III C 1069/21 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2023-12-21
Sygnatura akt III C 1069/21
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 21 grudnia 2023 roku
Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie – Wydział III Cywilny
w składzie: Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Janik-Białek
Protokolant: sekretarz sądowy Katarzyna Zielińska
po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2023 roku w Szczecinie
na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S.
przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej w S. kwotę 2.927,40 złotych (dwa tysiące dziewięćset dwadzieścia siedem złotych czterdzieści groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty;
II. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.917 złotych (tysiąc dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;
III. nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 153,50 złotych (sto pięćdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.
Sędzia Małgorzata Janik- Białek
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 26 listopada 2021 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w S. wniosła o zasądzenie od Towarzystwa (...) w W. kwoty 2.927,40 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powyższego żądania strona powodowa wskazała, że jest wierzycielem pozwanego na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 29 października 2019 roku zawartej pomiędzy poszkodowanym M. M. (1) a powodową spółką. W dniu 2 października 2019 roku doszło do uszkodzenia pojazdu M. M. (1) marki C. (...). W pojeździe wystąpiła szkoda całkowita. W wyniku powyższego poszkodowany zawarł tego samego dnia umowę najmu samochodu marki O. (...), a czynsz najmu strony ustaliły na kwotę 170,00 zł za dobę + VAT. Wynajem pojazdu zastępczego obejmował okres od dnia 2 października 2019 roku do dnia 29 października 2019 roku (28 dni) i wyniósł kwotę 5.854,80 zł brutto. Pozwany w toku likwidacji szkody przyznał powodowi kwotę 2.927,40 zł tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, co stanowiło częściową rekompensatę poniesionych wydatków. Z uwagi na powyższe powód e-mailem z dnia 2 grudnia 2019 r. wezwał pozwanego do zapłaty wszelkich należności. Wezwanie to było jednak bezskuteczne.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 marca 2022 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie nakazał pozwanemu Towarzystwu (...) w W. aby w terminie dwóch tygodni od doręczenia tego nakazu zapłaciła na rzecz powoda kwotę 2.927,40 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczonymi w stosunku rocznym od dnia 5 grudnia 2019 roku do dnia zapłaty wraz z wynagrodzeniem i wydatkami radcy prawnego w kwocie 617 złotych i kosztami sądowymi w kwocie 200 złotych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od uprawomocnienia się nakazu zapłaty do dnia zapłaty.
W dniu 27 kwietnia 2022 roku pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przewidzianych oraz kosztów opłaty za pełnomocnictwo.
W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego strona pozwana nie zakwestionowała swojej odpowiedzialności co do zasady, jednakże wskazała, iż kwestią sporną pozostaje wysokość stawki za dobę najmu oraz zaniechanie przez poszkodowanego obowiązku współdziałania z pozwaną w procesie likwidacji szkody.
Strona pozwana podniosła, iż poinformowała powoda jak i poszkodowanego o możliwości zorganizowania poszkodowanemu bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego oraz przesłała informację dotyczące najmu pojazdu zastępczego (wraz z zasadami najmu, stawkami dla poszczególnych segmentów, danymi kontaktowymi do wypożyczani współpracujących z pozwaną). Pozwany dodatkowo podniósł, iż powód zgłosił szkodę dopiero po kilku dniach od zaistniałej kolizji. Tym samym działanie powoda doprowadziło do zwiększenia rozmiarów szkody.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 2 października 2019 roku w S. na ulicy (...) doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ samochód marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. M. (1). Sprawca wypadku, kierowca samochodu osobowego marki M. (...) o nr rej. (...), nie zachował szczególnej ostrożności zmieniając pas ruchu i uderzył w bok prawidłowo jadącego pojazdu poszkodowanego. Sprawcą kolizji był posiadacz pojazdu mechanicznego, który w dacie szkody legitymował się umową obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwaną (numer polisy (...)).
Niesporne.
W wyniku ww. zdarzenia samochód poszkodowanego uległ szkodzie całkowitej. Na miejsce przyjechała policja, samochód poszkodowanego został zabezpieczony. Sprawca kolizji jako swojego ubezpieczyciela wskazał Towarzystwo (...) w W..
Poszkodowany M. M. (2) w dniu 2 października 2019 roku zawarł z powodem umowę najmu pojazdu zastępczego.
Poszkodowany nie dysponował innym pojazdem, z którego mógłby korzystać zamiast uszkodzonego. Swój pojazd przed kolizją poszkodowany wykorzystywał do codziennego przemieszczania się z uwagi na wykonywanie pracy zarobkowej w innej miejscowości tj. S. oraz konieczności wożenia ciężarnej żony na badania do lekarzy. Jego sytuacja materialna nie pozwalała na zakup innego pojazdu ze środków własnych. Poszkodowany osobiście nie kontaktował się z pozwaną w zakresie wynajmu od niej pojazdu zastępczego.
Dowód :
- potwierdzenie przyznania odszkodowania, k. 30,
- zeznania świadka M. M. (1), k. 254
M. M. (2) (najemca) podpisał umowę najmu samochodu z (...) sp. z o.o. sp. k. (wynajmującym). Przedmiotem najmu był samochód marki O. (...) (kombi), rok produkcji 2014, o numerach rejestracyjnych (...). Najemca zobowiązał się, że będzie płacić wynajmującemu czynsz w wysokości 170 zł + VAT za dobę, bez limitu kilometrów, z pełnym ubezpieczeniem OC i AC, bez udziału własnego w szkodach, z możliwością wyjazdu za granicę bez uzyskania uprzedniej zgody. Zapłata kosztów najmu nastąpić miała w formie bezgotówkowej, tj. poprzez zawarcie umowy cesji wierzytelności między najemcą a wynajmującym, w treści której najemca przeniesie na wynajmującego wierzytelność przysługującą mu od zakładu ubezpieczeń sprawcy szkody, z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Po zakończeniu najmu pojazdu zastępczego wynajmujący wystawi fakturę VAT, obejmującą cały koszt najmu. Zapłata z ww. fakturę nastąpi w formie bezgotówkowej przez zakład ubezpieczeń sprawcy szkody (§ 3 pkt 3 umowy najmu).
Zgodnie z ogólnymi warunkami najmu samochodu najemca zobowiązał się pokryć koszt zagubienia kluczyków i zagubienia dowodu rejestracyjnego. Jeśli samochód zostanie z niepełnym zbiornikiem paliwa, to wynajmujący obciąży najemcę kosztami za brakujące paliwo plus kosztami serwisowymi. Najemcy zostanie doliczona opłata manipulacyjna za każde wezwanie, monit, upomnienie, wykroczenie drogowe, mandat, nieopłacenie postoju w płatnej strefie parkowania itp. dotyczące okresu najmu, w jakim najemca wynajmował pojazd. Ponadto ustanowiono bezwzględny zakaz palenia tytoniu w wynajmowanym pojeździe pod rygorem kary umownej w wysokości 250 zł.
Umowa została zawarta od dnia 2 października 2019 r. na czas nieokreślony.
Dowód :
- umowa najmu samochodu, k. 12,
- ogólne warunki najmu samochodu, k. 13.
Poszkodowany M. M. (2) udzielił (...) sp. z o.o. sp. k. w S. pełnomocnictwa do reprezentowania przed wszelkimi organami, urzędami, zakładami ubezpieczeń oraz innymi podmiotami prawa, jego interesów majątkowych z tytułu szkody powstałej w dniu 2 października 2019 r. oraz do odbioru w jego imieniu wszelkich świadczeń i odszkodowań przyznanych z tego tytułu. Szkoda została zgłoszona przez pełnomocnika M. M. (1) początkowo w dniu 3 października 2019 roku do Towarzystwa (...) w W., zgodnie z danymi uzyskanymi od sprawcy zdarzenia drogowego. Po otrzymaniu informacji od ww. ubezpieczyciela, iż sprawca nie posiadał u nich stosownego ubezpieczyciela, powód w dniu 8 października 2019 roku zgłosił szkodę bezpośrednio do pozwanego.
Dowód:
- pełnomocnictwo, akta szkody, k. 189.
- pismo z dnia 3 października 2019 r., k. 15.
Poszkodowany korzystał z wynajętego samochodu zastępczego od dnia 2 października 2019 roku do 29 października 20119 roku (28 dni). Koszt wynajmu samochodu zastępczego wyniósł 4.858,50 złotych brutto.
Dowód :
- faktura VAT nr (...) z dnia 4 listopada 2019 roku, k. 14, akta szkody, k. 61.
W związku z przekazaniem przez ubezpieczyciela informacji o możliwości zorganizowania pojazdu zastępczego, w wiadomości elektronicznej powód zwrócił się do ubezpieczyciela o przekazanie dokumentów oraz warunków najmu pojazdu zastępczego.
W informacjach dotyczących najmu pojazdu zastępczego pozwana wskazała m.in., iż najem ze współpracującą z nim wypożyczalnią odbywa się bezgotówkowo. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej wynajem pojazdu zastępczego przysługuje na czas likwidacji danej szkody, nie dłużej niż do czasu obiektywnej możliwości nabycia innego pojazdu o porównywalnych parametrach technicznych i użytkowych. Poszkodowany nie jest zobowiązany do skorzystania z oferty wypożyczalni współpracującej z (...). Jednak w przypadku najmu pojazdu zastępczego od innego podmiotu odszkodowanie zostanie ustalone w oparciu o wysokość stawek obowiązujących w wypożyczalniach współpracujących z Towarzystwem. Pozwany w załączniku do wiadomości e-mail przesłał cennik stawek najmu i jako przykład oferty wypożyczalni współpracującej z (...) wskazał m.in. najem pojazdu samochodu z klasy C, C+ - O. (...) na kwotę 85,00 złotych netto za dobę, zaś z klasy D, D+ na kwotę 128 zł netto za dobę. Jednakże w treści wiadomości mailowej pozwany wskazał, że w razie wynajęcia pojazdu zastępczego we własnym zakresie koszt wynajmu zostanie uznany do wysokości stawki obowiązującej u partnera tj. 137,00 zł netto.
Powódka w wiadomości mailowej z dnia 9 października 2019 roku zwróciła się do wypożyczalni wskazanej przez pozwaną z prośbą o udostępnienie dokumentów, z jakimi poszkodowany winien zapoznać się przed skorzystaniem z umowy najmu oraz do wskazania marki pojazdu zastępczego oraz czasu najmu. Powódka nie otrzymała jednak żadnej odpowiedzi na ww. maila.
Dowód:
- informacja dotycząca najmu pojazdu zastępczego – k. 44.
- wiadomość mailowa, k. 17, 45.
- umowa współpracy wraz z załącznikami – k. 72-200
Za wystąpienie szkody całkowitej w pojeździe przyznano M. M. (1) kwotę 4.100 zł i wypłacono ją na jego rachunek bankowy w dniu 25 października 2019 r. Na mocy ugody zawartej przez pozwanego z M. M. (1) przyznano poszkodowanemu łącznie kwotę 6.400 zł.
Dowód :
- potwierdzenie przyznania odszkodowania, k. 22, 209v.
- ugoda – k. 207-209.
- potwierdzenie przelewu, k. 23, 206,
- potwierdzenie przyznania odszkodowania, k. 207.
Poszkodowany M. M. (2) po otrzymaniu odszkodowania naprawił uszkodzony pojazd marki C. (...). Aktualnie poszkodowany nie jest właścicielem ww. samochodu.
Dowód :
- zeznania świadka M. M. (1), k. 254
Umową cesji wierzytelności z dnia 29 października 2019 roku M. M. (2) przelał na rzecz (...) Sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w S. swoją wierzytelność przysługującą mu wobec pozwanego w związku z wynajmem pojazdu marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), która opiewa na kwotę 5854,80 zł.
Dowód :
- umowa cesji wierzytelności z 29 października 2019 roku, k. 11.
(...) sp. z o.o. sp. k. pismem z dnia 4 listopada 2019 roku zgłosiła pozwanej, iż na podstawie umowy cesji z dnia 29 października 2019 roku przysługuje jej wierzytelność z tytułu najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego M. M. (1). Powódka przedstawiła fakturę VAT, z której wynikają koszty najmu pojazdu zastępczego opiewające na kwotę 5854,80 złotych brutto i wezwała do zwrotu kosztów wydatkowanych na najem w terminie 7 dni. Pozwana przyznała odszkodowanie za wynajem pojazdu zastępczego w wysokości 2927,40 złotych. W uzasadnieniu powyższej decyzji wskazano, że Towarzystwo dokonało weryfikacji faktury Vat nr (...) za wynajem pojazdu zastępczego pod względem stawki za dobę najmu- czas najmu bez uwag.
W dniu 2 grudnia 2019 roku (...) sp. z o.o. sp. k. skierowała do pozwanego. przedsądowe wezwanie do zapłaty należności w wysokości: 2.928,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia oznaczonego jako termin zapłaty do dnia uiszczenia zaległości.
Dowód :
- pismo z dnia 3 października 2019 roku, k. 15;
- decyzja z dnia 27 listopada 2019 roku, k. 24-25, 206v.
- wezwanie do zapłaty z 2 grudnia 2019 r. wraz z odpowiedzią, k. 26 -29.
Wynajmowany przez poszkodowanego – M. M. (1) pojazd zastępczy O. (...) klasy C jest niższej klasy, niż uszkodzony samochód C. (...) klasy D. Średnia stawka dla jednej doby najmu auta odpowiadającego klasie samochodu uszkodzonego oraz wynajmowanego na rynku lokalnym województwa (...) w okresie zaistnienia szkody z uwzględnieniem bezgotówkowego rozliczenia kosztów, braku kaucji, zawarcia umowy na czas nieokreślony z pełnym ubezpieczeniem OC i AC oraz nielimitowanym przebiegiem kilometrów, kształtowały się między kwotą 194 zł netto a 368 zł netto. Zaś średnia wartość dla wskazanych cen wynosi 252,50 zł netto. Natomiast średnia stawka dla jednej doby auta niżej klasy niż pojazd uszkodzony – odpowiadającego klasie faktycznie wynajętego pojazdu oraz wynajmowanego na rynku lokalnym województwa (...) w okresie zaistnienia szkody z uwzględnieniem bezgotówkowego rozliczenia kosztów, braku kaucji, zawarcia umowy na czas nieokreślony z pełnym ubezpieczeniem OC i AC oraz nielimitowanym przebiegiem kilometrów, kształtowały się między kwotą 135 zł netto a 250 zł netto. Średnia stawka dla wskazanej klasy samochodu wynosi 187,12 zł netto.
Nie było możliwości, by w realiach wolnego rynku i zasad konkurencji, wynająć samochód zastępczy (odpowiadający klasie samochodu uszkodzonego) za stawkę dobową 85 zł netto. Najniższa oferta wynosiła 169,92 zł netto za dzień, bez limitu kilometrów, przy płatności gotówkowej z góry i z koniecznością wniesienia kaucji w wysokości 1000 złotych.
Dowód :
- opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. M. (3) z dnia 10 maja 2023 roku, k. 294-300.
Towarzystwo (...) z siedzibą w W. zawarło następujące umowy:
1. w dniu 17.10.2019 r. umowę współpracy nr (...) w zakresie najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W. z A. sp. o.o. z siedzibą w K.. Załącznikami do tej umowy były :
- załącznik nr 1 tj. wzór umowy najmu, w treści której w pkt. 1 wskazano, że czynsz najmu pobierany jest z góry w kasie Wynajmującego lub przelewem; w pkt. 2 wskazano, że opłata za nadprzebieg wynosi 0,35 zł brutto/kilometr;
- załącznik nr 2 tj. warunki najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W.;
- załącznik nr 3 tj. procedura zamówienia najmu i postępowania ze zleceniem
- załącznik nr 4 tj. lista punktów A.
- załącznik nr 5 tj. cennik
- załącznik nr 6 tj. umowa powierzenia przetwarzania danych
- załącznik nr 7 tj. umowa o zachowaniu poufności
2. w dniu 08.06.2020r. umowę współpracy nr (...) w zakresie najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W. z (...) Czarter sp. o.o. z siedzibą w W..
3. w dniu 07.05.2020 r. umowę współpracy nr (...) w zakresie najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W. z C. sp. o.o. z siedzibą w W..
4. w dniu 27 lutego 2015 r. umowę o współpracy w zakresu wynajmu pojazdów zastępczych zawartą z (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w K. z załącznikami w postaci:
- załącznika nr 1 tj. procedury udostępniania pojazdów zastępczych
- załącznika nr 2 tj. Regulaminu wypożyczalni samochodów (...) sp. z o.o. sp. k. z załącznikiem w postaci cennika kar umownych i opłat administracyjnych; cennika wynajmu samochodów, w którym za wynajem pojazdu klasy D powyżej 5 dni przewidziano stawkę w kwocie 142,28 zł netto; cennika elementów dodatkowych, wzoru informacji dotyczącej najmu pojazdu zastępczego, listy oddziałów;
5. z dnia 04.11.2019 r. umowę współpracy w zakresie najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W. z (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w L.;
6. w dniu 06.04.2020 r. umowę współpracy nr (...) w zakresie najmu pojazdów zastępczych z ubezpieczenia OC sprawcy szkody ubezpieczonego w Towarzystwie (...) w W. z Quanta (...) sp. o.o. z siedzibą w W..
Dowód:
- umowy z załącznikami w postaci plików zapisanych na płycie Cd k. 69;
- wydruk ww. umów z załącznikami k. 72-200
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo okazało się w całości uzasadnione.
Roszczenie przedstawione przez powódkę ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2500) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja procesowa bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności i wypłaciła w części odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego. Nie budziło również wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę OC w pozwanej spółce.
Legitymacja procesowa czynna powódki wynika, poza wskazanymi powyżej przepisami, ponadto z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność z tytułu refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego przysługująca poszkodowanemu została przelana przez poszkodowanego na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w S.. Wraz z ww. wierzytelnością przeszły ponadto na powódkę wszelkie związane z nią prawa. Strona pozwana nie kwestionowała legitymacji czynnej powódki.
Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem. Adekwatny związek przyczynowy pozwala na uznanie prawnej doniosłości tych skutków, które są dla badanego zdarzenia zwykłe (typowe, normalne), a na odrzucenie takich, które oceniamy jako niezwykłe, nietypowe, nienormalne. Następstwo zdarzenia ma zaś normalny charakter wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest następstwem danego zdarzenia lub gdy zazwyczaj, w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2003 roku, sygn. III CKN 473/01 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2006 roku, sygn. akt II CK 372/05). W świetle powyższego przepisu wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia OC jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Reguła płynąca z przywołanego przepisu nakazuje także przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach wspomnianego adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową bowiem funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.
Utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. Normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego zniszczenia, ale również uszkodzenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Termin wydatków koniecznych oznacza przy tym wydatek niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Za szkodę można uznać tylko koszty niezbędne, rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego, którego obciąża ciężar dowodu wysokości szkody.
W niniejszej sprawie potrzeba wynajmu pojazdu zastępczego została należycie wykazana. Uszkodzony pojazd nie nadawał się bowiem do dalszego użytku, a poszkodowany M. M. (2) zeznał, że wynajęty pojazd był mu niezbędny w życiu codziennym do dojazdu do pracy i wożenia ciężarnej żony na badania lekarskie, w szczególności, że nie dysponował innym pojazdem, którym mógłby zastąpić uszkodzony. W związku z tym samochód zastępczy był używany do tych samych celów co samochód uszkodzony przed kolizją.
Odnosząc się do zagadnienia ciężaru dowodu należy stwierdzić, że obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach procesu (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.), spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Aktualny jest pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 roku (sygn. II CSK 293/07): Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami poniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu. Interpretacja pojęcia „faktu” musi prowadzić do łączenia go wyłącznie z faktami prawnymi. Tylko z takimi faktami bowiem normy prawa materialnego wiążą w swych hipotezach określone konsekwencje prawne. Ciężar dowodu w postępowaniu cywilnym nie zawsze spoczywa na powodzie. Ten, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 roku, sygn. akt IV CSK 299/06 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2002 roku, sygn. akt V CKN 745/00).
Pomiędzy stronami nie była sporna długość okresu najmu pojazdu zastępczego od momentu zaproponowania przez pozwaną swojej oferty najmu samochodu zastępczego, a jedynie wysokość stawki najmu. Pozwany zakład ubezpieczeń wskazał nadto, że poszkodowany z tej oferty nie skorzystał i tym samym nie przyczynił się do minimalizacji szkody, do czego jest ustawowo zobowiązany. Pozwany podnosił również, iż nie może odpowiadać za opóźnienia po stronie powoda w zakresie zgłoszenia szkody, które nastąpiło de facto po kilku dniach od szkody.
W związku z tym, że ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych nie definiuje pojęcia szkody, konieczne jest sięgnięcie, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, do kodeksu cywilnego, tj. omawianego już art. 361 k.c.
Na kanwie tych przepisów przyjęto w orzecznictwie, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt III CZP 5/11).
W przedmiotowej sprawie nie było sporu co do zasady ponoszenia przez pozwaną odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy ubezpieczenia OC za zdarzenie z dnia 2 października 2019 roku. Pozwany wskazywał jednak, że umożliwił poszkodowanemu bezkosztowy wynajem pojazdu zastępczego tej samej klasy, co pojazd uszkodzony. W tym miejscu należy wskazać, że poszkodowany, decydując się na najem pojazdu zastępczego, nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty najmu dostępnej na rynku, ale musi mieć na względzie ciążący na nim obowiązek zapobiegania zwiększaniu się szkody, a pojazd zastępczy, którego koszty najmu pokrywa ubezpieczyciel, o ile to możliwe, powinien odpowiadać klasie i rodzajowi pojazdu uszkodzonego. W niniejszej sprawie poszkodowany wynajął pojazd o niższej klasie niż pojazd uszkodzony, zaś jak wskazał biegły sądowy z zakresu techniki samochodowej mgr inż. M. M. (3), stawka czynszu najmu pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego w dacie szkody, na lokalnym rynku, dla warunków jak w umowie najmu, zawierała się w przedziale od 170,00 złotych netto do 368,00 złotych netto za dobę. Natomiast stawka wynajmu pojazdu zastępczego o niżej klasie niż pojazd uszkodzony zawierała się w przedziale od 135,00 złotych do 250,00 złotych netto za dobę (średnio 187,12 zł netto). Dobowa stawka najmu w wysokości 170 złotych netto (za auto tej samej klasy) mieściła się zatem w przedziale stawek stosowanych na lokalnym rynku i była niższa niż średnia wartość dla wskazanych cen rynkowych.
Co więcej, biegły sądowy ustalił, iż na rynku (...) nie widniały w dacie szkody firmy wynajmujące samochody z segmentu (...), po stawce 85,00 złotych netto. Najniższa oferta wynosiła 169,92 zł netto za dzień, bez limitu kilometrów, przy płatności gotówkowej z góry i z koniecznością wniesienia kaucji w wysokości 1000 złotych.
Podkreślenia wymaga także fakt, że w wiadomości elektronicznej z dnia 8 października 2019 r. ubezpieczyciel przesłał pełnomocnikowi poszkodowanego informację o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego z firmą współpracującą z pozwaną. W treści pisma wskazano, że poszkodowany powinien zwrócić się bezpośrednio do wskazanej wypożyczalni. Zgodnie w powyższy wskazaniem następnego dnia powódka mailowo zwróciła się do wypożyczalni wskazanej przez pozwaną z prośbą o udostępnienie dokumentów, z jakimi poszkodowany winien zapoznać się przed skorzystaniem z usługi najmu. Dodatkowo powódka zwróciła się z prośbą o udzielenie jej informacji na temat marki pojazdu oraz czasu wynajmu. Powódka nie otrzymała na powyższą wiadomość żadnej odpowiedzi. Z tej przyczyny, zważywszy na brak kontaktu w sprawie oferowanej usługi należy uznać, iż pozwana nie miała realnej możliwości zapewnienia poszkodowanemu pojazdu zastępczego. Nadto, jak wynika z treści zawartej przez stronę pozwaną w dniu 27 lutego 2015 r. umowy o współpracy w zakresie wynajmu pojazdów zastępczych zawartej z (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w K. strona pozwana dysponowała szczegółowymi warunkami najmu oferowanymi przez tą wypożyczalnię oraz regulaminem, w tym cennikiem szeregu opłat administracyjnych i kar umownych zastrzeżonych na rzecz wypożyczalni. Nadto z cennika wynajmu samochodów z tej wypożyczalni, stanowiących również załącznik do ww. umowy wynika, iż stawka najmu pojazdu klasy D, a takiej klasy był uszkodzony pojazd, w przypadku najmu powyżej 5 dni, wynosi 142,28 zł netto, czyli więcej niż 128 zł netto jak to wskazano w załączniku do e-maila przesłanego stronie powodowej z momentem przyjęcia zgłoszenia szkody lub 137 zł netto jak to wskazano w treści tego emaila. Nadto z załącznika nr 1 do ww. umowy w postaci Procedury udostępniania pojazdów zastępczych wynika, iż (...) jest obowiązany na bieżąco sprawdzać korespondencję pod adresem tuw@express.pl, tak aby niezwłocznie skontaktować się z poszkodowanym, celem wydania pojazdu zastępczego. Niezrozumiały zatem jest, dlaczego ww. wypożyczalnia nie udzieliła powódce odpowiedzi na zapytanie skierowane w ww. adres poczty elektronicznej w dniu 9 października 2019 r. Nadto strona pozwana wprowadziła pełnomocnika poszkodowanego w błąd wskazując w treści e-mail z dnia 8 października 2019 r., że w razie wynajęcia pojazdu zastępczego we własnym zakresie koszt wynajmu zostanie uznany do wysokości stawki obowiązującej u partnera tj. 137 zł netto (k. 45) zaś w treści cennika zawartego w formie tabeli w informacji k. 44 stawkę najmu pojazdu u klasy C i C+ wskazano na kwotę 85 zł, a pojazdu klasy D i D+ na kwotę 128 zł.
Złożona oferta nie miała zatem realnego charakteru, a stanowisko pozwanego ubezpieczyciela stawiało poszkodowanego w sytuacji, w której bez znajomości warunków najmu, miałby związać się stosunkiem zobowiązaniowym ze wskazaną przez ubezpieczyciela wypożyczalnią samochodów. W ocenie Sądu nieuprawnione jest oczekiwanie przez ubezpieczyciela, że poszkodowany nawiąże stosunek obligacyjny z podmiotem, którego sam nie miał możliwości wybrać, jak też na warunkach, których nie zna. Brak możliwości oceny warunków najmu powoduje, że rezygnacji z propozycji ubezpieczyciela nie sposób zarzucić bezpodstawności.
W ocenie Sądu zatem, w okolicznościach faktycznych sprawy, nie zachodzą przesłanki do ustalenia, że poszkodowany, wynajmując pojazd zastępczy od innego podmiotu niż współpracujący z ubezpieczycielem, uchybił obowiązkowi współdziałania w zakresie minimalizowania rozmiaru szkody. Poza ogólną informacją dotyczącą pojazdu zastępczego oraz akceptowanych stawek, które były de facto wskazane na trzy różne kwoty, pozwany nie przedstawił poszkodowanemu szczegółowych warunków najmu, w tym regulaminu z cennikiem opłat administracyjnych i kar umownych. Podkreślić również należy, że umowa o współpracy z Expres s p o.o. sp k. z regulaminem i załącznikami została zawarta 27 lutego 2015 r. a zatem uzasadniony jest wniosek, że ubezpieczyciel dysponował nimi na etapie likwidacji szkody i miał obiektywną możliwość ich przedstawienia poszkodowanemu, lecz tego nie uczynił z tylko sobie znanych powodów. Ocena, czy poszkodowany dopełnił spoczywających na nim obowiązków w toku postępowania likwidacyjnego, winna być dokonywana przy uwzględnieniu faktów i okoliczności znanych poszkodowanemu w toku postępowania likwidacyjnego. Tymczasem strona pozwana nie wykazała, aby jakikolwiek wzór umowy określającej warunki najmu został przedstawiony poszkodowanemu w toku postępowania likwidacyjnego. Wobec braku odpowiedzi na e-mail z dnia 9 października 2019 r,. kierowany do wskazanej przez pozwanego wypożyczalni, poszkodowany nie miał możliwości ustalenia jakie są warunki najmu oferowane za pośrednictwem ubezpieczyciela oraz czy warunki te odpowiadają jego potrzebom. Innymi słowy nie została mu złożona realna oferta najmu pojazdu zastępczego, którą mógłby rozważyć i ewentualnie przyjąć. Obowiązek minimalizowania rozmiaru szkody nie może być rozumiany w taki sposób, że poszkodowany ma obowiązek skorzystania z najmu proponowanego przez ubezpieczyciela bez uprzedniego zapoznania się z jego warunkami, tj. umową najmu, regulaminem oraz innymi dokumentami kreującymi stosunek najmu.
W związku z powyższym Sąd nie podziela zapatrywania pozwanej, iż poszkodowany winien skorzystać z oferty zawarcia umowy najmu za pośrednictwem ubezpieczyciela. W ocenie Sądu nie można od poszkodowanego, przy ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i w warunkach wolnorynkowych, wymagać skorzystania wyłącznie z oferty najmu od partnerów ubezpieczyciela lub też poszukiwania oferty dostępnej jedynie dla zakładów ubezpieczeń na ponadstandardowych warunkach, szczególnie, gdy pojazd zastępczy jest niezbędny do realizacji podstawowych aktywności życiowych. Dokonując wyboru w tym zakresie poszkodowany może bowiem kierować się różnym kryteriami, w tym zaufaniem do konkretnego podmiotu lub poszczególnymi postanowieniami umowy najmu.
Należy mieć na uwadze także to, że nie obowiązują żadne urzędowe, czy maksymalne stawki czynszu najmu pojazdu zastępczego, a poszkodowany nie ma obowiązku szukania najtańszego podmiotu zajmującego się wynajmem samochodów. Poszkodowany decydując się na najem pojazdu zastępczego nie był zatem zobowiązany do przyjęcia oferty pozwanego ubezpieczyciela i był uprawniony do skorzystania z usług innego podmiotu świadczącego usługi wynajmu pojazdów zastępczych przy założeniu, że stawka najmu nie będzie odbiegać od średnich przyjętych stawek na rynku lokalnym. Ponadto zastosowana przez powoda stawka najmu nie była zawyżona, bowiem jak ustalił biegły sądowy w sporządzonej na potrzeby niniejszej sprawy opinii, mieści się ona w przedziale obowiązujących w tamtym okresie czasu stawek najmu pojazdów zastępczych na lokalnym rynku. Poszkodowany nadto wynajął pojazd niższej klasy niż uszkodzony, a zatem za niższą stawkę. Nie można zatem zarzucić poszkodowanemu, iż przyczynił się do zwiększenia rozmiaru szkody.
Pozwana w decyzji z dnia 27 listopada 2019 r. o wypłacie części należności z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego nie kwestionowała czasu najmu pojazdu zastępczego, wskazując, iż czas najmu pozostawia bez uwag (k. 24). W toku procesu jednak strona pozwana podniosła, iż szkoda zgłoszona jej została z opóźnieniem, zatem nie powinna ponosić odpowiedniości za czas najmu od daty kolizji do daty zgłoszenia szkody. Podkreślenia jednak wymaga, iż opóźnienie to wynikało li tylko z zawinionego działania sprawcy szkody, który wskazał jako swojego ubezpieczyciela nieprawidłowy zakład ubezpieczeń.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym osoba uczestnicząca w wypadku drogowym (wypadku w szerokim rozumieniu, a więc i kolizji) jest obowiązana na żądanie drugiego uczestnika zdarzenia podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela pojazdu, dane dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa OC. Należy wspomnieć, iż niespełnienie tego obowiązku może wyczerpywać znamiona wykroczenia z art. 97 kw. Nadto, zgodnie z art. 16 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym osoba uczestnicząca w nim jest obowiązana m.in. do udzielenia pozostałym uczestnikom zdarzenia niezbędnych informacji koniecznych do identyfikacji zakładu ubezpieczeń, łącznie z podaniem danych dotyczących zawartej umowy ubezpieczenia. Natomiast podanie nieprawidłowych danych przez sprawcę zdarzenia, uniemożliwiających lub opóźniających zgłoszenie szkody nie może negatywnie wpływać na sytuację prawną poszkodowanego.
Z powyższych względów Sąd uznał, że kwota 5854,80 zł brutto stanowiła uzasadniony koszt wynajmu pojazdu zastępczego (28 dni najmu przy dobowej stawce 170 zł netto). Uwzględniając kwotę wypłaconego przed procesem odszkodowania, tj. 2927,40 zł brutto, nadal niezaspokojone pozostawało zatem roszczenie odszkodowawcze w wysokości 2927,40 złotych, które zostało uwzględnione w punkcie I. wyroku.
Roszczenie o odsetki znajduje swoje oparcie w treści art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 roku, sygn. akt II CK 146/02). Ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. W rozważanym przypadku powód zgłosił roszczenie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w dniu 6 października 2019 roku, a zatem żądanie powódki zasądzenia odsetek od dnia 5 grudnia 2019 roku było uzasadnione.
Ze wskazanych względów Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.
Ustalając stan faktyczny Sąd opierał się na dowodach z dokumentów oraz zeznaniach świadka M. M. (1), które to dowody nie były kwestionowane przez żadną ze stron. Przedstawione przez pozwanego umowy o współpracy z wypożyczalniami, zawarte już po dacie zdarzenia szkodowego i okresu najmu, nie mają zastosowania do ceny zasadności powództwa w niniejszej sprawie. Spośród umów tych Sąd przeanalizował zatem jedynie umowę zawartą z (...) sp. z o.o. sp. k. w K., albowiem została ona zawarta w lutym 2015 r. oraz z podmiotem, który został wskazany jako wypożyczalnia współpracująca z pozwanym w treści maila informującego o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego.
W zakresie ustalenia dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej mgr inż. M. M. (3), która nie była kwestionowana przez stronę pozwaną a jedynie strona pozwana podniosła, iż w jej ocenie opinia nie jest przydatna do rozstrzygnięcia sprawy. W tym miejscu wskazać należy, że Sąd nie jest obowiązany dążyć do takiego stanu, żeby strony zgadzały się ze złożoną opinią. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla sądu, który ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia: 1 września 2009 r., I PK 83/09; 16 września 2009 r., I UK 102/09; 6 października 2009 r., II UK 47/09 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 18 marca 2016 r., I ACa 1381/15).Opinia biegłego podlega ocenie jak każdy środek dowodowy, jednak w oparciu o właściwe dla jej oceny na płaszczyźnie merytorycznej kryteria, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Dowód z opinii biegłego podlega przy tym ocenie sądu, według mierników właściwych dla przedmiotu konkretnej opinii, a więc z punktu widzenia zgodności z zasadami logicznego rozumowania, wiedzy powszechnej, podstaw teoretycznych opinii wskazujących na wiedzę biegłego, sposobu formułowania opinii i jej wniosków, także ze względu na ich jednoznaczność i zgodność z postawionymi biegłemu pytaniami, jednakże bez wnikania w ten zakres materii opinii, która wynika z wiedzy specjalistycznej biegłych. Jakkolwiek opinia biegłego jest oparta na wiadomościach specjalnych, to podlega ona ocenie sądu na podstawie całego zebranego w sprawie materiału, a zatem, na tle tego materiału, konieczne jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny, przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków. Dowód z opinii biegłego ma charakter szczególny, jego specyfika wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez sąd do tych kryteriów oceny stanowi wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii za rzetelną. Oznacza to również i to, że sąd nie ma kompetencji do czynienia ustaleń pozostających w sprzeczności ze stanowiskiem specjalistów, zwłaszcza w sytuacji gdy opinia jest jednoznaczna, przekonująca i odpowiednio umotywowana.
O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Roszczenie strony powodowej zostało uwzględnione w całości, a poniosła ona koszty w łącznej kwocie 1.917 zł (200 zł opłata od pozwu, 900 zł wynagrodzenie pełnomocnika obliczone na podstawie § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1935), 17 zł opłata od pełnomocnictwa oraz 800 zł tytułem zaliczki na wynagrodzenie biegłego.
Od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu (art. 98 § 1 1 k.p.c.).
W punkcie III. wyroku, zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 98 par 1 k.p.c. Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie od strony pozwanej kwotę 153,50 tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych związanych z wynagrodzeniem biegłego sądowego (wynagrodzenie biegłego 953,50 zł minus zaliczka 800 zł= 153,50 zł).
Mając na uwadze powyższą argumentację orzeczono jak w sentencji.
Sędzia Małgorzata Janik – Białek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Data wytworzenia informacji: