VIII RC 333/15 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2017-06-27
Sygn. akt VIII RC 333/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 czerwca 2017 r.
Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:
Przewodniczący:SSO w SR Ewa Bierzyńska
Protokolant: sekretarz sądowy Kamila Krawczyk
po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2017 r. w Szczecinie
na rozprawie sprawy
z powództwa D. K.
przeciwko A. K. (1)
o alimenty
I. zasądza od pozwanego A. K. (1) na rzecz powódki D. K. rentę alimentacyjną w kwocie po 800 (osiemset) złotych miesięcznie, płatną z góry do dnia 10 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 8 lipca 2015 roku;
II. oddala powództwo w pozostałej części;
III. zasądza od pozwanego A. K. (1) na rzecz Skarbu Państwa Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem kosztów sądowych;
IV. zasądza od pozwanego A. K. (1) na rzecz powódki D. K. kwotę 1800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;
V. wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
Sygn. akt VIII RC 333/15
UZASADNIENIE
W pozwie złożonym w dniu 8 lipca 2015 r. D. K., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata, wniosła o zasądzenie alimentów
na jej rzecz od pozwanego A. K. (1) w kwocie po 1800 zł miesięcznie, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 marca 2015 r. Ponadto powódka złożyła wniosek o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania sądowego poprzez zobowiązanie pozwanego do łożenia kwoty 1500 zł miesięcznie na jej rzecz.
W uzasadnieniu pozwu powódka m.in. wskazała, że studiuje w trybie dziennym, pozostaje na utrzymaniu matki, która miesięcznie przekazuje jej około 200-250 Euro, swoje uzasadnione potrzeby określiła na kwotę około 2500 zł. Nadto wskazała, iż pozwany prowadzi życie na wysokim poziomie, pełni funkcję I oficera u zagranicznego armatora i z tego tytułu otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5500 Euro.
W odpowiedzi na pozew pozwany A. K. (1) uznał powództwo do kwoty po 800 zł miesięcznie, a w pozostałej części wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany podał m.in. że skoro matka powódki łoży na utrzymanie córki kwotę 200 euro miesięcznie, to pozwany zobowiązuje się łożyć podobną kwotę 800 zł miesięcznie. Ponadto wskazał swoje dochody na które składają się emerytura w kwocie 454 zł miesięcznie oraz wynagrodzenie za pracę na statku w kwocie 5500 Euro z tymże otrzymuje wynagrodzenie jedynie za okres kiedy pływa tj. przez okres pół roku, a drugie 6 miesięcy pozostaje na lądzie bez wynagrodzenia. Pozwany podniósł, że w całości ponosi opłaty na mieszkanie w Ś., którego jest współwłaścicielem razem z matką powódki.
Postanowieniem z dnia 27 października 2015 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie udzielił powódce D. K. zabezpieczenia na czas trwania postepowania sądowego w ten sposób, że zobowiązał pozwanego A. K. (1) do łożenia kwoty po 1000 zł miesięcznie na rzecz powódki, płatne z góry do dnia 10-go każdego miesiąca poczynając od dnia 1 października 2015 r. i oddalił wniosek w pozostałej części.
Postanowienie o zabezpieczeniu zaskarżyła powódka.
Postanowieniem z dnia 24 lutego 2016 Sąd Okręgowy w Szczecinie na skutek zażalenia powódki zmienił zaskarżenie postanowienia poprzez zapisanie po dacie „1 października 2015” sformułowania „wraz z ustalonymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności, którejkolwiek z rat” i oddalił zażalenie w pozostałej części.
W piśmie z dnia 25 kwietnia 2016r. pozwany wniósł o uchylenie prawomocnego postanowienia z dnia 27 października 2015 r. w przedmiocie zabezpieczenia powództwa o alimenty.
Postanowieniem z dnia 31 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie oddalił wniosek o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z dnia 27 października 2015 r.
Na rozprawie w dniu 22 września 2016 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu wskazał, iż sytuacja majątkowa i zdrowotna pozwanego uległa pogorszeniu. Pozwany utracił pracę jako marynarz.
Na rozprawie w dniu 5 stycznia 2017 r. pozwany wyraził zgodę na alimenty w kwocie 100 zł, strona powodowa nie zgodziła się na wskazaną kwotę.
Na rozprawie w dniu 23 marca 2017 r. pełnomocnik pozwanego zaproponował kwotę 400 zł miesięcznie tytułem alimentów, strona powodowa zaproponowała ugodowo kwotę 800 zł.
Strony nie doszły do porozumienia.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
D. K., urodzona (...), pochodzi ze związku małżeńskiego H. K. i A. K. (1).
Dowód:
- odpis zupełny aktu urodzenia, k. 37.
Wyrokiem z dnia 15 września 2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie, w sprawie o sygn. akt X RC 976/15, rozwiązał przez rozwód związek małżeński A. K. (1) i H. K., z winy A. K. (1). Ponadto oddalił żądanie zasądzenia alimentów na rzecz H. K. oraz nie ustalił sposobu korzystania z mieszkania i oddalił wnioski stron o ustalenie sposobu korzystania z mieszkania. W chwili orzekania w niniejszej sprawie ww. wyrok nie był prawomocny.
Dowód:
- kopia wyroku Sądu Okręgowego w szczecinie z dnia 15 września 2016 r., sygn. akt X RC 976/15, k. 258.
Powódka D. K. ma 22 lata i jest studentem III roku studiów dziennych na Uniwersytecie (...) Wydział Filologiczny kierunek Filologia Angielska. Powódka pozostaje na utrzymaniu matki, która przekazywała jej kwotę w granicach 200-250 euro miesięcznie, obecnie powódka dostaje od matki około 1500 zł. Pozwany zaprzestał finansowania powódki od czasu kiedy podjęła studia. Powódka nie utrzymuje kontaktu z ojcem. Nie posiada własnych dochodów. Powódka mieszkała w akademiku, za który opłata wynosiła 380zł miesięcznie. Od grudnia 2016 r. wynajmuje z koleżanką pokój za kwotę 500-550 zł miesięcznie.
Kupuje bilet komunikacji miejskiej za 50 zł miesięcznie, za telefon komórkowy płaci 50 zł miesięcznie, mieszkając w akademiku za Internet płaciła w granicach 50-100 zł miesięcznie (opłaty ponosiła po połowie z koleżanką z pokoju). Ponadto w związku ze studiami kupuje słowniki, podręczniki, sporządza ksero materiałów do nauki.
W roku akademickim 2014/2015, od października 2014 r. do czerwca 2015 r., powódce przyznano oraz wypłacono stypendium socjalne wraz ze zwiększeniem stypendium socjalnego z tytułu zamieszkania w domu studenckim. W roku akademickim 2015/2016 powódka nie składała żadnego wniosku o stypendium z funduszu pomocy materialnej. W roku akademickim 2016/2017 otrzymała stypendium rektora dla najlepszych studentów, przyznane od października 2016 r. w wysokości 200 zł. Od początku studiów powódka nie zrezygnowała dobrowolnie z żadnego przyznanego już stypendium oraz żaden wniosek o stypendium nie pozostał bez rozpoznania ze względu na braki formalne lub inne niż formalne.
Powódka jest alergikiem. Dlatego stosuje specjalistyczną dietę; jedzenie przygotowuje we własnym zakresie. Powódka choruje na kamicę nerkową, leczy się farmakologicznie
W wakacje 2015 r. powódka była u matki w Niemczech, gdzie pomagała jej przy obowiązkach związanych z opieką nad osobami starszymi. Na przełomie lipca i sierpnia 2016 r. spędziła dwa tygodnie w Wielkiej Brytanii, pojechała na zaproszenie ciotki, spędzała czas z rodzina i uczyła się języka. Koszty podróży pokryła kuzynka powódki. W żadne wakacje powódka nie pracowała, nie ma orzeczonej niepełnosprawności.
Pozwany utrudnia powódce mieszkanie w Ś., wyprasza ją z mieszkania.
Dowód:
- zaświadczenie, k. 7, 381
- przesłuchanie powódki D. K., k. 40-42, 230, 373, 427
- przesłuchanie świadka H. K., k. 297-300
- wynik badania, k. 58-60;
- karta informacyjna, k. 61-63;
- faktura, k. 64, 65, 66
- zaświadczenie lekarskie, k. 64;
- decyzja, k. 323
Matka powódki H. K., lat 56, technik mechanik budowy maszyn. Przekazała córce na utrzymanie kwoty: od stycznia do marca 2016 r. 3000-3500 zł, kwiecień 2016 r. 1000 zł, maj 2016 r. 1000 zł, lipiec 2016 r. 1000 zł., wrzesień 2016 r. 1000 zł, października 2016 r. 1000 zł, listopad 2016 r. 1000 zł, grudzień 2016 r. 1000 zł. Matka powódki wspierała również niepracującego syna drobnymi sumami.
Pracuje w Niemczech na umowę kontrakt, jako opiekunka osób starszych. W firmie Centrum (...) zatrudniona była w okresach: od dnia 1 marca 2015 r. do dnia 15 listopada 2015 r., od dnia 4 grudnia 2015 r. do dnia 4 lutego 2016 r., od dnia 11 maja 2016 r. do dnia 11 sierpnia 2016 r., od dnia 10 października 2016 r. do dnia 5 stycznia 2017 r., od dnia 3 marca 2017 r. do dnia 1 kwietnia 2017 r. Miesięczne wynagrodzenie wynosi 1000 Euro. Wynagrodzenie otrzymuje tylko wtedy, gdy jest w Niemczech.
W listopadzie 2015 r. zdiagnozowano u niej przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego.
W 2016 r. uzyskała dochód z zagranicy w wysokości 25.632,13 zł.
Dowód:
- przesłuchanie świadka H. K., k. 297-300
- pismo z dnia 15 maja 2017 r., k. 414
- formularz PIT-36, k. 389-392
- karta choroby, k. 67
- przesłuchania świadka A. K. (2), k. 397-399
Pozwany A. K. (1), lat 55, z wykształcenia inżynier nawigator na statku. W 2011 r. pływał u brytyjskiego armatora. Od lutego 2016 r. nie pływa na statkach. Do tego czasu pływał u armatora norweskiego (od 18 stycznia 2015 r. do 28 lutego 2015 r., od 17 maja 2015 r. do 10 lipca 2015 r., od 10 września 2015 r. do 13 listopada 2015 r., za co otrzymał 29.696 brutto Euro wynagrodzenia). Każdorazowy kontrakt trwał 8 tygodni z przerwą 8 tygodniową. W czasie każdego rejsu zarabiał netto 5000 euro. Ostatnia umowa obejmowała świadectwo zdrowia z 14 września 2015 r. W styczniu 2016 r. otrzymał wynagrodzenie brutto w wysokości 3450 Euro, a w lutym 2016 r. w wysokości 5364 Euro.
Ostatni rejs pozwany skrócił, ponieważ musiał stawić się na umówiony zabieg drenażu przewodów żółciowych, które wykonuje co 2-3 miesiące od 2 lat.
Pozwany jest ubezpieczony w KRUS, ponieważ jest właścicielem gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,6ha w miejscowości S. i opłaca składki jako rolnik. Od 2011 ma orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym; nie ma stwierdzonej niezdolności do samodzielnej egzystencji, nie kwalifikuje się do rehabilitacji leczniczej realizowanej przez KRUS, za niecelowe uznano jego przekwalifikowanie zawodowe; w 2011 r. zaliczono pozwanego do lekkiego stopnia niepełnosprawności; pobiera rentę w kwocie 850 zł netto miesięcznie. Od maja 2016 r. z renty dokonywane są potrącenia w kwocie 438,31 zł na rzecz komornika, z tytułu potrąceń alimentacyjnych. W związku z powyższym do wypłaty pozwanemu przysługuje renta w kwocie 441,28 zł miesięcznie. Renta wpływa na rachunek bankowy matki pozwanego, która ma 82 lata.
W roku 2010 przeszedł udar mózgu, który nie wywołał widocznych skutków na zdrowiu pozwanego. W 2016 r. przeszedł zapalenie trzustki, zgodnie z zaświadczeniem lekarskim z 24 maja 2016 r. pozwany „aktualnie nie jest zdolny do wykonywania pracy zarobkowej”. W lutym 2016 r. pozwany otrzymał skierowanie do poradni okulistycznej, rozpoznano kontrolne badanie dna oka, obecnie bez dolegliwości; w marcu 2016 r. był na prywatnych wizytach u lekarza okulisty.
Pozwany wraz z matką powódki jest właścicielem mieszkania o powierzchni 44,91m2 w Ś., użytkownikiem działki ogrodowej o powierzchni 320m2 na wyspie U. z letnim domkiem oraz współwłaścicielem samochodu marki V., które zostało zajęte przez komornika w sierpniu 2016 r.
W grudniu 2015 r. pozwany sprzedał swój jacht bratu za 6000 zł.
Pozwany wraz z konkubiną od stycznia 2016 r. mieszka w S. w mieszkaniu, które zakupił jego brat w roku 2015. Rachunki za mieszkanie opłaca konkubina.
Z zeznania rocznego rencistów i emerytów wynika, że za w 2015 r. pozwany uzyskał przychód w wysokości 12.216,12 zł.
Do lutego 2016 pozwany opłacał rachunki za mieszkanie w Ś. (prąd 290 zł za dwa miesiące, czynsz 407 zł, mieszkanie jest zadłużone na kwotę 1000 zł)
W roku 2016 pozwany zwrócił się o pomoc finansową do opieki społecznej, od której otrzymał łącznie kwotę 1200 zł. W okresie od 1 czerwca 2016 r. do 30 listopada 2016 r. przyznano pozwanemu dodatek mieszkaniowy w wysokości 175,77 zł. Obecnie pozwany nie korzysta z pomocy (...), ostatnia pomoc udzielona była w sierpniu 2016 r. Obecnie pozwany jest na utrzymaniu swojej matki.
Do stycznia 2016r. pozwany utrzymywał bezrobotnego syna absolwenta Akademii (...).
Pozwany tytułem zabezpieczenia alimentów na rzecz powódki wpłacił w styczniu 2016 r. kwotę 1000 zł, w lutym 2016 r. kwotę 1000 zł, w marcu 2016 r. kwotę 1000 zł, w kwietniu 2016 r. kwotę 500 zł, w maju 2016 r. kwotę 500 zł, w czerwcu 2016 r. kwotę 50 zł. Na rzecz matki powódki wpłacił w styczniu 2016 r. kwotę 2800 zł, w lutym 2016 r. kwotę 1400 zł, w marcu 2016 r. kwotę 500 zł.
Pozwany na dzień 15 lipca 2015 r. posiadał trzy czynne rachunki bankowe w Banku (...) SA; rachunek w pln został zamknięty 20 kwietnia 2016 r., rachunek w eur został zamknięty 11 marca 2016 r., rachunek w usd został zamknięty 11 marca 2016 r. Pozwany zlikwidował rachunki, ponieważ stracił pracę. Rachunek w Banku (...) SA miał wspólny z synem, po wniesieniu pozwu o rozwód pozwany założył rachunek w Banku (...). Jeden rachunek w Banku (...) został zamknięty w marcu 2016 r., na drugim ostatnia wypłata była w kwietniu 2016 r., w tym w marcu 2016 r. pozwany zapłacił około 320 zł w restauracji (...).
Dowód:
- przesłuchanie pozwanego A. K. (1), k. 231-232, 372-373, 426
- decyzja, k. 9-10, 180, 203-204, 205-206, 207-208
- wypis z orzeczenia lekarza KRUS-u, k. 11, 130
- dokument, k. 12-13, 14
- zaświadczenie, k. 99, 122
- marynarska umowa o pracę, k. 123, 228
- zaświadczenie o stanie zdrowia, k. 124-125
- badanie USG, k. 126
- zaświadczenie lekarskie, k. 127
- karta informacyjna, k. 128-129
- decyzja, k. 131-135, 157-160
- zaświadczenie, k. 136, 200, 328
- faktury, k. 164-165, 177, 179, 181
- skierowanie, k. 166
- pismo US, k. 143
- deklaracja, k. 144
- pismo, k. 146
- zawiadomienie, k. 149-150
- wypis z aktu notarialnego, k. 151-155, 168-173
- wymiar opłat, k. 178
- orzeczenie, k. 201-202, 220-221
- kartoteka finansowa, k. 308
- protokół z zajęcia ruchomości, k. 311
- potwierdzenie wpłaty, k. 318-322
- historia rachunku, k. 345-361, 419-424
- oświadczenie, k. 410
Postanowieniem z dnia 17 grudnia 2015 Sąd Okręgowy w Szczecinie udzielił H. K. zabezpieczenie na czas trwania procesu o rozwód zobowiązując pozwanego do łożenia kwoty po 1400 zł miesięcznie na rzecz H. K. tytułem przyczyniania się do kosztów utrzymania rodziny na czas trwania procesu o rozwód.
Na skutek zażalenia pozwanego na powyższe postanowienie, Sąd Apelacyjny w Szczecinie postanowieniem z dnia 23 maja 2016r. oddalił zażalenie.
Postanowieniem z dnia 15 września 2016r. Sąd Okręgowy na wniosek pozwanego, uchylił postanowienie z dnia 17 grudnia 2015 o zabezpieczeniu kosztów utrzymania rodziny z dnia 1 lipca 2016r. i oddalił wniosek pozwanego o zabezpieczenie.
Dowód:
- kopie sentencji orzeczeń i uzasadnienie, k. 242-259
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo D. K. zasługiwało na uwzględnienie w części.
Podstawą dochodzonego w pozwie roszczenia jest art. 133 § 1 k.r.o., zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. W kontekście powyższego należy zauważyć, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka, nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, w szczególności przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności, nie jest także związany z żadnym konkretnym stopniem wykształcenia, gdyż jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy jego trwanie, jest możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka (por. wyrok SN z dnia 14.11.1997, sygn. akt III CKN 217/97).
Wykładni przepisu art. 133 § 1 k.r.o. dokonywać należy w nawiązaniu do art. 96 k.r.o., który wyznacza zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokajane, i zgodnie z którym rodzice zobowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie – odpowiednio do jego uzdolnień – do pracy dla dobra społeczeństwa. Nie budzi wątpliwości, że każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci mieszkania, wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia itp.
Zakres świadczeń alimentacyjnych rodziców – w myśl art. 135 § 1 k.r.o. -każdorazowo wyznaczany jest przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego.
Przez możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka rozumieć należy sytuację, w której posiada ono zarówno należyte przygotowanie do pracy zawodowej, jak i możliwość jej podjęcia, która powoduje, że jest ono w stanie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby bez pomocy ze strony rodziców.
Kwestia alimentacji rodziców na rzecz pełnoletniego dziecka była wielokrotnie przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który wypowiadał się za kontynuacją takiego obowiązku, w sytuacji gdy dziecko nie posiada stałego zatrudnienia lub mimo posiadania podstawowych kwalifikacji umożliwiających podjęcie zatrudnienia, nie może wykonywać stałej pracy, z uwagi na dalszą edukację. W tym zakresie zasługują na uwagę rozważania Sądu Najwyższego, w których wskazuje, że skoro dziecko bezpośrednio po ukończeniu szkoły średniej kontynuuje naukę w obranym kierunku w szkole wyższej - co nie jest naganne, ale wprost przeciwnie, zasługuje na aprobatę - nie można wymagać, by jednocześnie pracowało zarobkowo osiągając dochody wystarczające na swoje utrzymanie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1999 r., sygn. akt III CKN 1175/98) oraz że w odniesieniu do dzieci, które osiągnęły pełnoletność, należy brać pod rozwagę to, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy ich zdolności oraz cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Rodzice nie mogą zatem uchylić się od obowiązku alimentowania studiującego dziecka przez powoływanie się na to, że mogłoby ono już „utrzymać się samodzielnie", gdyby podjęło pracę z chwilą osiągnięcia średniego wykształcenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 1998 r., sygn. akt I CKN 521/98), czy uznając, że dziecko, które osiągnęło nie tylko pełnoletność, ale zdobyło także wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 2000 r., sygn. akt I CKN 1538/99). Jednocześnie Sąd Najwyższy konsekwentnie upatruje kresu alimentacji w sytuacji, gdy pełnoletnie dziecko, będąc już przygotowane należycie do wykonywania odpowiedniego dla niego zawodu, podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w studiach się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata studiów i wskutek tego nie kończy studiów w przewidzianym programem okresie (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 1980 r., sygn. akt III CRN 144/80, czy op. cit. sygn. akt I CKN 521/98).
Przekładając powyższe rozważania na sytuację D. K., należy stwierdzić, że z uwagi na kontynuowanie przez nią nauki na uczelni wyższej, nie jest ona w stanie stale wykonywać pracy umożliwiającej zaspokojenie swoich wszystkich usprawiedliwionych potrzeb.
D. K. jest studentką III roku studiów dziennych na Uniwersytecie (...) Wydział Filologiczny kierunek Filologia Angielska, jednocześnie nie pracuje i nie osiąga żadnych dochodów. Zalicza w terminie egzaminy objęte planem nauczania, co należy uznać za realizowanie przez nią jednego z podstawowych obowiązków studenckich. Co więcej osiąga dobre wyniki w nauce, potwierdzeniem czego jest otrzymanie przez powódkę w roku akademickim 2016/2017 stypendium rektora dla najlepszych studentów. Nadto okoliczność, iż powódka na przełomie lipca i sierpnia 2016 r. spędziła dwa tygodnie w Wielkiej Brytanii, gdzie przebywała z rodziną i uczyła się języka, nie stanowi o możliwości jej samodzielnego utrzymania się, bowiem pojechała tam na zaproszenie ciotki a koszty podróży pokryła kuzynka powódki. Okoliczność tę należy ocenić jedynie pozytywnie, jako związaną z kierunkiem jej studiów i poszerzającą umiejętności językowe powódki.
Pomimo powyższego należy zauważyć, że powódka nie podejmowała się pracy dorywczej ani sezonowej, przy tym nie ma orzeczonych żadnych przeciwskazań do wykonywania takiej pracy. D. K. powyższe tłumaczyła chorobą nerek i bólami kręgosłupa. Jednak prace sezonowe czy dorywcze nie muszą koncentrować się jedynie na pracy wymagającej zaangażowania fizycznego. Powódka chociażby ze względu na kierunek studiów mogłaby udzielać korepetycji językowych.
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że Sąd nie formułuje tezy, iż dziecko winno kosztem zdobywanej edukacji, pracować zarobkowo i dążyć do osiągania dochodów wystarczających na swoje utrzymanie, w sytuacji, gdy po stronie rodziców istnieją możliwości zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb dziecka do momentu ukończenia przez nie edukacji, bowiem byłoby to sprzeczne z dyspozycją przepisu art. 96 § 1 k.r.o., nakładającego na rodziców obowiązek przygotowania dziecka do pracy, odpowiednio do jego uzdolnień, a więc także zapewnienia mu możliwości podjęcia i realizowania edukacji na wyższej uczelni.
Sąd pragnie jedynie zauważyć, że praca mająca charakter dorywczy realizowana jest w okresie weekendów oraz w wakacje, nadto posiada nieregularny charakter, i z tego tytułu pozwala otrzymać drobne wynagrodzenie. Uzyskane z takiej pracy środki powódka mogłaby przeznaczyć na zaspokojenie własnych potrzeb, bowiem sytuację w której powódka zaspokajałaby częściowo swoje potrzeby z osiąganych przez siebie dochodów, należałoby niewątpliwie ocenić pozytywnie - jako przejaw wsparcia dla rodziców i jednocześnie przygotowania do samodzielnego życia w przyszłości.
Mając na uwadze powyższe Sąd doszedł do przekonania, że powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, z uwagi na kontynuowanie edukacji na uczelni wyższej oraz brak stałego zatrudnienia przynoszącego dochody umożliwiające zaspokojenie w pełnym zakresie jej usprawiedliwionych potrzeb. Powódka nie posiada także majątku pozwalającego na pokrycie kosztów jej utrzymania.
Sąd ocenił, iż usprawiedliwione koszty utrzymania powódki oscylują w granicach kwoty 1800 zł. Kwota ta odpowiada stopie życiowej, na jakiej żyją rodzice powódki, a jednocześnie obejmuje wszelkie niezbędne wydatki, w tym na wyżywienie, ubranie, pomoce dydaktyczne, środki kosmetyczne (uwzględniając te specjalistyczne) jak i wydatki na ewentualne leczenie powódki. Dodać należy, że część ze wskazanych wydatków ma charakter okresowy jak np. wydatki na pomoce dydaktyczne, czy na leczenie.
Sąd uwzględniając powyższe miał na uwadze fakt, iż powódka w czasie roku akademickiego zamieszkiwała w akademiku, a obecnie wynajmuje pokój. Takiego postępowania nie można uznać za naganne, gdyż powódka aktualnie nie mieszka w warunkach ponadstandardowych, pokój wynajmuje z koleżanką. Ponadto atmosfera panująca w akademiku niejednokrotnie rożni się od tej, która ma miejsce w mieszkaniach wynajmowanych przez studentów od osób fizycznych. Wreszcie należy wskazać, że zdaniem powódki pozwany utrudnia jej mieszkanie w Ś., czemu pozwany nie zaprzeczył, a jak wiadomo zakwaterowanie w akademiku nie obejmuje okresu wakacyjnego w przeciwieństwie do mieszkania wynajmowanego.
W konsekwencji powyższego dla ustalenia wysokości zobowiązania alimentacyjnego Sąd wziął pod uwagę możliwości majątkowe i zarobkowe rodziców, które ocenił w oparciu o przepis art. 135 § 1 k.r.o., biorąc jednocześnie pod uwagę fakt, iż dla ustalenia tych okoliczności tej nie mają znaczenia rzeczywiście osiągane przez rodziców dochody, lecz ich możliwości w tym zakresie (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1959 r., sygn. akt III CR 212/58).
Sąd doszedł do przekonania, iż obecnie matka powódki H. K. posiada większe możliwości zarobkowe niż pozwany A. K. (1) – wykonuje pracę kontraktową w Niemczech, z tytułu której otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 1000 Euro. Jakkolwiek Sąd miał na uwadze fakt, iż matka powódki ma problemy z kręgosłupem oraz że otrzymuje wynagrodzenie jedynie wtedy, gdy jest w Niemczech. Mimo to Sąd uznał, że skoro powódka aktualnie otrzymuje od matki kwotę około 1500 zł doszedł do przekonania, że matka powódki wciąż jest zatrudniona i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie.
Jednocześnie Sąd doszedł do przekonania, iż pozwany nie wykorzystuje swoich możliwości zarobkowych w pełni. Wskazać przede wszystkim należy, że pozwany nie wykazał, że obecnie jego stan zdrowia wynikający ze schorzeń, na które cierpi uniemożliwia mu podjęcie zatrudnienia na dotychczasowym stanowisku. Pozwany w grudniu 2010 r. doznał udaru pnia mózgu i cierpi na przewlekłe zapalenie trzustki. Z treści wypisu orzeczenia lekarza rzeczoznawcy KRUS z 2014 r. wynika, iż pozwany jest okresowo niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym, nie stwierdzono niezdolności do samodzielnej egzystencji, nie kwalifikuje się do rehabilitacji leczniczej realizowanej przez KRUS, jak również za niecelowe uznano jego przekwalifikowanie zawodowe. Należy podkreślić, że okoliczność wydania wskazanego orzeczenia w 2014 roku nie stanowiła dla pozwanego przeszkody do podjęcia zatrudnienia w charakterze pierwszego oficera w przedsiębiorstwie żeglugowym. Tym bardziej, że przy takim zatrudnieniu badania medyczne celem wykluczenia przeciwskazań do zatrudnienia są obowiązkowe. W świetle podnoszonych przez pozwanego twierdzeń dotyczących jego, mniejszych niż dotychczas, możliwości zarobkowych ze względu na stanu zdrowia nie można pominąć faktu, iż pomimo stwierdzonych u niego dolegliwości w dalszym ciągu wykonywał on pracę zarobkową.
Zdaniem Sądu pozwany nie wykazał, iż stwierdzone u niego schorzenia jednoznacznie uniemożliwiają mu kontynuację zatrudnienia na dotychczasowych warunkach. W dodatku z materiału dowodowego w postaci marynarskiej umowy o pracę wynika, że ostatnie świadectwo zdrowia pozwanego zostało wystawione w dniu 14 września 2015 r. i stanowiło podstawę do pracy jako oficer. Nadto Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego, który wskazywał, iż został zwolniony przez armatora z pracy oraz że z powodu wieku nie może już pływać, ze względu na okoliczność płacenia przez armatora wyższej stawki ubezpieczeniowej dla marynarzy powyżej 50 roku życia. Z zaświadczenia przedłożonego przez pozwanego wynika bowiem, że po zakończeniu kontraktu pod koniec lutego 2016 r. w najbliższym czasie pozwany nie jest przewidziany do zatrudnienia na dotychczasowym statku.
W ocenie Sądu w żaden sposób nie wyklucza to zatrudnienia na innym statku u tego samego armatora lub zatrudnienia w późniejszym czasie. Z kolei okoliczność dotycząca wieku jest sprzeczna z ustalonym stanem faktycznym w sprawie, albowiem pozwany przestał pływać mając 54 lata, a wiec kilka lat po ukończeniu 50 roku życia.
Podsumowując pozwany nie przedstawił dokumentacji i nie wykazał, że z uwagi na jego stan zdrowia istnieją przeciwskazania do dalszego zatrudnienia go w charakterze oficera na statku. Niemniej jednak, gdyby faktycznie pozwany nie mógł już pracować na statkach, to o i tak pozwany nie wykazał niezdolności do podjęcia jakiejkolwiek innej pracy.
W konsekwencji powyższego Sąd doszedł do przekonania, że mimo wykazywanych przez pozwanego okoliczności pozostawania na utrzymaniu rodziny i otrzymywania renty, a także braku oszczędności, przy pełnym wykorzystaniu swoich możliwości zarobkowych, byłby on w stanie uiszczać alimenty na rzecz powódki w kwocie 800 zł miesięcznie. Co prawda po porównaniu osiąganego przez pozwanego dochodu i zasądzonej kwoty alimentów wynika, iż po ich uiszczeniu nie pozostają mu żadne wolne środki, jakkolwiek kwotę niezbędną do pokrycia usprawiedliwionych potrzeb powódki pozwany mógłby uzyskać, podejmując jakiekolwiek zatrudnienie. Obciążająca pozwanego kwota nie wydaje się być także wygórowana, w szczególności w kontekście zbieżności ujawnienia problemów zdrowotnych pozwanego, dotychczasowych zarobków i uszczuplenia majątkowego z postępowaniem sądowym dotyczących alimentów i rozwodu.
W ocenie Sądu zasądzona kwota alimentów jest adekwatna nie tylko do usprawiedliwionych potrzeb powódki ale i do możliwości zarobkowych pozwanego.
Mając na uwadze powyższe, Sąd częściowo uwzględnił żądanie strony powodowej i zasądził alimenty należne od pozwanego A. K. (1) na rzecz powódki D. K. w kwocie po 800 zł miesięcznie, począwszy od dnia 8 lipca 2015 r., tj. od dnia wniesienia pozwu. Sąd oddalił powództwo ponad zasądzoną kwotę uznając, iż zasądzona kwota, jest wystarczająca do zapewnienia usprawiedliwionych potrzeb powódki.
Sąd dokonał oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w oparciu o przepis art. 233 § 1 k.p.c. Sąd nadał moc dowodową zgromadzonym w sprawie dokumentom jako mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a których prawdziwość nie była przez strony kwestionowana i nie budziła zastrzeżeń Sądu.
W swych ustaleniach stanu faktycznego Sąd oparł się o zeznania powódki D. K. odnośnie sytuacji majątkowej, rodzinnej i własnych potrzeb.
Sąd oparł się w ustaleniach stanu faktycznego na zeznaniach pozwanego A. K. (1), odnośnie sytuacji majątkowej, rodzinnej i zdrowotnej, albowiem w tym zakresie korespondowały one z treścią dokumentów zgromadzonych w sprawie, które z wyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne. Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego w zakresie wcześniej wspomnianym i w zakresie, w jakim podnosił, iż w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe.
Ustalony w sprawie stan faktyczny oparty został także zeznaniach świadków H. K. i A. K. (2), po ich stosownej weryfikacji na podstawie obiektywnych dowodów z dokumentów oraz zasad doświadczenia życiowego i zawodowego.
Sąd, w punkcie III wyroku, zasądził od pozwanego na rzecz powódki zwrot kosztów zastępstwa prawnego – zgodnie z treścią art. 98 k.p.c. w związku z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U., Nr 163,poz. 1349 ze zm.) wraz ze zwrotem kosztów postępowania zabezpieczającego.
Kolejno należy wskazać, iż powódka była z mocy ustawy zwolniona od kosztów sądowych, albowiem zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c., nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Z uwagi na to, iż zasądzono alimenty w kwotach po 800 zł miesięcznie, to należało uznać, iż nieuiszczone koszty sądowe opiewają w niniejszej sprawie na kwotę 480 zł. Zgodnie bowiem z art. art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu (800 zł x 12 miesięcy x 5 %). Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie IV wyroku.
Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w punkcie I nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: w Ewa Bierzyńska
Data wytworzenia informacji: