Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 04-11-2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Pękała

Protokolant: Mikołaj Skwierz

po rozpoznaniu w dniu 21 października 2015 r. w Szczecinie

na rozprawie sprawy

z powództwa małoletnich: M. i D. N. (1)

przeciwko A. N. (1)

o alimenty

I.  zasądza od pozwanej A. N. (1) na rzecz małoletnich powodów M. i D. N. (1) renty alimentacyjne w kwotach po 50 (pięćdziesiąt) złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich, płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, za okres od dnia 14 listopada 2014 r. do dnia 30 września 2015 r.;

II.  w pozostałej części powództwo oddala;

III.  kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa;

IV.  wyrokowi w pkt. I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

VIII RC 667/14

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie M. i D. N. (1), reprezentowani przez zawodowego pełnomocnika będącego adwokatem, pozwem wniesionym w dniu
21 października 2014 r. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanej, A. N. (1), alimentów w kwotach po 100 zł miesięcznie (łącznie po 200 zł miesięcznie), poczynając od dnia 15 lipca 2014 r.

W uzasadnieniu powództwa wskazano między innymi, że powodowie wychowywani są przez matkę, S. N., rodzice ich są po rozwodzie, a egzekucja alimentów zasądzonych od ich ojca jest bezskuteczna. Pozwana jest babką powodów ze strony ojca, a sytuacja materialna powodów i ich matki jest bardzo trudna.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, wskazując, iż jest osobą schorowaną, utrzymuje się ze skromnej emerytury i z trudem zaspakaja z niej swoje podstawowe potrzeby finansowe.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem wydanym dnia 31 marca 2009 r. w sprawie XRC 1127/08 Sąd Okręgowy w Szczecinie rozwiązał związek małżeński S. N. i D. N. (2). Tymże wyrokiem Sąd obciążył D. N. (2) obowiązkiem łożenia alimentów na rzecz małoletnich M. i D. N. (1) w kwotach po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego dziecka, poczynając od uprawomocnienia się wyroku.

Dowód: wyrok SO w Szczecinie z dnia 31 marca 2009 r. – karta 83 akt

Małoletni D. i M. N. zamieszkują z matką, S. N.. Ich ojciec zasądzonych alimentów nie płaci. Kiedy egzekucja alimentów od ojca małoletnich powodów okazała się bezskuteczna, początkowo matka ich otrzymywała alimenty z Funduszu Świadczeń Alimentacyjnych. Taki stan rzeczy trwał do września 2014 r. W październiku 2014 r. wypłatę świadczeń wstrzymano. Taki stan rzeczy trwał do września 2015 r. Powodem wstrzymania wypłaty świadczeń był fakt umorzenia S. N. zadłużenia związanego z opłacaniem czynszu mieszkaniowego. Zaległość powstała jeszcze w czasie pozostawania matki powodów w związku małżeńskim z D. N. (2). Mężczyzna nie poczuwał się do współspłacania powstałego długu. Kwota umorzenia została zaliczona do dochodu matki powodów, co spowodowało przekroczenie przez nią progu dochodowego uprawniającego do pobierania alimentów z (...). Aktualnie S. N. ponownie otrzymuje alimenty na rzecz małoletnich powodów z (...). Małoletnia powódka liczy obecnie 14 lat, a małoletni powód – 13. M. N. jest leczony z powodu alergii. D. N. (1) jest ogólnie zdrowa. Leczenie alergii małoletniego powoda kosztuje łącznie około 50 zł w skali miesiąca. Na powyższą kwotę składa się wydatek na leki, maści i płyny do kąpieli. Małoletni powodowie nie posiadają zainteresowań związanych z wydatkami finansowymi. Korzystają natomiast z korepetycji: powódka – z matematyki, a małoletni powód – z języka niemieckiego. Łącznie koszt korepetycji wynosi 300 zł miesięcznie.

Matka powodów zarabia około 1400 netto miesięcznie. Ponadto wykonuje dodatkową pracę uzyskując dochód w granicach od 200 do 300 zł miesięcznie. Zdarza się, że dochód ten jest wyższy i wynosi 600 zł. Opłata za czynsz w mieszkaniu matki powodów wynosi 560 zł miesięcznie. S. N. korzysta z dopłaty do czynszu świadczonej przez pomoc społeczną i w związku z tym na poczet opłaty czynszowej płaci jedynie 100 zł w skali miesiąca. Za gaz płaci 150 zł miesięcznie, a za prąd – 200 zł co dwa miesiące. Za telefony małoletnich powodów matka ich płaci 60 z miesięcznie. Pozwana nie interesuje się wnukami.

Dowód: przesłuchanie S. N. k. 94

zaświadczenia o dochodach S. N. k. 76, 79-90 i 92

zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji k. 9

decyzja Prezydenta Miasta (...) k. 10

zaświadczenia w przedmiocie umorzenia zaległości czynszowych k.12

faktury k. 29-34i 37-39

zeznania świadka E. H. k. 108-109

Pozwana A. N. (2) liczy 68 lat. Nie posiada wyuczonego zawodu. Z ojcem małoletnich powodów, a swoim synem D. N. (2), pozwana nie ma kontaktu od wielu lat. Kobieta mieszka sama. Jest wdową. Oprócz syna posiada córkę, która mieszka w Wielkiej Brytanii. A. N. (1) otrzymuje emeryturę
w kwocie 632 zł. Pełna wysokość jej świadczenia emerytalnego wynosi 1051,68 zł miesięcznie. Pozwana ma potrącaną przez komornika z emerytury kwotę 262, 92 zł miesięcznie, albowiem w przeszłości zaciągnęła pożyczkę, której nie spłacała. Potrącenia komornicze z powyższego tytułu mają być dokonywane jeszcze przez trzy lata. Niezależnie od powyższego z emerytury pozwanej dokonywane są potrącenia zaliczki na podatek i składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pozwana mieszka w lokalu komunalnym, w którym czynsz wynosi 174 zł miesięcznie. Opata za prąd wynosi około 80 zł co dwa miesić, a za gaz - 50-60 zł co dwa miesiące. Za telewizję – 22,35 zł co miesiąc. A. N. (1) nie korzysta z pomocy opieki społecznej. Kobieta jest uznana za osobę trwale całkowicie niezdolną do pracy. Orzeczenie powyższe zostało wydane w związku z chorobą nowotworową piersi, na którą chorowała wiele lat temu pozwana. Obecnie pozwana cierpi na chorobę stawów. Ma chore kolana. Przeszła operację jednego kolana i oczekuje na operację drugiego. Na leki związane z chorobą kolan potrzebuje około 50 zł miesięcznie. Okresowo korzysta z pomocy finansowej swojej siostry. W żaden sposób nie dorabia do emerytury.

Dowód: przesłuchanie pozwanej k. 66-67

zaświadczenie o wysokości emerytury k. 53

wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika k. 54

dokumenty k. 55-61

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd na podstawie przytoczonych dokumentów oraz przesłuchania matki małoletnich powodów i pozwanej oraz zeznań świadka E. H.. Sąd dał wiarę dowodom z dokumentów, które zostały wyżej powołane. Ich wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu i nie była kwestionowana przez którąkolwiek ze stron postępowania. Zeznania stron były logiczne i spójne. Informacje przedstawione przez matkę powodów zostały potwierdzone przez świadka E. H..

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się częściowo uzasadnione i oparte zostało na treści przepisu art. 128 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, (tekst pierwotny: Dz. U. 1964 r. Nr 9 poz. 59; tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 788), dalej cyt. jako: kro. Powołany przepis stanowi, że obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo, przy czym w myśl przepisu. art. 132 kro obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. Zgodnie z treścią art. 128 kro obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. W myśl przepisu art. 133 § 1kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Transponując powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać, że A. N. (1) jako babka małoletnich powodów jest zobowiązana do ich alimentacji w dalszej kolejności. Matka powodów wykazała, że zobowiązany do alimentacji dzieci w bliższej kolejności syn pozwanej nie realizuje swego obowiązku alimentacyjnego, a egzekucja świadczeń alimentacyjnych od niego jest bezskuteczna. W ocenie Sądu matka małoletnich jako osoba zobowiązana do ich alimentacji w pierwszej kolejności nie jest w stanie zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb dzieci. S. N. pracuje w dwóch miejscach. Pomimo tego uzyskuje skromne dochody. Zmuszona jest korzystać z pomocy opieki społecznej, chociażby w postaci dotacji do mieszkania. Aktualnie odzyskała prawa do otrzymywania alimentów z Funduszu Alimentacyjnego. Przez rok była jednakże alimentów z tego tytułu pozbawiona. Przez ten czas zmuszona była zaspakajać usprawiedliwione potrzeby dzieci własnym sumptem. W ocenie Sądu niskie dochody matki małoletnich powodów, przy uwzględnieniu wielkości usprawiedliwionych ich potrzeb pozwalają na przyjęcie, że powodowie z chwilą pozbawienia ich świadczeń z FA, popadli w stan niedostatku. Ustawa nie definiuje pojęcia niedostatku użytego w przywołanym wyżej przepisie art. 133 § 2 kro. Pojęcie niedostatku jest definiowane przez doktrynę i orzecznictwo. W odniesieniu do powyższej kwestii w pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że nie istnieje sztywna granica minimalnej kwoty lub majątku, który należy posiadać, żeby uznać, że dana osoba znajduje się w niedostatku. Każdy przypadek należy rozstrzygać indywidualnie, analizując wszelkie okoliczności sprawy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2000 roku (I CKN 226/00) „w niedostatku pozostaje nie tylko taki uprawniony, który nie dysponuje żadnymi środkami utrzymania, ale także taki którego usprawiedliwione potrzeby nie są w pełni zaspokojone”. Tym samym można uznać, że w niedostatku znajduje się osoba, która własnymi siłami nie ma możliwości zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb w całości lub w określonej części. Małoletni powodowie są w wieku szkolnym. Oboje znajdują się
w okresie intensywnego wzrostu, co generuje określone wydatki na zakup wyżywienia, odzieży itp. Dzieci potrzebują pieniędzy na zaspokojenie ich potrzeb mieszkaniowych, kulturalnych, na ochronę zdrowia środki czystości itp. Już Sąd rozwiązujący małżeństwo rodziców powodowa uznał, że ojciec małoletnich winien łożyć na rzecz każde ze swych małoletnich dzieci alimenty po 500 zł miesięcznie. Wobec powyższego logicznym jest, iż pozbawienie powodów pieniędzy z tytułu tychże alimentów automatycznie postawiło je
w stan niedostatku. Matka małoletnich, pomimo wykonywania pracy w dwóch miejscach, nie zarabia tyle, aby w miejsce ojca dzieci ciążący na nim obowiązek alimentacyjny realizować. W tym stanie rzeczy ziściła się przesłanka do powstania obowiązku alimentacyjnego względem powodów po stronie pozwanej.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 kro zakres obowiązku alimentacyjnego uzależniony jest od rozmiaru możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej do alimentacji oraz od wielkości usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego. Zważywszy na wiek powodów, ich stan zdrowia, warunki życiowe, konieczność korzystania z korepetycji, wiek w jakim się znajdują, wysokość opłat związanych z mieszkaniem i mediami, Sąd przyjął, iż średni miesięczny koszt utrzymania każdego z nich wynosi co najmniej 800 zł miesięcznie. Biorąc pod uwagę wysokość dochodów pozwanej, jej sytuację życiową, zdrowotną, niemożność podjęcia pracy zawodowej z uwagi na wiek i stan zdrowia, Sąd uznał, że za okres od 14 listopada 2014 r. (tj. od daty otrzymania odpisu pozwu) do 30 września 2015 r., czyli do końca okresu, w którym wypłata alimentów z (...) była wstrzymana, pozwana powinna partycypować w kosztach utrzymania swoich wnuków skromnymi kwotami po 50 zł miesięcznie (łącznie po 100 zł miesięcznie). Orzekając powyższe Sąd zważył jednakże, iż A. N. (1) ma co miesiąc potrącaną przez komornika z emerytury kwotę 262,92 zł. Podczas składania zeznań nie wspominała, ażeby mimo tego zadłużała się celem zaspakajania swych bieżących potrzeb. Potrącenia z tytułu alimentów mają pierwszeństwo przed potrąceniami komorniczymi z innych tytułów. W tym stanie rzeczy należy domniemywać, że pozwana będzie w stanie podołać nałożonemu na nią obowiązkowi. Sąd oddalił powództw za okres sprzed doręczenia pozwanej powództwa i począwszy od października 2015 r., to jest od czasu kiedy to matce powodów wznowiono wypłatę alimentów należnych dzieciom od ich ojca z Funduszu Alimentacyjnego.