Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2023 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	sekretarz sądowy Justyna Zarzecka

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2023 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Gminy M. S.

przeciwko G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1)

o opróżnienie i wydanie lokalu mieszkalnego

nakazuje pozwanym G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1), aby opróżnili lokal mieszkalny nr (...), położony w S. przy ul. (...) i wydali go powódce Gminie M. S. w stanie wolnym od osób i rzeczy;

ustala, że pozwanym G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1) przysługuje uprawnienie do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

wstrzymuje wykonanie pkt I wyroku w stosunku do pozwanych G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniego D. K. (1) do czasu złożenia tym pozwanym przez Gminę M. S. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

zasądza od pozwanych G. K. i R. K. solidarnie na rzecz powódki Gminy M. S. kwotę 440 zł (czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty;

odstępuje od obciążania małoletniej N. K. i małoletniego D. K. (1) kosztami procesu.

Sygn. akt III C 174/23

UZASADNIENIE

Powódka Gmina M. S. wystąpiła z pozwem o nakazanie pozwanym G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1) opróżnienia i wydania powódce lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Jednocześnie powódka wniosła o zasądzenie od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że powódka jest właścicielem lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...). Powódka w dniu 2 lutego 2021 roku zawarła umowę najmu spornego lokalu z D. K. (2) (matką pozwanego G. K.). Pozwani wobec faktu, że nie zamieszkiwali z najemcą do chwili jego śmierci, nie wstąpili w stosunek najmu. Powódka nie zawarła nadto z pozwaną umowy najmu na mocy postanowień aktów prawa miejscowego, wobec czego pozwani zajmują lokal bezumownie. Pozwani, mimo wezwania do wydania lokalu właścicielowi, nie uczynili tego i jednocześnie wykraczają przeciwko porządkowi domowemu.

Pozwany G. K. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w odpowiedzi na pozew z dnia 17 kwietnia 2023 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego G. K. kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

Pozwany zaprzeczył twierdzeniom powoda co do niewstąpienia w stosunek najmu lokalu przy ul. (...) w S. i niezamieszkiwania tegoż lokalu. Zaprzeczył również, jakoby miał wykraczać przeciwko porządkowi domowemu. Pozwany G. K. wskazał, że po śmierci matki, na podstawie art. 691 § 1 i 2 k.c. wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S.. Podniósł, że przed śmiercią matki zamieszkiwał ww. lokal, gdyż sprawował opiekę nad D. K. (2).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 2 lutego 2021 r. pomiędzy Gminą M. S. – Zarządem (...) a D. K. (2) została zawarta umowa najmu lokalu położonego w S. przy ulicy (...).

D. K. (2) (obecnie nieżyjąca) była matką pozwanego G. K.. Zgodnie z treścią §2 umowy najmu lokalu mieszkalnego wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy do używania lokal określony w §1, tj. lokal przy ul. ulicy (...) w S., z przeznaczeniem do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych najemcy oraz następujących osób uprawnionych do korzystania z tego lokalu: G. K. – syn. W świetle postanowień umowy najmu z dnia 2 lutego 2021 r. najemca zobowiązany jest w ciągu 3 dni roboczych zawiadomić na piśmie wynajmującego o każdej zmianie dotyczącej ilości osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.

Niesporne, a nadto:

- umowa najmu z 2 lutego 2023 r., k. 6,

- wydruk z bazy rejestru mieszkańców, k. 10,

Matka pozwanego G. D. K. zmarła, a w spornym lokalu aktualnie zamieszkuje jej syn – G. K. wraz z żoną R. K. oraz ich małoletnie dzieci – N. K. i D. K. (1). Małoletnia N. K. ma obecnie 13 lat, a małoletni D. K. (1) 7 lat. G. K. okresowo zamieszkiwał w lokalu przy ul. (...) w S. ze względu na to, że jego matka wymagała opieki osób trzecich. Najemczyni D. K. (2) zmagała się z chorobą alkoholową, co stwarzało zagrażanie zarówno dla życia i zdrowia jej, jak i sąsiadów zamieszkujących w budynku przy ul. (...) w S.. D. K. (2) potrafiła m.in. zostawić włączoną kuchenkę i doprowadzić do spalenia garnków. Choroba alkoholowa i zachowanie D. K. (2) zmusiły żonę G. K. pozwaną R. K. do opuszczenia przedmiotowego lokalu wraz z dziećmi- małoletnimi pozwanymi N. K. i D. K. (1). W okresie 2018- 2019 r. R. K. wraz z małoletnimi pozwanymi zamieszkiwała w wynajętym lokalu w P., zaś jej mąż pozwany G. K. przebywał zarówno w wynajętym mieszkaniu w P., jak i w lokalu przy ul. (...) w S., opiekując się matką D. K. (2).

Przed śmiercią D. K. (2), R. K. wraz z dziećmi wróciła do lokalu przy ul. (...) w S., gdyż nie było ich stać na dalsze utrzymywanie dwóch mieszkań.

Dowód:

- baza rejestru mieszkańców, k. 11 i 11v,

- protokół z kontroli meldunkowej z dnia 18 kwietnia 2023 r., k. 64,

- przesłuchanie pozwanego G. K., k. 75,

- przesłuchanie pozwanej R. K., k. 75.

Pozwany G. K. złożył wniosek o regulację stanu prawnego lokalu przy ul. (...) w S..

Pismem z dnia 7 grudnia 2022 r. Zarząd (...) poinformował G. K., że zakończono postępowanie wyjaśniające w sprawie o ustalenia wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego w S. przy ul. (...) po zgonie najemcy Pani D. K. (2). W wyniku tego postępowania ustalono, że nikt nie wstąpił w stosunek najmu przedmiotowego lokalu w oparciu o przepis art. 691 § 1 i 2 k.c., z uwagi na to, że G. K. nie zamieszkiwał wspólnie ze swoją matką do chwili jej śmierci, a potrzeby mieszkaniowe zapewnia w innym miejscu. W związku z powyższym, zobowiązano pozwanego G. K. do przekazania lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S. w stanie wolnym od osób i rzeczy do Zarządu (...) przy ul. (...) w S., czego G. K. do chwili obecnej nie uczynił.

Dowód:

- pismo z dnia 07 grudnia 2022 r., k. 19,

- protokół z kontroli meldunkowej z dnia 18 kwietnia 2023 r., k. 64.

W lokalu nr (...) przy ul. (...) przez dłuższy okres były otwarte okna, na co skarżyli się sąsiedzi, gdyż prowadziło to do wychłodzenia innych lokali. O powyższym fakcie sąsiedzi zawiadomili Zarząd (...) w S.. Pracownik Zarządu (...) w S. M. B. (1) kontaktowała się z pozwanym G. K. telefonicznie, prosząc, by zamknął okna, a on odmówił, gdyż uznał, że może wietrzyć w swoim mieszkaniu. 24 listopada 2021 r. w drzwiach lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w S. znaleziono pochodzącą z października 2021 r. kartkę z prośbą o kontakt w sprawie stanu liczników. Wówczas klamka drzwi wejściowym do lokalu mieszkalnego była zakurzona.

Dowód:

-zeznania świadka M. B. (1), k. 74.

- zeznania świadka A. K., k. 75.

Sąsiad D. A. K., mieszkający w budynku przy ul. (...) w S. na tym samym piętrze, co rodzina K., kojarzy G. K., z którym raz czy dwa rozmawiał, a widział dwa, trzy razy. Pozwanej R. K. A. K. nigdy nie widział.

A. K. czasami pomagał D. K. (2), przynosił zakupy albo robił coś z telewizorem lub prądem. Wówczas w mieszkaniu D. K. (2) nie było żadnej innej osoby poza nią.

Dowód:

- zeznania świadka A. K., k. 75.

F. C., który zamieszkuje w S. przy ul. (...) składając wyjaśnienia w postępowaniu toczącym się na skutek wniosku pozwanego o uregulowanie stanu prawnego lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) oświadczył, że nigdy nie widział synów D. K. (2), która mieszkała sama. Wskazał też, że pozostawiona przez inkasenta w drzwiach lokalu przy ul. (...) w S. kartka znajdowała się tam przez ok. 3 tygodnie i nikt się nie pojawił.

Dowód:

- protokół z wyjaśnień świadka F. C. z dnia 28 listopada 2022 r., k. 80.

G. K. i R. K. wraz z dziećmi- małoletnią N. K. i małoletnim D. K. (1) obecnie zamieszkują w lokalu przy ul. (...) w S. i chcą nadal zajmować ten lokal. W mieszkaniu został przeprowadzony także remont, który trwa nadal. Opłaty za mieszkanie, w tym czynsz, są uiszczane przez G. K..

Pozwany G. K., który pracuje jako kierowca, zarabia 5.000 zł. Pozwana R. K. pracuje jako kosmetyczka w Niemczech, zarabia 500 euro.

Pozwani nie dysponują uprawnieniem do zamieszkiwania w innym, niż przedmiotowy lokal mieszkalny.

Dowód:

- przesłuchanie pozwanego G. K., k. 75,

- przesłuchanie pozwanej R. K., k. 75,

- potwierdzenia transakcji, k. 67-72.

Nikt z pozwanych nie jest ubezwłasnowolniony. Pozwani nie korzystają ze wsparcia opieki społecznej. Pozwany G. K. choruje, nie chciał wskazać na jakiego rodzaju schorzenie.

Niesporne, a nadto:

- przesłuchanie pozwanego G. K., k. 75,

- przesłuchanie pozwanej R. K., k. 75,

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo o opróżnienie i wydanie lokalu okazało się zasadne.

W przedmiotowej sprawie powódka Gmina M. S. domagała się nakazania pozwanym G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1) opróżnienia i wydania powódce lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ulicy (...) w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Określone przez stronę powodową w punkcie I petitum pozwu żądanie i przytoczone na jego uzasadnienie okoliczności faktyczne wskazują, że żądanie pozwu znajduje oparcie w uregulowaniach art. 222 § 1 k.c. Przewidziane w powołanym przepisie roszczenie windykacyjne jest roszczeniem właściciela o wydanie rzeczy, która znajduje się we władaniu innej osoby. Przepis ten stanowi, że właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba, że osobie tej przysługują skuteczne względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą. Uprawnienia takie mogą mieć swoje źródło w umowie najmu lub innym stosunku prawnym uprawniającym do zajmowania lokalu. Do uwzględnienia powództwa konieczne jest stwierdzenie istnienia przesłanek pozytywnych w postaci uprawnień właścicielskich powoda oraz władania jego lokalem przez pozwanych, a także braku przesłanki negatywnej, jaką jest istnienie po stronie pozwanych skutecznych względem właściciela uprawnień do władania rzeczą.

Na gruncie powołanego wyżej art. 222 § 1 k.c., dla uznania skuteczności roszczenia wydobywczego powódki koniecznym było ustalenie w pierwszej kolejności, że przysługuje jej prawo własności lokalu, po drugie stwierdzenie, że lokal ten pozostaje w faktycznym władaniu pozwanych i po trzecie wreszcie, że pozwanym nie przysługuje skuteczne względem powódki uprawnienie do władania rzeczą.

W niniejszej sprawie pozwani nie kwestionowali, że powódka Gmina M. S. jest właścicielem lokalu położonego w S. przy ul. (...) w S., którego najemcą była D. K. (2) – matka pozwanego.

W toku niniejszego procesu było kwestionowane zamieszkiwanie w przedmiotowym lokalu przez pozwanych G. K., R. K., małoletnią N. K. i małoletniego D. K. (1).

Na moment orzekania w sprawie spełniona była także przesłanka braku po stronie pozwanych skutecznego względem powódki uprawnienie do władania lokalem mieszkalnym położonym w S. przy ul. (...).

Mimo bowiem zainicjowanego przez pozwanego G. K. postępowania wyjaśniającego w sprawie ustalenia wstąpienia w stosunek najmu po zmarłej najemczyni D. K. (2), powódka ustaliła, że nikt nie wstąpił w stosunek najmu po zmarłej najemczyni.

Nikt z pozwanych nie zainicjował także postępowania o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu lokalu, którego wydania domaga się powódka w przedmiotowym procesie.

Zgodnie z treścią art. 691 § 1 k.c., w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą. Osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. Natomiast art. 691 § 2 i 3 stanowią, że osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci. W razie braku osób wymienionych w § 1 stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.

Pozwani w stosunek najmu po zmarłej najemczyni D. K. (2) nie wstąpili.

W związku z powyższym stwierdzić należało, że nie było w sprawie żadnych wątpliwości, że pozwanym nie przysługuje żadne skuteczne wobec właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Pozwani nie wykazali, aby przysługiwał im jakikolwiek tytuł prawny do władania nieruchomością. Natomiast z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika, że brak jest podstaw do uznania, że G. K. zamieszkiwał z D. K. (2) stale aż do chwili jej śmierci. Sąsiedzi zamieszkujący na tym samym piętrze co zmarła najemczyni pozwanego G. K. widywali sporadycznie, zaś pozwanej R. K. wcale. Pomagający czasami D. K. (2) sąsiad A. K. zeznał, że nigdy nie zastał w lokalu przy ul. (...) w S. nikogo poza najemczynią.

Sąsiad F. C., który zamieszkuje w S. przy ul. (...) składając wyjaśnienia w postępowaniu toczącym się na skutek wniosku pozwanego o uregulowanie stanu prawnego lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) oświadczył, że nigdy nie widział synów D. K. (2), która mieszkała sama. Wskazał też, że pozostawiona przez inkasenta w drzwiach lokalu przy ul. (...) w S. kartka znajdowała się tam przez ok. 3 tygodnie i nikt się nie pojawił.

Oczywistym jest, że zarówno mieszkańcy budynku przy ul. (...) w S., jak i pozwani, mają swoje sprawy, są aktywni zawodowo, nie interesują się życiem innych, lecz doświadczenie życiowe wskazuje, że mimo wszystko, zamieszkując w budynku wielorodzinnym, nawet rzadko, ale sąsiadków się widuje, spotyka na klatce schodowej czy podwórku.

W odmiennej sytuacji ( takiej, jak w okolicznościach faktycznych sprawy, gdzie nikt z sąsiadków pozwanych często nie widywał, sąsiedzi byli przekonani, że D. K. (2) zamieszkuje sama. Utwierdził ich w tym przekonaniu fakt pozostawienia korespondencji w drzwiach mieszkania przez długi okres czasu czy też zakurzona klamka, na które to okoliczności wskazała pracownik (...) M. B. (2) i sąsiad A. K..

Powyższe wskazuje także na to, że być może pozwany G. K. do śmierci opiekował się zmarłą najemczynią D. K. (2), lecz rzeczywiście jego miejsce zamieszkania było tam, gdzie jego wspólne gospodarstwo domowe z małżonką i dziećmi, którzy wówczas przebywali w wynajmowanym mieszkaniu w P.. Za „stałe zamieszkiwanie z najemcą w lokalu do chwili jego śmierci” w rozumieniu art.691 k.c. nie można uznać doraźnych odwiedzin u zmarłej najemczyni, które z pewnością miały miejsce.

Reasumując, w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy, gdzie pozwani nie dysponowali skutecznym wobec powódki uprawnieniem do władania przedmiotowym, lokalem, powódka mogła się zatem skutecznie domagać od pozwanych opróżnienia lokalu mieszkalnego oznaczonego nr (...) położonego w S. przy ul. (...) i wydania go w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Mając powyższe na względzie Sąd uwzględnił kierowane wobec pozwanych powództwo o wydanie, o czym orzekł w punkcie I wyroku, tj. nakazał pozwanym G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniemu D. K. (1), aby opróżnili lokal mieszkalny oznaczony nr (...), położony w S. przy ul. (...) i wydali go powódce Gminie M. S. w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu albo braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

Ust. 3 i 4 ww. ustawy stanowią, że Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w ust. 1, biorąc pod uwagę dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególną sytuację materialną i rodzinną. Sąd nie może orzec o braku uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wobec:

1) kobiety w ciąży,

2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 426) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej,

3) obłożnie chorego,

4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,

5) osoby posiadającej status bezrobotnego,

6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały

- chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Z kolei ust 6 ww. ustawy wskazuje, że orzekając o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu.

W ww. art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów zawarto enumeratywny katalog przypadków, gdy sąd z urzędu jest zobowiązany do orzeczenia o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego. Katalog osób objętych tą szczególną ochroną pozostał bez zmian. Jednocześnie zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem przepisu sąd bada sytuację materialną w przypadku orzekania o uprawnieniu do najmu socjalnego lokalu wobec: kobiet w ciąży, małoletnich, niepełnosprawnych lub ubezwłasnowolnionych oraz sprawujących nad takimi osobami opiekę i wspólnie z nimi zamieszkujących, jak również obłożnie chorych, emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osób posiadających status bezrobotnego i osób spełniających przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały.

Oznacza to, że wyżej wymienione osoby uzyskają orzeczenie o uprawnieniu do najmu socjalnego lokalu, chyba że mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie.

Należy zauważyć, że przesłanka „chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany” budziła poważne wątpliwości interpretacyjne. Część sądów interpretowała tę regulację zwężająco (możliwość zamieszkania w innym lokalu oznacza, że dana osoba posiada tytuł prawny do innego lokalu), część zaś szeroko (możliwość zamieszkania w innym lokalu oznacza, że dana osoba posiada na tyle wysokie dochody/majątek, że może we własnym zakresie zaspokoić potrzeby mieszkaniowe, np. wynajmując inny lokal na rynku).

Nowe brzmienie przepisu poprzez uzupełnienie obowiązującej regulacji o wskazanie na sytuację materialną pozwalającą na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie ma jednoznacznie rozstrzygać, że zarówno posiadanie tytułu prawnego do innego lokalu, jak i dobra sytuacja materialna, np. umożliwiająca wynajęcie lub nabycie innego lokalu, pozwalają na nieprzyznanie przez sąd prawa do najmu socjalnego także wobec osób wskazanych w art. 14 ust. 4 (kobiety w ciąży, małoletnich, osoby posiadające status bezrobotnego itp.).

Zmiana ta ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której osoby stosunkowo zamożne uzyskują prawo do najmu socjalnego lokalu tylko z uwagi na przynależność do jednej ze wskazanych w przepisie kategorii osób, blokując tym samym możliwość przyznania tego uprawnienia osobom w rzeczywistości tego potrzebującym .

Ochrona przed eksmisją, a w konsekwencji przed usunięciem osoby zajmującej lokal albo pomieszczenie na tzw. bruk, realizowana jest w drodze przyznania materialnoprawnego uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego. Ustawa zakłada możliwość przyznania prawa do zawarcia umowy najmu socjalnego na podstawie klauzuli generalnej wymienionej w art. 14 ust. 3 ww. ustawy, czyli w oparciu o badanie przez sąd z urzędu sytuacji rodzinnej i materialnej lokatora. W art. 14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów, ustawa wskazuje natomiast katalog osób, w stosunku do których przyznanie prawa do najmu socjalnego jest dla sądu co do zasady obligatoryjne, co oznacza, że w przypadku tych osób sąd dotychczas nie badał sytuacji majątkowej i rodzinnej, ponieważ wystarczyło stwierdzenie, że osoby te zaliczają się do grupy osób uprawnionych wskazanych w art. 14 ust. 4 ww. ustawy.

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, pozwanym przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego. Z uwagi na to, że pozwanymi w niniejszym procesie są także dzieci, to przyznanie pozwanym lokalu socjalnego jawi się jako usprawiedliwione w świetle zasad współżycia społecznego.

Sąd, badając z urzędu, czy zachodzą przesłanki zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, orzeka o uprawnieniu osób, o których mowa w art. 14 ust 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 725),

Wobec tego, że N. K. i D. K. (1) są osobami małoletnimi, a G. K. i R. K. wspólnie sprawują nad nimi opiekę, to należało orzec o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego dla wszystkich pozwanych, co też Sąd uczynił w pkt 2 wyroku.

W toku sprawy ustalono, że obecnie pozwani zamieszkują przy ul. (...) w S.. Podkreślić należy, że na chwilę obecną osoby te nie mogą zamieszkiwać w innym lokalu niż dotychczas używany, gdyż takim lokalem nie dysponują. Co prawda sytuacja materialna pozwanych nie należy do drastycznie ciężkich, dysponują oni bowiem kwotą ok. 8.000 zł na gospodarstwo domowe ( 5.000 zł- zarobki pozwanej, ok.2000 zł- zarobki pozwanej, 1.000 zł- „500+” na dwoje dzieci), jednakże biorąc pod uwagę inflację, obecne stawki czynszu najmu na wolnym rynku, oraz pozostałe niezbędne koszty utrzymania 4- osobowej rodziny, jest wysoce prawdopodobnym, że wynajęcia mieszkania mogłoby dla rodziny K. okazać nierealne i niemożliwe.

Eksmisja bez lokalu socjalnego być może znalazłaby odzwierciedlenie w obecnym stanie prawnym, ze względu na cytowany wyżej przepis art.14 ust. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów „chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie”, nie mniej jednak pozostawały w sprzeczności z sumieniem Przewodniczącej składu sędziowskiego, baczącej na zawarte w art. 66 Ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych słowa przysięgi składanej przy objęciu stanowiska sędziego, w której każdy sędzia ślubował „stać na straży prawa, obowiązki sędziego wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać zgodnie z przepisami prawa, bezstronnie według mego sumienia”.

Orzekając o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, sąd nakazuje wstrzymanie wykonania opróżnienia lokalu do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, co wynika z art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, dlatego też sąd orzekł tak jak w pkt III wyroku, wstrzymując wykonanie pkt I wyroku w stosunku do pozwanych G. K., R. K., małoletniej N. K. i małoletniego D. K. (1) do czasu złożenia tym pozwanym przez Gminę M. S. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego;

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z wymienionych wyżej dokumentów, których autentyczność nie była w toku procesu kwestionowana przez strony, nie budziła również wątpliwości Sądu.

Dowód z przesłuchania pozwanej R. K. i pozwanego G. K., a także z przesłuchania świadków M. B. (2) i A. K., jako korespondujący zarówno wzajemnie ze sobą, jak i pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie, został przez Sąd uznany za wiarygodny, za wyjątkiem twierdzeń pozwanego, że w lokalu przy ul. (...) w S. stale zamieszkiwał, w tym bowiem zakresie zeznania pozwanego nie znalazły oparcia w żadnym innym z dowodów zgromadzonych w sprawie (nawet pozwana R. K. zeznała, że „mąż zamieszkiwał na dwa domy”- czyli nie stale w przedmiotowym lokalu).

Zgodnie zaś z treścią art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Orzeczenie o kosztach procesu zawarte w pkt III wyroku Sąd oparł na przepisach art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania i mając na względnie fakt, że pozwani przegrali proces w całości, Sąd w całości obciążył pozwanych G. K. i R. K. solidarnie kosztami tego postępowania.

Na koszty postępowania poniesione w niniejszej sprawie przez wygrywającą proces powódkę Gminę M. S. złożyła się uiszczona przez powódkę opłata sądowa od pozwu w kwocie 200 zł ( obliczona na podstawie art.27 pkt 11 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2005 r., Nr 167, poz. 1398 ze zm.) oraz wynagrodzenie jej pełnomocnika- radcy prawnego w kwocie 240 zł obliczone ma podstawie § 7 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 poz. 1804 z późn. zm.)

W związku z powyższym, Sąd w punkcie 3 wyroku od zasądził od pozwanych G. K. i R. K. solidarnie na rzecz powódki Gminy M. S. kwotę 440 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 98 k.p.c., w myśl którego, od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty ( art. 98 § 11 k.p.c.).

Natomiast w punkcie IV wyroku Sąd odstąpił od obciążania pozwanej małoletnich pozwanych N. K. i małoletniego D. K. (1) kosztami procesu.

Zgodnie z treścią art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. W zakresie orzekania o kosztach procesu obowiązuje zasada odpowiedzialności za wynik postępowania i zwrotu kosztów celowych wyrażona w art. 98 § 1 k.p.c. , zgodnie z treścią którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zasada ta doznaje jednakże wyjątków mających na celu zapewnienie sądom możliwości dostosowania orzeczenia w przedmiocie kosztów procesu do zaistniałych w sprawie szczególnych okoliczności, w których orzeczenie w tym przedmiocie zgodnie z zasadami ogólnymi stałoby w sprzeczności z zasadami słuszności. Do takich wyjątkowych przepisów należy art. 102 k.p.c., zgodnie z treścią którego w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten nie wskazuje wprost przesłanek, jakimi winien kierować się Sąd, orzekając w myśl dyspozycji tego przepisu. Jednakże, jako stanowiący wyjątek od ogólnej zasady, nie może być interpretowany rozszerzająco. Do kręgu okoliczności branych pod uwagę przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowanie tego przepisu należą zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i będące „na zewnątrz” procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej strony. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego.

Oczywistym jest, że małoletni pozwani, jako osoby nie zarabiające, pozostające na utrzymaniu rodziców i nie posiadające żadnego majątku, nie są w stanie uiścić kosztów procesu.