III C 264/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2024-02-29

Sygn. akt III C 264/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Justyna Pikulik

Protokolant:

Jakub Głowacki

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2024 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Handlowo– Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 818,08 zł (osiemset osiemnaście złotych osiem groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 19 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Handlowo– Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 524,28 zł (pięćset dwadzieścia cztery złote dwadzieścia osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

4.  nakazuje pobrać od powoda Przedsiębiorstwa Handlowo–Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 199,71 złotych (sto dziewięćdziesiąt dziewięć złotych siedemdziesiąt jeden groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

5.  nakazuje pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 712,62 złotych (siedemset dwanaście złotych sześćdziesiąt dwa grosze) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sygn. akt III C 264/23

UZASADNIENIE

Pozwem z 31 marca 2023 roku powód Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 1.047,31 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od 19 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów postępowania sądowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód podniósł, że w wyniku kolizji z 4 maja 2021 roku doszło do uszkodzenia pojazdu marki K. (...)’d o nr rejestracyjnym (...), stanowiącego własność M. R.. Sprawca szkody był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w (...) Spółce Akcyjnej w W.. Ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność za szkodę i w toku jej likwidacji ustalił, że koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji wynosi 3.315,15 złotych i taką kwotę wypłacił powodowi. Powód nie zgodził się z ustaleniami ubezpieczyciela co do wysokości szkody, gdyż dokonał naprawy samochodu poszkodowanego, a jej koszt wyniósł 4.884,51 złote. Powód zatem domaga się zatem w niniejszym procesie zapłaty przez pozwanego różnicy pomiędzy kwotą określoną przez powoda w ramach kosztu naprawy pojazdu, a kwotą wypłaconą przez pozwanego ubezpieczyciela.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, że ponosi odpowiedzialność za szkodę, do której doszło w pojeździe marki K. (...)’d o nr rejestracyjnym (...) 4 maja 2021 roku i w wyniku postępowania likwidacyjnego ustalił wysokość szkody na kwotę 3.836,84 złotych.

W ocenie pozwanego, wypłacone powodowi odszkodowanie jest wystarczające do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed kolizji, przy czym pozwany zakwestionował wskazany przez powoda zakres naprawy uszkodzonego pojazdu oraz jej koszt. Nadto pozwany kwestionował legitymacje czynną powoda do występowania w niniejszym procesie.

W toku procesu stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 maja 2021 roku doszło do uszkodzenia pojazdu marki K. (...)’d o nr rejestracyjnym (...), stanowiącego własność M. R..

W dniu zdarzenia sprawca kolizji legitymował się umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w pozwanym (...) Spółce Akcyjnej w W..

Niesporne, a nadto:

-dokumenty zgromadzone w aktach szkody k. 41;

6 maja 2021 roku pozwany (...) Spółka Akcyjna w W. poinformował pisemnie M. R. o otrzymaniu zgłoszenia o wypłatę odszkodowania z polisy OC za zdarzenie z 4 maja 2021 roku. Sprawa została zarejestrowana pod numerem (...). Ubezpieczyciel po zdarzeniu kontaktował się z poszkodowanym pytając, czy M. R. chce dokonać naprawy pojazdu u ubezpieczyciela, czy też chciałby skorzystać z innego podmiotu. M. R. zdecydował się oddać pojazd do naprawy powodowi Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., do którego miał zaufanie.

Dowód:

- informacja dotycząca rozpoczęcia procesu likwidacji szkody przez ubezpieczyciela – k. 38 -40;

- zeznania świadka M. R. + płyta CD– k. 49-52

M. R. oddał uszkodzony pojazd do naprawy na zasadzie rozliczenia bezgotówkowego Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Po oddaniu pojazdu do naprawy wszelkimi sprawami związanymi z likwidacją szkody, w tym korespondencją z ubezpieczycielem, zajmowali się przedstawiciele Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Poszkodowany od tego czasu nie miały żadnego kontaktu z ubezpieczycielem, nie był również informowany o przebiegu procesu likwidacji szkody.

Niesporne, a nadto dowód:

- zeznania świadka M. R. + płyta CD– k. 49-52

W toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel określił wysokość odszkodowania za uszkodzony pojazd poszkodowanego na kwotę 3.315,15 złotych brutto, wypłacając powyższą kwotę Przedsiębiorstwu Handlowo – Usługowemu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. Kalkulacja naprawy pojazdu uwzględniała stawkę roboczogodziny za prace blacharskie i lakiernicze na poziomie 51 złotych.

Dowód:

- pismo z 19 maja 2021 roku – k. 10

(...) Spółka Akcyjna w W. w związku z przedmiotową szkodą pismami informował Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o konieczności udostępniania oględzin części uszkodzonego pojazdu celem ich identyfikacji. 8 lipca 2021 roku pozwany ubezpieczyciel podjął próbę dokonania oględzin, jednak części nie zostały mu udostępnione. W związku z brakiem współdziałania przy wykonaniu zobowiązania pismem z 12 lipca 2021 roku, ubezpieczyciel poinformował warsztat naprawczy, że ponownie przeanalizował przedstawiony koszty naprawy i obecnie może zaakceptować je do kwoty 3.027,74 złotych netto. Koszt naprawy został wyliczony przez ubezpieczyciela na podstawie otrzymanych informacji i systemów eksperckich, które są używana przy wycenie szkód. Kwota powyższa odpowiada wartości kosztów naprawy, które poniósłby ubezpieczyciel za sprawcę przywracającego pojazd do stanu sprzed zdarzenia, gdyby naprawa była wykonywana w warsztacie Sieci Naprawczej (...).

Dowód:

- pismo z 12 lipca 2021 roku – k. 17.

Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. dokonało naprawy uszkodzonego pojazdu marki K. (...)’d o nr rejestracyjnym (...). Spółka sporządziła kalkulacje naprawy, zgodnie z którą koszt naprawy uszkodzonego pojazdu wyniósł 4.884,15 złotych wraz z podatkiem VAT

Dowód:

-kalkulacja naprawy z 8 listopada 2021 roku – k. 10 – 13

Mailem z 19 listopada 2021 roku Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., powołując się na sporządzoną przez siebie kalkulację naprawy pojazdu, wezwało (...) Spółkę Akcyjną w W. do ponownej analizy sprawy, uznając, że (...) dokonuje weryfikacji kosztorysów w sposób dowolny, ich ceny są nierynkowe, a kosztorys naprawy sporządzony przez ubezpieczyciela jest niewiarygodny i zaniżony. Nadto w tymże piśmie Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. podniosło, że poszkodowany ma prawo wyboru w jaki sposób może naprawić wyrządzoną mu szkodę, zaś zakład ubezpieczeń nie może oczekiwać, aby poszkodowany naprawił pojazd w miejscu wskazanym przez ubezpieczyciela.

Dowód:

- mail z 19 listopada 2021 roku – k. 15 - 16

Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. w dniu 14 kwietnia 2022 r. wystawiło na rzecz M. R. fakturę VAT nr (...) na kwotę 4.884,15 złotych. W związku z tym, że ubezpieczyciel uprzednio wypłacił kwotę odszkodowania w wysokości 3.315,15 złotych, do zapłaty zgodnie z fakturą pozostało 1.569 złotych.

Dowód:

-faktura VAT nr (...) – k. 14.

Pismem z 26 kwietnia 2022 roku (...) Spółka Akcyjna w W. ustalił nową wartość odszkodowania za przedmiotową szkodę, w wysokości 3.836,84 złotych, przelewając tym samym na rachunek Przedsiębiorstwa Handlowo – Usługowe (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę dopłaty w wysokości 521,69 złotych.

Dowód:

- pismo z 26 kwietnia 2022 roku – k. 18;

- protokół ustalający wysokość szkody – k. 36 – 37;

- pyta CD dokumentująca akta szkody - k.41.

.

(...) Spółka Akcyjna w W. mailem z 12 grudnia 2022 roku odmówił uzupełnienia odszkodowania o kwotę 1.047,31 złotych, której domaga się Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.. (...) po uzyskaniu od spółki kosztorysu naprawy, sporządzonego przez nią, zweryfikował go, porównując kosztorys do wyliczania kosztów naprawy jakie poszkodowany poniósłby w konkretnym serwisie sieci naprawczej (...) S.A. Rezygnacja z przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku w warsztacie sieci (...) i podjęcie naprawy w wybranym przez poszkodowanego warsztacie za kwotę przekraczającą koszty koniecznie, nie może prowadzić do zwiększenia zobowiązania sprawcy wypadku i tym samym odpowiadającego w tych granicach ubezpieczyciela.

Dowód:

- pismo z 12 grudnia 2022 roku – k. 19

22 marca 2023 roku poszkodowany M. R. zawarł z Przedsiębiorstwem Handlowo – Usługowym (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. umowę cesji wierzytelności, na mocy której przedsiębiorstwo nabyło przysługujące właścicielowi pojazdu w stosunku do ubezpieczyciela (...) S.A. roszczenia o odszkodowanie w zakresie kosztów naprawy pojazdu w związku ze szkodą komunikacyjną w pojeździe marki K. (...)’D o nr rejestracyjnym (...) o nr (...) w łącznej kwocie 4.884.51 złotych.

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności – k. 20.

Na skutek kolizji z 4 maja 2021 roku pojazdu marki K. (...)’d o nr. rejestracyjnym (...) doszło do częściowego uszkodzenia pojazdu. Elementami stanowiącymi o koszcie naprawy samochodu są koszty części zakwalifikowanych do wymiany oraz koszty prac: mechanicznych, blacharskich i lakierniczych koniecznych do przywrócenia stanu samochodu sprzed szkody. Koszt naprawy przedmiotowego samochodu określono przy użyciu systemu A. z uwzględnieniem stawek prac blacharsko – monterskich oraz lakierniczych zastosowanych w kalkulacji kosztów naprawy wykonanej przez powoda tj. 125,00 PLN netto bez VAT. Tak przyjęte stawki za robociznę uznano jako niższe od stawek podawanych przez Stowarzyszenie (...) o/S., jako stosowanych w 2021 roku w zakładach pozaserwisowych o wysokim standardzie usprzętowania technicznego na terenie województwa (...). Prezentowane na stronie http://ekspertmot. (...).pl stawki za robociznę w 2021 roku dla zakładów pozaserwisowych o wysokim standardzie usprzętowania technicznego stanowiły: dla prac mechaniczno – blacharskich 1 rbg = 137,86 PLN netto bez VAT i lakierniczych 1 rbg = 146,59 PLN netto bez VAT.

W kalkulacji wykonanej przez pracownika pozwanego, koszt naprawy pojazdu poszkodowanego oszacowano na kwotę 3.315,15 zł z podatkiem VAT. W kalkulacji przyjęto stawki za robociznę tj. prace blacharskie i lakiernicze jako 51,00 PLN netto bez VAT, oraz ceny części koniecznych w naprawie według cen dostawcy, wymienionego jako Pomoc (...). Przywrócenie stanu przedmiotowego samochodu do stanu sprzed szkody z maja 2021 roku, w oparciu o tak określoną kalkulację, jest niemożliwe. Przyjęta stawka za robociznę określona przez pozwanego odbiega od stawek stosowanych wówczas na rynku lokalnym na terenie województwa (...). Na ogólnie dostępnym rynku nieznany jest również, wskazany przez pozwaną, dostawca – dystrybutor części zamiennych.

Kwotę 4.884,15 złotych należy traktować jako rzeczywisty koszt naprawy samochodu po szkodzie z 4 maja 2021 roku. Dokonanie naprawy pojazdu skutkowała przywróceniem stanu samochodu sprzed szkody, brak jest przy tym potrzeby dokonywania jakichkolwiek jego napraw pozostających w związku ze szkodą. Po czasie jaki upłynął do momentu zakończenia naprawy samochodu po szkodzie z 4 maja 2021 roku nie ma możliwości ustalenia, czy przed zdarzeniem w uszkodzonym pojeździe były zamontowane jakiekolwiek alternatywne części zamienne w zakresie przedmiotowej szkody. Wiek samochodu, jak i wcześniejsze szkody, nie mają znaczenia w oszacowaniu kosztu naprawy pojazdu po szkodzie z 4 maja 2021 roku. Koszt naprawy pojazdu poszkodowanego, z uwzględnieniem cen z maja 2021 roku, z założeniem zastosowania części określonych mianem (...), stanowiłby kwotę 4.654,92 złoty wraz z podatkiem VAT.

Dowód:

-opinia biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej M. Ż. wraz z załącznikami - k. 62 – 87.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w części, tj. w zakresie kwoty 818,08 złotych.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowią przepisy art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (teks jednolity: Dz. U. z 2018 roku, poz. 473 ze zmianami) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Przepis art. 822 § 1 i 2 k.c. stanowi, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1 ). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie natomiast z przepisem art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Stosownie zaś do treści przepisu art. 436 § 1 k.c. odpowiedzialność przewidzianą w przepisie art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Przepis art. 415 k.c. stanowi natomiast, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Okoliczności kolizji z dnia 4 maja 2021 roku nie były pomiędzy stronami sporne. Legitymacja bierna pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. do występowania w niniejszym procesie nie budziła wątpliwości. Legitymacja bierna pozwanego ubezpieczyciela wynika z przepisu art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze przywołanej wyżej ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), zgodnie z treścią którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego ubezpieczyciela.

Jednak legitymacja czynna powoda do występowania w niniejszym postępowaniu była przez pozwanego kwestionowana. Podniesiony natomiast zarzut braku legitymacji procesowej czynnej po powodowa okazał się nieuzasadniony.

Zgodnie z przepisem art. 509 § 1 i 2 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W świetle treści cytowanego przepisu w wyniku przelewu na nabywcę przechodzi ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie - dłużnik dalej ma obowiązek świadczenia tylko tego, do czego był zobowiązany w stosunku do zbywcy, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela ( wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00). Aby wierzytelność mogła być przedmiotem przelewu, musi być w dostateczny sposób oznaczona, zindywidualizowana – poprzez dokładne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność. W judykaturze przyjęte jest, że oznaczenie wierzytelności to wskazanie stron tego stosunku, świadczenia oraz przedmiotu świadczenia. Elementy te w momencie zawierania umowy przelewu powinny być oznaczone lub przynajmniej oznaczalne. Natomiast do chwili przejścia wierzytelności z majątku zbywcy do majątku nabywcy winno nastąpić dokładne sprecyzowanie pozostałych elementów stosunku zobowiązaniowego, w ramach którego istnieje zbywana wierzytelność ( wyrok SN z dnia 11 maja 1999 r., III CKN 423/99). Uznaje się również, że skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego wynika. Dlatego jako skuteczną traktuje się np. cesję wierzytelności z tytułu należności za zbycie określonych towarów, jak też wierzytelności – a raczej wymagalnych roszczeń – z tytułu najmu określonej rzeczy lub lokalu. Przyjmuje się, że w tych wypadkach wprawdzie wierzytelności nie są dokładnie oznaczone, ale są oznaczalne, gdyż można je określić za pomocą analizy treści stosunków obligacyjnych, z których wynikają ( wyrok SN z dnia 5 listopada 1999 r., III CKN 423/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 92). Nadto zauważyć należy, że przedmiotem przelewu wierzytelności mogą być również wierzytelności przyszłe, tj. takie, które w chwili zawarcia umowy przelewu jeszcze nie istnieją przy czym warunkiem skuteczności przelewu takiej wierzytelności jest, aby w chwili zawierania umowy była przynajmniej oznaczalna, jeśli nie jest dostatecznie oznaczona przez podanie osoby dłużnika i wierzyciela oraz stosunku prawnego, z którego dana wierzytelność powstanie w przyszłości.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że analiza treści złożonej przez stronę powodową umowy cesji wierzytelności z 22 marca 2023 roku wskazuje, że cedowana wierzytelność została oznaczona (zindywidualizowana) w sposób nie budzący wątpliwości. Wskazano, że wierzytelność (prawo do odszkodowania) obejmuje koszty naprawy uszkodzonego pojazdu w dokładnie określonej kwocie tj. 4.884,51 złotych, a szkoda, z której wierzytelność ta wynika, likwidowana jest przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W.. Powołane w odpowiedzi na pozew orzeczenia Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości nie mają zastosowania w niniejszej sprawie. Z umowy cesji wynika dokładna kwota, jakiej będzie dochodził powód od ubezpieczyciela. Poszkodowany zawierając umowę cesji miał zatem pełną świadomość co do kosztów, których będzie domagał się powód, a których to poszkodowany mógłby domagać się, gdyby sam dochodził swoich roszczeń odszkodowawczych od pozwanego ubezpieczyciela.

Reasumując powyższe rozważania, wskazać należy, że doszło do skutecznego przeniesienia na powoda wierzytelności o naprawienie szkody powstałej w ww. pojeździe.

Pozwany nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności za szkodę powstałą w pojeździe należącym do M. R. i akceptował fakt wypłacenia poszkodowanemu przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. należnego odszkodowania. W związku z tym pozwany wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 3.836,84 złotych. Nie budziło bowiem wątpliwości, że do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego u pozwanego ubezpieczyciela.

Niesporne było pomiędzy stronami również i to, że szkoda w pojeździe powoda wyraża się w kosztach jego przywrócenia do stanu poprzedniego.

Przedmiotem sporu jest natomiast kwestia wysokości szkody.

Świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego ma charakter odszkodowawczy i ta funkcja kompensacyjna determinuje podstawową treść pojęciową, zakres i poziom odszkodowania. Odpowiedzialność natomiast zakładu ubezpieczeń jest szczególną postacią odpowiedzialności cywilnej, a prawo ubezpieczeń majątkowych jest częścią prawa odszkodowawczego. Pojęcie szkody w ubezpieczeniach jest zatem takie samo jak w innych działach prawa odszkodowawczego, zasada odszkodowania nie może być bowiem traktowana w oderwaniu od ogólnych zasad odszkodowawczych, które znalazły wyraz i zostały uregulowanie w kodeksie cywilnym. Dotyczy to samych pojęć szkody i odszkodowania. Wskazać przy tym należy, że zakład ubezpieczeń obowiązany jest do naprawienia szkody tylko w formie wypłaty odpowiedniej sumy pieniężnej, nie zaś wedle wyboru poszkodowanego także przez przywrócenie stanu poprzedniego, co wyłącza stosowanie w tych okolicznościach art. 363 § 1 k.c. Niezależnie od tego, czy poszkodowany naprawił, uszkodzoną rzecz, należy mu się od zakładu ubezpieczeń odszkodowanie ustalone według zasad art. 363 § 2 k.c., w związku z art. 361 § 2 k.c., co oznacza, że jego wysokość ma odpowiadać kosztom przywrócenia rzeczy jej wartości sprzed wypadku.

Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W literaturze dominującą jest teoria adekwatnego związku przyczynowego, od której odstępstwa mogą wystąpić w warunkach opisanych w art. 361 § 2 k.c., zgodnie z którym granicach określonych w art. 361 § 1 k.c., w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Co do zasady normalny związek przyczynowy pełni zatem w prawie cywilnym funkcję przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej, a nadto wyznacza jej granice w tym sensie, że zobowiązany ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa zdarzeń, z którymi ustawa łączy jego obowiązek odszkodowawczy. Skutki zaś pozostające poza granicami adekwatnej przyczynowości nie są objęte takim obowiązkiem. Adekwatny związek przyczynowy pozwala na uznanie prawnej doniosłości tych skutków, które są dla badanego zdarzenia zwykłe (typowe, normalne), a na odrzucenie takich, które oceniamy jako niezwykłe, nietypowe, nienormalne. Następstwo zdarzenia ma zaś normalny charakter wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest następstwem danego zdarzenia lub gdy zazwyczaj, w zwykłym porządku rzeczy jest konsekwencją danego zdarzenia (por. wyrok SN z dnia 11.09.2003 r., sygn. III CKN 473/01 oraz wyrok SN z dnia 26.01.2006 r., II CK 372/05). W świetle powyższego przepisu wysokość odszkodowania ubezpieczeniowego świadczonego z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego jest zakreślona granicami odpowiedzialności cywilnej posiadacza, kierowcy samochodu. Reguła płynąca z przywołanego przepisu nakazuje także przestrzeganie zasady pełnego odszkodowania w granicach wspomnianego adekwatnego związku przyczynowego. Podstawową bowiem funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody.

Odnosząc się do żądania zwrotu kosztów naprawy pojazdu wskazać należy, że zgodnie z treścią przepisu art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z przepisu art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (...) wynika natomiast, że odszkodowanie, które zakład ubezpieczeń, w ramach odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zobowiązany jest wypłacić poszkodowanemu, ustala się w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, jeżeli są oni zobowiązani do odszkodowania za szkodę wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu. Zgodnie natomiast z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody, jeżeli taki jest wybór poszkodowanego, powinno nastąpić przez przywrócenie stanu poprzedniego. Odszkodowanie, jakie zobowiązany jest w takiej sytuacji wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Przywrócenie uszkodzonej rzeczy do stanu poprzedniego oznacza zaś doprowadzenie jej do stanu używalności i jakości w zakresie istniejącym przed wypadkiem; w razie uszkodzenia pojazdu mechanicznego chodzi o przywrócenie mu sprawności technicznej, zapewniającej bezpieczeństwo kierowcy i innych uczestników ruchu, oraz wyglądu sprzed wypadku (por. uchwałę SN z dnia 12.04.2012 r., II CZP 80/11). Przy czym jeżeli naprawy samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym dokonał sam poszkodowany, to w ramach odszkodowania z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC należy mu się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi (por. wyrok SN z dnia 11.12.1997 r., I CKN 385/97).

Na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego M. Ż. z dnia 2 listopada 2023 roku, Sąd ustalił, że na skutek kolizji z 4 maja 2021 roku pojazdu marki K. (...)’d o nr rejestracyjnym (...) doszło do częściowego uszkodzenia pojazdu. Elementami stanowiącymi o koszcie naprawy samochodu są koszty części zakwalifikowanych do wymiany oraz koszty prac: mechanicznych, blacharskich i lakierniczych koniecznych do przywrócenia stanu samochodu sprzed szkody. Sąd określił stawki za robociznę w 2021 roku dla zakładów pozaserwisowych o wysokim standardzie usprzętowania technicznego stanowiły: dla prac mechaniczno – blacharskich 1 rbg (jedna roboczogodzina) = 137,86 PLN netto bez VAT i lakierniczych 1 rbg = 146,59 PLN netto bez VAT.

W kalkulacji wykonanej przez pracownika pozwanego na kwotę 3.315,15 PLN z podatkiem VAT przyjęto stawki za robociznę tj. prace blacharskie i lakiernicze jako 51,00 PLN netto bez VAT, oraz ceny części koniecznych w naprawie według cen dostawcy, wymienionego jako Pomoc (...). Przywrócenie stanu przedmiotowego samochodu do stanu sprzed szkody z maja 2021 roku, w oparciu o tak określoną kalkulację, jest zdaniem biegłego niemożliwe. Przyjęta stawka za robociznę określona przez pozwanego odbiega od stawek stosowanych wówczas na rynku lokalnym na terenie województwa (...). Na ogólnie dostępnym rynku nieznany jest również, wskazany przez pozwaną, dostawca – dystrybutor części zamiennych.

Zgodnie z opinią biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego Koszt naprawy pojazdu poszkodowanego, z uwzględnieniem cen z maja 2021 roku, z założeniem zastosowania części określonych mianem (...), stanowiłby kwotę 4.654,92 złoty wraz z podatkiem VAT.

Zastosowanie oryginalnych części zamiennych sygnowanych logo producenta pozwoli na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody i nie spowoduje wzbogacenia powoda. Pozwany nie przytoczył żadnych twierdzeń ani nie zaoferował żadnych dowodów, które dyskwalifikowałyby powyższe ustalenia biegłego. Nadto wskazać należy, że aktualnie nie obowiązują jakiekolwiek ceny sztywne czy maksymalne za wykonanie prac tego rodzaju. Zarówno sprawca szkody jak i ubezpieczyciel nie są uprawnieni do ingerowania w to w jakim warsztacie poszkodowany dokona naprawy pojazdu i fakt, że wybrał warsztat, który stosuje ceny wyższe niż te, które ubezpieczyciel byłby skłonny zaakceptować, nie zwalnia ani sprawcy szkody ani ubezpieczyciela z obowiązku zwrotu tych kosztów, o ile były one celowe i ekonomicznie uzasadnione w celu przywrócenia stanu poprzedniego pojazdu. Poszkodowany nie jest również zobowiązany do dokonywania naprawy pojazdu w warsztacie, który oferuje najniższe ceny za tego rodzaju usługi. Stąd też koszty naprawy pojazdu, którego poszkodowany dotychczas nie naprawił, winny być ustalone przy uwzględnieniu średnich cen stosowanych przez nieautoryzowane zakłady naprawcze na terenie województwa (...). Ubezpieczyciel byłby zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania jedynie w takim zakresie, w jakim poniesione koszty naprawy pojazdu prowadziłyby do wzbogacenia poszkodowanego, jednakże ciężar wykazania tej okoliczności, tj. wzbogacenia poszkodowanego, spoczywa na pozwanym, który z faktu tego wywodzi skutki prawne. Faktu tego pozwany w toku procesu nie wykazał.

Szkoda, jaka powód poniósł na skutek kolizji z dnia 4 maja 2021 roku wynosi 4.654,92 złote brutto. Pozwany przed wytoczeniem powództwa zapłacił powodowi kwotę 3.836,84 złotych. Do zapłaty pozostała zatem z tego tytułu kwota 818,08 złotych (4.654,92 zł – 3.836,84 zł = 818,08 zł) i taka też kwota tytułem odszkodowania została na rzecz powoda od pozwanego zasądzona.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 1 wyroku zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda Przedsiębiorstwa Handlowo– Usługowego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. kwotę 818,08 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 19 czerwca 2021 roku do dnia zapłaty, w pozostałej zaś części powództwo oddalił (pkt 2 wyroku).

Roszczenie o odsetki ustawowe za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego znajduje oparcie w treści art. art. 359 § 1 k.c., art. 481 § 1 i 2 k.c. oraz art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych (…). Zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dłużnik popada w opóźnienie jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2003 r., sygn. II CK 146/02). Ubezpieczyciel, stosownie do treści przepisu art. 817 § 1 k.c., obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, a jeśli tego nie czyni, popada w opóźnienie uzasadniające naliczenie odsetek ustawowych od należnej wierzycielowi sumy. Świadczenie ubezpieczyciela ma zatem charakter terminowy, a spełnienie świadczenia w terminie późniejszym niż wynikający z art. 817 k.c. może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel wykaże istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, mimo działań podejmowanych z wymaganą od niego starannością profesjonalisty, według standardu, którego reguły wyznacza przepis art. 16 ust. 1 ustawy z 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej.

Powód domagał się w pozwie zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od żądanej kwoty od dnia 19 czerwca 2021 r. i w zakresie tej daty Sąd uznał żądanie za zasadne.

Pozwany w dniu wydania przez pozwanego decyzji o wypłacie odszkodowania z 19 maja 2021 roku znał już wszelkie okoliczności niezbędne do podjęcia decyzji w sprawie, gdyż tego dnia została wypłacona powodowi niepełna kwota odszkodowania. Zatem powód mógł zasadnie domagać się odsetek ustawowych za opóźnienie w terminie 30 dni od wydania ww. decyzji, tj. od dnia 18 czerwca 2021 roku, zaś od dnia następnego pozwany pozostaje w opóźnieniu. Pozwany nie podniósł przy tym ani nie udowodnił, aby w terminie zakreślonym przepisem art. 817 § 1 k.c., nie było możliwe wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia. Wysokość zaś szkody powstałej w pojeździe powoda została ustalona w toku niniejszego procesu tylko i wyłącznie na podstawie materiału zgormadzonego w postępowaniu likwidacyjnym, a więc na podstawie okoliczności istniejących i znanych pozwanemu w postępowaniu likwidacyjnym. Skoro zatem pozwany nie spełnił świadczenia z tytułu naprawienia szkody w pełnej wysokości do dnia 18 czerwca 2021 roku, od dnia następnego pozostaje w opóźnieniu, co uzasadnia zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od kwoty uzupełniającej odszkodowanie od dnia wskazanego w pozwie, tj. 19 czerwca 2021 roku.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez powoda oraz zawartych w aktach szkody złożonych w formie elektronicznej, jak również dokumentów złożonych przez pozwanego, co do prawdziwości i wiarygodności których Sąd nie powziął zastrzeżeń oraz w oparciu o zeznana świadka M. R., które jako korespondujące ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, Sąd uznał za w całości wiarygodne. Ustalenia natomiast co do okoliczności wymagających wiadomości specjalnych, tj. co do zakresu uszkodzeń w pojeździe na skutek kolizji z dnia 4 maja 2021 roku oraz wysokości kosztów naprawy pojazdu Sąd poczynił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej. Żadna ze stron nie podważała prawdziwości ani wartości dowodowej dokumentów zawartych w aktach sprawy i aktach szkodowych, na których biegły oparł swoje ustalenia, a i Sąd nie stwierdził okoliczności podważających ich wartość dowodową. Sąd, mając na uwadze, że opinia została sporządzona zgodnie ze zleceniem, a także, że jej treść wskazuje, że twierdzenia i wnioski biegłego znajdują oparcie w materiale dowodowym sprawy i nie stoją w sprzeczności z zasadami logiki, uznał opinię za przydatną do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 3 wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. Powód wygrał proces w 78,11 % ( 818,08 zł z 1.047,31 zł), a pozwany w 21,89 %.

Koszty poniesione przez powoda stanowiły: opłata sądowa od pozwu (100 zł), opłata skarbowa od dokumentu pełnomocnictwa (17 zł), wynagrodzenie pełnomocnika powoda - adwokata w kwocie 270 zł - § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz 500 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Łącznie dało to kwotę 887 zł.

Koszty poniesione przez pozwanego stanowiły: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego- radcy prawnego w kwocie 270 zł - § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz 500 zł tytułem uiszczonej zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego. Łącznie dało to kwotę 770 zł.

Koszty należne powodowi 78,11% z kwoty 887 zł, czyli 692,83 zł, zaś należne pozwanemu to 21,89 % z kwoty 770 zł, czyli 168,55 zł. Zatem, po wzajemnej kompensacji ww. kwot, pozwany winien więc zwrócić powodowi kwotę 524,28 zł ( 692,83 zł- 168,55 zł).

W związku z powyższym, Sąd w pkt 3 wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 524,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu Sąd przyznał powodowi odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, zgodnie z art. 98 § 1 1 k.p.c.

Na koszty sądowe w niniejszej sprawie złożyły się koszty sporządzenia opinii przez biegłego w łącznej kwocie 1.912,33 zł. Koszty te częściowo zostały pokryte z zaliczek uiszczonych przez strony w łącznej kwocie 1.000 zł – po 500 zł od każdej ze stron.

Skarb Państwa – Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie pokrył tymczasowo brakującą część kosztów sądowych (wynagrodzenie biegłego) w wysokości 912,33 zł. Na podstawie art. 113 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. w punktach 4. i 5. sentencji wyroku Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie, zgodnie z odpowiedzialnością za wynik sprawy, od powoda kwotę 199,71 zł (912,33 zł x 21,89 %), a od pozwanego kwotę 712,62 zł (912,33 zł x 78,11 %), tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioletta Rucińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Justyna Pikulik
Data wytworzenia informacji: