Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 14 maja 2018 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Karol Paździoch

Protokolant: st. sekretarz sądowy Beata Brocka

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2018 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa D. Ż.

przeciwko A. Ż.

o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

I.  ustala, że obowiązek alimentacyjny powoda D. Ż. wobec pozwanej A. Ż., ustanowiony wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 marca 1998 roku, wydanym w sprawie R VII C 72/98, ustał z dniem 1 września 2011 roku;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  wzajemnie znosi między stronami koszty procesu.

Sygn. akt VIII RC 693/17

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym do Sądu w dniu 27 grudnia 2017 r. D. Ż., reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego w osobie radcy prawnego, wniósł o ustalenie wygaśnięcia z dniem 4 kwietnia 2008 r. swojego obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniej córki A. Ż., jaki został ustalony wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 marca 1998 r., sygn. akt RVIIC 72/98, na kwotę 270 zł miesięcznie, a ponadto o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że pozwana jest osobą pełnoletnią, zakończyła naukę, nadto w okresie nie dłuższym niż rok po osiągnięciu pełnoletniości rozpoczęła pracę w hurtowni spożywczej jej ojczyma, pracowała zarobkowo również w wielu innych miejscach, a od dnia 3 września 2012 r. prowadzi własną działalność gospodarczą i w związku z powyższym jest w stanie utrzymać się samodzielnie (k. 2-5).

W odpowiedzi na pozew, wniesionej do Sądu w dniu 8 marca 2018 r., pozwana A. Ż. wniosła o ustalenie wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego na jej rzecz z dniem 20 kwietnia 2015 r. oraz o obciążenie powoda kosztami procesu.

W uzasadnieniu podała, że w roku 2011 ukończyła Liceum Ogólnokształcące i następnie podjęła naukę w Technikum Dentystycznym w K.. Nadto od połowy czerwca 2017 r. nie prowadzi już z przyczyn zdrowotnych działalności gospodarczej (k. 34).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

A. Ż., urodzona w dniu (...), jest córką D. Ż. i B. R..

Niesporne.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 marca 1998 r., sygn. akt RVIIC 72/98, alimenty od D. Ż. na rzecz A. Ż. zostały podwyższone z kwoty po 200 zł do kwoty po 270 zł miesięcznie, płatne z gry do dnia 10. Każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek raty, poczynając od dnia 19 stycznia 1998 r.

W trakcie poprzedniego orzekania o alimentach A. Ż. miała ukończone 7 lat i mieszkała razem z matką, B. R., która pracowała w banku jako kasjer i otrzymywała wynagrodzenie w kwocie po 1100 zł netto miesięcznie wraz z nagrodami w wysokości od 200 zł do 800 zł kwartalnie. Czynsz w ich mieszkaniu wynosił 340 zł miesięcznie, a opłaty za prąd i gaz łącznie 120 zł miesięcznie. A. chodziła do świetlicy szkolnej, za którą opłata wynosiła 40 zł miesięcznie.

D. Ż. prowadził hurtownię spożywczą, która przynosiła straty.

Dowód:

1.  przesłuchanie B. R. k. 7-8 w aktach sprawy RVIIC 72/98 ;

2.  przesłuchanie D. Ż. k. 8 w aktach sprawy RVIIC 72/98 ;

3.  wyrok Sądu Rejonowego w Szczecinie z dnia 3 marca 1998 r., sygn. akt RVIIC 72/98, w aktach sprawy k. 11 w aktach sprawy RVIIC 72/98.

Powód D. Ż. uchylał się od roku 1996 od płacenia zasądzonych na rzecz pozwanej alimentów. Z wniosku A. Ż. wszczęte zostało w dniu 02 lutego 2009 r. postępowanie egzekucyjne przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie, w sprawie o sygn. IX KMP 149/09, na łączną kwotę 21 087,23 zł.

Dowód :

1.  zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, k. 10.

Pozwana A. Ż. od dnia 1 września 2007 r. była uczennicą Technikum Zawodowego (...) w Zespole Szkół Budowlanych im. (...) w S. w zawodzie technik ochrony środowiska. W dniu 1 września 2008 r. odebrała dokumenty i tym samym została skreślona z listy uczniów szkoły. Następnie rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych im. J. S. w S., które ukończyła w dniu 1 września 2011 r. Nie przystąpiła do matury, ponieważ nie czuła się na siłach. Po ukończeniu liceum pozwana wyjechała do K., wynajęła stancję i tam podjęła naukę w Prywatnej Policealnej Szkole (...) Dentystycznej (...) w K.. W tym czasie sama się utrzymywała. W trakcie nauki uzyskała wpisy na trzy kolejne semestry. Szkoły nie ukończyła i powróciła do S., nie kontynuowała już nauki.

Dowód :

1.  informacja dyrektora Zespołu Szkół Budowlanych w S., k. 29,

2.  informacja dyrektora VII Liceum Ogólnokształcącego w S., k. 31,

3.  kopia Świadectwa Ukończenia Liceum Ogólnokształcącego, k. 39,

4.  kopia indeksu Prywatnej Policealnej Szkoły (...) Dentystycznej, k. 39v.

Pozwana A. Ż. od dnia 12 września 2011 r. do dnia 30 czerwca 2012 r. zatrudniona była w firmie (...) z K. i zgłoszona przez niego, jako płatnika, w ZUS do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Natomiast od dnia 3 września 2012 r. prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie produkcji urządzeń, instrumentów oraz wyrobów medycznych, włączając dentystyczne, i jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zgłoszona była w ZUS do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego w okresie od 3 września 2012 r. do 8 czerwca 2017 r. Z dniem 9 czerwca 2017, ze względów zdrowotnych, zawiesiła działalność gospodarczą. Pozwana nie ma orzeczenia o niezdolności do pracy ani o niepełnosprawności.

Dowód :

1.  wydruk z (...) z dnia 10.05.2017 r., k. 9,

2.  wydruk z (...) z dnia 06.03.2018 r., k. 38,

3.  Informacja (...) Oddział S., k. 53.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo oparte o przepis art. 138 k.r.o. zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 133 § 1 i 3 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Rozpoznając niniejszą sprawę, Sąd miał na uwadze treść art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Potrzeby uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego ulegają bowiem zmianie, a tym samym może ulegać zmianie wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do podwyższenia, obniżenia alimentów lub stwierdzenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest jednak tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje przez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio istniejącymi.

Kres obowiązku alimentacyjnego nie jest określony żadnym sztywnym terminem, ani nie jest związany z żadnym stopniem wykształcenia, ponieważ jedyną okolicznością, przesądzającą o jego ustaniu, jest możliwość samodzielnego utrzymania się osoby uprawnionej. Okoliczność, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie wyznacza żadnej sztywnej przesłanki wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego i zastępuje ją klauzulą możliwości samodzielnego utrzymania się, powoduje, iż Sąd rozstrzygając w przedmiocie zgłoszonego w pozwie żądania, zobowiązany jest poczynić ustalenia faktyczne dotyczące obecnej sytuacji uprawnionego, w szczególności, czy pozwala ona na samodzielne zaspokajanie przez niego jego usprawiedliwionych potrzeb we własnym zakresie.

W ocenie Sądu, od czasu poprzedniego orzekania w przedmiocie alimentów nastąpiła istotna zmiana stosunków, wynikająca z upływu czasu, na przestrzeni którego A. Ż. stała się osobą dorosłą i samodzielną ekonomicznie.

Podstaw wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego względem córki powód upatrywał w fakcie uzyskania przez pozwaną pełnoletniości i możliwości rozpoczęcia stałej pracy zarobkowej oraz uzyskiwania dochodów umożliwiających jej samodzielne utrzymanie, jak również stwarzania przez pozwaną pozorów kontynuowania nauki i nie przykładania starań w celu osiągnięcia właściwych postępów w nauce. Dlatego strona powodowa upatrywała kres obowiązku alimentacyjnego w dniu 4 kwietnia 2008 r., w którym pozwana uzyskała pełnoletniość.

Natomiast strona pozwana wyraziła zgodę na ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z dniem 20 kwietnia 2015 r., tj. po ukończeniu przez pozwaną 25. roku życia.

Żadne z powyższych stanowisk stron nie zasługuje na pełne uwzględnienie.

Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a zwłaszcza z dokumentów przedłożonych przez pozwaną, których autentyczność i wiarygodność nie została zakwestionowana przez powoda, A. Ż. od dnia 1 września 2007 r. była uczennicą Technikum Zawodowego (...) w S.. (...) w technikum nie kontynuowała i została skreślona z listy uczniów. W dniu 1 września 2008 r. rozpoczęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych w S., które ukończyła w dniu 1 września 2011 r., jednakże nie przystąpiła do matury, ponieważ nie czuła się na siłach. Po ukończeniu liceum pozwana wyjechała do K., gdzie podjęła naukę w Prywatnej Policealnej Szkole (...) Dentystycznej (...) w K.. W trakcie nauki uzyskała wpisy na trzy kolejne semestry. Szkoły nie ukończyła i powróciła do S., gdzie nie kontynuowała już nauki.

W ocenie Sądu, takie postępowanie pozwanej posiada znamiona pozorowania kontynuowania nauki po ukończeniu liceum ogólnokształcącego, ponieważ pozwana nie dokładała starań w celu osiągnięcia właściwych postępów w nauce i ukończenia szkoły, aby zdobyć zawód. W tym kontekście Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym „rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które, będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie” (por. wyrok SN z 8 sierpnia 1980 r., III CRN 144/80, OSNC 1981/1/20).

Nie można również tracić z pola widzenia okoliczności, że pozwana już w czasie pozorowania kontynuowania nauki w Prywatnej Policealnej Szkole (...) Dentystycznej (...) w K. podjęła pracę w firmie (...) w K. i sama się utrzymywała. Pracowała tam od dnia 12 września 2011 r. do dnia 30 czerwca 2012 r., a od dnia 3 września 2012 r. prowadzi własną pozarolniczą działalność gospodarczą. Oznacza to, że bezpośrednio po ukończeniu liceum ogólnokształcącego pozwana zaczęła zarobkować na własne utrzymanie, a więc była osobą samodzielną pod względem ekonomicznym. Wprawdzie prowadzenie działalności gospodarczej zawiesiła z dniem 9 czerwca 2017 r., jednakże nie przedłożyła w niniejszym postępowaniu orzeczenia o niezdolności do pracy ani o niepełnosprawności. Należy zatem przyjąć, iż w dalszym ciągu jest całkowicie zdolna do pracy.

Reasumując powyższe okoliczności, należy stwierdzić, iż obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej trwał do czasu autentycznego kontynuowania przez nią nauki, tj. do dnia 1 września 2011 r., i z tym dniem wygasł, ponieważ nie obejmował późniejszego okresu pozorowania kontynuowania nauki, równoczesnego z wykonywaniem pracy zarobkowej przez pozwaną.

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, a w jej punkcie II powództwo w pozostałej części oddalił, jako wygórowane.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach spraw o sygn. RVIIC 72/98 i IX KMP 149/09. Wiarygodność dowodów z dokumentów nie była przez strony kwestionowana, nie budziła wątpliwości Sądu, nie było zatem podstaw do odmiennej ich oceny.

Ze względu na nieusprawiedliwione niestawiennictwo powoda i pozwanej, wezwanych na rozprawę pod rygorem pominięcia dowodu z ich przesłuchania, Sąd pominął ten dowód, a równocześnie został pozbawiony możliwości poczynienia bardziej szczegółowych ustaleń faktycznych w zakresie aktualnej sytuacji osobistej, zarobkowej i majątkowej stron. Nie było to jednak niezbędne, ponieważ dokumenty przedłożone przez pozwaną i uzyskane z ZUS okazały się wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. W niniejszej sprawie stanowisko każdej ze stron zostało uwzględnione jedynie częściowo, tj. co do ustalenia, że obowiązek alimentacyjny powoda wobec pozwanej wygasł. Natomiast w zakresie daty kresu tego obowiązku żądanie żadnej strony nie zasługiwało na uwzględnienie. W rezultacie należało wzajemnie znieść między stronami koszty procesu. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w punkcie III sentencji wyroku.