Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka akcyjna w G. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 527,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 listopada 2017 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Z uzasadnienia i załączników do pozwu wynika, że dochodzona pozwem kwota stanowi należne wynagrodzenie za wynajęcie samochodu P. N., którego to pojazd O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został uszkodzony w dniu 25 lutego 2017 przez sprawcę ubezpieczonego u pozwanego. Powód dochodzi od pozwanego należności w związku z najmem pojazdu zastępczego od dnia 5 do 7 czerwca 2017 r., tj. za okres 3 dni najmu za kwotę 273 zł netto, czyli łącznie za 819 zł netto – 1007,37 zł brutto, kiedy to pozwany uznając okres 3 dni najmu zapłacił jednak tylko kwotę 479,70 zł odszkodowania, obniżając stawkę najmu do kwoty 159,90 zł brutto za dzień. Powód podkreślił, że poszkodowany ma prawo wyboru dowolnej wypożyczalni i nie musi korzystać z oferty najtańszej. Wskazał też, że pozwany nie przedstawił poszkodowanemu jakiejkolwiek oferty najmu pojazdu zastępczego w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, a informacje o warunkach najmu pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu uszkodzonego oraz maksymalnie dopuszczalnych kosztach, jakie poszkodowany może ponieść nie znajdują odzwierciedlenia w przepisach obowiązującego prawa.

Dnia 14 września 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powoda.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana wskazała na obowiązek poszkodowanego minimalizacji szkody, którego pełnomocnik (powód) został telefonicznie, a potem mailowo poinformowany o możliwości zapewnienia przez pozwanego – na koszt tegoż pozwanego, na czas naprawy jego pojazdu samochodu zastępczego i konieczności skontaktowania się z ubezpieczycielem w przypadku chęci wynajęcia takiego pojazdu.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 25 lutego 2017 roku doszło do kolizji w wyniku, której uszkodzony został samochód O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do P. N.. Samochód po kolizji nie nadawał się do eksploatacji i wymagał naprawy w serwisie naprawczym. Sprawca kolizji był ubezpieczony u pozwanego.

Bezsporne.

Poszkodowany telefonicznie zgłosił szkodę pozwanemu. Przy zgłoszeniu szkody operator pozwanego zapytał czy na czas naprawy poszkodowany będzie potrzebował pojazdu zastępczego. Operator pozwanego wskazał, że z tytułu OC sprawcy przysługuje mu taki pojazd bezpłatnie i pozwany może taki pojazd mu zorganizować, wystarczy się wtedy skontaktować. Następnie pozwana 27 lutego 2017 roku przesłała na skrzynkę mailową poszkodowanego P. N. o adresie (...) propozycję zorganizowania najmu pojazdu zastępczego – w ciągu 24 godzin od zgłoszenia, gdzie całość kosztu związanego z wynajmem pojazdu zastępczego pokrywa (...). Wskazano też w tej korespondencji akceptowalne przez ubezpieczyciela stawki najmu pojazdu zastępczego w przypadku wynajmu z innej firmy, gdzie dla pojazdu O. (...) była to kwota 130 zł netto za każdy dzień.

Dowód:

- rozmowa telefoniczna zapisana na płycie k. 85,

- potwierdzenie z systemu teleinformatycznego pozwanego k.79-80,

- wiadomość e-mail pozwanego k. 87-84,

- zeznania świadka P. N. k.123,

Poszkodowany potrzebował na czas naprawy auta zastępczego, jednak nie skorzystał z możliwości załatwienia pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela, albowiem taką propozycję otrzymał w zakładzie naprawczym, przy jednoczesnym zapewnieniu że nie poniesie on z tego tytułu żadnych kosztów. Naprawa została przeprowadzona w okresie od 5 do 7 czerwca 2017 roku. W dniu 5 czerwca 2017 r. P. N. zawarł z (...) (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę najmu auta zastępczego – H. (...) o nr rej. o nr rej. (...). Stawka najmu została w umowie określona na 273 zł netto za każdy dzień. W umowie nie zostało wpisane czy poszkodowanemu Towarzystwo (...) proponowało pojazd zastępczy. Jednocześnie w dniu 5 czerwca 2017 roku P. N. jako cedent zawarł z (...) spółką z ograniczona odpowiedzialnością w W. jako cesjonariuszem umowę cesji wierzytelności – prawa do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego wynajętego z (...) (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W., przysługującą cedentowi w związku ze szkodą z dnia 25 lutego 2017 r. nr (...). Po zwrocie samochodu zastępczego (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystawiła P. N. fakturę nr (...) na kwotę 1007,37 zł brutto (819 zł netto) tytułem „ (...) wynajem samochodu zastępczego H. (...) w dn. 05.06.2017-07.06.2017 (3 dni) w związku ze szkodą nr (...), za którą odpowiedzialność ponosi (...) SA.”.

Dowód:

-

protokół naprawy k. 31,

-

kalkulacja naprawy k. 32-35,

-

umowa najmu k. 36,

-

(...) k. 36 a,

-

oświadczenie najemcy k.41,

-

umowa cesji k. 37,

-

protokół zdawczo odbiorczy k. 40,

-

faktura k. 39,

Pismem 20 października 2017 r. (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 1007,37 zł. Decyzją z dnia 3 listopada 2017 r. pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 479,70 zł – w całości uznając okres najmu, a w zakresie stawek uznając ją w kwocie 130 zł brutto za dzień najmu – wskazując, że taka stawka wynika ze stawek wynajmu pojazdu zastępczego oferowanych przez firmę współpracującą z pozwanym. Odszkodowanie to zostało wypłacone (...) (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w dniu 14 listopada 2017 r.

Dowód:

-

wiadomość elektroniczna k. 42,

-

pismo z 13.06.2017 roku k. 47,

-

decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 44-45,

-

potwierdzenie operacji k. 46,

-

cenniki k. 47-48,

W dniu 30 kwietnia 2018 r. (...) (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. zawarła z (...) spółka akcyjna w G. umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której sprzedała powodowi m.in. wierzytelność z faktury (...) w kwocie 527,67 zł. Pismem z dnia 10 maja 2018 r. cedent poinformował pozwanego o ww. umowie. Pismem z dnia 25 maja 2018 roku powód poinformował pozwanego o umowie cesji wierzytelności i wezwał pozwanego do zapłaty wszystkich wierzytelności.

Dowód:

-

umowa sprzedaży wierzytelności k.7-12,

-

zawiadomienie o cesji k. 18-19,

-

pełnomocnictwa z listą wierzytelności k. 20-22,

-

odpis z KRS (...) sp.zo.o. k.23-27,

-

wezwanie do zapłaty k. 14-16 wraz z potwierdzeniem odbioru k.17,

-

wiadomość elektroniczna k. 13,

Sąd zważył, co następuje.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda podlegało oddaleniu.

Stan faktyczny albo był bezsporny – w zakresie dat poszczególnych czynności przy likwidacji szkody, faktu najmu pojazdu zastępczego, okresu najmu, albo Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów i przede dowodu z zapisu rozmowy telefonicznej. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji z dnia nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności i wypłaciła w części odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego. Nie budziło wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę O.C. w pozwanej spółce.

Legitymacja procesowa czynna powoda wynika, poza wskazanymi powyżej przepisami, ponadto z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powoda.

Spór będący przedmiotem niniejszego postępowania rozgrywał się na płaszczyźnie ustalenia rozmiaru i wysokości szkody poniesionej w związku z zaistniałą kolizją, a w konsekwencji, co do wysokości należnego odszkodowania związanego z kosztami wynajęcia pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie sam fakt konieczności najmu pojazdu zastępczego był niekwestionowany. Tak samo niesporny był okres najmu tj. 3 dni. Sporna była stawka najmu, czyli wysokość szkody.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Jednakowoż istnieje też obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Nie ma w tym zakresie więc racji powód, którego twierdzenia można sprawdzić do żądania akceptacji każdej stawki najmu. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej. Uznając, że sam fakt poszkodowania i koniczność aktywności poszkodowanego w zakresie likwidacji szkody jest sam w sobie na tyle obciążający i absorbujący, pierwszeństwo przyznać należy zapewnieniu poszkodowanemu komfortu, a nawet poczucia bezpieczeństwa i profesjonalnego wsparcia. Nie jest więc tak że zawsze najtańsza oferta będzie najkorzystniejsza. Ubezpieczyciele także wyciągają wnioski z orzecznictwa Sądów i zauważalna stała się tendencja organizowania przez nich najmu pojazdu zastępczego. Sąd na podstawie podobnych spraw dostrzega, że zdarzają się sytuacje że propozycja najmu jest tak zawoalowana, że niedostrzegalna w natłoku informacji, bywa że jest iluzoryczna, a eksponowany koszt najmu nie zawiera w sobie wszystkich istotnych dla poszkodowanego elementów lub wiąże się z różnymi niedogodnościami (w jednej ze spraw dostępny dla poszkodowanego w S. pojazd zastępczy znajdował się w G.), tyle że nie ma podstaw z góry zakładania takiej sytuacji. Zauważyć też należy fakt, że to ubezpieczyciel sprawcy finansuje najem pojazdu zastępczego i musi mieć on zagwarantowany wpływ na ten najem. W przeciwnym wypadku doszłoby do sytuacji, gdzie firmy zajmujące się wynajmem pojazdów zastępczych i które zapewniają poszkodowanego o bezpłatności ich usług, same dyktują jaka stawka jest dla nich odpowiednia.

Należy też podkreślić, że kwestia określenia czy faktycznie oferta najmu złożona przez ubezpieczyciela jest niekorzystna, nie może być oderwana od sytuacji poszkodowanego, okoliczności w jakich on korzystał ze swojego pojazdu oraz również z faktu że dochodzi do najmu pojazdu zastępczego, co może z natury determinować pewne ograniczenia.

W rozpoznawanej sprawie poszkodowany otrzymał informację o możliwości zorganizowania przez ubezpieczyciela sprawcy najmu pojazdu zastępczego. Podkreślona została w tej informacji bezpłatność takiego najmu, czyli kwestia najistotniejsza dla poszkodowanego. Informację taką poszkodowany otrzymał najpierw w trakcie rozmowy telefonicznej podczas zgłaszania szkody, a następnie w wiadomości mailowej zawierającej propozycje najmu. Poszkodowany z oferty nie skorzystał, albowiem serwis naprawczy także zaproponował mu auto zastępcze i zapewnił o tym, że nie poniesie on żadnych kosztów z tym związanych. Poszkodowany w tej sytuacji w ogóle nie zwracał uwagi na stawki najmu. Nie zastanawiał się wtedy nad wysokością stawki najmu pojazdu zastępczego i czy ta oferowana przez ubezpieczyciela jest niższa od tej proponowanej przez serwis.

W tym układzie procesowym na powodzie spoczywa obowiązek uzasadnienia z jakich powodów poszkodowany nie skorzystał z przedstawionej mu oferty.

Materiał dowodowy wskazuje, że w chwili wystawienia faktury spółka (...) rent a car wystawiła ją faktycznie dla siebie, ponieważ miało to miejsce już po zawarciu umowy cesji wierzytelności. Zawarcie tej umowy było równoległe z zawarciem umowy najmu, stąd pewnym jest że poszkodowany był zapewniony o tzw. bezgotówkowym najmie, pokrywanym z ubezpieczenia sprawcy. Powoduje to całkowitą arbitralność wynajmującego w określeniu dobowej stawki najmu. W tym kontekście pamiętać należy, że to pozwany finansuje ów najem, poszkodowany ma obowiązek minimalizacji szkody, co oznacza obowiązek chociażby weryfikacji przedstawionej mu możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego. W tej sprawie poszkodowany sam przyznał, że nie zadzwonił do ubezpieczyciela sprawcy, ponieważ w serwisie naprawczym otrzymał także możliwość najmu, przy zapewnieniu jego nieodpłatności. Sąd uznał w tej sytuacji, że poszkodowany przyczynił się do zwiększenia szkody, albowiem gdyby poszkodowany ofertę pozwanego przyjął, szkoda byłaby mniejsza.

W rozpoznawanej sprawie poszkodowany otrzymał informację o możliwości zorganizowania przez ubezpieczyciela sprawcy najmu pojazdu zastępczego (k. 81). Podkreślona została w tej informacji okoliczność pokrycia przez (...) całości kosztu związanego z takim wynajmem, czyli kwestia najistotniejsza dla poszkodowanego. Tym samym poszkodowany dostał informację o możliwości zorganizowania bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego, miał też wiedzę jak z tej możliwości skorzystać. Skuteczność takiego złożenia oferty zorganizowania najmu potwierdził Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie VIII Ga 525/18. Odnosząc się do materiału dowodowego to faktycznie wartość dowodowa zrzutów ekranu (k. 79 i 80) jako dowodu przesłania poszkodowanemu oferty zorganizowania wynajmu jest znikoma, tyle że okoliczność otrzymania maila z taką propozycją potwierdził sam poszkodowany w swoich zeznaniach. Niezrozumiały jest też zarzut powoda, że pozwany nie udowodnił że dysponował pojazdem, który mógłby poszkodowanemu udostępnić. Pozwany wskazuje na możliwość zorganizowania najmu, a nie posiadania pojazdu zastępczego, co jest zrozumiałe w sytuacji powszechnej praktyki ubezpieczycieli zawierania umów z podmiotami profesjonalnie zajmującymi się najmem pojazdu w przedmiocie obsługi poszkodowanych. W wiadomości określającej możliwość zorganizowania najmu wskazany został czas do 24 godzin na udostępnienie pojazdu zastępczego, co w ocenie Sądu jest akceptowalne, zwłaszcza że kolizja miała miejsce w dniu 25 lutego 2017 roku a najem miał miejsce od 5 czerwca 2017 roku. Poszkodowany miał zatem wystarczający czas na skontaktowanie się w tej sprawie z ubezpieczycielem sprawcy. Wreszcie jeśli powód twierdzi, że pozwany nie miał możliwości zorganizowania najmu, to na powodzie spoczywa ciężar wykazania takiej okoliczności i żaden dowód na taką okoliczność nie został zaoferowany.

Mając powyższe na uwadze, w świetle niewykazania przez stronę powodową przyczyn nieskorzystania przez poszkodowanego z oferty najmu pojazdu zastępczego zorganizowanego przez pozwaną a także wobec niewykazania zasadności dla skorzystania z oferty powódki wg znacznie wyższych stawek powództwo podlegało oddaleniu.

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, zeznania poszkodowanego oraz dowód z odtworzenia zapisu rozmowy telefonicznej. Żaden z tych dowodów nie był kwestionowany, a Sąd z urzędu nie dopatrzył się aby dowody te były niewiarygodne. Zwraca uwagę, że w rozmowie telefonicznej (od 14:43 min, płyta k. 85) operator sam zadał pytanie poszkodowanemu o potrzebę skorzystania z pojazdu zastępczego i gdy usłyszał pozytywną odpowiedź, poinformował o tym aby poszkodowany w momencie gdy będzie potrzebował pojazdu skontaktował się w tej sprawie. Poszkodowany miał wiec pełną wiedzę jak skorzystać z oferty ubezpieczyciela.

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji (art. 108 § 1 k.p.c.). Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwany wygrał sprawę w całości. Wydatkował on na sprawę sumę 270 zł, na którą składa się wynagrodzenie z tytułu kosztów zastępstwa procesowego ustalone na podstawie § 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2015.1804), stąd rozstrzygniecie jak w punkcie II.

W punkcie III wyroku Sąd nakazał zwrócić powodowi 1400 zł tytułem nadpłaconych kosztów sądowych na podstawie art. 84 ust. 2 u.k.s.c. Powód wpłacił 1500 zł zaliczki, ale kwota zwrotu pomniejszona została o kwotę 100 zł, która przyznana została świadkowi jako zwrot kosztów stawiennictwa do sądu i którą to kwotę powinien ponieść powód jako przegrywający sprawę.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)