu tych kosztów od pracownika zamieszczone są aktualnie w kodeksie pracy.

W myśl art. 103 ⁵ k.p. - pracownik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1)  który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji,

2)  z którym pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie, o której mowa w art. 103 ⁴, nie dłuższym niż 3 lata,

3)  który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 94 ³ k.p.,

4)  który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 k.p. lub art. 94 ³ k.p., mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

- jest obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na ten cel z tytułu dodatkowych świadczeń, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.

Z kolei zgodnie z art. 103 ⁴ § 1 k.p. - pracodawca zawiera z pracownikiem podnoszącym kwalifikacje zawodowe umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki stron. Umowę zawiera się na piśmie. Umowa nie może zawierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy rozdziału III Kodeksu pracy (§ 2).

Podobnie jak Kodeks pracy, przypadki, w których możliwe byłoby domaganie się od pracownika zwrotu kosztów poniesionych na szkolenia pracownika przewiduje również umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych zawarta przez strony procesu. W § 4 tej umowy ustalono bowiem, że jeżeli pracownik, po otrzymaniu od pracodawcy świadczenia, o którym mowa w § 2 niniejszej umowy przed przepracowaniem u pracodawcy okresu 3 lat od momentu ukończenia studiów podyplomowych i rozwiązanie stosunek pracy nastąpi

1.  za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 94 ³ k.p.

2.  bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 k.p lub 94 ³ k.p., mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach

3.  przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika

będzie obowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracodawcę na jego podnoszenie kwalifikacji w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji.

Postanowienia łączącej strony umowy o podnoszenie kwalifikacji nie były mniej korzystne niż regulacje prawa pracy i pozostawały z nimi zgodne.

Rozwiązanie umowy o pracę na skutek złożonego przez powódkę wypowiedzenia nastąpiło po półtora roku od momentu ukończenia studiów podyplomowych. W związku z czym kwota, którą pozwana zobowiązana była zwrócić pracodawcy została proporcjonalnie pomniejszona o przepracowany okres czasu. Powód dokonał potrącenia części należnej kwoty po bezskutecznym wezwaniu pozwanej w dniu 9 października 2017 r. do uiszczenia całości spłaty w wysokości 4.998 zł, natomiast pozostała do zapłaty kwota została objęta roszczeniem z pozwu.

Pozwana nie kwestionowała wysokości ani istnienia obowiązku zwrotu żądanej kwoty. Domagała się oddalenia powództwa powołując się na treść art. 8 k.p. podnosząc, że wypowiedzenia umowy dokonała w związku z koniecznością opieki nad małoletnim synem P. J., a domaganie się przez powoda zwrotu kosztów szkolenia narusza zasady współżycia społecznego.

Zgodnie z treścią przepisu art. 8 k.p. nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego, a takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Stosowanie art. 8 k.p. (podobnie jak analogicznego art. 5 Kodeksu cywilnego) oznacza pozbawienie danego podmiotu możliwości korzystania z prawa, które mu w świetle przepisów prawa podmiotowego przysługuje. Prowadzi to więc zawsze do osłabienia zasady pewności prawa i przełamuje domniemanie korzystania z prawa w sposób zgodny z zasadami współżycia społecznego i jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem. Z tego względu zastosowanie przez sąd konstrukcji nadużycia prawa jest dopuszczalne tylko wyjątkowo i musi być, zgodnie z ustalonym stanowiskiem orzecznictwa i doktryny prawa, szczegółowo uzasadnione. Uzasadnienie to musi wykazać, że w danej indywidualnej i konkretnej sytuacji, wyznaczone przez obowiązujące normy prawne typowe zachowanie podmiotu korzystającego ze swego prawa, jest ze względów moralnych, wyznaczających zasady współżycia społecznego, niemożliwe do zaakceptowania, ponieważ w określonych, nietypowych okolicznościach zagraża podstawowym wartościom, na których opiera się porządek społeczny i którym prawo powinno służyć (por. wyrok SN z dnia 4 lutego 2015 r., III PK 68/14). Pierwszą przesłanką umożliwiającą jego zastosowanie jest przyjęcie, że użytek przysługującego stronie prawa czyniony jest w sprzeczności z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem, z kolei drugą przesłanką sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

Zdaniem Sądu pierwsza z przesłanek w przedmiotowej sprawie nie zachodzi. Umowa zawarta między stronami sporu jest umową przewidzianą przepisami prawa w art. 103 ⁵ k.p. i dochodzenie roszczenia jest jak najbardziej zgodne z jego przeznaczeniem, gdyż strony w momencie podpisywania umowy miały możliwość zaznajomienia się z jej treścią, wprowadzenia ewentualnych zmian, a podpisując ją w konsekwencji dały wyraz zaakceptowania jej warunków i ponoszenia konsekwencji w razie niedotrzymania postanowień.

W ocenie Sądu nietrafiony jest również podnoszony przez pozwaną zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego. Zdaniem Sądu nie w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek powodujących ich naruszenie.

Niespornym faktem jest, iż jedną z przyczyn rozwiązania umowy o pracę przez pozwaną była potrzeba opieki nad małoletnim dzieckiem. Jednak Sąd, na podstawie ustaleń poczynionych w sprawie w oparciu o zgromadzone dokumenty, a w szczególności o przesłuchanie pozwanej A. J. w charakterze strony, doszedł do wniosku, że przyczyny wypowiedzenia wiązały się również pośrednio ze stanem zdrowia pozwanej. Pozwana zeznała, że podczas zatrudnienia u powoda cierpiała na nerwicę, niepokój oraz lęki, jednak w związku ze schorzeniami nie korzystała ze zwolnień lekarskich. Od 1 września 2016 r. była uczestnikiem terapii jako dorosłe dziecko z rodziny dotkniętej problemami alkoholowymi, a obecnie jest pod opieką psychoterapeuty w ośrodku uzależnień w S.. W przesłuchaniu przyznała, że w dniu 1 kwietnia 2019 r. podjęła zatrudnienie z uwagi na odzyskanie własnej stabilizacji psychicznej.

Zdaniem Sądu, powyższe przyczyny, w sytuacji, gdy pozwana była zatrudniona u powoda i odczuwała potrzebę zaprzestania pracy z przyczyn zdrowotnych, mogły być rozwiązane za pomocą ewentualnych zwolnień lekarskich i podjęcia kroków w celu odzyskania sprawności zdrowotnej bez potrzeby wypowiadania umowy o pracę. W ocenie Sądu zarówno potrzeba opieki na małoletnim synem jak i dostarczania środków na utrzymanie rodziny są dwoma równorzędnymi potrzebami. Skoro pozwana podaje, że tych potrzeb dostatecznie nie spełniało wynagrodzenie męża pozwanej określone na kwotę 3600 zł miesięcznie z tytułu zatrudnienia w charakterze kucharza na statku, to należało zastanowić się czy nie istniała potrzeba wspierania rodziny poprzez zatrudnienie - co z resztą zaistniało, gdy pozwana podjęła zatrudnienie na skutek poprawienia się jej stanu psychicznego w innej jednostce, tj. (...) (...) Oddziale (...) w S..

Należy w tym miejscu podkreślić, że zatrudnienie się pozwanej w odrębnej od powodowej jednostce wojskowej nie uniemożliwiało powodowi dochodzenia roszczeń w związku z niedotrzymaniem przez pozwaną warunków zawartej umowy szkoleniowej.

Jednocześnie, wobec podnoszonych w toku postępowania przez pozwaną – a niekwestionowanych przez powódkę – faktów dotyczących aktualnej sytuacji życiowej i finansowej pozwanej, Sąd z urzędu rozważał skorzystanie w niniejszym postępowaniu z instytucji rozłożenia należności na raty przewidzianej w art. 320 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub opróżnienie pomieszczenia – wyznaczyć odpowiedni termin dopełnienia tego świadczenia. Założeniem tego przepisu jest uczynienie ewentualnego postępowania egzekucyjnego realnym z uwagi na złą sytuację finansową dłużnika. Przedmiotem oceny sądu pozostają tu okoliczności nie związane z samym żądaniem, lecz dotyczące – możliwych do przewidzenia już na etapie postępowania rozpoznawczego - trudności związanych z wyegzekwowaniem zasądzanych należności. Ustanowiona w art. 320 k.p.c. norma ma charakter wyjątkowy, gdyż może być zastosowana jedynie w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W piśmiennictwie wyrażono pogląd uznający wymienioną przesłankę za spełnioną wtedy, gdy w chwili wyrokowania są podstawy do przyjęcia, że ze względu na sytuację majątkową dłużnika wyrok zasądzający całe świadczenie stanowiłby tytuł egzekucyjny bez szans na realizację. Prowadzenie egzekucji w tym zakresie narażałoby tylko wierzyciela na nieefektywne wydatki egzekucyjne, a dłużnika i osoby pozostające na jego utrzymaniu na utratę podstaw egzystencji. Takie bezskuteczne czynności egzekucyjne byłyby zarazem szkodliwe społecznie i podważałyby sens prowadzenia procesu. Przy takim pojmowaniu szczególnie uzasadnionych wypadków uzasadniających zastosowanie art. 320 k.p.c. przepis ten służy nie tylko interesom dłużnika i wierzyciela, ale także interesom ogólnym (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 grudnia 2006 r. III CZP 126/06).

Ostatecznie Sąd odstąpił od rozłożenia świadczenia na raty pomimo podniesionej w toku postępowania sytuacji majątkowej i rodzinnej pozwanej, gdyż po przeprowadzeniu rozprawy poprzedzającej wydanie orzeczenia doszedł do wniosku, że brak jest chęci po stronie pozwanej do ugodowego zakończenia sprawy bez wdawania się w spór sądowy. Dodatkowo za taką decyzją przemawiał fakt, iż istnienie roszczenia było znane pozwanej od dłuższego czasu. Pozwana była dwukrotnie wzywana przez powoda do spełnienia świadczenia w okresie przed wniesieniem pozwu co hipotetycznie było wystarczającym czasem umożliwiającym pozwanej zebranie ilości środków wystarczającej do spełnienia świadczenia mając na uwadze wysokość roszczenia. Jednocześnie pozostawała bierna wobec wezwań powoda, nie proponowała żadnych rozwiązań mających na celu polubowne rozwiązanie sporu dlatego też sąd nie skorzystał z tego wariantu uznając, że pozwana nie jest zainteresowana takim rozwiązaniem.

Stąd też w oparciu o powyższy brak okoliczności mogących świadczyć o tym, aby pozwana w jakikolwiek sposób podejmowała próby porozumienia się z pracodawcą odnośnie planu spłat powstałego zadłużenia, Sąd utwierdził się w przekonaniu, że postępowanie powoda nie pozostawało w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Mając na uwadze wszystkie wskazane wyżej okoliczności, Sąd uwzględnił powództwo i zasądził na rzecz powoda kwotę 2024,21 zł zgodnie z żądaniem pozwu.

W punkcie drugim orzeczenia Sąd odstąpił od obciążania pozwanej kosztami procesu. Rozstrzygnięcie o kosztach oparto na podstawie przepisu art. 102 k.p.c., zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej kosztami w ogóle.

Przepis ten ustanawia zasadę słuszności, będącą odstępstwem od zasady odpowiedzialności za wynik procesu; jest rozwiązaniem szczególnym, niepodlegającym wykładni rozszerzającej, wykluczającym stosowanie wszelkich uogólnień, wymagającym do swego zastosowania wystąpienia wyjątkowych okoliczności. Nie konkretyzuje on pojęcia "wypadków szczególnie uzasadnionych", pozostawiając ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy, sądowi (por. m.in. postanowienie SN z dnia 20 grudnia 1973 r., II CZ 210/73, Lex, nr 7366).

Zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974 r. w sprawie II CZ 223/73). O tym, czy w konkretnej sprawie zachodzi „szczególnie uzasadniony wypadek” decyduje także m.in. sposób prowadzenia procesu przez stronę przegrywającą sprawę. Jeżeli prowadzi ona proces w sposób nielojalny, np. przez usiłowanie wprowadzenia sądu w błąd, albo celowo dąży do przewleczenia procesu lub zwiększenia jego kosztów, to taka strona nie zasługuje na potraktowanie jej w uprzywilejowany sposób i na zwolnienie od zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 1973 r. w sprawie II CZ 210/73).

Biorąc pod uwagę przyznanie przez pozwaną jako strony przegrywającej proces, wszelkich okoliczności sprawy wskazanych w pozwie przy jednoczesnym uwzględnieniu jej sytuacji rodzinnej i materialnej, Sąd odstąpił od obciążania jej kosztami procesu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...).